#انجمن_علمی_زبان_شناسی
برای استادم دکتر یدالله ثمره
دکتر مهرداد نغزگو
زندگی علمی زنده یاد دکتر یدالله ثمره، استاد گروه زبانشناسی دانشگاه تهران دارای دو جنبۀ درخشان بود. ایشان هم به لحاظ تدریس استادی بی نظیر بودند و هم به لحاظ تحقیق و ارائۀ نظرات بدیع علمی. تا آنجایی که میدانم هیچ استاد آواشناس ایرانی به اندازۀ ایشان تسلط بر درک، توصیف و تولید آواهای زبانهای مختلف و ناآشنا نداشت و شاید هنوز هم ندارد. شرکت در درس دو واحدی «تولید و شناسایی آواها» در مقطع کارشناسی ارشد، این توانایی استاد را به بهترین وجهی نمایان میساخت. تدریس این درس چنان تسلطی میطلبید که هیچکس جز دکتر یدالله ثمره قادر نبود آن را به بهترین وجه ممکن ارائه نماید. شاید به همین علت باشد که بعد از بازنشستگی زود هنگام وی، این درس جزو اولین دروسی بود که از فهرست درسهای مقطع ارشد زبانشناسی حذف گردید. تسلط استاد در زمینه آواشناسی و بهخصوص آواشناسی فارسی، و عشق بیبدیل او به این زبان موجبات تألیف کتاب «آواشناسی زبان فارسی، آواها و ساخت آوایی هجا» فراهم آورد. این کتاب که بر مبنای ملاکهای شنیداری به نگارش در آمده است؛ تاکنون بارها و بارها تجدید چاپ شده است و هر کسی که پا به عرصۀ زبانشناسی فارسی میگذارد از خواندن آن بینیاز نیست. البته کاربردهای این کتاب از حوزۀ زبانشناسی نیز فراتر میرود و در مقام مرجعی مطمئن همواره مورد استفاده متخصصان حوزههای علمی دیگر، چون گفتاردرمانی، شنواییسنجی و جز آن بوده است.
در کنار آواشناسی و واجشناسی، آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، از دیگر دلمشغولی های مهم دکتر ثمره بود. در این راستا، وی در سال 1355/1977 اولین کتاب خود را با عنوان A course in colloquial Persian (انتشارات دانشگاه تهران) به زبان انگلیسی منتشر نمود. مخاطب این کتاب انگلیسیزبانانی بودند که قصد یادگیری محاوره فارسی را داشتند. نوع محاورۀ مورد نظر دکتر ثمره گونهای بود که افراد تحصیلکرده در مکالمات روزمرۀ خود بهکار می بردند. این کتاب در 318 صفحه نگاشته شده است و شامل 12 درس است. در این کتاب آموزش خط فارسی مورد نظر نبوده است. در ابتدای هر درس کلمات مورد استفاده در آن درس به صورت واجنویسی به همراه معنای انگلیسی آنها بهدست داده شده است. سپس جملات در قالب تمرینهایی ارائه شده است. از آنجا که در محاورۀ فارسی ترتیب کلمات گاهی عوض میشود. در تمرینها روشهای بیان یک موضوع با ترتیب کلمات مختلف آموزش داده شده است. بعضی از تمرینها نیز احتمالاً با توجه به روشهای تدریس آن دوران، براساس ترجمه از انگلیسی به فارسی بنا نهاده شده است. در هر درس نکات دستوری مورد نظر به دقت توضیح داده شده است، گاهی این توضیحات به قدری دقیق و مفصل است که شاید بتوان این کتاب را در عین حال یک کتاب دستور زبان فارسی خوب نیز محسوب کرد. ویژگی توضیحات دستوری این کتاب این است که خصوصیات صرفی (چه تصریفی و چه اشتقاقی) توضیح داده شده است. علاوه بر این در ابتدای کتاب و قبل از شروع درسها بخش مفصلی به توضیح «تکیه» در زبان فارسی اختصاص داده شده است. این کتاب با یک واژهنامۀ انگلیسی به فارسی پایان مییابد. در این واژهنامه کلیۀ کلمات به کار رفته در درسها فهرست شده است. کتاب مورد بحث و نقاط قوت و کاستیهای احتمالی آن باعث شد که تقریباً در دو دهه (در سال 1369)، دکتر ثمره مجموعۀ مفصل آموزش زبان فارسی (آزفا) را در پنج جلد منتشر کند. دو جلد اول این مجموعه به دورۀ مقدماتی، جلد سوم به دورۀ متوسط و جلد چهارم به دورۀ پیشرفتۀ آموزش زبان فارسی اختصاص داشت و جلد پنجم نیز راهنمای تدریس این مجموعه ارزشمند است.
به تمامی تلاشهای فوق میتوان تربیت شاگردان فرهیختهای را اضافه کرد که در حال حاضر هر یک مشغول تدریس و تحقیق در دانشگاهها و مجامع علمی کشور هستند و منشأ خدمات بسیاری به فرهنگ و زبان این کشور میباشند. روح دکتر یدالله ثمره گرامی شاد باد که تمام عمر پربرکتش صرف ارتقاء علمی کشور و خدمت به زبان فارسی گشت( این مطلب قبلا در کتاب « زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم دکتر یدالله ثمره» چاپ شده است).
