👈 زبان فارسی در عراق، از صفویه تا صدام


⬅️بخش یک

حمدی ملک: من در #بغداد به دنیا آمدم. در خانواده‌ای که متهم به داشتن اصولی #ایرانی می‌شد و در دوره‌ای که دلارهای نفتی #عراق به کمک جنون قدرتِ #صدام حسین آمده بود تا او را دچار توهم کند.

صدام همچون دیگر دیکتاتورهای جهان به این باور رسیده بود که می‌تواند به وسیله زر و زور روابط بین انسان‌ها و ملت‌های مختلف را بر اساس ذائقه خود تنظیم کند.

حضور پررنگ زبان و فرهنگ #فارسی در عراق، صدام را تا حد جنون خشمگین می‌کرد. از این جهت به صرافت کاری افتاد تا به زعم خودش یک بار برای همیشه خاک عراق را از حضور هر گونه ایرانیِ مجوس یا آتش‌پرست – آنگونه که می‌نامیدشان – پاک کند.

صد‌ها هزار انسان بی‌گناه پس از مصادره اموالشان، بی‌پناه و سرگردان بدون در اختیار داشتن کوچکترین امکاناتی در #مرز_ایران و عراق رها شدند تا به سوی سرنوشتی نامعلوم قدم بگذارند.

من آن زمان تنها دو سال داشتم. بسیاری از این خانواده‌ها از جمله خانواده من حتی یک کلمه فارسی نمی‌دانستند، اما کینه صدام آنها را قربانی این جنایت کرد.

دستگاه‌های امنیتی مخوف صدام سال‌ها در گوشه و کنار عراق جستجو کردند تا هر آن که را از اصل ایرانی می‌یافتند یا به جوخه‌های اعدام بسپارند یا در مرزهای #ایران به دستان سرنوشت.

بدین گونه صدام توانست به خیال خویش زبان و فرهنگ فارسی را در عراق ریشه‌کن کند. آنان که این زبان را می‌دانستند اما از دست ماموران صدام در امان مانده بودند نیز جرات دم برآوردن به این زبان را نداشتند تا مبادا خانه و کاشانه خویش بر باد داده، سرگردان بیابان‌ها شوند.

ظاهرا هیچ اثری از #زبان_فارسی یا #فرهنگ_ایرانی در عراق نماند و صدام غره از این پیروزی عظیم بر مردم عراق منت می‌گذاشت که آنها را از شر ستون پنجم ایران، دشمن قسم‌خورده عراق، رهانیده است.

سال‌ها گذشت و عاقبت صدام، فرمانده القادسیه، سر از گودالی درآورد و هزاران عراقی تبعید شده به ایران، از جمله من، به وطن خود بازگشتند. اما با یک فرق اساسی. این بار فارسی را به روانی و حتی گاهی همچون #زبان_مادری می‌دانستند.☺

بسیاری از سیاستمداران امروزی در عراق از آن جهت فارسی می‌دانند چون که از بی‌رحمی‌های صدام به ایران پناه برده بودند.

امروزه بسیاری از مردمان #نجف، #کربلا و #کاظمین که جد در جد فارسی می‌دانستند ولی از ترس صدام به آن سخن نمی‌گفتند با زائران ایرانی در عراق بر سر قیمت کالا چانه می‌زنند و گاهی خوش و بش و گاهی مشاجره می‌کنند.

زبان فارسی از دیر باز حضوری محسوس در عراق داشته است. در دوره‌های مختلف تاریخی می‌توان رد پای زبان فارسی را در سرزمینی که امروزه عراق خوانده می‌شود یافت.

برای مثال در دوره #صفوی و با رسمی شدن مذهب #شیعه در ایران و گسترش این مذهب در میان ایرانیان کاروان‌های زائران ایرانی برای زیارت اماکن مقدس شیعیان به عراق که در آن زمان ایالتی وابسته به امپراتوری #عثمانی بود سرازیر شدند.

بسیاری از #زائران_ایرانی که به زیارت امامان شیعه در عراق می‌رفتند در همان دیار سکنی می‌گزیدند و دیگر به ایران باز نمی‌گشتند. وجود مکان‌های مقدس که بسیار مورد علاقه ایرانیان شیعه‌مذهب بود و همچنین بازار همیشه گرم این شهر‌ها که رونقشان را از رفت و آمد زائران می‌گرفتند بهترین انگیزه برای این گروه از مردم بود تا این شهر‌ها را برای زندگی انتخاب کنند. اینگونه بود که این خانواده‌های ایرانی‌زبان فرهنگ فارسی را با خود به عراق به خصوص شهرهای نجف، کربلا و کاظمین بردند.

در دوره کشمکش‌ها و جنگ‌های میان دو دولت عثمانی و صفوی شهرهای مقدس در عراق و حتی بغداد برای مدتی به دست #صفویان افتاد تا حضور زبان فارسی بیش از پیش در عراق ملموس شود.

