📜🖋🕯 کتیبه‌ی پارسی مدرسه‌ی شهزاده محمد در شهر استانبول

✅ وحید بهمن/ امروز فرصتی دست داد تا این ویدیوی کوتاه را تهیه کنم. توضیحی کوتاه در مورد یکی از مهمترین کتیبه‌های #پارسی شهر #استانبول. شهر استانبول دارای چندین کتیبه‌ی مهم و تاریخی به زبان پارسی است که نشانگر جایگاه فراقومی و ویژه‌ی این زبان در طول تاریخ منطقه است.

🔸 مجموعه شهزاده محمد شامل مسجد، آرامگاه و مدرسه است که هر سه بنا به دستور سلطان سلیمان و در اواسط قرن ۱۶ میلادی به دست سنان پاشا، معمار نامدار دولت عثمانی ساخته شده‌اند و دارای کتیبه‌های پارسی هستند.


🆔 @Ir_Bahman

👈چند واژه و اصطلاح در فارسی تاجیکی!

#تاجیکی

⬅️ از کانال #حسن_قریبی
/ @hassangharibi/
هرگاه صحبت از تقویت زبان‌معیار در #تاجیکستان می‌شود، نام استاد #صدراالدین_عینی و نقش او در زنده‌ نگاه داشتن #زبان #فارسی #تاجیکان، در دوران #شوروی، در ردیف نخست قرار می‌گیرد.

واژه و ترکیب‌های زیر از واژه‌نامهٔ کتاب "جلادان بخارا" اثر استاد #عینی (به کوشش دکتر #مصطفی_باباخانی، نشر آرو‌َن، تهران ۱۳۹۷) انتخاب شده است، با این توضیح که اصل داستان در سال ۱۹۱۸، یعنی یکسال پس از انقلاب سوسیالیستی اتفاق افتاد و در سال ۱۹۲۰ نوشته شد؛ اما علی‌رغم آن همه مبارزه علیه زبان فارسی در آن هفتاد سال، این واژگان و نمونه‌های بیشتر آن، همچنان و تا اکنون میان #تاجیک های #تاجیکستان و #ازبکستان رواج دارد که راوی بی‌نتیجه بودن آن ترفندها در #فرارودان ( #فرارود / #ماوراءالنهر) است:

آدم‌چه: (آدم کوچک، اصطلاحاً کوتوله)؛
آفتاب‌برآ: (مشرق)؛
آوازه: (شایعه)؛
بارشگری: (باریدن برف یا باران)؛
باشِشگاه: (اقامتگاه)؛
بای دادن: (باختن)؛
بچه‌غَر: (حرام‌زاده)؛
بدَرغه: (تبعید)؛
بی‌جاگرد: (ولگرد، هرزه‌گرد)؛
پرتافتن: (افکندن، انداختن)؛
پسخند: (لبخند مسخره‌آمیز، پوزخند)؛
تماشابین: (تماشاچی)؛
تَه‌خانه: (زیرزمین)؛
حال‌دان: (آگاه، باخبر)؛
خلاجا: (مستراح)؛
خودازخود: (خود‌به‌خود)؛
دارَم: (ثروتمند، دارا)؛
دعواگر: (شاکی، مدعی)؛
رفت‌و‌آی: (رفت‌و‌آمد)؛
رویاندن: (وصول کردن، ستاندن)؛
روی‌خط: (فهرست، سیاهه، لیست)؛
زَهیدن: (تراویدن، تراوش کردن)؛
سر دادن: (رها کردن)؛
سر شدن:(آغاز شدن)؛
سوادناک: (با سواد)؛
شاریدن: (جاری شدن)؛
شناندن: (نشاندن)؛
شوره‌پشت: (اوباش، فرومایه)؛
عهده‌نابرآ: ( بی‌لیاقت، بی‌دست‌و‌پا)؛
کاسه‌خانه: (حدقه)؛
کاهاندن: (عذاب‌دادن)؛
کفاندن: (پاره کردن، شکافتن)؛
کم‌نما: (کم‌پیدا)؛
کُنده‌لنگ: (اُریب)؛
گپ خوردن: (سکوت کردن)؛
گرفت‌و‌گیر: (مؤاخذه؛ بازپرسی)؛
گسیل‌کردن: (بدرقه کردن)؛
گمان‌بر: (مظنون)؛
گهواره‌بخش: (ناف‌بُر، دختر و پسری را از بدو تولد به نام هم کردن)؛
مدار: (تاب‌و‌توان)؛
مزه‌ناک: (بامزه)؛
مُهرانه: (مبلغی که برای مهر کردن اسناد پرداخت شود)؛
میان‌سرای: (راهرو بزرگ، لابی، کریدور)؛
نام برداشتن: (مشهور شدن)؛
نام‌بر شدن: ذکر شدن، عنوان شدن)؛
نقشین: (تقش‌و‌نگاردار)؛
نگاه‌و‌بین: (پرستاری، مراقبت)؛
نو‌کار: (تازه‌کار)؛
وزنین: (سنگین)؛
هنگامه‌طلب: (ماجراجو)؛
هوا دادن: (پرتاب کردن)؛
یازاندن: (دراز کردن)؛
یکجایه: (باهم، متحد)؛
یله: (گشاد، باز).