@lsiinfo
برای استادم دکتر یدالله ثمره
دکتر مهرداد نغزگو
زندگی علمی زنده یاد دکتر یدالله ثمره، استاد گروه زبانشناسی دانشگاه تهران دارای دو جنبۀ درخشان بود. ایشان هم به لحاظ تدریس استادی بی نظیر بودند و هم به لحاظ تحقیق و ارائۀ نظرات بدیع علمی. تا آنجایی که میدانم هیچ استاد آواشناس ایرانی به اندازۀ ایشان تسلط بر درک، توصیف و تولید آواهای زبانهای مختلف و ناآشنا نداشت و شاید هنوز هم ندارد. شرکت در درس دو واحدی «تولید و شناسایی آواها» در مقطع کارشناسی ارشد، این توانایی استاد را به بهترین وجهی نمایان میساخت. تدریس این درس چنان تسلطی میطلبید که هیچکس جز دکتر یدالله ثمره قادر نبود آن را به بهترین وجه ممکن ارائه نماید. شاید به همین علت باشد که بعد از بازنشستگی زود هنگام وی، این درس جزو اولین دروسی بود که از فهرست درسهای مقطع ارشد زبانشناسی حذف گردید. تسلط استاد در زمینه آواشناسی و بهخصوص آواشناسی فارسی، و عشق بیبدیل او به این زبان موجبات تألیف کتاب «آواشناسی زبان فارسی، آواها و ساخت آوایی هجا» فراهم آورد. این کتاب که بر مبنای ملاکهای شنیداری به نگارش در آمده است؛ تاکنون بارها و بارها تجدید چاپ شده است و هر کسی که پا به عرصۀ زبانشناسی فارسی میگذارد از خواندن آن بینیاز نیست. البته کاربردهای این کتاب از حوزۀ زبانشناسی نیز فراتر میرود و در مقام مرجعی مطمئن همواره مورد استفاده متخصصان حوزههای علمی دیگر، چون گفتاردرمانی، شنواییسنجی و جز آن بوده است.
در کنار آواشناسی و واجشناسی، آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، از دیگر دلمشغولی های مهم دکتر ثمره بود. در این راستا، وی در سال 1355/1977 اولین کتاب خود را با عنوان A course in colloquial Persian (انتشارات دانشگاه تهران) به زبان انگلیسی منتشر نمود. مخاطب این کتاب انگلیسیزبانانی بودند که قصد یادگیری محاوره فارسی را داشتند. نوع محاورۀ مورد نظر دکتر ثمره گونهای بود که افراد تحصیلکرده در مکالمات روزمرۀ خود بهکار می بردند. این کتاب در 318 صفحه نگاشته شده است و شامل 12 درس است. در این کتاب آموزش خط فارسی مورد نظر نبوده است. در ابتدای هر درس کلمات مورد استفاده در آن درس به صورت واجنویسی به همراه معنای انگلیسی آنها بهدست داده شده است. سپس جملات در قالب تمرینهایی ارائه شده است. از آنجا که در محاورۀ فارسی ترتیب کلمات گاهی عوض میشود. در تمرینها روشهای بیان یک موضوع با ترتیب کلمات مختلف آموزش داده شده است. بعضی از تمرینها نیز احتمالاً با توجه به روشهای تدریس آن دوران، براساس ترجمه از انگلیسی به فارسی بنا نهاده شده است. در هر درس نکات دستوری مورد نظر به دقت توضیح داده شده است، گاهی این توضیحات به قدری دقیق و مفصل است که شاید بتوان این کتاب را در عین حال یک کتاب دستور زبان فارسی خوب نیز محسوب کرد. ویژگی توضیحات دستوری این کتاب این است که خصوصیات صرفی (چه تصریفی و چه اشتقاقی) توضیح داده شده است. علاوه بر این در ابتدای کتاب و قبل از شروع درسها بخش مفصلی به توضیح «تکیه» در زبان فارسی اختصاص داده شده است. این کتاب با یک واژهنامۀ انگلیسی به فارسی پایان مییابد. در این واژهنامه کلیۀ کلمات به کار رفته در درسها فهرست شده است. کتاب مورد بحث و نقاط قوت و کاستیهای احتمالی آن باعث شد که تقریباً در دو دهه (در سال 1369)، دکتر ثمره مجموعۀ مفصل آموزش زبان فارسی (آزفا) را در پنج جلد منتشر کند. دو جلد اول این مجموعه به دورۀ مقدماتی، جلد سوم به دورۀ متوسط و جلد چهارم به دورۀ پیشرفتۀ آموزش زبان فارسی اختصاص داشت و جلد پنجم نیز راهنمای تدریس این مجموعه ارزشمند است.
به تمامی تلاشهای فوق میتوان تربیت شاگردان فرهیختهای را اضافه کرد که در حال حاضر هر یک مشغول تدریس و تحقیق در دانشگاهها و مجامع علمی کشور هستند و منشأ خدمات بسیاری به فرهنگ و زبان این کشور میباشند. روح دکتر یدالله ثمره گرامی شاد باد که تمام عمر پربرکتش صرف ارتقاء علمی کشور و خدمت به زبان فارسی گشت( این مطلب قبلا در کتاب « زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم دکتر یدالله ثمره» چاپ شده است).
@lsiinfo
#انجمن_زبان_شناسی_ایران
ابوعلیسینا هم دغدغۀ زبانفارسی را داشت/ اگر به جایی تبعید شوم، کتاب دوجلدی ردهشناسی زبانهای ایرانی را با خود خواهم برد
https://atna.atu.ac.ir/fa/news/285626/
@lsiinfo
ابوعلیسینا هم دغدغۀ زبانفارسی را داشت/ اگر به جایی تبعید شوم، کتاب دوجلدی ردهشناسی زبانهای ایرانی را با خود خواهم برد
https://atna.atu.ac.ir/fa/news/285626/
@lsiinfo
عطنا - رسانه تحلیلی دانشگاه علامه طباطبائی
ابوعلیسینا هم دغدغۀ زبانفارسی را داشت/ اگر به جایی تبعید شوم، کتاب دوجلدی ردهشناسی زبانهای ایرانی را با خود خواهم برد
شرایط و شیوه ثبت نام .pdf
140.4 KB
دهمین مدرسه تابستانی انجمن زبان شناسی ایران روزهای چهارشنبه، پنج شنبه و جمعه ۸، ۹ و ۱۰ شهریور در اصفهان برگزار می شود
#انجمن_زبان_شناسي_ايران
برخلاف رمان و داستان، علم معمولاً تاریخ مصرف دارد. حرفهای تازه علمی معمولاً در قالب مقاله بیان می شوند. مقاله ها قبل از چاپ لازم است که داوری شوند تا مشخص شود که آیا حاوی حرف تازه و بدیع هستند یا نه. بعد از انتشار چندین مقاله در حوزه ای مشخص و احاطه کامل نویسنده بر موضوع، حرف های تازۀ علمی در قالب کتاب چاپ می شوند. معمولاً در چاپ کتابها داوری آنچنانی صورت نمی گیرد و این کار ناقدان است که بعد از چاپ کتاب نکات قوت و نقاط ضعف کتاب را یادآور شوند. نویسنده اگر عاقل باشد به این نکات توجه می کند و در چاپ های بعدی موارد ضعف را برطرف می کند. با این حال همانطور که گفته شد، علم تاریخ مصرف دارد و حتی کتابهای ویرایش شده نیز بعد از مدتی ممکن است، نتوانند نیازهای جدید خوانندگان را برطرف سازند. نیم نگاهی
به غول های زبان شناسی بیندازید. کتابهای بلومفیلد و سپیر که در نیمۀ اول قرن بیستم نگاشته شده اند و هر دو نام «زبان» را یدک می کشند تقریبا دیگر تنها جزو تاریخ زبانشناسی محسوب می شوند. چامسکی زبان شناس بزرگ معاصر نیز چندین بار راه خود را تصحیح کرد و معلوم نیست اگر عمر و توان جسمی به او اجازه دهد چند بار دیگر آراء خود را مورد تجدید نظر قرار دهد. به طور کلی قطعی انگاری در علم و به خصوص علوم انسانی محلی از اعراب ندارد. اینها الفبای اولیه ای است که هر کس که وارد دانشگاه می شود باید یاد بگیرد. عادت نیکوی ما شرقی ها و به خصوص ایرانیها این است که سعی می کنیم تلاش ها و مرارت های بزرگان، و نویسندگان پرشمار خود را پاس بداریم و از آنها به نیکی یاد کنیم. این احترام به بزرگانی که عمری را صرف تحقیق و نوشتن کرده اند نباید طوری باشد که لغزش ها و کاستی های احتمالی این عزیزان را نادیده بگیریم و یا منصفانه ایرادات احتمالی را به زبان نیاوریم. قطعی انگاری و انتقاد ناپذیری آفت علم است.
