نهم تیرماه سالروز درگذشت دکتر منوچهر مرتضوی

مرتضوی و زبان دیرین آذربایجان

چهارمین قلمرو کار او سلسله مقالات تتبعی و دلسوزانه است دربارۀ زبان دیرین آذربایجان یعنی پیش از ورود زبان ترکی بر اساس مدارک کهن و استنباط علمی. بازمانده‌های آن زبان در مآخذ آذری نام داشت‌. پیش از همه سیّد احمد کسروی آن نمونه‌های گویشی فارسی را به جهانیان شناسانیده بود.
مطالعات مرتضوی در این زمینه نخست مقاله‌هایی بود که در نشریۀ دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تبریز نشر شده بود و سپس به درخواست دکتر محمود افشار در جامۀ یک کتاب مستقل به نام زبان دیرین آذربایجان دو بار انتشار یافت. مرتضوی در مقدمۀ هریک از آن دو چاپ آنچه را دربایست می‌بود از باطن وطن‌پرستانۀ خود بر صفحۀ کاغذ بیرون ریخت.

به نقل از:
[نادره‌کاران، ایرج افشار، زیر نظر بهرام، کوشیار و آرش افشار، به کوشش محمود نیکویه، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۷، ج۲، ص ۱۵۴۹]


@AfsharFoundation

ثبت تعدادی از آیین های #زرتشتیان در #فهرست_آثار_ملی کشورمان بی شک مقدمه معرفی فرهنگ غنی و #پیشینه_دین_مدار ایرانیان در جهان خواهد بود
با سپاس از مدیران میراث فرهنگی و شهرداری یزد
@sepantaniknam

گزارش شنیداری سخنرانی دیروز #شروین_وکیلی در جشن #تیرگان، که با همت انجمن افراز در خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد

رمزگشایی از نخستین اشاره‌های #اوستا به #آرش_کمانگیر، و پیوندش با ایزدان باد و مهر و باران.
از@sherwin_vakili

#جشن_تیرگان


@LoversofIRAN

🌸 روز دختر در فرهنگ ایران: جشن نیلوفر

✍️ شاهین سپنتا@SHAHINSEPANTA

یکی از پرسش‌هایی که بسیار از نگارنده پرسیده‌اند، این که در فرهنگ ایران چه روزی به نام #روز_دختر نام‌گذاری شده است؟
این نگارنده در پاسخ به این پرسش، روز ششم از تیرماه یا #جشن_نیلوفر را به عنوان روز دختر در فرهنگ ایران پیشنهاد می‌کند و در چرایی این پیشنهاد به چند نکته اشاره می‌کند:

اگرچه در بسیاری از منابع ایرانی همچون #آثار_الباقیه، #التّفهیم، #زین_‌الأخبار و جز این، از #جشن_اسفندگان در روز پنجم اسفندماه با عنوان «روز زن و زمین» نام برده شده و تاکید شده است که #اسفندگان «جشن ویژه #زنان» یا روز آزادی زنان بوده و زنان و دختران در این روز جشن و شادی برپا می‌کردند و دخترانِ دمِ بخت یا شوی‌ناکرده به همسرگزینی برانگیخته می‌شدند، با این همه، اسفندگان ویژه همه زنان بود و اگر بخواهیم روزی را ویژه دختران و دوشیزگان برگزینیم، جشن نیلوفر گزینه شایسته‌ای خواهد بود.

#ابوریحان_بیرونی، در آثارالباقیه اشاره می‌کند که جشن نیلوفر در خردادروز از تیرماه، روز ششم تیر، برگزار می‌شود و می‌دانیم که #گل_نیلوفر نماد #آناهيتا است.

چهره کیهانی آناهیتا، یک ایزدستاره یا ستاره‌بانوست که همان ستاره گردان یا سیاره «ناهید» یا «زهره» یا «ونوس» در سامانه خورشیدی است و پس از ماه، درخشان‌ترین جرم آسمانی است که به هنگام شب از زمین دیده می‌شود.