@LoversofIRAN

بازخوانی تصنیف:
از من چرا رنجیده ای
شعر #سعدی
اجرا۲۰۱۸ جمهوری #باکو

آواز: #یولدوز_توردیه_وا
هنرمند نامی ترک زبان #ازبکستان
مسلط به دستگاه های آوازی #ایران
که آثارشجریان را بازخوانی کرده
@LoversofIRAN

نمونه ای از مروه گی خوانی سنتی
آواز: #فیروزه_لطیف_اوا
@irtaj
از من چرا رنجیده ای؟
بخش هایی از شعر #سعدی به همراه بیت هایی از ترانه های محلی

موسیقی #مروگی یادگار ایرانیان و فارسی زبانان شهر باستانی #مرو در #فرارودان/ آسیای میانه/ #ازبکستان #تاجیکستان
@LoversofIRAN

درباره جداشدن شهر مرو باستانی از ایران دوره #قاجار، اینجا رابخوانید👇
https://t.me/LoversofIRAN/7952

تأثیر #فردوسی بر #سعدی
از #منصور_رستگار_فسایی/۲بخش

🔶بخش ۱/
سعدی شاهنامه را کتاب دستور زندگی و تجسم نیک و بد روزگار می داند👇
http://shahnamehpajohan.ir/تأثير-فردوسی-بر-آثار-سع

@LoversofIRAN

تأثیر #فردوسی بر #سعدی
از #منصور_رستگار_فسایی/۲بخش

🔶 بخش ۲
سعدی انسان عصر پریشانی و ناامیدی،
و فردوسی انسان روزگار امید...👇
shahnamehpajohan.ir/تأثیر-فردوسی-بر-آثار-س

@LoversofIRAN

۱ اردیبهشت #روز_سعدی عزیز گرامی باد

بخشی ازفیلم #سعدی_شیرازی
کارگردان: شیرعلی نغزعلی
تاجیکستان

درتاجیکستان، سعدی بزرگ را بسیار ارج می نهند
درتلویزیون ایران هم شخصیتهای عبری و عربی را❗️
@loversofiran

چرا #سعدی؟

استاد #شفیعی_کدکنی:
هيچ كس ترديدى ندارد كه خداوند در سرشت سعدى جوهر شاعرى را در حدّ نهايى آن به وديعه نهاده بوده است و هيچ كس ترديدى ندارد كه سعدى در جانب اكتسابىِ هنرِ شعر نيز بر مجموعهٔ ميراثِ بزرگان ادب #فارسى و #عربى اشرافى شگرف داشته است. هيچ‌كس در اين امر نيز نمى‌تواند ترديد كند كه سعدى بر تمام معارف اسلامى از فقه و كلام و حديث و تفسير و تصوّف و تاريخ و ديگر شاخه‌هاى فرهنگ وقوف كامل داشته است. با اين همه اگر محبوبيّت و سلطنتِ هنرى او را در طول اين هشت قرن حاصل اين امتيازات او بدانيم، به تمامى حقيقت اشاره نكرده‌ايم؛ زيرا يك نكتهٔ برجسته را از ياد برده‌ايم و آن اين است كه در هنر سعدى چيزى وجود دارد كه ديگر بزرگان ما از آن كمتر بهره داشته‌اند و آن "آزمونگرى و تجربه‌گرايى" سعدى است در آفاق پهناور حيات و ساحتهای مختلف زندگى اجتماعى و فردى؛ كه او خود از آن به «معاملت داشتن » تعبير مى‌كند.