یادم می آید در زمان دانشجویی در راهروی دانشگاه تهران نمایشگاه کتابی بر پا بود و داشتم کتابها را نگاه می کردم که استادی که اسمش را نمی دانستم (و البته که زبانشناس نبود) چشمش به کتاب «سبک شناسی» دکتر شمیسا افتاد و در واکنش با تمسخر گفت، عجب همه چیز را که مرحوم بهار در مورد سبک شناسی گفته، این دیگر چه می خواهد بگوید. این عزیز حتی به خود زحمت نداد که کتاب را بردارد و به مضمون آن دقت کند. بعد از سالها باز در فضای مجازی پستی را از استاد جوانی از همان دانشگاه دیدم که در واکنش به ایرادات استاد فاضل زبانشناسی در بارۀ روش کار مرحوم دهخدا در نگارش لغت نامه چنین نوشته اند:
«لغت نامۀ دهخدا را بعد از شاهنامۀ فردوسی می توان مهمترین کتابی دانست که به فارسی نوشته شده است»
بدیهی است که مقایسه لغت نامه با یک اثر ادبی کار منطقی نیست. لغت نامه ها ذاتاً نیاز به تجدید نظر همیشگی دارند چه به لحاظ شیوۀ نگارش و روش شناسی چه به لحاظ مضمون. این کتابها محل مراجعه طیف وسیعی از آحاد جامعه هستند و بنابر این باید با روش های نوی علمی همواره به روز شوند. ایشان سپس با طعنه به استادان زبانشناسی تاخته اند (نقل به مضمون) که اول آنها بیایند و روخوانی متون متقدم را یاد بگیرند و بعد به شرط توانایی ادعای نوشتن لغت نامه ای را داشته باشند. حقیقت ش را بخواهید کنجکاو شدم که ببینم که با چه آدم فاضل پر اعتماد به نفسی سر و کار دارم که به قول آلمانی ها «قاشق علم را درسته بلعیده است» و برای دیگران شأن علمی قائل نیست. راستش را بخواهید نقد او را بر کتاب استاد جلال خالقی مطلق با عنوان «واجشناسی شاهنامه» خواندم. تنها یک ایراد او از استاد جلال خالقی مطلق را در اینجا می آورم. اولین ایراد وی این عنوان را دارد:
«مغایرت مطالب با نظرات پیشین مؤلف»
گویی استاد خالقی مطلق یا هر نویسنده دیگری باید همیشه به یک گونه فکر کند و اگر از حرفهای پیشین به دلایلی عدول کند گناهی نابخشودنی مرتکب شده است. دوست عزیز دوران جزمیت و صددرصد پنداری، و قطعی نگری گذشته است. جهان در حال تغییر است چه برسد به یک محقق. اگر امسال من با سال دیگرم فرق نداشته باشد و نظراتم برایم حکم آیه قرآن را داشته باشد آیا مرا می توان محقق نامید؟
#دكتر_مهرداد_نغزگو
برخلاف رمان و داستان، علم معمولاً تاریخ مصرف دارد. حرفهای تازه علمی معمولاً در قالب مقاله بیان می شوند. مقاله ها قبل از چاپ لازم است که داوری شوند تا مشخص شود که آیا حاوی حرف تازه و بدیع هستند یا نه. بعد از انتشار چندین مقاله در حوزه ای مشخص و احاطه کامل نویسنده بر موضوع، حرف های تازۀ علمی در قالب کتاب چاپ می شوند. معمولاً در چاپ کتابها داوری آنچنانی صورت نمی گیرد و این کار ناقدان است که بعد از چاپ کتاب نکات قوت و نقاط ضعف کتاب را یادآور شوند. نویسنده اگر عاقل باشد به این نکات توجه می کند و در چاپ های بعدی موارد ضعف را برطرف می کند. با این حال همانطور که گفته شد، علم تاریخ مصرف دارد و حتی کتابهای ویرایش شده نیز بعد از مدتی ممکن است، نتوانند نیازهای جدید خوانندگان را برطرف سازند. نیم نگاهی
به غول های زبان شناسی بیندازید. کتابهای بلومفیلد و سپیر که در نیمۀ اول قرن بیستم نگاشته شده اند و هر دو نام «زبان» را یدک می کشند تقریبا دیگر تنها جزو تاریخ زبانشناسی محسوب می شوند. چامسکی زبان شناس بزرگ معاصر نیز چندین بار راه خود را تصحیح کرد و معلوم نیست اگر عمر و توان جسمی به او اجازه دهد چند بار دیگر آراء خود را مورد تجدید نظر قرار دهد. به طور کلی قطعی انگاری در علم و به خصوص علوم انسانی محلی از اعراب ندارد. اینها الفبای اولیه ای است که هر کس که وارد دانشگاه می شود باید یاد بگیرد. عادت نیکوی ما شرقی ها و به خصوص ایرانیها این است که سعی می کنیم تلاش ها و مرارت های بزرگان، و نویسندگان پرشمار خود را پاس بداریم و از آنها به نیکی یاد کنیم. این احترام به بزرگانی که عمری را صرف تحقیق و نوشتن کرده اند نباید طوری باشد که لغزش ها و کاستی های احتمالی این عزیزان را نادیده بگیریم و یا منصفانه ایرادات احتمالی را به زبان نیاوریم. قطعی انگاری و انتقاد ناپذیری آفت علم است.