در استوره، آناهیتا یا «اَرِدویسوَر آناهیتا»، زاینده‌ی رودی مینوی یا آسمانی به نام «اَرِدویسورَ» (به معنی رود نیرومند بی‌آلایش) یا «اَرِدوی» است که سرچشمه همه رودها و آب‌های روی زمین است، پس بر این پایه، آناهیتا ایزدبانوی آب‌ها، سرچشمه پاکی و زايندگی است که نیایش آبان‌يشت در اوستا ویژه ستایش اوست. او به خواست اهورا مزدا از فراز ستارگان به سوی زمین اهورا آفریده روان می‌شود.

واژه «آناهیتا» یا آناهید یا ناهید به معنی پاک، بی‌آلایش، نیالوده و نماد پاکدامنی است و این ویژگی او در آیین‌های دیگر به صورت #مریم و #معصومه تجلی پیدا کرد و برهمین پایه، آناهیتا یا ناهید و نمادش نیلوفر از دیرباز نامی زیبا برای دختران ایرانی بوده‌اند.

ایزدبانو آناهیتا، در آبان‌یشت با ویژگی‌های دختری زیبا، تندرست، بلندبالا، دلیر، برومند، کمر بر میان بسته، بلندآوازه، آزاده، بی‌آلایش، نازنین و نیرومند، و نژاده، ستوده شده است. او دختری خودساخته است که نه تنها برای شایستگی‌هایش به هیچ مردی وابسته نیست بلکه دختران کوشای دیگر را یاری‌رسان است.

در شهرهای مختلف #ایران_باستان، نیایشگاه‌هایی به نام آناهیتا در کنار #آب برپا بود که برای نمونه می‌توان به نیایشگاه‌های #کنگاور و #بیشابور، #بی‌بی_شهربانو در شهر #ری و #پیر_سبز در #اردکان اشاره کرد.

در آبان یشت این نیایشگاه‌ها، «خانه آناهیتا» نامیده می‌شوند و درباره آنها آمده است که آناهیتا دارنده هزار دریاچه و هزار رود است و در کرانه هریک از این دریاچه‌ها، خانه‌ای خوش ساخت و کلان پیکر با یکصد پنجره و یک هزار ستون خوش‌تراش برپاست.

همچنین برخی جای‌ها به یادمان آناهیتا دارای پسوند «دختر» بودند که برای نمونه می‌توان از شهر #پلدختر در #لرستان (برگرفته از نام پل‌دختر بازمانده از دوره #ساسانی بر رودخانه کشکان) یا #قلعه_دختر در #کرمان نام برد. #سرآب_نیلوفر در #کرمانشاه نیز یادمان آناهیتاست.

آناهیتا از چنان جایگاهی برخوردار بود که نامش در سنگ نوشته‌های #اردشیر_دوم #هخامنشی در #همدان و #شوش آمده و نگاره‌اش در سنگ‌نگاره #تاق‌بستان در کرمانشاه نقش شده است.

در تندیس‌ها یا سنگ نگاره‌ها، آناهیتا چون دختری بلندبالا با تن‌پوشی زیبا و تاجی بر سر و سبوی آبی در دست نقش‌شده است. در آبان یشت، آناهیتا کمر بر میان بسته تا پستان‌هایش زیباتر بنماید و دلنشن‌تر شود، پاپوش‌هایی درخشان تا مچ پا پوشیده و به استواری آن‌ها را با بندهای زرین بسته، گوشواره‌های زرین چهارگوشه‌ای برگوش‌ها آویخته، و گردن‌بندی برگردن نازنین بسته، و تنپوش زرین پُرچینی بر تن کرده و تاج زرین هشت‌گوشه‌ای بر سر نهاده است. در آوند نقره مطلا از دوره ساسانی که در موزه هُنر «کلیولند» در ایالت اوهایو در آمریکا نگهداری می‌شود، آناهیتا در حالی نقش شده است که شاخه‌ای گل #نیلوفر را در دست دارد.

به نظر می‌رسد که ستایش ویژگی‌ها و توانمندی مادینه آناهیتا در کنار آب، شادمانی و دست‌افشانی گروهی دختران در کنار سرآب‌های پر از نیلوفر یا سرچشمه‌ها و رودها و آب‌افشاندن، از آیین‌های جشن نیلوفر بوده است.

