🖌📖 #ادبی

👈چند واژه در زبان فارسی گویش تاجیکی👉

#زبان_فارسی #فارسی #پارسی #تاجیک #تاجیکی #تاجیکان #فارسی_تاجیکی #فرارود #تاجیکستان #ازبکستان #پارسی_سره #ایران_زمین #ایران_بزرگ_فرهنگی

■□ زبان فارسی در ردهٔ زبان‌های ترکیبی قرار دارد. هنر ترکیب‌سازی با پیوست کردن واژه‌ها به همدیگر و افزودن "وندها" یکی از راه‌های مهم و مؤثر در جهت پویایی، پایداری و ماندگاری زبان فارسی است.

نمونه ترکیب‌های معمول زیر از کتاب "غلامان" استاد #صدرالدین_عینی**(در ادامه درباره استاد عینی توضیح داده شده است) _به کوشش مصطفی باباخانی، آروَن، ۱۳۹۷_ انتخاب شده است که در میان مردمان تاجیک فرارود (ماوراءالنهر؛ تاجیکستان و ازبکستان) کاربرد داشته و در متون آنها آمده است:

(جالب آنکه این ترکیب های فارسی تاجیکی در زیر، همگی پارسی_سره هستند. سوی راست، واژگان تاجیکی است و سوی چپ، برابر امروزی آن در زبان فارسی ما در ایران)

آبچه‌کاری: صیفی‌کاری
آب‌خیزی: طغیان آب
آتش‌گیرک: اَنبر
باششگاه: اقامتگاه
بخارکش: دودکش
بدگپ: گستاخ
بدهوا: متکبر
بلاخور: مفت‌خور
بیکارخواب؛ بی‌استفاده مانده
پخشاپخش: غوغا، سر و صدا
پهلو دری: چارچوب در
پیش‌دهن: وراج
جان‌سَرک: بی‌قرار
جنایتچی: جنایتکار
جوابگر: جوابگو، پاسخگو، مسئول
چای‌جوش: کتری
خالی‌بیخ: کم‌پشت، تـُنک
خلاجا: مستراح
دیوکار: خستگی‌ناپذیر
روی‌کش: روپوش
سرتراشخانه: سلمانی
سیاه‌سر: بدبخت
شیرین‌کامه: حق دلالی، پورسانت
کارجامه: لباس کار
گاو جگر: ناترس، نترس، دلیر، شجاع
گل‌ماهی: قزل‌آلا
ماده‌های تَرکنده: مواد منفجره
یکجایه: باهم، متحد.

/با ویرایش از کانال "حسن قریبی"، پژوهشگر/
__________________________________


■□ /عاشقان ایران/
** آشنایی کوتاه با استاد صدرالدین عینی:

#ما_فارسیها_در_کوچه_بیخبری_تماشاگری_میکنیم!
استاد صدرالدین عینی، از نامداران ادب و فرهنگ در فرارود است. این جمله کوتاه اما تکان دهنده او را پیشتر هم در کانال گذاشته بودم:
《ما فارسی ها (فارسی زبان ها) در کوچه بی خبری، تماشاگری می کنیم!!!》

سپس به بخارا رفت و ادامه تحصیل داد.
ایشان در ۲۶ فروردین۱۲۵۷ / سال ١٨٧٨ میلادی در روستاى ساكتره بخارا در ازبکستان به دنيا آمد، روستای ساکتری در امارت بخارا آن زمان در دست "روسیه" بود. وی ۲۴ تیر ۱۳۳۳ در دوشنبه پایتخت تاجیکستان درگذشت. روانش شادباد. پدر او "سید مراد خواجه"، از پیشه‌وران روستا بود و تأثیر زیادی در رشد فرهنگی صدرالدین داشت.

