👈 توضیح استاد #فریدون_جنیدی درباره دیوهای #مازندران در شاهنامه 👉


🏔منظور از مازندران در شاهنامه کجاست؟

⬅️از کانال شاهنامه شناسی
ابیات مربوط به مازندران در شاهنامه بدون افزوده های جعلی(الحاقیات)

چو #کاووس بگرفت گاه پدر
مر او را جهان، بنده شد سربسر
چنان بُد که در کاخ زرین نگار
همی خوَرد روزی، مَی خوشگُوار
اَبا پهلوانانِ اِیران به هم
همی رای زد، شاد، بر بِیش و کم
برفت از برِ پرده، سالارِ بار
خرامان بیامد برِ شهریار
بگفتا که: ”رامشگری بر در است
ابا بَربَت و نغز رامشگر است“
بفرمود تا پِیش او خواندند
برِ خوشنوازانْشْ بنشاندند
به بربت چو بایست، برساخت رود
برآورد مازندرانی سرود:
ز #مازندران، شهر ما، یاد باد
همیشه بر و بومش آباد باد
که در بوستانش همیشه گل است
به کوه اندرون، لاله و سنبل است
نوازنده، بلبل، به باغ اندرون
گُرازنده، آهو، به راغ اندرون
همیشه نیاساید از جُفتجوی
همه ساله، هر جای، رنگ است و بوی
گلاب است گویی به جویش روان
همی شاد گردد ز بویش، روان
دی و بهمن و آذَر و فروَدین
همیشه پر از لاله بینی زمین
همه ساله خندان لب جویبار
به هر جای، بازِ شکاری به کار
چو کاووس بشنید ازو این سَخُن
یکی تازه اندیشه افکند بُن
دل رزمجو را ببست اندر آن
که لشکر کشد سوی #مازندران
چنین گفت با سرفرازان رزم
که: ”ما سر نهادیم یکسر به بزم
اگر کاهلی پیشه گیرد دلِیر
نگردد ز آسایش و کام سِیر“
سخن چون به گوش بزرگان رسید
ازیشان، کس آن رای، فرّخ ندید
همه زرد گشتند و پُر چین بُروی
کسی جنگ دیوان نکرد آرزوی
کسی راست، پاسخ، نیارَست کرد
نهانی، روانْشان پر از باد سرد
به آواز گفتند: ما کِهتریم
زمین جز به فرمان تو نَسپَریم


⬅️ گروهی را گمان این است «مازندران» که در #شاهنامه جایگاه دیوان است، همانجاست که امروز مازندرانش خوانیم. در شاهنامه و کتابهای هم زمان با شاهنامه و پیش از آن، ظاهراً لفظ مازندران به معنی #طبرستان/ #تبرستان به کار نرفته است، مگر آن که به ندرت شعری یا عبارتی را بتوان چنان تفسیر کرد.

اغلب «مازندر» و «مازندران» بر سرزمینی در حدود مغرب و بسیار دور از ایران اطلاق میشد. در مقدمه #شاهنامه_ابومنصوری آمده:
” #شام و #یمن را مازندران خوانند و #مصر گویند از مازندران است“!
برخی از نویسندگان امروزی نیز جایگاه مازندران را در غرب، شام، یمن و برخی نیز در #هندوستان دانسته اند.

اما این گمانها درباره «مازندران» شاهنامه درست نیست. مازندران امروزی در گذشته «تبرستان» نامیده میشد، و چنان که در شاهنامه در داستان «زال و رودابه» میخوانیم، منوچهر پادشاه ایران پایتخت خویش را در آن مرز برگزیده بود: شهر #آمل

هنگامی که منوچهر از عشق زال و رودابه باخبر میشود و میخواهد به #کابل سپاه بکشد، پدرش سام به منوچهر نامه میفرستد و از زبان زال، چنین شِکوِه میکند:
«مرا» گفت «بَر دارِ آمل کنی
سَزاتر که آهنگ کابل کنی!»
(اگر مرا در آمل، پایتخت منوچهر، بر دار کنی، بهتر از آن است که به زابل لشکرکشی)
پس سرزمینی را که پایتخت ایران در آن باشد نشاید جایگاه دیوان نامیدن.

⬅️دیدگاه متفاوت استادجنیدی درباره نام مازندران و دیوسپید

«ماز» در زبانهای ایرانی، چین و شکن و برآمدگی و فرورفتگی است، و «مازاندر» جایگاهی است که چین و شکن و برجستگی در آن باشد، و همین رشته کوه البرز است. در زبان #فارسی_دری و زبان #تبرستان_باستان، «دوین» به معنای برجستگی و بلندی است. در زبان تبری، واژه دوین چند بار به معنی برجستگی و تپه و کوه آمده است؛ با افتادن «ین» پایانی، بگونه «دِو» dēv و آنگاه «دیو» درآمد

جایی که کاووس از آن سخن میراند، کوهستان #البرز بود که بایستی از ستیغهای بلند و دره های ژرف بگذرند. گذرندگان البرز کوه را، ابرهای همیشگی، بارانهای سخت، جنگلها و تیغزارها در پیش بود و بیشه های پر از دَدان و جانوران، شاخ و برگ فراوان پرتو آفتاب را گذر نمیداد

پیروزی بر دیوان مازندران، همان گشودن مازهای تبرستان و کوههای البرز است که به دست تبرستانیان و گیلانیان (اهالی #مازندران و #گیلان امروز) و ایرانیان دشت مرکزی انجام گرفت

