#عباس_جوادی، تاریخ نویس، می گوید:
تا همین 400-350 سال پیش، بیشتر مردم #تبریز و #اردبیل به زبانهایی همانند زبان #تالشی، #تاتی یا #گیلکی سخن می گفتند.

زبان #ترکی با لهجه #آذربایجانی که امروز در شمالغرب ایران کاربرد دارد، در روندی چند صد ساله و با تاثیر از حکومت بیگانه عثمانی و نیز حکومت توانمند ایرانی #صفوی در این بخش از کشور، فراگیرشد و جایگزین زبان و گویش پیشین #آذری ها شد. البته در زمان حمله عثمانی ها به ایزان، گاه با زور سرنیزه و کشتار، زبان آذری به عقب رانده شد و زبان جدید جایگزین شد اما در زمان صفویه این روند شکل داخلی به خود گرفت. نباید فراموش کرد که حکومت صفویه کاملا با عثمانی ستیز داشت چنانکه از نظر ایدئولوژی بسیار فاصله داشتند و رقابت تمدنی بزرگی بین صفویان ایرانی با عثمانی درجریان بود

امروز هم حتا(حتی)همین زبان #ترکی_اذربایجانی ایران مورد هجوم فرهنگی زبان #ترکی_استانبولی است که باید ایراندوستان و میهنپرستان آذربایجان در برابر خطر استحاله فرهنگی جوانان #آذری (#آذربایجانی) با فیلم و موسیقی و محصولات فرهنگی #استانبولی بسیار هوشیار و بیدار و کنشگر باشند

#آذربایجان، سر و چشم #ایران_زمین

@LoversofIRAN

بازخوانی مقالات #شمس_تبریزی

❇️ دورهٔ شمس‌خوانی
(خوانش متن مقالات #شمس برپایه کتاب "خُمی از شراب ربّانی"، گزیده و شرح مقالات شمس)

♦️به سخن؛
استاد دکتر #محمدعلی_موحد

🕰 آغاز دوره:
یکشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۸

✔️ مکان: #تبریز، محله یاغچیان، دفتر موسسه صفای امید (بنیاد استاد محمدعلی موحد)

وطن‌یولی🇮🇷راه‌وطن vatanyoli@
(پایگاه میهن پرستان #آذری)

@LoversofIRAN

👈ایرانی تباران جداشده از ایران که برای پاسداری از ایران در برابر عراق جان دادند، اما در جمهوری اسلامی یادشان گرامی داشته نشد و رنج و زخم شان تیمار نشد و با دردهای فراوان جسمی، در تنهایی از جهان رفتند❗️
یادشان گرامی و روانشان همنشین بهترین ها باد

#جهان_ایرانی
#فارسی زبانان آسیا
@LoversofIRAN

⬅️ #افغانستان، #ایران_زمین خاوری.
بخشی از افغانستان(باختر و مرکز) دیار جداشده از ایران در زمان #قاجار است. سرزمین ایرانی تباران و #فارسی زبانانی که ۴۰سال گرفتار جنگ و خونریزی داخلی و خارجی اند

🔹یادداشت یک نویسنده ی ایرانی درباره روز جانباز، که برای خدمات مهاجرین افغانستانی در دفاع و پاسداری از ایران و بی مهری و بی توجهی ایرانیان به آنها، در‌ هفته دفاع مقدس نوشته بود و در درد خود زندگی شان پایان یافت