او نخست در مكتب كهنه روستاى خود تحصيل كرد كه بعدا موضوع داستان "مكتب كهنه" عينى شد. او پس از مدتی به تاجیکستان رفت و در همانجا نیز درگذشت. او از بزرگ‌ترین نویسندگان و ادیبان زبان فارسی تاجیکی در آغاز سده بیستم، نخستین رئیس آکادمی علوم تاجیکستان (۱۹۵۱ تا ۱۹۵۴ میلادی) است. فرزند او نیز "عینی کمال" خاورشناس برجسته تاجیکستان است.

استاد عینی هم در داستان نویسی و هم در شعر تاجیکی پایه گذار و پیشرو بود. چنانکه در آغاز بيشتر شعر مى نوشت و از تازه پردازان شعر_پارسى بود. اما رفته رفته به داستان نويسى روی آورد و نخستين داستان هاى كوتاه و بلند معاصر فارسى در آسياى ميانه را نوشت.

《آدينه، جلادان بخارا، مرگ سودخور، يتيم، داخونده و غلامان》 از داستان هاى معروف عينى اند. 《نمونه ادبيات تاجيک》 عينى كه تذكره آثارى از #شعراى_كلاسیک_پارسى بود، در تعيين #هويت_تاجيكان (جلوگیری از استحاله کامل در فرهنگ روسها) در اتحاد جماهیر #شوروى که آن زمان بر سرزمین فرارود فرمان میراند، نقش مهم داشت.

《یادداشت ها》كتاب خاطرات عينى، از آخرين آفريده هاى او بود كه سال ١٣٦٢ خورشيدى با كوشش سعيدى_سيرجانى به خط_پارسى در ايران منتشر شد. زنده یاد سعیدی سیرجانی همان نویسنده نامدار معاصر است که در زندان با خوردن داروی نظافت، کشته شد.

صدرالدین عینی یکی از نخستین سرایندگان شعر نو فارسی است چنانکه پنج سال پیش از آن که نیما، شعر "افسانه" را بسراید عینی در همان وزن شعری سرود به نام "مارش حریت" یا همان "سرود آزادی" که ان را برای انقلاب روسیه نوشت بر پایه ترانه معروف مارسیز در انقلاب فرانسه. اما آنچه نیما را پدر شعر نوی فارسی کرده است، کوشش های پیوسته و با برنامه او برای یک انقلاب ادبی در شعر فارسی بود که در این راه زندگی خود را گذاشت.

/برگرفته از ویکیپدیا و مقاله "عینی و نیما"/

#بخارا #دوشنبه #مارش_حریت #سرود_آزادی #روسیه #روس #آکادمی_علوم_تاجیکستان #شعر_نو #شعر_نوی_فارسی #ایرانی #سعيدى_سيرجانى #خط_پارسى #ايران #شعر_پارسى #شعر_فارسى #خط_فارسى #نیما #نیما_یوشیج #پدر_شعر_نو #افسانه


/ادامه مقاله "عینی و نیما" در پیام زیرین👇


💌عاشقان ایران🇮🇷
@LoversofIRAN

📝 #فرهنگی

👈درخواست فرهنگستان زبان و ادب پارسی، در آستانه بازی پرسپولیس_استقلال

#فرهنگستان #زبان_فارسی #فارسی #پارسی #فرهنگ_ایرانی #ملی #هویت_ایرانی


■در آستانه بازی پرسپولیس_استقلال، فرهنگستان زبان و ادب فارسی از رسانه‌ها خواست به‌جای واژه «دربی» از واژه زیبا و پارسی «شهرآورد» استفاده کنند.

در توضیح فرهنگستان در این‌باره آمده است: «فرهنگستان زبان و ادب فارسی در برابر واژه انگلیسی «دربی» یا «داربی» معادل «شهرآورد» را تصویب کرده است. «آورد» در این کلمه به معنی مبارزه است، چنان‌که در «آوردگاه» به معنی «محل مبارزه» نیز آمده است. ازآن‌جاکه ظرف چند روز آینده شهرآوردِ پایتخت برگزار خواهد شد، فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیشنهاد می‌کند که همه رسانه‌ها، برای جا افتادن این واژه زیبا، آن را به کار ببرند تا به‌تدریج جای خود را در جامعه ورزشی باز کند.»


