मराठी व्याकरण
222K subscribers
8.5K photos
36 videos
336 files
581 links
आम्ही आपले मराठी भाषेचे शब्दभांडार, आकलन आणि व्याकरणची समज वाढवण्यासाठी , विस्तारित करण्यासाठी मदत करू , आजच आपल्या मित्रांनाही आपल्या चॅनेल वर आमंत्रित करा.

लगेच जॉईन करा @Marathi
Download Telegram
समानार्थी शब्द :

तापट - संतापी, चलाख

ताकीद - बजावून सांगणे, जरब, आज्ञा
 
ताठपणा - गर्व, अहंकार, उद्धटपणा
 
तिरस्कार - कंटाळा, वीट, तिटकारा
 
तेज - चकाकी, टवटवी, तजेला
 
तारणे - वाचविणे, सांभाळणे, सोडविणे
 
तळं - तलाव, धरण, तटाक
 
तरुण - जवान, यौवन, युवक
 
तोंड - मुख, वदन, आनन
 
त्रास - वैताग, ज्वर, ताप
 
थट्टा - चेष्टा, मस्करी, विनोद
 
थोर - श्रेष्ठ, मोठा, महान
 
थंड - गार, शीत, शीतल
 
दंग - मग्न, गुंग, आश्चर्यचकित
 
दंडक - नियम, चाल, वहिवाट
 
दामटणे - धमकी देणे, कोबणे
 
दरवेशी - फिरताभिक्षेकरी, माकड किंवा अस्वल घेऊन पोट भरणारा
 
दीन - दुबळा, गरीब, नम्र
 
देव - ईश, सुर, परमेश्वर, ईश्वर, अमर
 
देवालय - देऊळ, राऊळ, मंदिर
 
दुर्धर - अवघड, गहन, श्रीमंत
 
धनु - कमठा, कोदंड, चाप, धनुष्य
 
धनाढ्य - सधन, धनिक, श्रीमंत
1
समानार्थी शब्द :

झोपाळा - झुला, हिंदोळा, टाळाटाळ
 
झरा - निर्झर, ओहळ, ओढा
 
झगडा - कलह, भांडण, तंटा
 
टका - पैसा, पैका, जमीन मोजण्याचे माप
 
टणक - निबर, कठिण, धट्टाकट्टा
 
टिळा - तिलक, टिळक, ठिपका
 
टूक - कुशलता, युक्ती, टक
 
टाळाटाळ - र्हयगय, दिरंगाई, टगळमंगळ
 
ठराव - नियम, सिद्धांत, निकाल
 
ठळक - स्पष्ट, मोठे, जाड
 
ठाम - पक्का, कायम, दृढ
 
ठिकाण - पत्ता, स्थान, खूण
 
डोके - माथा, मस्तक, शिर
 
डोळा - नेत्र, लोचन, अक्ष, चक्षू
 
डगर - उतरण, टेकडी, ढळ
 
डौल - रुबाब, दिमाख, ऐट
 
ढग - घन, जलद, मेघ, नीरद
 
ढाळणे - गाळणे, आतणे, अभिषेक करणे
 
ढेकूळ - ढेप, पेंड, भेली
 
ढिलाई - चालढकल, दुर्लक्ष, दिरंगाई, हयगय
 
ढोंगी - लबाड, भोंदू, दांभिक, फसवा
 
ढोल - नगारा, डंका, पडघम
 
तक्रार - वाद, भांडण, हरकत
 
तट - काठ, किनारा, बाजू, भांडण
 
तत्व - सत्य, तात्पर्य, अंश

आमच्या चॅनेल वर जॉईन होण्यासाठी @marathi यथे क्लीक करा , चॅनेल ओपन होईल , त्यानंतर चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN ऑप्शन वर क्लिक करा.
10,000+ सदस्य संख्या पार केली , अभिनंदन....
समानार्थी शब्द :

