دبیان ۱۳ در تاریخ ۹ اوت منتشر خواهد شد .

دبیان ۱۳ (Trixie) به زودی منتشر می‌شود و تاریخ رسمی انتشار آن، ۹ اوت اعلام شده است. این سیستم‌عامل شامل محیط‌های دسکتاپ KDE Plasma 6.3.5 و GNOME 48 بوده و از هسته لینوکس 6.12 LTS استفاده می‌کند.

جزئیات انتشار:
- فریز نهایی: از ۲۷ ژوئیه آغاز می‌شود و پس از آن، هر بسته‌ای که بخواهد به نسخه پایانی اضافه شود، نیاز به تأیید تیم انتشار دارد.

- مهلت به‌روزرسانی‌ها: تا ۳۰ ژوئیه فرصت برای درخواست اضافه شدن بسته‌های جدید وجود دارد. پس از این تاریخ، فقط به‌روزرسانی‌های حیاتی پذیرفته می‌شوند.
- هفته پایانی: از ۲ اوت تا روز انتشار، سیستم در حالت فریز کامل قرار می‌گیرد و تنها اصلاحات بحرانی اعمال خواهد شد.

نظر کاربران:
برخی کاربران از مشکلات Wayland در نسخه آزمایشی خبر داده‌اند، در حالی که Xorg بدون مشکل کار می‌کند. برخی دیگر نیز تجربه‌های متفاوتی با Wayland در توزیع‌های دیگر مانند اوبونتو داشته‌اند.


تاریخ ۹ اوت ۲۰۲۵ (مصادف با ۱۸ مرداد ۱۴۰۴) 

🔥 اخبار داغ هفته
میز KDE Plasma 6.4.3: بهبود محاسبه خودکار مقیاس صفحه‌نمایش در محیط Wayland
برنامه Blender 4.5 LTS: پایدار شدن پشتیبانی از رابط گرافیکی Vulkan در این نرم‌افزار متن‌باز طراحی سه‌بعدی
برنامه VirtualBox 7.1.12: بهبود سازگاری با هسته لینوکس نسخه 6.16، هم برای میزبان و هم میهمان
ابزار Rescuezilla 2.6.1: ابزار نجات سیستم (چاقوی سوئیسی بازیابی سیستم) اکنون از Ubuntu 25.04 پشتیبانی می‌کند
برنامه GStreamer 1.26.4: اضافه شدن پشتیبانی از زمان‌سنجی TAI در ماژول mp4mux و سایر بهبودها
برنامه Wireshark 4.4.8: به‌روزرسانی در پشتیبانی از پروتکل‌ها در این تحلیل‌گر متن‌باز شبکه
برنامه LibreOffice 25.2.5: نسخه جدید این مجموعه آفیس با رفع ۶۳ اشکال اکنون برای دانلود در دسترس است
برنامه Calibre 8.7: اضافه شدن قابلیت تولید فایل شماره صفحه برای دستگاه‌های Kindle مبتنی بر MTP

نصب لینوکس به صورت دستی😂😂 این شکلیه:

1.موشک توزیع لینوکسه
2.چکش هم برنامه نصاب لینوکس
3.ادم چکش به دست شمایید.
4.اون یکی که موشک رو دوششه سخت افزار شما😁

فقط تعداد 11 کتاب باقی مانده

ویرایش سوم کتاب 1001 دستور لینوکس.
⭕️به جای خواندن چندین کتاب لینوکسی، این کتاب را چند مرتبه بخوان

بعد از گذشت 2 سال وقت و تلاش در ایجاد یک منبع فارسی جامع،از دستورات لینوکسی سرانجام ویرایش سوم کتاب با ویژگیهای زیر آماده شد:
🔹تنهای منبع فارسی کامل برای دستورات لینوکسی با پوشش کامل دستورات موجود در دوره های:

Linux Essentials
Linux +
LPIC-1 101-500 and 102-500
LPIC-2 201-450 and 202-450
LPIC-3 Mixed  300-300
LPIC-3 Security 303-300

🔹850صفحه با چینش جدید، در قالب 28 فصل با قسمت های :
🔻شرح دستور
🔻ساختار  دستور
🔻گزینه های دستور
🔻مثال های کامل از دستور
🔹سه فصل ابتدایی، دارای مفاهیم،مبانی و ساختار لینوکس،ترمینال ومیزهای لینوکسی

🔹مناسب: کاربرهای ادمین سیستم،امنیت شبکه،برنامه نویسان
نشر کیان دانش
نویسنده: حسین سیلانی

⭕️ قیمت نسخه چاپی سیاه و سفید:   550.000 هزارتومان
⭕️ قیمت فایلpdf رنگی:   330.000 هزارتومان

🛑به منظور تهیه کتاب  فیش واریزی و آدرس پستی دقیق به ایدی تلگرامی من بفرستید و کتاب را از طریق پست را دریافت کنید.
هزینه پست به عهده من می باشد.