از سوی دیگر با فروپاشی حکومت #صفویه در قرن هجدهم میلادی بسیاری از علمای شیعه از #اصفهان به کربلا و سپس نجف مهاجرت کردند. رونق گرفتن #حوزه_علمیه_نجف و سرازیر شدن طلاب ایرانی به عراق باعث شد که حضور زبان فارسی باز هم پررنگ‌تر شود.

این طلاب علوم دینی که بسیاری از آنها به درجات بالا در حوزه نجف رسیدند بسیار مورد احترام مردم بودند. حضور این طلاب ایرانی با ثقل بالا و تاثیر زیاد بر جامعه عراق تا به امروز نیز ادامه دارد به طوری که آیت‌الله علی #سیستانی که متولد #مشهد است هم اکنون به عنوان "مرجع اعلی" در عراق شناخته می‌شود.

به دلیل در اقلیت بودن فارسی‌زبانان در این شهر‌ها و همچنین به دلیل مقدس بودن زبان عربی به عنوان زبان قرآن و اهمیت این زبان در تحصیلات حوزوی، فارسی هیچ گاه به زبان اول این مناطق تبدیل نشد ولی حضور واژگان و اصطلاحات فراوان فارسی در لهجه عراقی بیانگر تاثیر چند صد ساله زبان فارسی در این مناطق است.

از تارنمای پارسی‌انجمن


💌عاشقان ایران
@LoversofIRAN

پستی منافقین حتی برای معترضین اصفهانی که شعار
"رضاشاه روحت شاد" سردادند!
تصاویرشان را منتشر کرده اند تا مثلا به نیروهای داخل گرا بدهند برای سرکوبشان!

مردم معیشت ندارند
نگرانند و از آینده هراسان
با 3 دهه سوءمدیریت به خاک سیاه نشستند! از آنسو هم برخی، استانهای مجاور را به جان هم انداختند!

#اصفهان فقط یک شهر نیست
قلب تمدنی از 2000 سال پیش است! نمادی از پایداری اندیشه و مدیریت نخبه گان ایران در حاشیه کویر!

حالا این مردم که کل شهرشان در خطر است برای کمی تسکین اینهمه درد نمی توانند 3 روز تحصن کنند؟

به جای سخن گفتن با مردم و حفظ امنیتشان تا آشوبگران وارد نشوند، پیر و جوان را به کتک و چوب بستن، یعنی بن بست نهایی حمکرانی!

یکی می گوید خرابکاران وسط مردم رفتند و نیروی انتظامی را کتک زدند!

یکی می گوید خود نیروی انتظامی به زن و مرد کشاورز حمله کرده و مجروحشان!

آرام کردن جمعیتی کوچک اینقدر سخت است که کار به خونریزی و شکستن سر و دست کهنسالان رسیده؟

مجری-مزدورهای منوتو و اینترنشنال هم از دیشب قند در دلشان آب شده که بالاخره خون از دماغ مردم ریخت
و اصلا چه معنی دارد که اعتراض در ایران مسالمت آمیز باشد!

@LoversofIRAN

«من ایرانی‌ام و با پا‌ی محکم
روی خاک‌های این سرزمین راه می‌روم»

⚡️گرامی باد ۱۲آذر، زادروز استاد دکتر #ژاله_آموزگار ایرانشناس برجسته

پاسخی به تبلیغات پانترکیسم
از زبان ایشان:

ما یک فرهنگ مداوم داریم؛ همان کسانی که #پاسارگاد #تخت‌_جمشید #بیستون #اصفهان نصف جهان را ساختیم. فردوسی ها از میان ما سربرآورد

#فارسی به جای خاصی تعلق ندارد. نباید روی اسم تعصب داشت. همه جای دنیا همین است. من #خوی #آذربایجان به دنیا آمدم،بسیارخوب #ترکی حرف می‌زنم،از #موسیقی_ترکی لذت می‌برم ولی عاشق #زبان_فارسی هستم که به کشورم ایران تعلق دارد.اول #ایرانی هستم بعد آذربایجانی وخویی

همه ملت‌های تثبیت‌شده، از زبان‌های #محلی مختلف تشکیل شده‌اند اما یک زبان #رسمی دارند. چه کسی گفته، فرزند ما ترکی یا کردی حرف نزند؟
باید حرف بزند، ولی نه که بچه هشت‌ساله، ریاضی را ترکی بخواند!
این هویت و یکپارچگی مملکت را به هم می‌زند. هیچ جا این‌طور نیست

چیزی که ما را جمع کرده ایرانی بودن و زبان فارسی است. امیدوارم شما انسان‌های فاضل میدان ندهید به کسانی که از #احساسات_بی‌جا سوءاستفاده کنند

«زبان فارسی،ایران وفرهنگ‌نویسی»
جلسات کانون زبان پارسی/بنیاد افشار