✍امیر هاشمی مقدم: فرارو

دفاع از خاک میهن، امری شناخته‌شده در هر کشوری است؛ اما دفاع از سرزمین و خاک دیگران، نیازمند انگیزه‌ای بسیار قوی است. از همین روست که مردم و مسئولین کشورهایی که درگیر جنگ‌اند، به رزمندگان دیگر کشورها که در دفاع از کشور آنها مجاهدت به خرج داده‌اند، احترام شایانی گذاشته و خدمات‌شان را پاس می‌دارند.
این روزها که همه جا سخن از رشادت‌های رزمندگان ایرانی در هشت سال جنگ تحمیلی است، کمتر سخن از مبارزانی می‌رود که اگرچه تابعیت ایرانی نداشتند، اما در دفاع از خاک ایران، پا به پای رزمندگان ایرانی جانفشانی کرده و خاک ایران را به خون‌شان گلگون ساختند. کمتر ایرانی‌ای می‌داند بیش از دو هزار رزمنده افغانستانی در جنگ با عراق، شهید شده و تعداد بسیار زیادی هم جانباز افغانستانی در کشورمان داریم. شهدایی که هنوز خانواده‌ها و حتی فرزندان‌شان که مادر ایرانی دارند، به چشم «اتباع بیگانه» دیده می‌شوند. و جانبازانی که از حقوق برابر با یک جانباز ایرانی برخوردار نیستند؛ حال آنکه باید به اینان بیش از رزمندگان و جانبازان ایرانی ارج نهاد.
نمی‌دانم چند نفر از ایرانیان با #غلامعلی_ظفرعلی آشنایی دارند. جانباز افغانستانی‌ای که به خاطر دفاع از #خاک_ایران هر دو چشمش را از دست داد؛ اما سالها در یک حمام ویرانه روزگارش را به سر می‌برد و هر کس که از حال و روزش می‌پرسید، تنها آرزویش مرگ بود! سالها با گرسنگی و سوءتغذیه به سر برد و به دلیل غیربهداشتی بودن محل زندگی‌اش، بیماری‌های پوستی گرفته بود. شاید بهتر بود اهالی روستای عباس‌آباد #ورامین، همان تکه نان و جرعه آب را هم به او نمی‌دادند تا زودتر از این همه رنج راحت می‌شد.
همچنین نمی‌دانم چند نفر از ما «امان‌الله امینی» را می‌شناسیم. جانباز افغانستانی‌ای که سی سال است به خاطر دفاع از خاک ما، قطع نخاع شده و روی تخت خوابیده؛ در خانه‌ای کوچک و دلگیر؛ در حالی‌که یک کلیه‌اش را هم از دست داده و البته به خاطر شیمیایی شدن و مشکل حاد ریوی، مدام باید با کپسول اکسیژن نفس بکشد. پوکی استخوانش هم بماند. البته که با این تن رنجور و آسیب‌دیده، توان کار کردن ندارد؛ اما همین که توی گذرنامه‌اش نوشته‌ایم: «عدم حق اشتغال به کار»، نهایت قدرناشناسی و نمکدان‌شکنی را می‌رساند.
امان‌الله امینی تنها یکی از هزاران رزمنده تیپ ابوذر بود؛ تیپی که از بر و بچه‌های افغانستان تشکیل شده و بسیاری‌شان در راه دفاع از #ایران، جان‌شان یا تندرستی‌شان را از دست دادند. حالا این روزها #تیپ_ابوذر نامش شده #فاطمیون. صدها افغانستانی در این تیپ در کنار #ایرانیان و سوری‌ها با #داعش در #سوریه و دیگر نیروهای مرتجع جنگیدند تا ما و منطقه‌مان آسوده بماند.
با همه اینها، اگر از ایشان قدردانی شایسته نمی‌کنیم، ای‌کاش دست‌کم اخبار دلسرد کننده کمتری هم می‌شنیدیم:

