#اسب_بالدار بر پارچه بسیار زیبا از دوره #ساسانی در #سغد
سغد بخش باستانی فرهنگ ایرانی میان رود #سیحون و #جیحون که پس از اسلام #ماوراءالنهر یا #ورارودان
و دوران شوروی #آسیای_میانه گفته شد
@loversofiran

‍ 👈یکی گفتا تو ایرانی، دگر گفتا تو تاجیکی👉

👈به فریادهای پرشور مردم تاجیسکتان، موقع شنیدن این مصرع توجه کنید در ویدیوی این ترانه که از پایان این نوشته بارگیری (دانلود) می کنید.

@LoversofIRAN

〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰

خوانندگان: #جوره_بیک و #جانی_بیک #مراداف (مرادوا) پدر و پسر تاجیکستانی
ترانه سرا: #لایق_شیرعلی

⬅️این ترانه ی زیبا، بیان دردهای مشترک بیش از صدسال گذشته ی ملت #فارسی_زبان #تاجیکستان و #ازبکستان است. ملتی ایرانی تبار از منطقه ی #فرارودان (ماوراءالنهر) که روزی بخشی از #ایران_بزرگ بود در شمال خاوری ایران امروز.
اکنون آن بخش، با نامگذاری روسها به #آسیای_میانه شناخته می شود.
این مردم آرام و صلح طلب فارسی زبان، در طول #صدسال گذشته از سیاستهای استعماری #روسیه(شوروی) ستم بسیار دیده اند؛ از جداکردنشان به دو کشور گوناگون ازبکستان و تاجیکستان و جنگ انداختن بین آنها بگیرید، تا تغییر خطشان از فارسی به سیرلیک در هر دوکشور، و نیز سرکوب مردم فارسی زبان در ازبکستان با تغییر و دگرگونی های اجباری فارسی ستیزانه دولت ازبکها در آن کشور که موجی از مهاجرت مردم فارسی زبان از ازبکستان به تاجیکستان را برای رهایی از این فشارها راه انداخت.

⬅️لایق شیرعلی ترانه سرای نامدار و میهن دوست تاجیکستانی است؛ زاده ی ۳۰ اردی‌بهشت ۱۳۲۰ در روستای #مزار_شریف، پنجکنت، #سغد، در شمال باختر تاجیکستان و درگذشته ی ۱۰ تیر ۱۳۷۹ در شهر دوشنبه.
مجموعه اشعار «سر سبز»سال ۱۹۶۶؛ «خانهٔ چشم»، «خانهٔ دل»، «ریزهٔ باران»، «ورق سنگ» از جمله پرخواننده‌ترین کتاب‌های او بودند.
هنر لایق به آفرینش شعر محدود نمی‌شد؛ او در ترجمهٔ اشعاری از شعرای خارجی به زبان فارسی نیز سهم داشت. اشعار خودش نیز تاکنون به زبان‌های دیگر ترجمه شده‌اند.
لایق در سال ۱۹۷۸ میلادی، برای مجموعه‌اشعار 《خاک وطن》برندهٔ 《جایزهٔ ابوعبدالله رودکی》 شد.
وی با اشعار رنگین و پرمحتوایش به کالبد شعر تاجیکی نفس تازه‌ای دمید و آن را در قلمرو #فارسی‌_زبانان معروف کرد. شعر لایق پیوندی است قوی میان شعر عالم شمول هزارسالهٔ فارسی و شعر امروز فارسی تاجیکی که وی را در میان هم‌میهنانش بسیار دوست داشتنی کرده است.