یادم می آید در زمان دانشجویی در راهروی دانشگاه تهران نمایشگاه کتابی بر پا بود و داشتم کتابها را نگاه می کردم که استادی که اسمش را نمی دانستم (و البته که زبانشناس نبود) چشمش به کتاب «سبک شناسی» دکتر شمیسا افتاد و در واکنش با تمسخر گفت، عجب همه چیز را که مرحوم بهار در مورد سبک شناسی گفته، این دیگر چه می خواهد بگوید. این عزیز حتی به خود زحمت نداد که کتاب را بردارد و به مضمون آن دقت کند. بعد از سالها باز در فضای مجازی پستی را از استاد جوانی از همان دانشگاه دیدم که در واکنش به ایرادات استاد فاضل زبانشناسی در بارۀ روش کار مرحوم دهخدا در نگارش لغت نامه چنین نوشته اند:
«لغت نامۀ دهخدا را بعد از شاهنامۀ فردوسی می توان مهمترین کتابی دانست که به فارسی نوشته شده است»
بدیهی است که مقایسه لغت نامه با یک اثر ادبی کار منطقی نیست. لغت نامه ها ذاتاً نیاز به تجدید نظر همیشگی دارند چه به لحاظ شیوۀ نگارش و روش شناسی چه به لحاظ مضمون. این کتابها محل مراجعه طیف وسیعی از آحاد جامعه هستند و بنابر این باید با روش های نوی علمی همواره به روز شوند. ایشان سپس با طعنه به استادان زبانشناسی تاخته اند (نقل به مضمون) که اول آنها بیایند و روخوانی متون متقدم را یاد بگیرند و بعد به شرط توانایی ادعای نوشتن لغت نامه ای را داشته باشند. حقیقت ش را بخواهید کنجکاو شدم که ببینم که با چه آدم فاضل پر اعتماد به نفسی سر و کار دارم که به قول آلمانی ها «قاشق علم را درسته بلعیده است» و برای دیگران شأن علمی قائل نیست. راستش را بخواهید نقد او را بر کتاب استاد جلال خالقی مطلق با عنوان «واجشناسی شاهنامه» خواندم. تنها یک ایراد او از استاد جلال خالقی مطلق را در اینجا می آورم. اولین ایراد وی این عنوان را دارد:
«مغایرت مطالب با نظرات پیشین مؤلف»
گویی استاد خالقی مطلق یا هر نویسنده دیگری باید همیشه به یک گونه فکر کند و اگر از حرفهای پیشین به دلایلی عدول کند گناهی نابخشودنی مرتکب شده است. دوست عزیز دوران جزمیت و صددرصد پنداری، و قطعی نگری گذشته است. جهان در حال تغییر است چه برسد به یک محقق. اگر امسال من با سال دیگرم فرق نداشته باشد و نظراتم برایم حکم آیه قرآن را داشته باشد آیا مرا می توان محقق نامید؟
#دكتر_مهرداد_نغزگو
Forwarded from فرهنگستان زبان و ادب فارسی
فراخوان همکاری
🔸گروه فرهنگنویسیِ فرهنگستان زبان و ادب فارسی در کار تدوین فرهنگ جامع زبان فارسی به تعدادی پژوهشگر نیاز دارد.
🔴 برای مطالعه متن کامل خبر به نشانی زیر در وبگاه فرهنگستان مراجعه کنید:
🌐 https://apll.ir/?p=12809
🔸گروه فرهنگنویسیِ فرهنگستان زبان و ادب فارسی در کار تدوین فرهنگ جامع زبان فارسی به تعدادی پژوهشگر نیاز دارد.
🔴 برای مطالعه متن کامل خبر به نشانی زیر در وبگاه فرهنگستان مراجعه کنید:
🌐 https://apll.ir/?p=12809
Forwarded from انجمن علمی زبانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی ✒️ (Mostafa Barzegar)
درگذشت استاد فرزانه جناب آقای دکتر کورش صفوی را به خانواده ارجمند و داغدارشان، شاگردان، دوستان و ارادتمندان ایشان و به جامعه علمی، فرهنگی و ادبی کشور تسلیت عرض مینماييم.
(تیر ۱۳۳۵_مرداد ۱۴۰۲)🥀
(تیر ۱۳۳۵_مرداد ۱۴۰۲)🥀
انا لله و انا الیه راجعون
درگذشت نابههنگام استاد ارجمند دکتر کورش صفوی جامعه زبان شناسی ایران را در غم و اندوه عمیقی فرو برد. این ضایعه عظیم را به خانواده محترم ایشان و همکاران و دانشجویانشان تسلیت میگوییم. روحش شاد و قرین رحمت الهی.
درگذشت نابههنگام استاد ارجمند دکتر کورش صفوی جامعه زبان شناسی ایران را در غم و اندوه عمیقی فرو برد. این ضایعه عظیم را به خانواده محترم ایشان و همکاران و دانشجویانشان تسلیت میگوییم. روحش شاد و قرین رحمت الهی.
Forwarded from زبانورزی
🍁 کورش صفوی درگذشت.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر کورش صفوی، استاد بازنشسته گروه زبانشناسی دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی دانشگاه علامهطباطبایی، در ۶۷ سالگی، دار فانی را وداع گفت.