🔻 نماینده مجلسی که نتوانسته وعده‌های دروغین انتخاباتی‌اش را عملی سازد و بنابراین دیوارِ کوتاهِ «اتباع بیگانه افغان» می‌شود مسئول بیکاری جوانان حوزه انتخاباتی‌اش؛
🔻 مامور نیروی انتظامی‌ای که صبح‌اش را با دستگیری «افغان‌های غیرمجاز» و گاهی فیلم گرفتن از رفتار توهین‌آمیزش با آنان آغاز می‌کند؛
🔻 پدر و مادر ایرانی‌ای که شکایت می‌کنند چرا در مدرسه فرزندانش، کودکان افغان هم درس می‌خوانند؛
🔻 کارگری که پارچه‌نوشته در دست گرفته و کارفرما را برای به‌کارگیری کارگر افغانستانی سرزنش می‌کند.
و...
هرچند باید منصف بود و اعتراف کرد که در سالیان اخیر، رفتارمان با افغانستانی‌ها خیلی بهتر شده است، اما همچنان جای اصلاح دارد. همچنان هم قدرشان را نمی‌دانیم. این روزها خبر می‌رسد صدها هزار کارگر افغانستانی در پیِ افت ارزش ریال، از ایران رفته‌اند. دیر نخواهد بود که پیامدهای این خلأ را به‌واسطه افزایش بهای کالاهایی که اینان در ساختش (با دستمزد پایین) نقش داشتند (از کوره‌های آجرپزی گرفته تا کارگاه‌های سنگ‌بری، بلوک‌زنی، دام‌داری‌ها و...) ببینیم. آنگاه شاید کمی دیر باشد برای قدردانی

/برگرفته از کانال تلگرام سید مسافر/

@LoversofIRAN

✅ برسد به دست #مدیران دولتی و حکومتی

✳️ ایرانی شرف دارد! غیرت دارد!
ما خودمان اینهمه جمعیت داریم،
چرا باید از #عراق بیایند برای کمک به ما و سلفی بگیرند؟
این برای ما که #ایرانی هستیم زشت است نه برای آنها
من خودم #عرب زبانم و مثل #عراقی ها حرف میزنم، اما این برای من زشت است که یک عراقی به من کمک کند.
اگر #لر بیاید، #بختیاری بیاید هیچ اشکالی ندارد؛ هم زبان هستیم (هم میهن و هم هویت هستیم) اما از عراق بیایند برای ما افت دارد!

گلایه و اعتراض به جای یک هم میهن غیور عرب‌زبان از حضور عراقی‌ها در مناطق سیل‌زده #خوزستان و سلفی گرفتن آنها با مصیبت #ایرانیان

توجه کنید که ایرانیان در استانهای #مرزی با هر زبان و گویشی که سخن بگویند؛ خود را کاملا #ایرانی پایبند به #ایران می دانند و #هویت غیرایرانی برای خود قایل نیستند و وفادار به هویت #ملی خود هستند

اما جریان های #واگرا ( #تجزیه_طلب و #هویت_طلب) چه در ایران، چه بیرون از ایران، تلاش دارند اینگونه القا کنند که ایرانی عرب زبان خواهان واگرایی است❗️

جنجال پس از سیل و #سوء_مدیریت #بحران این ۳هفته را در شبکه های خارجی فارسی زبان ببینید که چه فتنه ها برپامی کنند
@LoversofIRAN

👆این پیام یکی از زشت ترین و احمقانه ترین پیامهایی بود که این روزها در تحقیر روحیه و #غرور_ملی دریافت کردم
فکرمیکنم نخست از پیج #عالیجناب پخش شد و کانالهای دیگر تکرارش کردند

جملات این پیام کاملا عمدی به گونه ای تنظیم شده که خواننده نادقیق را سریعا دچار خطای داوری کند!