तापट - संतापी, चलाख

ताकीद - बजावून सांगणे, जरब, आज्ञा
 
ताठपणा - गर्व, अहंकार, उद्धटपणा
 
तिरस्कार - कंटाळा, वीट, तिटकारा
 
तेज - चकाकी, टवटवी, तजेला
 
तारणे - वाचविणे, सांभाळणे, सोडविणे
 
तळं - तलाव, धरण, तटाक
 
तरुण - जवान, यौवन, युवक
 
तोंड - मुख, वदन, आनन
 
त्रास - वैताग, ज्वर, ताप
 
थट्टा - चेष्टा, मस्करी, विनोद
 
थोर - श्रेष्ठ, मोठा, महान
 
थंड - गार, शीत, शीतल
 
दंग - मग्न, गुंग, आश्चर्यचकित
 
दंडक - नियम, चाल, वहिवाट
 
दामटणे - धमकी देणे, कोबणे
 
दरवेशी - फिरताभिक्षेकरी, माकड किंवा अस्वल घेऊन पोट भरणारा
 
दीन - दुबळा, गरीब, नम्र
 
देव - ईश, सुर, परमेश्वर, ईश्वर, अमर
 
देवालय - देऊळ, राऊळ, मंदिर
 
दुर्धर - अवघड, गहन, श्रीमंत
 
धनु - कमठा, कोदंड, चाप, धनुष्य
 
धनाढ्य - सधन, धनिक, श्रीमंत

@marathi
🙏1
समानार्थी शब्द :

चढण - चढ, चढाव, चढाई
 
चातुर्य - हुशारी, कुशलता, चतुराई
 
चवड - ढीग, रास, चळत
 
चव - रुचि, शशांक, सोम, सुधाकर, इंदु, रंजनीकांत, कुमुदनाथ
 
चंद्रिका - कौमुदी, चांदणे, ज्योत्स्ना
 
चक्रपाणी - विष्णु, रमापती, नारायण केशव, कृष्ण, वासुदेव, शेषशायी
 
चतुर - धूर्त, हुशार, चाणाक्ष
 
चाल - चढाई, रीत, हला, चालण्याची रीत
 
छाया - सावली, प्रतिबिंब, छटा, शैली
 
छाप - ठसा, छापा, अचानक हल्ला
 
छळ - लुबाडनुक, गांजवणूक, ठकवणे, जाच
 
छिद्र - छेद, दोष, भोक, कपट
 
छडा - तपास, शोध, माग
 
जतावणी - सूचना, इशारा, ताकीद
 
जन्म - उत्पति, जनन, आयुष्य
 
जप - ध्यास, ध्यान, देवाचेनाव मंत्राची पुन्हा पुन्हा आवृति
 
जबडा - तोंड, दाढ
 
जुलूम - जबरदस्ती, जबरी, बळजोरी, अन्याय
 
जरब - दहशत, दरारा, धास्ती, वचक
 
जल - जीवन, तोय, उदक, पाणी, नीर
 
झाड - वृक्ष, पादप, दुम, तरु
 
झुंज - टक्कर, संघर्ष, लढा
 
झुणका - बेसन, पिठले, अळण
 
झटका - झोक, डौल, शरीराचा तोल, कल  

जॉईन करा @marathi
@marathi
समानार्थी शब्द :