بر این بنیان، در دوران ما هم جشن نیلوفر می‌تواند به عنوان جشنی همیشگی برای بزرگداشت دختران شایسته و توانمند ایرانی در عرصه‌های مختلف زندگی همچون کار، ورزش، هنر، اخلاق و ... ثبت شود.

از@SHAHINSEPANTA
و@jashnha2


عاشقان ایران❤️
@LoversofIRAN

https://t.me/LoversofIRAN/10703?single

کاری زیبا از روزآروز برای بزرگداشت #جشن #تیرگان
داستان #آرش_کمانگیر در ۱ دقیقه

می‌دانید ایرانیان باستان چرا در این روز #جشن_تیرگان را برگزار می‌کردند؟
روز #آرش

@LoversofIRAN

جشن #تیرگان
بزرگداشت #ایزد_باران
و نیز سلحشوری #آرش_کمانگیر
برهمه ایرانیان #پیشاپیش_خجسته باد
🥀🌾
۱۰_تیر گاهشمار خورشیدی
۱۳_تیر گاهشمار زرتشتی

تیرگان را برای مردم کشورمان #همگانی_کنیم

@loversofiran

برای #روز_دختر

بیش باد در #ایران ما شادی و سرفرازی #دختران و #زنان سرزمین مان، که نگهدارنده ی شادی و پیروزی #پسران و #مردان این سرزمین و ساخته شدن ایرانی آزاد و آباد است

عاشقان ایران💌

@LoversofIRAN

https://www.instagram.com/p/CCGccCmH6A2/?igshid=q6e26xz34tox

۱۳ تیر روز ملی #دماوند
🔹ارتفاع ۵۶۱۰ متر
🔹بلندترين قله آتشفشان آسيا
🔹دوازدهمين قله دنيا(ارتفاع نسبی)
🔹نخستين اثرملی طبيعی ثبت شده #ايران
рӯзи милли #Дамованд бузургтарин қула #Эрон

@loversofiran

🔴 انفجار در پایگاه اتمی نطنز، بخشی از یک نقشه بزرگ جنگ با ایران؛ خطر بالای سر #ایران
.
#نطنز #ایران_در_خطر #تشعشات_هسته_ای

نشانه هایی روشن وجود دارد از دومینوی یورش به ایران، با روشی بی سابقه در چندماه گذشته

رویدادهای عجیب و دردناک ۶ ماه گذشته ایران که برخی شان به شهادت بی گناهان بسیاری انجامید:
#هواپیمای_اوکراینی که سپاه مقصر شد،
فاجعه_مرزی_افغانستان که به ناجا(نیروی انتظامی) اتهام وارد شد،
انفجار #ناوچه_کنارک در مانور ارتش رخ داد،
#انفجار_شرق_تهران در منطقه پارچین وزارت دفاع رخ داد،
و حالا هم انفجار در #تاسیسات_نطنز سازمان انرژی اتمی!

در کنار همه اینها، آتش سوزی های گسترده ی ۴ ماه گذشته در شهرها و بیرون از شهرهای ایران (از جمله در کرمانشاه، فارس، تهران، در کارخانه ها و مراکز تجاری و تفریخی که آخرینش فاجعه کلینیک زیبایی سینااطهر تهران بود) و آتشسوزی های زنجیره ای و بی سابقه در جنگلهای ایران را شاهدیم که در برخی از آنها نقش عامدانه عناصر ایرانستیز فاش شده است. جسته گریخته اخباری آمده است که افرادی در این آتشسوزی ها دستگیر شده اند که گویا وابسته به خارج هم بوده اند. البته بی کفایتی مسوولان دولتی و عملکرد نادرست شان باعث شده ابعاد آسیب ها به جنگل های #زاگرس بسیار گسترده شوند!

در برخی از این رویدادهای تهاجم سایبری خارجی، اثبات شده است از جمله همزمان با انفجار ناوچه #کنارک، اثبات شد که #بندر_شهید_رجایی مورد حمله سایبری اسراییل قرار گرفته بود.
دیروز هم اخباری جسته گریخته درباره سایت نطنز گفته شد، بنابراین احتمال حمله سایبری خارجی در این مورد هم وجود دارد، اگرچه هنوز دلیل انفجار قطعی نیست و شورای عالی امنیت ملی، امروز از شرح جزییات ماجرا خودداری کرد.

