عاشقان ایران

👈 شعری جاودان، به وسعت ایران زمین 👉

بخش ۱

#اختصاصی_کانال

سروده ی جاودان سعدی شیرین سخن، از خراسان تا اصفهان و کردستان، و افغانستان تا ازبکستان و جمهوری باکو را در نوردیده است. از موسیقی مقامی تا سنتی و پاپ
@LoversofIRAN

#ایرانشهری #ایرانشهر #ایران_زمین #موسیقی #شعر #فرهنک #مقامی #محلی #سنتی #پاپ #مدرن
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰

⬅️ نمود فرهنگ ایرانشهری در موسیقی ایرانی:

🔷 در موسیقی ایرانی نمونه هایی از ملودی ها و تصنیف ها؛ یا ترانه ها و شعرهایی را داریم که به دلیل توانایی موسیقایی و جذابیت شنیداری شان، جغرافیایی گسترده از سرزمین های ایرانی را در نوردیده اند چنانکه با هر اجرای تازه از آن، رنگی نو از هنر ایرانی بر آن افزوده شده است.
این گردش و پویایی هنری، گاه به شکل استفاده یک ملودی و آهنگ یکسان در شهرهای مختلفی که سنت های آوازی کهن و استوار داشته اند رخ نموده است، چنانکه یک آهنگ با شعر و ترانه های مختلف خوانده شده؛
گاهی نیز با دستکاری ملودی و آهنگی که بر روی یک شعر ارزنده کار شده است رخ نمایی کرده است و یک شعر، با ملودی و سبک های آوازی گوناگون خوانده شده؛
و گاه به شکل تغییر هم در ملودی و هم در شعر همراه بوده طوری که بخشی از اثر نخستین را حفظ کرده اما بخش های دیگری از آن را دگرگون ساخته است.

🔷 یکی از این نمونه های زیبا و ارزشمند، قطعه ماندگار #ساری_گلین است که تاریخ و مکان پیدایش و سازنده این قطعه مشخص نیست اما برپایه ی گمانه های قوی احیانا ملودی و شعر نخستین آن #ارمنی بوده است و از سرزمین #آرارات/ #ارمنستان سرچشمه گرفته؛ اما بعدها با وفاداری به ملودی اثر، شعر آن دگرگون شده و هم با شعر #فارسی و هم با شعر #ترکی بازخوانی شده است. البته بدون اغراق باید گفت شعر فارسی که بر این ملودی گذاشته شده است، بسیار دلنوازتر از شعر ارمنی و ترکی آن است و با فضایی لطیف و روحانی، مضمون عاشقانه و عارفانه را همزمان در خود دارد؛ در حالیکه شعر ارمنی و ترکی این ملودی، تنها از عشق ناکام زمینی به یک عروس زیبا روی می گوید (که خانواده دختر او را از پسر عاشق دور نگاه داشته اند) و تهی از مفاهیمی ژرفتر است.

🔷 نمونه دیگر از قطعه های موسیقی که نمود و بروز فرهنگ "ایران زمینی" و "ایرانشهری" در موسیقی هستند، ملودی های گوناگونی است که بر شعر زیبا و شیوای #سعدی شیرین سخن، کار شده است. شعری که به "از من چرا رنجیده ای" شناخته شده است.
این شعر زیبا چنان آهنگین و خوش ساخت و پس از چندین قرن تازه و باطراوات است که هنرمندان آهنگساز را به وجد آورده است و برای آن، در چند سبک مختلف آهنگسازی شده است.
البته در خوانش هایی که از این شعر شده، بخش هایی از آن دستکاری شده مثلا مصرع اول به شکل "ای جان من جانان من" خوانده شده است و یا بیت هایی به آن افزوده و بیت هایی کاسته شده است.
■شعر اصلی:
ای یار ناسامان من از من چرا رنجیده‌ای؟
وی درد و ای درمان من از من چرا رنجیده‌ای؟
ای سرو خوش بالای من ای دلبر رعنای من
لعل لبت حلوای من از من چرا رنجیده‌ای؟
بنگر ز هجرت چون شدم سرگشته چون گردون شدم
وز ناوکت پرخون شدم از من چرا رنجیده‌ای؟
*گر من بمیرم در غمت خونم بتا در گردنت*
فردا بگیرم دامنت از من چرا رنجیده‌ای؟
من سعدی درگاه تو عاشق به روی ماه تو
هستیم نیکوخواه تو از من چرا رنجیده‌ای؟
(معنی بیت چهارم*:
بتا(Beta)= بهل تا / بگذار تا
فردا= فردای قیامت
اگر من در غمت بمیرم بگذار خونم در گردنت باشد تا در قیامت بتوانم آن را دستاویزی کنم که دامنت را بگیرم)

🔷 نخستین قطعه، کار استاد ارجمند زنده یاد #غلامعلی_پورعطایی، هنرمند مردمی موسیقی محلی و مقامی #خراسان است که عمری را با ساده زیستی و فروتنی و عشق سرشار، برای پاسداری و زنده نگاهداشتن این موسیقی گذراند، بدون آنکه به راستی هنرش ارج گذاشته شود و جایگاهی که شایسته آن است برای او در نظر گرفته شود. این قطعه که گویا از نخستین خوانش ها برای آن شعر سعدی است، با دوتار نوازی و صدای گرم این عاشق #تربت_جام زندگی گرفت و با گوش دوستداران موسیقی محلی ایران، آشنا شد.
اجرای این قطعه 👇
https://t.me/LoversofIRAN/4917

Lovers of IRAN

از من چرا رنجیده ای؟
شعر: #سعدی
آهنگساز این قطعه زیبای #خراسانی:
زنده یاد استاد #غلامعلی_پورعطایی

وی دوتار نواز چیره دست، خواننده و آهنگساز بزرگ موسیقی مقامی/محلی #خراسان #تربت_جام بود

@LoversofIRAN

11 views09:27