دکتر صفوی زادهٔ ۶ تیر ۱۳۳۵ در تهران بود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در آلمان و اتریش به پایان برد و در سال ۱۳۵۰ به تهران بازگشت. به دلیل نپذیرفتن دیپلم اتریش از سوی ایران، در همان سال دوباره به دبیرستان رفت و دیپلم ریاضی گرفت؛ سپس به رشتهٔ زبان و ادبیات آلمانی دانشگاه تهران رفت و سال بعد به مدرسهٔ عالیِ ترجمه انتقالی گرفت و در سال ۱۳۵۴ موفق به اخذ لیسانس از این دانشگاه شد.
در همان سال، برای ادامهتحصیل به آمریکا رفت و پس از یک فصل تحصیل در رشتهٔ زبانشناسی در دانشگاه دولتی اوهایو و دو نیمسال تحصیل در ام.آی.تی، به دلیل بیماری پدر به ایران بازگشت. در سال ۱۳۵۶ وارد دورهٔ کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه تهران شد و موفق شد در سال ۱۳۵۸ و پیش از انقلاب فرهنگی ارشد خود را بگیرد. او در همان سال ۱۳۵۶، ابتدا به صورت حقالتدریسی، سپس به صورت قراردادی و پیمانی به استخدام دانشکدهٔ علوم و ارتباطات درآمد. نزدیک به ۱۰ سال پس از اخذ کارشناسیِ ارشد خود و هنگامی که دورهٔ دکتری زبانشناسی دانشگاه تهران دوباره بازگشایی شد، وارد این دوره شد و در سال ۱۳۷۲ دکتری زبانشناسی خود را از این دانشگاه گرفت.
از آثار او میتوان به این کتابها اشاره کرد: «درآمدی بر زبانشناسی»، «واژهنامهٔ زبانشناسی»، «نگاهی به پیشینهٔ زبان فارسی»، «هفت گفتار دربارهٔ ترجمه»، «از زبانشناسی به ادبیات»، «گفتارهایی در زبانشناسی»، «درآمدی بر معنیشناسی»، «منطق در زبانشناسی»، «از زبانشناسی به ادبیات»، «معنیشناسی کاربردی»، «فرهنگ توصیفی معنیشناسی»، «نگاهی به ادبیات از دیدگاه زبانشناسی»، «زبانهای دنیا: چهار مقاله در زبانشناسی»، «آشنایی با نظامهای نوشتاری»، «آشنایی با معنیشناسی»، «آشنایی با تاریخ زبانهای ایران»، «آشنایی با تاریخ زبانشناسی»، «مبانی زبانشناسی» (با همکاری احمد سمیعی، لطفالله یارمحمدی)، «استعاره از نگاهی دیگر»، «سرگردان در فلسفهٔ ادبیات» در حوزهٔ تألیف و «سه رساله دربارهٔ حافظ»، «نگاهی تازه به معنیشناسی»، «تاریخ خط» (ترجمهٔ عباس مخبر و کورش صفوی)، «روندهای بنیادین در دانش زبان»، «دوره زبانشناسی عمومی»، «زبان و ذهن»، «فن دستور»، «زبانشناسی و ادبیات»، «محفل فیلسوفان خاموش»، «فردینان دو سوسور»، «زبان و اندیشه»، «دنیای سوفی»، «دیوان غربی شرقی»، «بوطیقای ساختگرا» و «درآمدی بر معنیشناسی زبان» در حوزه ترجمه.
© از: سایت دانشگاه علامه طباطبایی (۱۴۰۲/۵/۲۰)
#⃣ #درگذشت #زبانشناس
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر کورش صفوی، استاد بازنشسته گروه زبانشناسی دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی دانشگاه علامهطباطبایی، در ۶۷ سالگی، دار فانی را وداع گفت.
دکتر صفوی زادهٔ ۶ تیر ۱۳۳۵ در تهران بود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در آلمان و اتریش به پایان برد و در سال ۱۳۵۰ به تهران بازگشت. به دلیل نپذیرفتن دیپلم اتریش از سوی ایران، در همان سال دوباره به دبیرستان رفت و دیپلم ریاضی گرفت؛ سپس به رشتهٔ زبان و ادبیات آلمانی دانشگاه تهران رفت و سال بعد به مدرسهٔ عالیِ ترجمه انتقالی گرفت و در سال ۱۳۵۴ موفق به اخذ لیسانس از این دانشگاه شد.
در همان سال، برای ادامهتحصیل به آمریکا رفت و پس از یک فصل تحصیل در رشتهٔ زبانشناسی در دانشگاه دولتی اوهایو و دو نیمسال تحصیل در ام.آی.تی، به دلیل بیماری پدر به ایران بازگشت. در سال ۱۳۵۶ وارد دورهٔ کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه تهران شد و موفق شد در سال ۱۳۵۸ و پیش از انقلاب فرهنگی ارشد خود را بگیرد. او در همان سال ۱۳۵۶، ابتدا به صورت حقالتدریسی، سپس به صورت قراردادی و پیمانی به استخدام دانشکدهٔ علوم و ارتباطات درآمد. نزدیک به ۱۰ سال پس از اخذ کارشناسیِ ارشد خود و هنگامی که دورهٔ دکتری زبانشناسی دانشگاه تهران دوباره بازگشایی شد، وارد این دوره شد و در سال ۱۳۷۲ دکتری زبانشناسی خود را از این دانشگاه گرفت.
از آثار او میتوان به این کتابها اشاره کرد: «درآمدی بر زبانشناسی»، «واژهنامهٔ زبانشناسی»، «نگاهی به پیشینهٔ زبان فارسی»، «هفت گفتار دربارهٔ ترجمه»، «از زبانشناسی به ادبیات»، «گفتارهایی در زبانشناسی»، «درآمدی بر معنیشناسی»، «منطق در زبانشناسی»، «از زبانشناسی به ادبیات»، «معنیشناسی کاربردی»، «فرهنگ توصیفی معنیشناسی»، «نگاهی به ادبیات از دیدگاه زبانشناسی»، «زبانهای دنیا: چهار مقاله در زبانشناسی»، «آشنایی با نظامهای نوشتاری»، «آشنایی با معنیشناسی»، «آشنایی با تاریخ زبانهای ایران»، «آشنایی با تاریخ زبانشناسی»، «مبانی زبانشناسی» (با همکاری احمد سمیعی، لطفالله یارمحمدی)، «استعاره از نگاهی دیگر»، «سرگردان در فلسفهٔ ادبیات» در حوزهٔ تألیف و «سه رساله دربارهٔ حافظ»، «نگاهی تازه به معنیشناسی»، «تاریخ خط» (ترجمهٔ عباس مخبر و کورش صفوی)، «روندهای بنیادین در دانش زبان»، «دوره زبانشناسی عمومی»، «زبان و ذهن»، «فن دستور»، «زبانشناسی و ادبیات»، «محفل فیلسوفان خاموش»، «فردینان دو سوسور»، «زبان و اندیشه»، «دنیای سوفی»، «دیوان غربی شرقی»، «بوطیقای ساختگرا» و «درآمدی بر معنیشناسی زبان» در حوزه ترجمه.