खंड - भाग, तुकडा, दंड, अनेक देशांचा समूह
 
खाट - बाज, खाटले, बाजले
 
खास - खुद, स्वत:विशेष, मुद्दाम
 
खूण - संकेत, ईशारा, चिन्ह
 
खूळ - गडबड, छंद, वेड
 
खेळकुडी - थट्टा, खेळ, गंमत
 
गणपती - गजवदन, गजानन, गणराज, लांबोदर
 
विनायक - विघ्नहर्ता, गौरीनंदन, हेरंब, अमेय
 
गर्व - अभिमान, घंमेड, अंहकार
 
गाय - धेनु, गोमाता, गो, कामधेनू
 
गरज - निकड, आवश्यकता, जरूरी
 
गृह - धाम, घर, सदन, भवन, निवास
 
गरुड - वैनतय, खगेद्र, दविराज
 
गोपाळ - गिरीधर, मुरलीधर, गोविंद
 
गावठी - अडाणी, आडमुठा, खेडवळ, गावंढळ
 
घमेंडखोर - अंहकारी, गर्विष्ठ, बढाईखोर
 
घृणा - शिसारी, किळस, तिटकरा
 
घोर - काळजी, चिंता, विवंचना
 
घेर - चक्कर, प्रदक्षिणा, फिरणे
 
घट - मडक, पात्र, भांडे, तूट
 
घडी - घटका, पडदा, पट, घडयाळ
 
घात - नारा, हंगाम, वध, समसंख्याचा गुणाकार
 
घाणेरडा - ओंगळ, घामट, गलिच्छ,
 
घोट - चूळ, आवंडा, घुटका
 
चंडिका - दुर्गा, उग्र, निर्दय
समानार्थी शब्द :

निकड - गरज, जरूरी, लकडा
 
निका - चांगला, पवित्र, योग्य, शुद्ध
 
निमंत्रण - अवतण, आमंत्रण, बोलावण
 
पंगत - भोजन, रांग, ओळ
 
पत्नी - भार्या, बायको, अर्धांगी, अस्तुरी
 
पान - पर्ण, पत्र, दल
 
परंपरा - प्रथा, पद्धत, चाल, रीत
 
प्रभात - उषा, पहाट, प्रात:काल
 
पाठ - नियम, धडा, पुन्हा-पुन्हा म्हणने, पार्श्वभाग
 
पार्वती - उमा, दुर्गा, गौरी, भवानी
 
पुष्प - कुसुम, सुमन, फूल
 
पिता - जनक, तीर्थरुप, बाप, वडील
 
प्रताप - शौर्य, बहादुरी, पराक्रम, सामर्थ्य
 
पुरुष - मर्द, नर, मनुष्य
 
पाखरू - पक्षी, खग, द्विज, विहंग
 
पुरातन - जुनाट, प्राचीन, पूर्वीचा
 
प्रख्यात - ख्यातनाम, प्रसिद्ध, नामांकित
 
पाय - चरण, पाऊल, पद
 
पोपट - शुक, रावा, राघू, कीर
 
प्रौढ - प्रगल्भ, घीट, शहाणा
 
प्रवाह - पाझर, धार, प्रस्त्रव
 
फाकडा - माणीदार, हुशार, ऐटबाज, रुबाबदार
 
फट - चीर, खाच, भेग
 
फोड - सूज, फुगलेला भाग, फुगारा
 
फरक - अंतर, भेद

@marathi
🔹मराठी व्याकरण प्रश्नमंजुषा


*प्रश्न १: हरि-हर या शब्दात कोणते चिन्ह वापरले?*

*१) प्रश्नचिन्ह*
*२) उद्गारवाचक चिन्ह*
*३) संयोगचिन्ह*
*४) अवतरण चिन्ह*


*प्रश्न २: 'कर्णमधुर' याचा विरूध्दार्थी शब्द कोणता?*

*१) कर्णपटू*
*२) कमाल*
*३) कृपण*
*४) कृश*


*प्रश्न ३: पुढील वाक्प्रचार व अर्थाच्या जोड्यांमधून अयोग्य जोडी ओळखा*

*१) पालथ्या घागरीवर पाणी - निष्फळ श्रम*
*२) त्राटिका - कजाख बायको*
*३) कळीचा नारद- भांडणे लावणारा*
*४) उंबराचे फूल - नेहमी भेटणारी व्यक्ती*


*प्रश्न ४: दोन वस्तूंतील साम्य चमत्कृतिपूर्ण रीतीने जिथे वर्णन केलेले असते, तेथे माझी निर्मिती होते.*