عاشقان ایران 💌
@LoversofIRAN

🖌📝 #فرهنگی


🎥افشاگری مهمان برنامه ی زنده تلویزیونی، از روند برنامه ریزی شده ای که جایگاه #خط_فارسی را نشانه رفته است و بی مسئولیتی وزارت #آموزش_پرورش در آموزش #خط #زبان_فارسی!



📚 #اسماعیل_امینی، استاد دانشگاه:

در موضوع #خط، یک جریان طراحی‌شده دارد از زبان #فارسی هویت زدایی می کند، مانند کاری (اقلیم #کردنشین عراق) در خط #کردی کرده اند و یا در #ترکیه سالها پیش به دست #آتاتورک انجام شد، و ارتباط مردم با متون و نوشتار کهن قطع شد!

در آموزش و پرورش ایران به تدریج، "نوشتن" را از مدارس حذف کرده‌اند!
در واقع همه چیز شده تیک‌زدن و تست‌!
در آموزش و پرورش ایران #ادبیات_فارسی را به گوشه ی رینگ و زیر ضربات فیزیک و شیمی فرستاده اند!

مسئولان فکر می‌کنند فقط فیزیک و شیمی علم است و نه ادبیات فارسی، در صورتیکه کدام #ملت در جهان بدون یادگیری درست زبان و نوشتار توانسته است دانش بیاموزد.

اصولا کسیکه در خواندن و نوشتن مشکل دارد (مانند برخی دانشجویان امروز در ایران)، بی سواد است حتی اگر هزاران تست شیمی و فیزیک زده باشد. امروز برخی دانشجویان دانشگاههای ما از نوشتن دو خط مطلب ناتوان هستند!


عاشقان ایران 💌
@LoversofIRAN

📚 #فرهنگی

صدای زنده‌یاد استاد #دهخدا در آخرین روزهای زندگی. روانش شادباد🥀

صحبت های زنده‌نام علی‌اکبر دهخدا‌ درباره‌ی گردآوری و نگارش «لغتنامه»؛ و چه فروتنانه آرزو می‌کند:
«امیدوارم به درد مملکت بخورد»

او از چهل سال تلاش در این مسیر به همراه همکارانش (زنده‌نامان دکتر #محمد_معین، دکتر #سیدجعفر_شهیدی و دکتر #محمد_دبیرسیاقی) می گوید و اینکه چون پایه همه دانش ها، لغت است و تا کنون کسی لغات و واژگان فارسی را گردآوری جامع نکرده بود، ایشان ۴۰ سال عمرش را برای این هدف بزرگ گذاشت و چون #زبان_فارسی بیش از ۱۰۰۰ سال است که دست نخورده به همین شکل مانده است، شمار معانی ای که برای هر لغت می توان یافت گاه بسیار گسترده است تا ۲۰۰ عدد هم می رسد! ابراز امیدواری می کند که صدها هزار نمونه فیش برداری ای که در ۴ دهه از واژگان #فارسی کرده است، در آخر بدست همکارانش بشکل کتاب درآید چون در زمان زندگی ایشان تنها بخشی از آن گستره سترگ از لغاتی که او گردآورده بود تدوین و نگارش نهایی شد.


■ دهخدای عزیز و بزرگ!
آرزوی شما برآورده شده و لغت‌نامه‌‌ی دهخدا یادگار ارزشمند شما برای ایرانیان تا همیشه خواهدماند.


عاشقان ایران💌
@LoversofIRAN

#زبان_فارسی، به گوش خارجی ها چگونه است؟

ببینید و به ارزش و جایگاه #زبان_مادری و #ملی هم #ایرانیان، بیش از گذشته ببالید و در پاسداری از این میراث ارزشمند کوشا باشید.

#فارسی، #فرانسه خاورمیانه است
فارسی زبان عاشقانه است
فارسی زبان پادشاهان است
فارسی مانند آب نرم و روان است
فارسی، با احساس و آهنگین است

@LoversofIRAN