سخن‌گوی شورای‌عالی امنیت‌ملی در پاسخ به نگرانی مردم درباره علت حادثه و نشت مواد رادیو اکتیو، اعلام کرد:
تیم‌ کارشناسی دست‌گاه‌های مختلف توانسته علت‌اصلی حادثه را پیدا کند اما به‌دلیل برخی ملاحظات امنیتی علت و چگونگی بروز این حادثه در زمان مناسب اعلام خواهد شد. به سوله در دست ساختِ در مجتمع هسته‌ای نطنز خسارت کمی وارد آمده؛ در محل حادثه مواد هسته‌ای نبوده و نشت رادیو اکتیو منتفی است.

گرچه اخبار مربوط به انفجار #نطنز در رسانه های خارجی بسیارربیش از چیزی است که منابع داخلی می گویند و مثلا اسراییل از این پایگاه اتمی تصاویری منتشر کرده که ابعاد خسارت را با عکس هوایی نشان میدهد؛ اما حاکمیت ج.ا. راه پنهانکاری را ادامه می دهد.
هدف حاکمیت از این پنهان کاری ها، و حتی در برخی از این رخدادها، انداختن تقصیر به گردن نیروهای داخلی، آن است که اوضاع را کنترل و وجهه اقتدار نظامی خود را حفظ کند، اما به دید نگارنده این اشتباه بزرگی است. خسارتی که از این پنهانکاری به کشور زده می شود بیش از منافعی است که سپر بلا قراردادن نهادهای رسمی داخلی در این حوادث، برای ایران دارد؛ چون خطر بر ایران سایه افکنده و مردم باید آگاه شوند.

اینکه رخدادهای اخیر را گاه به #خطای_انسانی ربط دهند و گاه این را هم بیان نکنند و مساله را مجهول بگذارند، فقط یک مسکن موقت برای دردی بزرگ و خزنده است. این مسکن، رشد کانون زایش درد را متوقف نمی کند!
.
آتش سوزی های گسترده و عجیب و پیاپی که از آغاز سال ۹۹ در کشور روی داده هم با بازداشت چند متهم وارد فاز جدیدی از ریشه یابی و تعمدی بودن شده است که دست عوامل خارجی را هم نشان می دهد!
.
حقیقت را باید به #ملت_ایران گفت.
سلاح سری ای که پارسال #ترامپ پیش از حوادث دی ماه، درباره آن سخن گفت، را به یاد آوریم، و خطر #اسراییل که در حال بنیان کردن تمدن اسراییلی با کشوری تازه ساز و بی سابقه است و حذف رقیبان تمدنی اش در #خاورمیانه بخشی از تثبیت این کشورک است؛ و دوستی عمیق #آمریکا و #اسرائیل را هم بیاد آوریم.
.
این یک #جنگ_تمدنی است که یک هدفش #نابودی_ایران است
.
.
.
عاشقان ایران❤
@LoversofIRAN

از فرات تا به فرارود، #خراسان من است
تکه های تن صد پاره ایران من است

سروده زیبای #کاوه_اکبری، هنرمندی از #افغانستان

افغانستان نامی تازه ساز است و بدون پیشینه، برای بخش شرقی کهن دیار #خراسان_بزرگ یا #آریانا

#فرارود، یا ماوراءالنهر، بخشی از سرزمین های ایران کهن است که پس از استعمار روس با نام آسیای میانه شناخته شد شامل ازبکستان و تاجیکستان و ترکمنستان و...
#فرات، اشاره به بخشی از گستره ایران زمین است که پیش از اسلام برجسته ترین شهر آن #تیسفون (تیسپون) در شرق عراق کنونی و نزدیکی بغداد بود و پایتخت #ساسانیان

به یاد #آرش_کمانگیر که جانش در تیر کرد و برای ایران فدا، تا مرزهای #ایران_زمین جاودانه شوند

ایران بزرگ آرمان بزرگ می خواهد


عاشقان ایران💌
@LoversofIRAN