در پاسخ این سخنان کودکانه باید گفت:

_نخست اینکه در ایران امروز سدهای بسیاری از صفر تا صد پروژه شان، به دست مهندسان و کارگران و کارفرمایان #ایرانی ساخته شده است و اتفاقا در برابر سیلاب تا متر آخر حجمشان را در برابر آب مقاومت کردند و مشکلی نداشتند

_دوم اینکه، ۵۵۰میلیون تومان برای سال ۱۳۳۸بسیار بسیار بسیار رقم بالایی بود و روشن است کارگزاران ایتالیایی این پروژه، مانند دیگر خارجی ها، دولت ایران را اساسی سرکیسه کرده اند
#پهلوی و #جمهوری_اسلامی هم ندارند. ج.ا. هم برخی قراردادهای اینچنین با خارجی ها دارد

پنجاهمین سد بلند دنیا در برابر بزرگترین سد خاکی خاورمیانه، #کرخه، که۱۳۸۰به دست ایرانیان در #خوزستان ساخته شد؛ هیچ افتخاری نیست

به خودمان برگردیم،فارغ از حکومت ها

با دست خود تیشه به ریشه داشته های خود نزنیم
تحقیر خود، اوج حماقت است!
@LoversofIRAN

باغ های ایرانی #شاهرخ_مِسکوب
از #مسعود_بهنود
دیدگاه های سیاسی بهنود و کارمندbbc بودنش جای نقدها دارد اما روایتش از تاریخ معاصر ایران گاهی شنیدنی است

درضمن باعث شد بسیاری بدانند شاهرخ مِسکوب نه مَسکوب

#شاهرخ_مسکوب، نويسنده و پژوهشگر برجسته‌ی ایرانی، در روز ۲۳ فروردين سال۱۳۸۴، بر اثر بيمارى چنگار خون (سرطان خون) خون در پاريس درگذشت.
یادش گرامی باد و روانش شاد🥀
/ نگاره از پارسی‌انجمن/

(شاهرخ مِسکوب نه مَسکوب)


بارگیری کتاب «هویت ایرانی و زبان فارسی» شاهرخ مسکوب از اینجا👇
http://www.parsianjoman.ir/fa/?p=2305 -- shared by UC Mini

#هویت_ایرانی
#زبان #فارسی
@LoversofIRAN

موسیقی و ترانه زیبای

#همینجوری_نمیمونه
با نوای #معین
پیشکش به هم میهنان گرامی که درگیر
#سیل میباشند به امید روزهای روشن برای هم میهنان دردکشیده در سیلاب

پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

👆محل امروزی پایتخت #ساسانیان
#تاق_کسری #تاق_خسرو #ایوان_مدائن

در این تصویر، نمایی از گوگل ارث از محل باستانی #هفت_شهر_تیسفون با نقشه دستی هفت شهر #تیسفون مقایسه شده است که در #عراق کنونی است

سکوت مرگبار امروز منطقه ای از #دجله که روزی با شکوه ترین شهر جهان بود دل هر ایرانی را به درد می آورد

در ادبیات پارسی اصطلاح خذلان برای چیزهایی به کار برده میشود که به حال خود و به فراموشی سپرده شده است. #خاقانی نیز در مورد #طاق_کسری در قصیده خود چنین میگوید :

-بر دیدهٔ من خندی، کاینجا ز چه می‌گرید
گریند بر آن دیده کاینجا نشود گریان

-این است همان ایوان، کز نقش رخ مردم
خاک در او بودی دیوار نگارستان

-گر دجله درآموزد، باد لب و سوز دل
نیمی شود افسرده، نیمی شود آتش‌دان

-تا سلسلهٔ ایوان، بگسست مدائن را
در سلسله شد دجله، چون سلسله شد پیچان

-گه‌گه به زبان اشک، آواز ده ایوان را
تا بو که به گوش دل، پاسخ شنوی ز ایوان

-ما بارگه دادیم، این رفت ستم بر ما
بر قصر ستم‌کاران، تا خود چه رسد خذلان

-گفتی که کجار رفتند آن تاجوران اینک
ز ایشان شکم خاک است آبستن جاویدان

/از ایران جاوید/

@LoversofIRAN

👈نامه استادان زبان فارسی به رئیس جمهور تاجیکستان‏؛
«زبان پارسی» را به جای «زبان تاجیکی» به رسمیت بشناسید.
«خط پارسی» را جایگزین «خط روسی» کنید