می‌خواهم به يكى از گوشه‌هاى پوشيده ماندهٔ تجارب و معاملات او در آفاق حيات اشاره كنم. این ابيات بنگريد:

جوانمرد اگر راست خواهى ولى‌ست
كرم پيشهٔ شاه مردان على‌ست/

@LoversofIRAN


ادامه در پیام پسین👇

👈👈 چرا #سعدی؟


⬅️ نوشته استاد گرانقدر ادبیات فارسی، #شفیعی_کدکنی:

◾️هيچ كس در اين ترديدى ندارد كه خداوند در سرشت سعدى جوهر شاعرى را در حدّ نهايى آن به وديعه نهاده بوده است. و هيچ كس در اين ترديدى ندارد كه سعدى در جانب اكتسابىِ هنرِ شعر نيز بر مجموعهٔ ميراثِ بزرگان ادب فارسى و عربى اشرافى شگرف داشته است. هيچ‌كس در اين امر نيز نمى‌تواند ترديد كند كه سعدى بر تمام معارف اسلامى از فقه و كلام و حديث و تفسير و تصوّف و تاريخ و ديگر شاخه‌هاى فرهنگ وقوف كامل داشته است. با اين همه اگر محبوبيّت و سلطنتِ هنرى او را در طول اين هشت قرن حاصل اين امتيازات او بدانيم، به تمامى حقيقت اشاره نكرده‌ايم؛ زيرا يك نكتهٔ برجسته را از ياد برده‌ايم و آن اين است كه در هنر سعدى چيزى وجود دارد كه ديگر بزرگان ما از آن كمتر بهره داشته‌اند و آن

آزمونگرى و تجربه‌گرايى سعدى است در آفاق پهناور حيات و ساحتهای مختلف زندگى اجتماعى و فردى؛ همان چيزى كه او خود از آن به «معاملت داشتن » تعبير مى‌كند.

و من می‌خواهم به يكى از گوشه‌هاى پوشيده ماندهٔ تجارب و معاملات گوناگون او در آفاق حيات اشاره كنم. به ابياتی از اين دست بنگريد:

جوانمرد اگر راست خواهى ولى‌ست
كرم پيشهٔ شاه مردان على‌ست

يا

جوانمردىّ و لطف است آدميّت
همين نقش هيولايى مپندار

يا

علم آدميّت است و جوانمردى و ادب
ورنى ددى به صورت انسان مصوّرى


كه بالاترين حدّ انسانيت را در اين گونه ابيات به جوانمردان نسبت مى‌دهد و خود تصريح دارد كه آخرين حدِّ سير روحانى‌اش، پس از آن همه تحصيل در مدارس علوم اسلامى از قبيل نظاميّهٔ بغداد، پيوستن به جوانمردان بوده است:

نشستم با جوانمردان قلّاش
بشُستم هرچه خواندم بر اديبان

و بهترين قهرمانان داستانهاى او، از نوع جوانمردان‌اند، چنان كه در داستان آن جوانمرد تبريزى مى‌بينيم كه دزدى را از راه ديوار به سراى خويش مى‌برد و دستار و رختِ خود را بدو مى‌دهد تا در دزدى ناكام نباشد و در پايان مى‌گويد:

عجب نايد از سيرتِ بخردان
كه نيكى كنند از كرم با بدان

در چشم‌انداز نخست چنين به نظر مى‌رسد كه ستايش جوانمردى امرى است طبيعى و هر كسى به فضايل اخلاقى اشارتى داشته باشد همين حرفها را مى‌زند؛ امّا چنين نيست.
براي آنكه مساله قدرى ملموس‌تر و روشن‌تر شود، از هم‌شهرى بزرگ و بى‌همتاى سعدى، خواجهٔ شيراز ياد مى‌کنيم كه در سراسر ديوانش حتى يك بار هم از كلماتى مانند « جوانمرد» و
« جوانمردى» و « فتوّت» ياد نكرده است. آيا اين يك امر تصادفى‌ست يا مى‌تواند ريشه هايى در روانشناسى فردى و شخصى سعدى داشته باشد؟ به گفتهٔ خودش:

دگرى همين حكايت بكند كه من وليكن
چو معاملت ندارد سخن آشنا نباشد

بى‌گمان او در اين قلمرو نيز معاملت و تجربه داشته است.