*१) यमक*
*२) उत्प्रेक्षा अलंकार*
*३) उपमा अलंकार*
*४) अनुप्रास अलंकार*


*प्रश्न ५: आमच्या गावचे पाटील कर्णासारखे दानशूर आहेत. यातील अलंकार ओळखा*

*१) उपमा*
*२) उत्प्रेक्षा*
*३) दृष्टांत*
*४) रूपक*

*प्रश्न ६: 'मराठी भाषा गुदमरते आहे.' विधेय ओळखा*

*१) मराठी*
*२) भाषा*
*३) गुदमरते आहे*
*४) यांपैकी नाही*


*प्रश्न ७: होकार, प्रतिकार, करू, करून यांसारखे शब्द बनवितात त्यांना .......... म्हणतात*

*१) तत्सम शब्द*
*२) प्रत्यय*
*३) सिध्द शब्द*
*४) साधित शब्द*


*प्रश्न ८: संकटात सापडलेली मी देवाची प्रार्थना करीत होते. या वाक्यातील काळ ओळखा?*

*१) साधा भूतकाळ*
*२) पूर्ण भूतकाळ*
*३) अपूर्ण भूतकाळ*
*४) रीति भूतकाळ*


*प्रश्न ९: 'ईण' प्रत्यय लागून तयार झालेले स्त्रीलिंगी प्राणीवाचक शब्द ओळखा*

*१) वानर*
*२) माळी*
*३) सुतारीण*
*४) बेडकी*


*प्रश्न १०: समासात किमान किती शब्द व पदे एकत्र येतात?*

*१) अनेक शब्द, पदे*
*२) एक शब्द व अनेक पदे*
*३) दोन शब्द किंवा पदे*
*४) ठराविक शब्दच असतात*

@marathi
🔹शुद्ध शब्द

अशुद्ध शब्द - शुद्ध शब्द

1) चाह - चहा 
2) छपर - छप्पर 
3) जागार - जागर 
4) जागर्त - जागृत 
5) ज्यादुगार - जादूगार 
6) जीज्ञासू - जिज्ञासू 
7) ज्योस्त्ना - ज्योत्स्ना 
8) तिर्थरूप - तीर्थरूप 
9) त्रीभूवन - त्रिभुवन 
10) ततसम - तत्सम 
11) जागतीक - जागतिक 
12) हूंकार - हुंकार 
13) हिंदू - हिंदु 
14) हारजित - हारजीत

जॉईन करा : @marathi
👍1
★|| eMPSCkatta ||★

जॉईन करा www.empsckatta.blogspot.in या ब्लॉग चे अधिकृत टेलिग्राम चॅनेल.

जॉईन करण्यासाठी @empsckatta यथे क्लिक करा , चॅनेल ओपन होईल , त्यानंतर चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN या ऑप्शन वर क्लिक करा.

किंवा

Telegram.me/eMPSCkatta येथे क्लिक करा , चॅनेल ओपन होईल , त्यानंतर चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN ऑप्शन वर क्लिक करा.
________________________________________
आपल्या मित्रांनाही जॉईन करा.
🔹शुद्ध शब्द:

अशुद्ध शब्द - शुद्ध शब्द

1) तरून - तरुण 
2) तांत्रीक - तांत्रिक 
3) तरका - तारका 
4) बंकेश्वर - त्र्यंबकेश्वर 
5) थाठ - थाट 
6) थेरला - थोरला 
7) दिर्घ - दीर्घ 
8) दाण - दान 
9) दागीना - दागिना 
10) दक्षीणा - दक्षिणा 
11) दूसरा - दुसरा 
12) दिलगीरी - दिलगिरी 
13) दरारोज - दररोज 
14) दिर्घोद्योग - दीर्घोदयोग 
15) दत्पर - दप्तर 
16) धिकार - धिक्कार 
17) धण - धन 
18) धनूष्य - धनुष्य 
19) धुर्त - धूर्त 
20) धोपटर्माग - धोपटमार्ग 
21) ध्यानधारना - ध्यानधारणा 
22) धारीष्ट - धारिष्ट 
23) नोर्झर - निर्झर
24) नीष्कारण - निष्कारण
25) नियूक्त - नियुक्त
🔹लिंग विचार

नामाच्या रूपावरुन एखादी वस्तु वास्तविक अगर काल्पनिक पुरुषजातीची आहे की, स्त्रीजातीची आहे की, दोन्हीपैकी कोणत्याच जातीची नाही असे ज्यावरून कळते त्याला त्याचे लिंग असे म्हणतात.
मराठी भाषेत लिंगाचे तीन प्रकार पडतात.