@LoversofIRAN

⬅️روزنامه انتخاب گزارش داد:
گروهی از استادان زبان و ادب #فارسی در نامه‌ای سرگشاده به رئیس‌جمهور #تاجیکستان، رئیسان و نمایندگان مجالس علیا و سفلی این کشور خواهان به رسمیت شناختن نام #زبان #پارسی و بازگشت خط پارسی در تاجیکستان شده‌اند. در تاجیکستان، زبان فارسی با نام "زبان #تاجیکی" رسمی است و زبان #روسی، زبان "معاشرت بین‌المللی" به شمار می‌آید.
از زمان استیلای #شوروی #کمونیست تا امروز که روزگار استقلال جمهوری های شوروی سابق است، رسم‌الخط رسمی تاجیکستان، خط روسی #سیرلیک است. ‏
ادامه در روزنامه انتخاب👇
https://www.entekhab.ir/fa/news/470315

🔴ایران به هوش باش❗️

در این اوضاع نابسامان شهرها و روستاهای سیل زده #خوزستان، جریان هایی که مستقیما از سوی #عربستان راهبری و هدایت می شوند در صدد آسیب زدن به امنیت ملی و برهم زدن جو همدلی و بازسازی خوزستان پس از #سیل هستند. این جریان #سعودی #وهابی #بعثی (که #تجزیه_طلب های #نئوبعثی یعنی بازماندگان و هواداران حزب #بعث #صدام، بازوی اجرایی آنها در خوزستان هستند) در میانه #بحران و آسیب های گسترده #سیل، راه خود را برای ایجاد #بحران ساختگی تازه باز دیده است و درسودای خام خود، نارضایتی مردم را ابزار به آشوب کشیدن استان کند

دیروز صداوسیما؛
تصاویری از سه شهروند #عربستان که در خوزستان بازداشت شدند

♦️ سه ماموریت مهم این افراد از سوی عربستان:
۱. پخش ریال عربستان در میان سیل‌زدگان و تحریک آنها علیه نیروهای ایرانی❗️
۲. پخش بسته‌های غذایی آلوده در کمپ‌های سیلزدگان (به عنوان مثال این افراد، ۳۰ نفر را در کمپ شعیبیه با کیک مسموم، راهی بیمارستان کردند)❗️
۳. شکستن شبانه سیل‌بندهای ایجاد شده (برای ایجاد تصویر دشمنی مردم محلی با نیروهای امدادی که به از جاهای دیگر کشور به خوزستان رفته اند و ایجاد جو نارضایتی و آشوب)
@LoversofIRAN

آرزوی بخشی از #خراسان_بزرگ، برای پیوستن به #ایران_زمین

■هرکجا مرز کشیدند شما پُل بزنید

شاعر خوش سخن افغانستانی، #نجیب_بارور /barwar/ تقریبا ۳سال پیش سروده زیبایش را در آرزوی نزدیکی بیشتر مردمان #افغانستان #ایران #تاجیکستان #ازبکستان در تهران خواند
این هم اجرای تلویزیونی آن شعر نجیب بارور، با آواز و ساز هنرمند جوان افغانستان #داوود_پژمان در برنامه استعدادیابی"ستاره افغان"

۱۲۳۶خورشیدی با تحمیل #قرارداد_پاریس از سوی #استعمار_بریتانیا/ #انگلیس، زمان #قاجار، میان بخشی از ایرانیان جدایی افتاد و فارسی زبانانی که به درازای تاریخ زیر نام ایران_زمین بودند، به یکباره از مادر میهن جداشدند!
#هرات و #بلخ باستانی در گستره کشور نوپای افغانستان جای گرفت