/محمد‌رضا شفيعى كدكنى
قلندريّه در تاريخ
صص ۵۲۸–۵۲۷/

@LoversofIRAN

دوم #اردیبهشت روز #زمین_پاک گرامی باد

#زمین_میراث_همه_نسلها
#روز_زمین_پاک
#آشتی_با_سیاره_ی_مادر
#زمین_خانه_ماست
#پاکیزه_نگهداریمش

پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

#عمران_خان، نخست‌وزیر #پاکستان امروز در آیین آغاز دیدار رسمی با رییس جمهور ایران در تهران، از پیشینه‌ی پارسی‌گویی مردمان شبه‌قاره هند گفت:
اگر بریتانیاییها در ۱۸۰۰میلادی به #هندوستان نیامده بودند (اشغال نکرده بودند)، اکنون نیازی به مترجم نبود، زیرا پیشتر زبان ما هم #پارسی بود. #زبان #فارسی ۶۰۰ سال، زبان دربار #هند بود (پاکستان آن زمان بخشی از هند بود)

درخواست بازدید نخست وزیر پاکستان از آرامگاه #نادرشاه #افشار:
او در این سفر با ابراز علاقه به شخصیت نادرشاه سردار بزرگ #ایران_زمین، خواستار بازدید از آرامگاه این فاتح هندوستان در ایران شد. گویا تنش های اخیر میان پاکستان و هند در این رفتار تاثیر مهمی داشته است. برخی خبرها می گوید که عمران خان پس از زیارت امام رضا در #مشهد به روح نادرشاه نیز درود فرستاد تا از این رهگذر، هشداری سیاسی برای هند بفرستد

نکته مهم آنکه #بینظیر_بوتو نیز ۲۴سال پیش در سفر رسمی به ایران؛ در آغاز به زیارت #مشهد رفت و سپس به #تهران. همه مقامات رسمی پاکستان در دیدارهای رسمی از ایران پس از #انقلاب به مشهد هم رفته اند

۲۵_۳۰% جمعیت پاکستان #شیعه هستند وحدود ۱۰ میلیون هم فارسی زبان

@LoversofIRAN

#گلاب_گیری
#اردیبهشت زیبا
با سفر به مراکز گلابگیری #ایران؛ دد استان #اصفهان (کاشان قمصر نیاسر، نوش آباد) و استان #فارس به رونق اقتصادی کمک کنید
#Гулоб_гири дар #Эрон
дар #Май

@loversofiran

#اختصاصی_کانال

#پیکره_های_نیمرخ
بخش #۱
مستندبسیار زیبا ازشگفتیهای #آپادانا

این مستندرا در ۵بخش قرارمیدهیم

Филми мустанади зебо Дар бораи коҳи #оподонл дар перспулис(5 бахш)
Бахши #1

@loversofiran

👈همزیستی آذری ها و ارمنی های ایران در گذر تاریخ

#مازیار_حسینی

شاید اغراق نباشد که بگوییم #ارامنه نزدیک ترین مردمان به #ایرانیان هستند.
سرزمین #ارمنستان تاریخی که در صدساله اخیر دچار تغییر شده است، در شمال غربی ایران و هم مرز با ایالت شمالی ایران، #آذربایجان قرار داشته.

در طول هزاران سال مردم آذربایجان و ارمنستان به‌عنوان همسایه و بعضا هم میهن در کنار یکدیگر زیسته اند و تاثیرات زیادی بر هم گذاشته اند، آنان قحطی‌ها، جنگ‌ها و بیماری‌های زیادی را در کنار هم تحمل کرده و چشیده اند و در جنگ ها به یاری یکدیگر شتافته اند.

هنگامی که مارکوس آنتونیوس سردار #رومی، آرتاوازد دوم شاه ارمنستان را به جرم همکاری با ایرانیان به قتل رساند و پسر خود اسکندر را به شاهی ارمنستان نشاند، آریوبرزن، حاکم آتروپاتن (آذربایجان) به یاری ناخارارهای (اشراف) ارمنی شتافت و رومی ها را اخراج کرد. تا پیش از آنکه تیرداد اشکانی بر تخت شاهی ارمنستان بنشیند، در طی جنگ داخلی، حاکمان آتروپاتن از طرف #اشکانیان در کنار ارمنی ها علیه رومی ها و متحدان #گرجی ایشان می‌جنگیدند.