⬅️متن این ترانه ی زیبا:
زمین سخت کوهستان، دل نرمم عطا کرده ­است
درشتم هر که می­خواند، خطا اندر خطا کرده­ است
به مثل کوه یک رویم، به سان چشمه حق­گویم
چنین بودم، چنین باشم که این سانم خدا کرده ­است
میان کوهها بگریختم، از دست جبر و ظلم
به من تاریخ سنگین دل، جفا روی جفا کرده ­است
جدا بودم ز هم­ خونان، که بی­ پل بود دریاها
سر کوه و سر چشمه، دلم از غم نوا کرده است
امید و آرزویم سوخت، مانند حنای سنگ
دوبیتی و رباعی، ناله­ ام ­را بی ­فنا کرده ­است
یکی گفتا تو ایرانی، دگر گفتا تو تاجیکی
جدا از اصل خود میرد، کسی ما را جدا کرده ­است
جهان یک روز می­ترکد، ز آه پرشرار ما
که بر ترک وطن ما را پیاپی مبتلا کرده است

@LoversofIRAN 

тарона: замин сахт кӯҳистон
хонандагон: ҷавра бик ва ҷоне бик муродоф
шеър: лоиқ Шералӣ
боргири (донлуд) кунед.👇

بارگیری (دانلود) کنید. 👇

‍ ‍ ☝️☝️درباره 《کاشغر و پارسیان چین》

👈استان #کاشغر، سرزمین #پارسیان چین👉

👈مرزهای #زبان_پارسی از زمان #ساسانیان تا کنون، بخشی از چین را نیز دربرگرفته است👉

@LoversofIRAN

⬅️استان #کاشغر:
استان کاشغر یکی از استانهای (ولایات) باختری منطقه ی خودمختار #سین‌کیانگ چین است.
شهرهای استان کاشغر:
#کاشغر (مرکز استان)
ینگیسار، پوسکام، یارکنت، قاغیلیق، مکیت، یپورغا، پیزیوات، مارال باشی، ناحیه خودمختار #تاشکورگان_تاجیک هستند.
#فارسی_زبانان و #ایرانی_تباران استان کاشغر در ناحیه ی #سین_کیانگ در باختر #چین، شماری اندک از جمعیت این بخش هستند اما پیشینه ی زندگی شان در چین را می توان تا دوران #ساسانیان و شاید حتا پیشتر از آن، دنبال کرد. در زیر اطلاعات گزیده ای را در این باره بخوانید.
@LoversofIRAN

⬅️ #سین_کیانگ بخش خودمختار بزرگی در باختر جمهوری خلق چین است که پیش از این، #ترکستان_چین و یا #ترکستان_شرقی نام داشت.
مرکز این ناحیه، #اورومچی است و
شهرهای اصلی آن:
اورومچی، تورفان، #کاشغر، قارامای، غولجا، شیخ‌هنزه هستند.
از دیرباز بسیاری از چهره‌های ادبی منطقه #سین_کیانگ، آثاری به زبان #پارسی_دری می‌آفریده‌اند، که از آن جمله می‌توان ایشان را نام برد:
سیدی - (۱۵۵۴-۱۴۹۹)
رشید - (۱۶۷۸-۱۵۱۴)
زلیخا بیگم - (۱۶۰۸-؟)
میرزا حیدر - (۱۵۵۴-۱۴۹۹)
تاجری - (۱۹۲۵-۱۸۵۶)
احمد ضیایی - (۱۹۸۹-۱۹۱۳)

@LoversofIRAN

⬅️شهر #کاشغر؛
مرکز استان کاشغر است و در دوران گذشته، به نام #مروارید_جاده_ابریشم شناخته می شده است.
#شاپور_ساسانی در کتیبه #کعبه_زرتشت، در آنجا که گستره ی مرزهای امپراتوری خود را ترسیم می‌کند، از #کاشغر نیز در کنار #سغد، #چاچ و #ابرشهر که مرکز آن #نسا بوده ‌است، در شمار شهرهای قلمرو خود نام می‌برد.
گویا شاپور، کسی از دودمان ساسانی را به فرمانروایی کاشغر نگماشته بود و شاه #کوشانی(دودمان کوشانیان) به استقلال در آن سامان فرمان می‌راند و تنها خراج‌گزار شاه ایران بود. کاشغر نخستین بار در دورۀ فرمانروایی سلسلۀ #هان به حکومت چین پیوست.
کاشغر به عنوان مرکز فرهنگ #اسلامی در چین شناخته می‌شود. مسلمانان جعمیت این شهر را (در حدود ۳٬۴۰۰٬۰۰۰ نفر) تشکیل می‌دهند. در کاشغر نزدیک به ۱۰هزار مسجد وجود دارد.
@LoversofIRAN