#فارسی_زبانان افغانستان/ #تاجیک و #هزاره/ بیشتر در شمالغرب، شمال و بخش های مرکزی، زندگی می کنند. درمعنای دقیق #افغان، یعنی مردم #پشتو زبان نه فارسی ها. اما گویا برنامه استعمار انگلیس و روسیه پایان نیافته و امروز هم آمریکا پرچمدار است. در فرایندی فرسایشی و تلخ، در جنگ های داخلی وخارجی ۴۰ساله افغانستان زیر قبضه قدرت #پشتون ها رفت و فارسی ها به کناری رانده شدند
@LoversofIRAN

#نجیب_بارور
شاعر پارسی گوی #افغانستان
آرزوی یکپارچگی #فارسی زبانان دارد


هرکجا مرز کشیدند شما پل بزنید
حرف #تهران و #سمرقند و #سرپل* بزنید

مشتی از خاک #بخارا و گل از #نیشابور
باهم آرید و به مخروبه #کابل بزنید

دختران قفس افتاده ی #پامیر عزیز
گلی از باغ #خراسان به دو کاکل بزنید

جام از #بلخ بیارید و شراب از #شیراز
مستی هر دو جهان را به تغزل بزنید

________
*سرپل و بلخ : شهرهای #افغانستان
بخارا و سمرقند: شهرهای #ازبکستان
پامیر: در #تاجیکستان و #افغانستان

@LoversofIRAN

آواز #شفق_سیه_پوش هنرمند افغانستانی
سروده #نجیب_بارور
‌‌
🔴هر کُجا مرز کشیدند، شما پُل بزنید

امروز از ورای مرزهای #تجزیه، ندای همبستگی بلند شده است. به امید رهایی همه سرزمین های #ایران_زمین از تاریکی و ستم و رسیدن به نور

هر کُجا مرز کشیدند، شما پُل بزنید
حرف #تهران و #سمرقند و سرپُل بزنید
مشتی از خاک #بخارا و گِلی از #شیراز
با هم آرید و به مخروبه ی #کابل بزنید
هرکه از جنگ سخن گفت، بخندید بر او
حرف از پنجـــره ی رو به تحمل بزنید
نه بگویید، به بت‌های سیاسی نه، نه!
روی گور همه‌ی تفرقه‌ها گُل بزنید
مشتی از خاک بخارا و گِل از #نیشابور
با هم آرید و به مخروبه ی کابل بزنید
دختران قفس‌ افتاده ی #پامیر عزیز
گُلی از باغ #خراسان به دوکاکل بزنید
جام از #بلخ بیارید و شراب از شیراز
مستی هر دو جهان را به تغزل بزنید
قاصدک حرف مرا ، پیش ز من می‌آرد
زعفران را به روی سوسن و سنبل بزنید
تو و او و من و ما هیچ به جایی نرسد
حرف تهران و دوشنبه و سرپُل بزنید
هرکجا مرز...-ببخشید که تکرار آمد
فرض بر این که کشیدند، دوتا پُل بزنید

__پامیر، شمال #افغانستان،جنوب #تاجیکستان
سمرقند،بخارا در #ازبکستان
#سرپل، بلخ در #افغانستان

@LoversofIRAN

خاطره ای زیبا از استاد میرجلال الدین #کزازی:
دختر قفقازی به من گفت، من ایرانی ام، چرا ما را ایرانی نمی دانید؟!

#قفقاز #ایران_شمالی #قفقازی

دو تصویر از خاطره استاد کزازی را اینجا بببینید و نوشتار را بخوانید👇
https://www.instagram.com/p/BwWVlZFnEn9/?utm_source=ig_share_sheet&igshid=10x2y1800z7w3

👈ایران به مثابه "امپراتوری ذهن"

کشوری که با شماری از خرمندان و اندیشمندانش توانست در جهان پر رنج و پرهیاهو تاب بیاورد، آیا دوباره بر جایگاه دیرین خود بازخواهد گشت؟