© از: سایت دانشگاه علامه طباطبایی (۱۴۰۲/۵/۲۰)
#⃣ #درگذشت #زبانشناس
Forwarded from دانشگاه علامه طباطبائی
🔵 پیام تسلیت رئیس دانشگاه علامهطباطبائی در پی درگذشت دکتر کورش صفوی
🔹 دکتر عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، در پیامی، درگذشت استاد برجسته و بازنشسته زبانشناسی این دانشگاه، دکتر کوروش صفوی را تسلیت گفت.
📍مشروح این خبر را در لینک زیر بخوانید؛
atu.ac.ir/fa/news/22509
#کورش_صفوری
#پیام_تسلیت
🌍 @atuniversity_ir
🔹 دکتر عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، در پیامی، درگذشت استاد برجسته و بازنشسته زبانشناسی این دانشگاه، دکتر کوروش صفوی را تسلیت گفت.
📍مشروح این خبر را در لینک زیر بخوانید؛
atu.ac.ir/fa/news/22509
#کورش_صفوری
#پیام_تسلیت
🌍 @atuniversity_ir
ترسیدن ما چونکه هم از بیم بلا بود
اکنون زچه ترسیم که در عین بلاییم
ضایعه دردناک از دست دادن استاد بزرگمان، دکتر صفوی گرامی را به جامعه زبانشناسی و پژوهشگران و استادان ارجمند و دانشجویان گرانقدر تسلیت عرض میکنیم.
روانتان شاد که جز شادی و خوشرویی چیز دیگری ندیدیم ما
گروه زبانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی
@lsiinfo
اکنون زچه ترسیم که در عین بلاییم
ضایعه دردناک از دست دادن استاد بزرگمان، دکتر صفوی گرامی را به جامعه زبانشناسی و پژوهشگران و استادان ارجمند و دانشجویان گرانقدر تسلیت عرض میکنیم.
روانتان شاد که جز شادی و خوشرویی چیز دیگری ندیدیم ما
گروه زبانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی
@lsiinfo
Forwarded from انجمن ایرانی زبان و ادبیات فرانسه(AILLF)
انجمن ایرانی زبان و ادبیات فرانسه درگذشت دکتر کوروش صفوی و مصیبت بزرگ فقدان او را به جامعه علمی کشورمان تسلیت میگوید.🖤
Forwarded from انسان شناسی و فرهنگ
دکتر کوروش صفوی استاد برجسته زبانشناسی دانشکده علامه طباطبایی و عضو شورایعالی موسسه انسانشناسی و فرهنگ، امروز 20 مرداد 1402 درگذشت. دکتر صفوی از ابتدای دهه 1360 تا امروز بیش از چهل سال از عمر خود را صرف پژوهش، نوشتن و ترجمه، تقریبا به صورت کامل در زمینه زبانشناسی، نشانهشناسی و برخی از حوزههای مربوط به این دانش کرد. وی از چندین سال پیش دعوت ما را برای عضویت در شورایعالی انسانشناسی و فرهنگ پذیرفته بود و در یکی از جلسات یکشنبههای انسانشناسی و فرهنگ میهمان اختصاصی موسسه بود. دکتر صفوی دانشمندی کاملا در جریان تحولات حوزه خود بود که به شوخ طبعی و ظرافت اندیشه و فروتنی و قدرتش در ایجاد ارتباط انسانی با همکاران و دانشجویانش شهرت داشت. وی انسانی کمنظیر به شمار میآمد که جایگاهی ویژه در فرهنگ معاصر ایران داشت. انسانشناسی و فرهنگ ضمن تسلیت این ضایعه بزرگ به خانواده گرامی و عموم اهل فرهنگ ایران، امیدوار است بزودی بتواند ویژه نامهای درباره استاد صفوی و نقش برجسته او در حیات علمی و فرهنگی ایران در چند دهه گذشته به انتشار برساند. یادش همیشه زنده خواهد ماند و حضورش در عرصه فرهنگ و دانش کشور ما، از خلال آثار ی که عرضه کرد و دانشجویان بسیاری که آموزش داد، همیشه ادامه مییابد. / ناصر فکوهی مدیر انسانشناسی و فرهنگ و استاد انسانشناسی دانشگاه تهران / 20 مرداد 1402
Forwarded from دوره های مهارت افزایی دانشگاه علامه طباطبائی
◾دفتر مهارت افزایی دانشگاه علامه طباطبائی درگذشت استاد فرهیخته و گرانقدر مرحوم کورش صفوی را خدمت خانواده محترم ایشان، شاگردان و همکاران و خانواده بزرگ دانشگاه علامه طباطبائی تسلیت عرض مینماید.