1. पुल्लिंगी 2. स्त्रीलिंगी 3. नपुसकलिंगी

पुल्लिंगी : मुलगा, शिक्षक, घोडा, चिमणा, सूर्य, चंद्र, सागर, दगड, कागद, पंखा इ.

स्त्रीलिंगी : मुलगी, शिक्षिका, घोडी, चिमणी, खुर्ची, शाळा, नदी, वही, खिडकी, इमारत, पाटी इ.

नपुंसकलिंगी: पुस्तक, घर, वासरू, पाखरू, लेकरू, झाड, शहर, घड्याळ, वाहन इ.
*लिंग भेदामुळे नामांच्या रूपात होणारे बदल*

नियम : 1
'अ' कारान्त पुल्लिंगी प्राणीवाचक नामांचे स्त्रीलिंगी रूप 'ई' कारान्त होते व त्याचे नपुसकलिंगी 'ए' कारान्त होते.
उदा : 1. मुलगा - मुलगी - मूलगे
2. पोरगा - पोरगी - पोरगे
3. कुत्रा - कुत्री - कुत्रे

नियम : 2
काही प्राणीवाचक पुल्लिंग नामांना ईन प्रत्यय लागून त्यांचे स्त्रीलिंगी रूप होतात.
उदा : 1. सुतार - सुतारीन
2. माळी - माळीन
3. तेली - तेलीन
4. वाघ - वाघीन

नियम : 3
काही प्राणीवाचक 'अ' कारान्त, पुल्लिंगी नामांची स्त्रीलिंगी रुपे 'ई' कारान्त होतात.
उदा : 1. हंस - हंसी
2. वानर - वानरी
3. बेडूक - बेडकी
4. तरुण - तरुणी

नियम : 4
काही आ कारान्त पुल्लिंगी पदार्थ वाचक नामांना ई प्रत्यय लावून त्यांची स्त्रीलिंगी रूप बनतात.
उदा : 1. लोटा - लोटी
2. खडा - खडी
3. दांडा - दांडी
4. विळा - विळी
5. डबा - डबी

नियम : 5
संस्कृतातून मराठी आलेल्या नामांची स्त्रीलिंगी रूप ई प्रत्यय लागून होतात.
उदा : 1. युवा - युवती
2. श्रीमान - श्रीमती
3. ग्रंथकर्ता - ग्रंथकर्ती

नियम : 6
काही नामांची स्त्रीलिंगी रुपे स्वतंत्ररीतीने होतात.
उदा : 1. वर - वधू 2. पिता - माता
3. राजा - रानी 4. पती - पत्नी 5. दीर - जाऊ 6. सासरा - सासू
7. बोकड - शेळी 8. मोर - लांडोर

नियम : 7
मराठीतील काही शब्द निरनिराळ्या लिंगात आढळतात.
उदा : 1. वेळ - वेळ 2. बाग - बाग
3. वीणा - वीणा 4. मजा - मजा 5. टेकर - टेकर 6. तंबाखू - तंबाखू

नियम : 8
परभाषेतून आलेले शब्दांचे लिंग त्याच अर्थाच्या शब्दांच्या लिंगावरून ठरवितात.
उदा : 1. बुट(जोडा) - पुल्लिंगी
2. क्लास(वर्ग) - पुल्लिंगी
3. पेन्सिल (लेखनी) - स्त्रीलिंगी
4. कंपनी(मंडळी) - स्त्रीलिंगी
5. बूक(पुस्तक) - नपुसकलिंगी