@LoversofIRAN

پریشب #مایکل_آکسورثی درگذشت.
یک دیپلمات سابق انگلیسی، آدمی مهربان، متین و مبادی‌ آداب که پژوهشگر تاریخ و شیفته‌ی فرهنگ #ایران بود. حدود ده سال پیش کتابی از او منتشر شد با نام «تاریخ ایران: امپراتوری ذهن» که برای معرفی گذرا و شیوای ایران به خواننده‌ی ناآشنای غربی نگاشته شده بود. آکسورثی در این کتاب نظریه‌ی دل‌نشین و تامل‌برانگیزی را درباره‌ی ایران طرح می‌کند: ایران به مثابه‌ یک امپراتوری که بر اذهان سیطره داشته است. نظریه‌اش را از وینستون #چرچیل الهام می‌گیرد که در سال ۱۹۴۳ حین سخنرانی در دانشگاه هاروارد گفته بود دیگر با فتح سرزمین و استثمار نمی‌شود امپراتوری کرد: «امپراتوری‌های آینده امپراتوری‌های ذهن خواهند بود.»
ایران، به عقیده آکسورثی، از سده‌ها قبل همانی بود که چرچیل برای آینده تصور می‌کرد.

ایران نمونه‌ی عجیب و غریبی در تاریخ امپراتوری‌های جهان بوده است: محور و مرکز فرهنگی ایران در خلال دو هزاره‌ی گذشته بارها جابجا شده است: زمانی در #فارس بوده، بعد به #بین_النهرین ( #میانرودان در #عراق کنونی) آمده، از آنجا به #خراسان و #آسیای_میانه ( #فرارود، #فرارودان) عزیمت کرده و بعد در #آذربایجان سکنی گزیده است.

نفوذ ایران به مراتب سیال‌تر و فراتر از مرزهای در حال قبض و بسط یک سرزمین بوده است: آثارش را در دوران خلافت #عباسی، #گورکانیان در #هند و سلطنت #عثمانی (در #آناتولی،) می‌بینیم. این وضعیت با تعریف و تصوری که ما از ملیت و فرهنگ به عنوان یک قلمرو سرزمینی داریم چندان نمی‌خواند. برای خود آکسورثی سوال است که چطور «ایده‌ی ایران» این همه سختی و بلا را طی این همه سال تاب ‌آورده و همچنان دوام آورده است. معتقد است این تداوم بیش از هر چیز مدیون "طبقه‌ی کوچک دانشور-دیوانسالار" است که از پس هر بحران کمر صاف کردند، با فاتحان و غالبان زیرکانه کنار آمدند، نشان‌ دادند که از گوهر تخصص‌شان نمی‌شود چشم پوشید و اندک اندک زمام کارها را (دوباره) به دست خود گرفتند: حاکم گرچه حکومت می‌کرد، اما اداره‌ی امور به دست آنان (ایرانیان دانشور و #دیوانسالار) بود.

در آخرین صفحه‌ی کتاب آکسورثی می‌پرسد «اما آیا ایران می‌تواند یک امپراتوری آینده باشد؟» و در اینباره تردید دارد. بخشی از تردیدش از این ناشی می‌شود که چقدر جامعه‌ی جهانی و بازیگران قدرتمندش حاضر باشند ایران را در نقش یک امپراتوری بپذیرند. اما، تردید اصلی آکسورثی از جای دیگری است، از این که «امروز گروهی اندک از دریچه‌ی تنگ منافع و عقاید خودش، ایران را می‌گرداند.» این آن ایرانی نیست که زمانی در اذهان نفوذ داشت، ایرانی که «بهترین و درخشان‌ترین مغزهایش را می‌پروراند و گرامی می‌داشت»، که «با پیچیدگی‌ها صادقانه و با تساهل و مدارا روبرو می‌شد» و «از تلفیق و امتزاج عقاید مختلف استقبال می‌کرد.»

/منبع: ماقال منقول/

@LoversofIRAN