انتشار Fwupd 2.0.13 با پشتیبانی از سخت افزارهای جدید و اصلاحات متعدد

برنامه Fwupd یک ابزار متن باز برای مدیریت به‌روزرسانی‌های فرمور (Firmware) در سیستم‌های لینوکسی و ویندوزی است.
در این نسخه جدید، پشتیبانی از سخت افزارهای بیشتری اضافه شده است که امکان به روزرسانی فریمور را تحت این نرمافزار متن q3qباز فراهم میکنند.

علاوه بر این، Fwupd 2.0.13 تغییرات کوچک اما مؤثری دارد که در مجموع باعث افزایش ۶۰ درصدی سرعت راه اندازی و کاهش ۴۰ درصدی مصرف حافظه (RSS) شده است.

هشدار خیلی فوری آسیب‌پذیری جدید SharePoint

به نقل از طاها توکلی:
آسیب‌پذیری جدید SharePoint با کد CVE-2025-53770 داره به‌شدت توسط گروه‌های APT چینی مورد سوءاستفاده قرار می‌گیره.
دیشب یه بررسی روی موتورهای جست‌وجو انجام دادم و متاسفانه ایران جزو صدرنشین‌های استفاده از این سرویسه
اگه الان اقدام نکنیم، باید منتظر موج جدیدی از نشت اطلاعات، باج‌افزار و نفوذ به سرورها باشیم.

لطفاً همین امروز:
همه سرورهای SharePoint رو چک کنید
وصله‌های امنیتی رو فوراً نصب کنید
از لحاظ آلودگی هانتینگ روی سرور مربوطه انجام بدید.

🔒 هشدار جدید FBI: کاربران ویندوز و لینوکس حتما احراز هویت دوعاملی فعال کنند!

و آژانس امنیت سایبری آمریکا (CISA) در تاریخ ۲۲ جولای هشدار مشترکی درباره باج‌افزار خطرناکی به نام Interlock صادر کردند. این باج‌افزار جدید با هدف قرار دادن ویندوز و لینوکس، سازمان‌ها و زیرساخت‌های حیاتی را با حملات دوبل (رمزنگاری + افشای اطلاعات) تهدید می‌کند.

📌 روش حمله:
هکرها از طریق لینک‌های مخرب (Drive-by-download) و مهندسی اجتماعی (ClickFix) وارد سیستم می‌شوند، سپس با ابزارهایی مثل Keylogger و Credential Stealer اطلاعات شما را سرقت کرده و باج‌افزار را فعال می‌کنند.

همچنین FBI تأکید کرده تمام کاربران ویندوز و لینوکس باید *احراز هویت دوعاملی (2FA)* را بلافاصله فعال کنند تا از دسترسی غیرمجاز جلوگیری شود.

📢 خبر جدید از دنیای لینوکس – پشتیبانی از NVIDIA Tegra T264 و چیپ‌های جدید RISC-V در نسخه 6.17

🔧 در آستانه انتشار نسخه 6.17 از کرنل لینوکس، لیست تغییرات مربوط به SoCها (سیستم روی چیپ) به لینوس توروالدز ارسال شده است. این نسخه پشتیبانی از چیپ‌های جدید ARM و RISC-V را به همراه دارد که باعث سازگاری بیشتر لینوکس با لپ‌تاپ‌ها، بردهای توسعه، گوشی‌ها و تجهیزات دیگر خواهد شد.

🆕 موارد مهم این نسخه:

* پشتیبانی از SoCهای قدیمی مثل Marvell PXA1908 و SoC جدید CIX P1 با ۱۲ هسته ARMv9.2
* افزوده شدن Axiado AX3000 با هسته‌های Cortex-A53 به کرنل اصلی
* پشتیبانی هم‌زمان از هسته‌های RISC-V و ARM در چیپ‌های Sophgo SG2000
* پشتیبانی از چیپ‌های پرکاربرد موجود مثل Mediatek MT6572**، **Samsung Exynos 2200 (در گوشی گلکسی S22)، و Renesas R-Car V4M-7 مخصوص خودروها
* و مهم‌تر از همه: شروع پشتیبانی از NVIDIA Tegra T264 (Thor) با ۱۴ هسته Arm Neoverse V3AE و GPU Blackwell که انتظار می‌رود اواخر ۲۰۲۵ با پلتفرم Jetson Thor عرضه شود.

نویسنده: حسین سیلانی
📢 اخبار و آموزش‌های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt)

یک توسعه‌دهنده جدید در هسته لینوکس وجود دارد. و او انسان نیست.

هسته لینوکس به سمت «کدنویسی مبتنی بر حس و حال» (vibe coding) می‌رود.
قوانین استفاده از دستیاران هوش مصنوعی به‌زودی منتشر می‌شود!