नियम : 9
सामासिक शब्दांचे लिंग हे शेवटच्या लिंगाप्रमाणे असते.
उदा : 1. साखरभात - पुल्लिंगी
2. मिठभाकरी - स्त्रीलिंगी
3. भाजीपाला - पुल्लिंगी
4. भाऊबहीण - स्त्रीलिंगी
5. देवघर - नपुसकलिंगी

नियम : 10
काही नामे पुल्लिंगी व स्त्रीलिंगी असूनही उल्लेख पुल्लिंगीच करतात.
उदा .1. गरुड 2. मासा 3. सुरवड
4. साप 5. होळ 6. उंदीर

नियम : 11
काही नामे पुल्लिंगी व स्त्रीलिंगी असूनही त्यांचा उल्लेख केवळ स्त्रीलिंगी करतात.
उदा 1. घुस 2. पिसू 3. माशी
4. ऊ 5. सुसर 6. खार
7. घार 8. पाल

जॉईन करा आमचे चॅनेल @marathi
Forwarded from 🎯 eMPSCKatta 🎯
★|| 🇪🇲 🇵 🇸 🇨 🇰🇦 🇹 🇹🇦 ||★


अजूनही काही मित्रांना आपले @eMPSCkatta टेलिग्राम चॅनेल जॉईन करण्याची पद्धत माहित नाही त्यांच्यासाठी मी पुन्हा एकदा @eMPSCkatta टेलिग्राम चॅनेल जॉईन करण्याची पद्धत पाठवत आहे......

चॅनेल जॉईन करणं एकदम सोपे आहे.

1) टेलिग्राम ऍप तुमच्या मोबाईल मध्ये डाउनलोड करून घ्या.

2) टेलिग्राम वरील सर्च मध्ये @empsckatta असे सर्च करा ,
(@हे चिन्ह महत्वाचे आणि मध्ये स्पेस देऊ नका , सलग @empsckatta असे टाईप करा)
eMPSCkatta चा लोगो असलेल्या चॅनेल वर क्लिक करा.चॅनेल ओपन होईल. चॅनेल वरील msg दिसू लागतील.

3) eMPSCkatta चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN ऑप्शन वर क्लिक करा.

किंवा

खालील लिंक मित्राच्या टेलिग्रामवर पाठवा आणि त्या लिंक वर क्लिक करायला सांगा , चॅनेल ओपन होईल त्यानंतर चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN ऑप्शन वर क्लिक करा .

लिंक: telegram.me/eMPSCkatta

झाले काम , तुम्ही eMPSCkatta चॅनेल चे मेंबर असाल आणि तुम्हाला चॅनेल वरील अपडेट्स मिळायला सुरवात होतील.

तुमच्या ज्या मित्रांनी eMPSCkatta चॅनेल अजूनही जॉईन केले नाही त्यांना हे चॅनेल जॉईन करायला सांगा / जॉईन करून द्या.

Regards -eMPSCkatta Admin
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
From Marathi Mhani app:

छक्के पंजे करणे.

Meaning:
हातचलाखी करणे.
From Marathi Mhani app:

छडी लागे छमछम विद्या येई घमघम.

Meaning:
शरीरदंड सोसल्याने विद्याप्राप्ती लवकर होते.
From Marathi Mhani app:

छत्तीसाचा आकडा.

Meaning:
विरुद्ध मत असणे.
From Marathi Mhani app:

छप्पर फाडून देणे.

Meaning:
भरपूर देणे.
From Marathi Mhani app:

छाती दाखवत बसणे.

Meaning:
कशालाही न घाबरता एका जागी बसणे.
From Marathi Mhani app:

छाती फाटणे.

Meaning:
भयंकर घाबरणे.
From Marathi Mhani app:

छातीला हात लावून सांगणे.

Meaning:
खात्रीपूर्वक सांगणे.
From Marathi Mhani app:

छिन्न विछिन्न करणे.

Meaning:
तुकडे तुकडे करणे.