@atumaharat
@atumaharat
Forwarded from مرکز فرهنگی شهرکتاب
"استاد کورش صفوی"
احمدرضابهرامپورعمران
نخستینبار در سالهای دانشجویی هنگامی که علاقمند شدهبودم با اصطلاحات زبانشناسی آشناشوم، نامِ دکتر صفوی بهگوشمخورد. فرهنگِ مختصری از ایشان یافتم که باید در سنین جوانی آن را منتشرکردهبودهباشند. چندسال بعد دو جلد "از زبانشناسی به ادبیات"شان را خواندم. تلاشی بود برای طبقهبندی آرایههای ادبی بهویژه انطباق آراء زبانشناختیِ لیچ با منابعِ سنتی. بهگمانام از این منظر تلاشهای ایشان در کنار آثارِ استاد شمیسا یگانه است. در همان سالها که دورانِ کارشناسی ارشد و بعدها دکتری را در دانشگاه علامه میگذراندم بارها بهصورت مستمع آزاد در کلاسهایشان حضوریافتم. آنقدر خودمانی و راحت و روان مباحثِ پیچیده را با شوخطبعی که گاه شاید به ولنگاری نیز پهلومیزد تدریسمیکردند که هرگز گماننمیکردی این مرد هرگز برای رسیدن به این مرتبه از استادی، تلاشی و کوششی هم کردهباشد. اگر اشتباهنکنم گاه سیگاری نیز روشنمیکردند و دستی بر چهارچوب درِ کلاس نهاده، سخنمیگفتند. همواره با پیشپاافتادهترین مثالها و گاه اصطلاحات زبانِ مخفی همه را شگفتزدهمیکردند.
معلمی یگانه بودند و هیچگاه از این معلمیشان برای رسیدن به مرتبه و موقعیتی پله و پایگاهی نساختند.
ایشان مترجمی بودند که جدااز مبانیِ نظری ترجمه، برگردانهای درخشانی از خود بهیادگارنهادند. هم درسنامهی سوسور ترجمهکردند و هم دنیای سوفی و انجمنِ فیلسوفان خاموش. آن سالها در حیطهی معنیشناسی سه اثرِ مهم در اختیار داشتیم؛ درکنار اثرِ کمتر شناختهی دکتر منصور اختیار، و نیز کتاب استاد شمیسا، معنیشناسیِ دکتر صفوی بسیار راهگشا بود.
چندسال پیش دربارهی حلّ مشکلاتِ خط فارسی نیز پیشنهادهایی ارائهدادهبودند که خودشان معتقدبودند، حرفشان بدفهمیدهشدهاست؛ بههمین سبب وقتی قصدداشتیم ارجنامهای برای استادم دکتر سعید حمیدیان تدارکببینیم، که دکتر صفوی نیز از دوستداران و شیفتگانشان بودند، از این فکر استقبالکردند. و مطلبی نسبتا مفصل نوشتند. آنجا به کشورهایی که برای حلّ معضلاتِ مشابه چارهاندیشیهایی کردهبودند، اشارهکردند و نیز راهها و پیشنهادهایی برای رهاشدن از مصائبِ کنونیِ خطّ فارسی. نیز توضیحدادند که مرادشان از آن سخنان چه بوده و هیاهوها چه زمینههایی داشته.
یادشان گرامی.
@Bookcitycc
احمدرضابهرامپورعمران
نخستینبار در سالهای دانشجویی هنگامی که علاقمند شدهبودم با اصطلاحات زبانشناسی آشناشوم، نامِ دکتر صفوی بهگوشمخورد. فرهنگِ مختصری از ایشان یافتم که باید در سنین جوانی آن را منتشرکردهبودهباشند. چندسال بعد دو جلد "از زبانشناسی به ادبیات"شان را خواندم. تلاشی بود برای طبقهبندی آرایههای ادبی بهویژه انطباق آراء زبانشناختیِ لیچ با منابعِ سنتی. بهگمانام از این منظر تلاشهای ایشان در کنار آثارِ استاد شمیسا یگانه است. در همان سالها که دورانِ کارشناسی ارشد و بعدها دکتری را در دانشگاه علامه میگذراندم بارها بهصورت مستمع آزاد در کلاسهایشان حضوریافتم. آنقدر خودمانی و راحت و روان مباحثِ پیچیده را با شوخطبعی که گاه شاید به ولنگاری نیز پهلومیزد تدریسمیکردند که هرگز گماننمیکردی این مرد هرگز برای رسیدن به این مرتبه از استادی، تلاشی و کوششی هم کردهباشد. اگر اشتباهنکنم گاه سیگاری نیز روشنمیکردند و دستی بر چهارچوب درِ کلاس نهاده، سخنمیگفتند. همواره با پیشپاافتادهترین مثالها و گاه اصطلاحات زبانِ مخفی همه را شگفتزدهمیکردند.
معلمی یگانه بودند و هیچگاه از این معلمیشان برای رسیدن به مرتبه و موقعیتی پله و پایگاهی نساختند.
ایشان مترجمی بودند که جدااز مبانیِ نظری ترجمه، برگردانهای درخشانی از خود بهیادگارنهادند. هم درسنامهی سوسور ترجمهکردند و هم دنیای سوفی و انجمنِ فیلسوفان خاموش. آن سالها در حیطهی معنیشناسی سه اثرِ مهم در اختیار داشتیم؛ درکنار اثرِ کمتر شناختهی دکتر منصور اختیار، و نیز کتاب استاد شمیسا، معنیشناسیِ دکتر صفوی بسیار راهگشا بود.
چندسال پیش دربارهی حلّ مشکلاتِ خط فارسی نیز پیشنهادهایی ارائهدادهبودند که خودشان معتقدبودند، حرفشان بدفهمیدهشدهاست؛ بههمین سبب وقتی قصدداشتیم ارجنامهای برای استادم دکتر سعید حمیدیان تدارکببینیم، که دکتر صفوی نیز از دوستداران و شیفتگانشان بودند، از این فکر استقبالکردند. و مطلبی نسبتا مفصل نوشتند. آنجا به کشورهایی که برای حلّ معضلاتِ مشابه چارهاندیشیهایی کردهبودند، اشارهکردند و نیز راهها و پیشنهادهایی برای رهاشدن از مصائبِ کنونیِ خطّ فارسی. نیز توضیحدادند که مرادشان از آن سخنان چه بوده و هیاهوها چه زمینههایی داشته.
یادشان گرامی.