این اتحاد و همدلی که در طی جنگ های مذهبی #ساسانیان و #ارمنیان تضعیف شده بود با پدیدار شدن هون ها و #ترک ها در آن سوی کوه های #قفقاز دو چندان تقویت شد

در این زمان ساسانیان، بازماندگان اشکانیان را از ارمنستان بیرون کرده بودند و ارمنستان و آذربایجان به‌عنوان دو پایگاه ساسانیان در پس ایالت های ایبریا ( #گرجستان شرقی) و #آلبانیا ( #اران) در مرز شمالی عمل می کردند

سربازان #ارمنی و #آذری به‌عنوان پشتیبان #گرجی ها و #ارانی ها و نیروی پادگان دژها و استحکامات مرزی ساسانیان در قفقاز عمل می‌کردند تا از سرزمین های شمال غربی ایران #ساسانی در برابر تهاجم اقوام کوچرو که به قصد کشتار و غارت به این سوی قفقاز می آمدند، دفاع می کردند

در زمان حمله ترک های #خزر در اواخر دوره ساسانی، که ایران درگیر جنگ داخلی بود از پایتخت فقط یک سپاه ۷ هزار نفری راهی قفقاز شد تا جلوی آن ها را بگیرد و شکست خورد و در این زمان هم ارمنی ها و آذری ها بفرماندهی تئودوروس رشتونی و اسپندیاد فرخ هرمزد در برابر خزرها ایستادگی کردند و تلفات سنگینی هم دادند

در هنگام حمله #اعراب نیز ورازتیروس باگراتونی با سه هزار سوار ارمنی در جنگ #قادسیه شرکت کرد و پس از شکست ایرانیان، ورازتیروس باگراتونی با نیروهای جدید ارمنی در واجرود مستقر شد و سپاه #دیلم به فرماندهی موتا و سپاه آذربایجان به فرماندهی اسپندیاد فرخزاد به یاری ورازتیروس شتافتند و سربازان آذری و ارمنی و #دیلمی دوشادوش هم با متجاوزین جنگیدند

در دوران خلافت #اموی نیز مردمان آذربایجان و ارمنستان تحت ستم قرار داشتند و کشتار و غارت می‌شدند و هنگامی که در دوران #عباسی فضا بازتر شد، جنبش های اجتماعی هماهنگی به راه انداختند. جنبش #خرم_دینان که در آذربایجان شکل گرفت مورد حمایت ارمنی های منطقه سیونیک(جنوب دریاچه سوان) و واسپورگان قرار
گرفت

پس از شکست جنبش خرم دینان در آذربایجان دو جنبش پاولیکیان و تندراکیان به پیروی از خرم‌دینان آذربایجان شکل گرفتند و مورد حمایت خرم‌دینان آذربایجان قرار گرفتند و به جنگ با خلفای عباسی و امپراتوران بیزانس پرداختند

در دوران #صفوی نیز #شاه_عباس بخشی از ارمنی هایی که به ایران آورده بود را در آذربایجان اسکان داد و ایشان در کنار مردم آذربایجان ساکن شده و به پیشرفت اقتصادی آذربایجان کمک شایانی کردند و نقش مهمی در تجارت ایران بازی می کردند

در اواخر دوران #قاجار هنگامی که #ستارخان در آذربایجان به پا خواست تا با استبداد #قاجاری مبارزه کند و به مشروطه خواهان پیوست بسیاری از ارمنی های ساکن آذربایجان به او پیوستند و با دعوت از انقلابیون ارمنی شمال #ارس، آنان را به تسلیحاتشان به خدمت #سردار_ملی در آوردند و پس از شکست عین الدوله، به #مشروطه خواهان #گیلان پیوستند تا #تهران را تسخیرکنند

ارمنی ها در آذربایجان در مناطق #تبریز و #ارومیه و #اهر و #هریس و... زندگی می‌کردند و در غم و شادی هم میهمان و همشهری های آذری خود شریک بودند

هنگامی که جیلوهای #آشوری به ارومیه حمله کردند، پس از قتل مارشیمون توسط سمیتقو، آنان انتقام خود را از مردم مسلمان ارومیه گرفتند

ارمنی ها و آشوری های بومی ارومیه از هیچ کمکی به همشهری های #مسلمان خود دریغ نکردند و بسیاری از ایشان را در خانه خود و در کلیساها به ایشان پناه دادند تا مبادا توسط مردان اقاپترس کشته شوند

هنگامی که #عثمانی ها با پیشاهنگی #کرد های سمیتقو ارومیه را تسخیر کردند و قصد کشتار آشوری و ارمنی را داشتند (این زمان جیلوها گریخته بودند) آذری های مسلمان ارومیه، هم میهمان و همشهریان #مسیحی خود را در خانه های خود پناه دادند که سپاه عثمانی پس از غارت ارومیه، ایرانیانی که به هم میهنان مسیحی خود پناه داده بودند را نیز اعدام کردند

@LoversofIRAN