چون یکایک این دوین ها به دست ایرانیان می افتاد و بر چراگاهها افزوده میشد، بزرگترین آنها «دوین سپید» یا «دیو سپید» بود که همانا کوه دماوند است. دماوند آن زمانها خاموش بود، اما گویا باز فعالیت مختصری کرد و بر ایرانیان آتش و سنگهای تیز بارید:
ز گردون بسی سنگ بارید و خَشت
پراکنده گشتند، اِیران، به دشت

گشودن البرزکوه و پیروزی بر دوین های مازندران، کار سیستانیان نبود، اما چون کاری بس بزرگ بود، پیروزی بر دیوسپید را شاهنامه به «رستم» نسبت دادند که جهان پهلوان (نماد ایران) بود

ایران: ایرانیان. جمعِ «اِیر» است و ایر یعنی فروتن، که صفت ایرانیان بوده است. در اینجا، «ان» علامت جمع است، یعنی ایرانیان. اما «ان» در نام کشور ایران، علامت نسبت است، یعنی جایگاه ایرانیان


💌عاشقان ایران
@LoversofIRAN

💡بیاندیشیم:
همسایگان افغانستان و یمن و‌سوریه با آنها چه کردند؟ که حالا از اروپایی‌ها توقع دارند!


اینکه مدام یه عده داخل کشور میگن؛
اروپا وظیفه داشت علیه #افغانستان و #سوریه و #یمن هم مثل #اوکراین موضع بگیره و اجازه تجاوز و کشتار نده؛
از نظر اخلاقی و انسانی درسته
ولی از نظر واقعیات جهان امروز، توقع زیادیه

چون اکثریت سران و قدرتهای خاورمیانه هم متحد و منسجم علیه این جنایات در سه کشور، موضع نگرفتن. حتی مردم خاورمیانه هم متحد نشدن علیه این ستمها!!!
چون نفع بسیاری از کشورهای خاورمیانه، در تخریب و ویرانی یکی از این سه کشور مظلوم بود!!!

حالا توقع دارید غرب که تکلیفش همیشه با شرق مشخص بوده، بیاید همچین موضعی بگیرد؟؟!!! نه نمیگیره

اگر میبینید اروپا و امریکا برای اوکراین اینقدر در تب‌ و تابه (اگرچه ناتو اصلا خودشو وارد نمیکنه) بخاطر اینه که اروپایی ها تونستن مفهوم یک ملت واحد ، یک پرچم، یک زبان مشترک، یک واحد پول رو حداقل بیست سال تجربه کنند.

پیش از تشکیل اتحادیه اروپا هم، اروپایی ها نقاط مشترک زیادی از نظر فرهنگی، موسیقی، سینما، زبان مشترک انگلیسی، آداب مشترک و... رو بین خودشون شناسایی و تقویت کردن(
نه اینکه این اشتراکات فقط وجود داشته باشه، بلکه برای استفاده بیشتر ازش، تبلیغات کردن برنامه ساختن و بسیار تقویتش کردن)

پس حتی با اینکه اوکراین جزو اتحادیه نشده هنوز، اونقدر نقطه مشترک تقویت‌شده با بقیه ازوپا داره که مردم اروپا براش به صف بشن و کل جهانو به مساله اوکراین، حساس کنند. و بعد از اتحاد مردم و فعالان اجتماعی-سیاسی-فرهنگی اروپا، دولتمردان اروپایی هم مجبور شدند پشت اوکراین وایستن وگرنه در چندروز اول حمله روسیه، جو ذولتهای اتحادیه اروپا و شمال امریکا هم بسیار منفعل بود علیه تجاوز روسیه و‌ نمی‌خواستن خودشونو درگیر آتش این جنگ کنند

ما کی توی خاورمیانه چنین اتحادی ساختیم؟
همین خود ایران عزیز ما،
چقدر دولتمردان این مدت، پیوندهای فرهنگی واقعی ایرانی‌تباران افغانستان و پاکستان و تاجیکستان و ازبکستان و ج.باکو و‌ اقلیم کردی عراق و... رو با ما تقویت کردن؟؟
چقدر #صداسیما نقش میانجی و آگاهی‌بخش داشت این وسط برای اتصال فرهنگی؟؟
هیچ هیچ هیچ

کمی فقط در کشورهایی که هدف اتخادیه ترکان است این انسجام ایجاد شده اون هم بخاطر سیاست‌های توسعه طلبانه اردوغان نه اتحاد واقعی مبتنی بر منافع همه طرفین.
کمی هم در بین کشورهای عربی ایجاد شد چنین اتحادی اگرچه به‌شدت شکنندن بود و مدام اعضای این اتخادیه عربی، به مرزهای هم و منافع هم هجوم بردند در این سه دهه اخیر!

اگر خودمان اتحاد و نزدیکی بسازیم و با هم همبسته شویم، دیگران هم مجبور می‌شوند به حقوق ما احترام بگذارند.
در همین تحزیم‌های کمرشکن بیست سال اخیر ایران، یا اصلا درجنگ تحمیلی عراق علیه ایران که سی کشور از هر سه قاره همراهش بودند، چند کشور از همین همسایه‌ها همراه و کمک‌ ما بودند؟
به پنج انگشت یک دست هم نمی‌رسیدند!!!
کشورهای دورتر که بماند!


💌عاشقان ایران
@LoversofIRAN