@Bookcitycc
Forwarded from مرکز فرهنگی شهرکتاب
امیدطبیب زاده
وقتی دوستان عزیزم، آقایان دکتر نغزگوی کهن و راسخ مهند در دانشگاه بوعلی سینا جشن نامه دکتر صفوی را آماده میکردند، این سؤال برایمان پیش آمد که طرح روی جلد جشننامه چگونه باشد! نهایتاً تصمیم گرفتیم از خودش بپرسیم، و او بلافاصله خندید و گفت کله یک آدم کچل و چاق و سبیلو و عینکی! بعد هم اضافه کرد همین طرح را روی کیک هم بزنید و خلاص! ما فکر کردیم شوخی میکند و باز پرسیدیم و پرسیدیم تا این که عاقبت دست از خندیدن برداشت و به لبخندی قناعت کرد و پکی به سیگارش زد و سری جنباند و خیلی آرام گفت: خوب من همینم دیگه، من این رو دوست دارم، حالا شما هرکاری دوست دارید بکنید! انسانی به همین سادگی و صفا که هرگز تصور نمیکردم روزی از دار این دنیا برود و از خندههای آن اینگونه بکاهد!
@Bookcitycc
وقتی دوستان عزیزم، آقایان دکتر نغزگوی کهن و راسخ مهند در دانشگاه بوعلی سینا جشن نامه دکتر صفوی را آماده میکردند، این سؤال برایمان پیش آمد که طرح روی جلد جشننامه چگونه باشد! نهایتاً تصمیم گرفتیم از خودش بپرسیم، و او بلافاصله خندید و گفت کله یک آدم کچل و چاق و سبیلو و عینکی! بعد هم اضافه کرد همین طرح را روی کیک هم بزنید و خلاص! ما فکر کردیم شوخی میکند و باز پرسیدیم و پرسیدیم تا این که عاقبت دست از خندیدن برداشت و به لبخندی قناعت کرد و پکی به سیگارش زد و سری جنباند و خیلی آرام گفت: خوب من همینم دیگه، من این رو دوست دارم، حالا شما هرکاری دوست دارید بکنید! انسانی به همین سادگی و صفا که هرگز تصور نمیکردم روزی از دار این دنیا برود و از خندههای آن اینگونه بکاهد!
@Bookcitycc
Forwarded from شفیعی کدکنی
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
همهٔ دانشجویان و فرهیختگانی که از طراوتِ معلمی و آوردههای پربارِ علمیتان بهرهها بردند، فراموشتان نخواهند کرد.
نامِ بلند کوروش صفوی فراموش نخواهد شد؛ از زبانشناسی تا ادبیات.
دوستت داریم، همچنانکه ایران را دوست داشتی.
بدرود استاد!
رسانهٔ فرهنگی شفیعی کدکنی
#کوروش_صفوی
نامِ بلند کوروش صفوی فراموش نخواهد شد؛ از زبانشناسی تا ادبیات.
دوستت داریم، همچنانکه ایران را دوست داشتی.
بدرود استاد!
رسانهٔ فرهنگی شفیعی کدکنی
#کوروش_صفوی
Forwarded from انجمن علمے زبان و ادبیات فارسے (ghanbari)
انالله و انا الیه راجعون
جامعه دانشگاهی زبانشناسی و زبان و ادبیات فارسی استاد فرزانهای را از دست داد که خوب مطالعه میکرد خوب فکر میکرد و خوب مینوشت. دکتر کورش صفوی از کسانی بود که دانش زبانی و اطلاعات ادبی خود را با هم درآمیخته و آثار کاربردی و بسیار ارزشمندی را در جهت رفع نیازهای حوزه مطالعات زبانی و ادبی جامعه امروز ما بخصوص در زمینه تأمین کتابهای درسی دانشگاهی پدید آوردهبود. او از پیچیدهنویسی و از انتقال طوطیوار آرای دیگران پرهیز داشت. شیوه وی هضم مطالب دشوار و نوشتن آن به زبان ساده و متناسب با فهم و نیاز مخاطب بود که البته همواره با نقد و نظر خود ایشان نیز درآمیخته بود. بنابر این گمان نمیرود به این زودی و به این آسانی در جامعه دانشگاهی ما جای چنین استاد متفکر، وارسته و خوش سخنی پرشود. بیگمان درگذشت چنین استاد فرهیختهای ضایعهای بسیار دردناک و جبران ناپذیر برای جامعه علمی و دانشگاهی است. انجمن زبان و ادبیات فارسی این مصیبت اندوهبار را به خانواده محترم ایشان، همکاران عزیزشان و همه پژوهشگران، استادان و دانشجویان زبانشناسی و زبان و ادبیات فارسی تسلیت عرض میکند و برای روح ایشان آرامش و برای خانواده وی شکیبایی و تندرستی آرزو میکند.
انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی
جامعه دانشگاهی زبانشناسی و زبان و ادبیات فارسی استاد فرزانهای را از دست داد که خوب مطالعه میکرد خوب فکر میکرد و خوب مینوشت. دکتر کورش صفوی از کسانی بود که دانش زبانی و اطلاعات ادبی خود را با هم درآمیخته و آثار کاربردی و بسیار ارزشمندی را در جهت رفع نیازهای حوزه مطالعات زبانی و ادبی جامعه امروز ما بخصوص در زمینه تأمین کتابهای درسی دانشگاهی پدید آوردهبود. او از پیچیدهنویسی و از انتقال طوطیوار آرای دیگران پرهیز داشت. شیوه وی هضم مطالب دشوار و نوشتن آن به زبان ساده و متناسب با فهم و نیاز مخاطب بود که البته همواره با نقد و نظر خود ایشان نیز درآمیخته بود. بنابر این گمان نمیرود به این زودی و به این آسانی در جامعه دانشگاهی ما جای چنین استاد متفکر، وارسته و خوش سخنی پرشود. بیگمان درگذشت چنین استاد فرهیختهای ضایعهای بسیار دردناک و جبران ناپذیر برای جامعه علمی و دانشگاهی است. انجمن زبان و ادبیات فارسی این مصیبت اندوهبار را به خانواده محترم ایشان، همکاران عزیزشان و همه پژوهشگران، استادان و دانشجویان زبانشناسی و زبان و ادبیات فارسی تسلیت عرض میکند و برای روح ایشان آرامش و برای خانواده وی شکیبایی و تندرستی آرزو میکند.
انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی
Forwarded from Iranlinguistics
مراسم یادبود همیشه استادمان
دکتر کورش صفوی
دوشنبه ۲۳ مرداد ساعت ۹ الی ۱۱
دکتر کورش صفوی
دوشنبه ۲۳ مرداد ساعت ۹ الی ۱۱