⬅️شهر #تاشکورگان_تاجیک:
 یا تاشقورقان، به معنای "دژ سنگی" از بخشهای استان کاشغر در ناحیه خودگردان سین‌کیانگ چین است.
تاشکورگان در فلات #پامیر و بر سر راه ابریشم واقع شده‌است. تاشکورگان با #پاکستان، #افغانستان، و #تاجیکستان هم مرز است.
#مسلمانان در آغاز قرن دوم به تاشکورگان رسیدند. در سدهٔ چهارم این شهر ضمیمه حکومت #ایلخانیان شد و در پی تلاش آنها و نیز تردد بازرگانان، دین اسلام در آنجا گسترش یافت. اهالی آنجا از قرن پنجم با ورود اعیان #اسماعیلیه و در رأس آنها #ناصرخسرو_قبادیانی، به اسماعیلیه گرویدند.
تاشکورگان در قرن هفتم جزو فرمانروایی یوانِ #مغول شد و با ورود سربازان مسلمان همراه این قوم، اسلام در آنجا گسترش یافت. در قرن سیزدهم نفوذ مبلّغان آقاخان محلاتی (متوفی ۱۲۹۹) که از هند اعزام می‌شدند، موجب گرایش اسماعیلیان تاشکورگان به شاخة #خواجوی شد که هنوز هم ادامه دارد. تاشکورگان در این قرن برای مدتی همراه با دیگر سرزمین های سین کیانگ جزو حکومت "ترکستان شرقی" به رهبری یعقوب بیگ شد، اما بار دیگر به چین پیوست (لی ـ شین هوا، ص ۴۷۵ـ ۴۸۶؛ ما ـ تونگ، ص ۴۸ـ۵۰).
از آثار مهم تاشکورگان《دژ تاریخی تاشکورگان》 در مسیر #جاده_ابریشم_جنوبی است که از سنگ و ملاط ساخته شده‌است.
جمعیت تاشکورگان ۳۰٬۰۰۰ نفر است. حدود ۸۴٪ ساکنان تاشکورگان از قوم #پامیری هستند که در چین، #تاجیک نامیده می‌شوند و به مانند پامیری‌های #تاجیکستان و #افغانستان هستند. آنها به زبان تاجیکی صحبت نمی‌کنند و زبان بیشتر آن‌ها 《زبان سریکالی》 و عده کمتری 《زبان وخی》 است که هر دو از گروه زبان‌های پامیری در شاخه #زبان‌های_ایرانی_شرقی است.

@LoversofIRAN

منبع:
■مرزهای اسلامی قوم تاجیک در چین و ویژگیهای فرهنگی آن.
■نقشه راهنمای پاکستان، تهران : گیتاشناسی، بی تا.
■جایگاه تاریخی زبان و ادب فارسی در سین کیانگ.
■ویکی پدیا.

@LoversofIRAN

در زیر؛
نگاره ی نخست:
استانهای جمهوری خلق چین نشان داده شده اند که بخش خودمختار 《سین کیانگ》 با رنگ سرخ دیده می شود.
نگاره ی دوم:
بخش خود مختار سین کیانگ که استان 《کاشغر》 در آن با رنگ سرخ نمایش داده شده است.
نگاره ی سوم:
بخش خودمختار سین کیانگ که در آن، استان 《کاشغر》 با رنگ زرد و استان 《تاشکورگان تاجیک》 با رنگ صورتی نشان داده شده است.
👇👇👇