این هسته جدید از حمایت رسمی ابزارهایی مثل Claude و Copilot برای همکاری در کدنویسی برخوردار خواهد بود.
ساشا لوین، توسعه‌دهنده باسابقه هسته لینوکس که در Nvidia و قبلاً در گوگل و مایکروسافت فعالیت داشته، پیشنهاد داده که قوانین رسمی برای استفاده از دستیاران هوش مصنوعی در توسعه به مستندات هسته اضافه شود. او همچنین یک پیکربندی استاندارد برای ابزارهایی مثل Claude و سایر کدنویسان هوش مصنوعی که هم‌اکنون برای ایجاد وصله‌های هسته استفاده می‌شوند، ارائه کرده است.

لوین یک RFC (درخواست نظر) منتشر کرده که پیشنهاد می‌دهد یک فایل پیکربندی ویژه به مخزن هسته اضافه شود تا توسط دستیاران هوش مصنوعی خوانده شود. او همچنین مجموعه‌ای از قوانین اولیه را ارائه کرده که نحوه استفاده صحیح از هوش مصنوعی در توسعه هسته را توضیح می‌دهد، از جمله الزامات مربوط به قالب‌بندی و ثبت مشارکت‌ها (commit).

وصله پیشنهادی شامل دو بخش اصلی است:

افزودن یک فایل پیکربندی واحد که توسط ابزارهایی مثل Claude، GitHub Copilot، Cursor، Codeium، Continue، Windsurf و Aider استفاده می‌شود. این کار تضمین می‌کند که هوش مصنوعی در سراسر کدهای هسته به‌صورت یکپارچه عمل کند.
مجموعه قوانین شامل رعایت سبک کدنویسی لینوکس، احترام به فرآیندهای توسعه موجود، ثبت مناسب مشارکت‌های هوش مصنوعی و رعایت مجوزها.
این سند مثال‌هایی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد چگونه باید مشارکت هوش مصنوعی در کامیت‌ها به‌صورت رسمی ثبت شود، از جمله استفاده از برچسب «همکاری در توسعه توسط» که به‌وضوح همکاری دستیار هوش مصنوعی را نشان می‌دهد. به نظر نویسنده، این رویکرد شفافیت و انصاف را در پذیرش وصله‌ها در شاخه اصلی تضمین می‌کند.

هنوز مشخص نیست که لینوس توروالدز، خالق لینوکس، چه واکنشی به این پیشنهاد نشان خواهد داد، اما انتظار می‌رود بحث‌های داغی در این باره شکل بگیرد. موضوع نقش هوش مصنوعی در توسعه نرم‌افزارهای حیاتی سیستم مدت‌هاست که مطرح است و حالا جامعه فرصتی برای تدوین قوانین شفاف و دقیق دارد.

نویسنده: حسین سیلانی
📢 اخبار و آموزش‌های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt)

یه عده از شفافیت و قانونمند شدن استفاده از AI استقبال می‌کنن و فکر می‌کنن این حرکت باعث می‌شه توسعه هسته لینوکس باکیفیت‌تر و منظم‌تر پیش بره. از طرف دیگه، یه سری نگران مسائل قانونی، کیفیت کدهای تولیدشده توسط AI و تأثیرش روی پروژه‌های متن‌باز هستن. بحث‌ها نشون می‌ده که این موضوع به این زودی‌ها حل‌وفصل نمی‌شه و احتمالاً با نظر نهایی لینوس توروالدز و تیم نگهدارنده هسته، جهت‌گیری مشخص‌تری پیدا می‌کنه.

هنوز لینوس توروالدز چیزی درباره این پیشنهاد نگفته، ولی با توجه به حرفایی که قبلاً توی رویدادهایی مثل KubeCon 2024 زده، انگار AI رو فقط یه ابزار می‌بینه، نه چیزی که بتونه جای برنامه‌نویس‌های واقعی رو بگیره. قبلاً گفته AI هنوز توی پیدا کردن باگ‌ها یا نوشتن کدهای پیچیده مثل کدهای هسته لینوکس خیلی شاخ نیست، ولی خب، برای کارای ساده‌تر مثل چک کردن کدها یا کمک به توسعه‌دهنده‌ها بدرد می‌خوره. با این حال، توروالدز حسابی روی بررسی دقیق کدها حساسه و بعید می‌دونم بذاره کدهای AI بدون کلی سروکله زدن و چک کردن وارد هسته بشن!

حکم نهایی هکر Capital One صادر شد: ۵ سال آزادی تحت نظارت شدید
دادگاه فدرال برای پِیج تامپسون، هکر پرونده بزرگ نشت اطلاعاتی شرکت Capital One، حکم نهایی را صادر کرد. بر اساس این حکم، دوران بازداشت او از سال ۲۰۱۹ به عنوان مجازات حبس در نظر گرفته شده و او اکنون باید یک دوره پنج ساله آزادی مشروط را تحت نظارت شدید کامپیوتری و مکانی سپری کند. این پرونده که منجر به سرقت اطلاعات بیش از ۱۰۰ میلیون نفر شده بود، با این حکم به پایان رسید.

متهم: پِیج ای. تامپسون (Paige A. Thompson)
اتهامات اصلی: کلاهبرداری اینترنتی، کلاهبرداری و سوءاستفاده رایانهای
قربانی اصلی: شرکت خدمات مالی Capital One و بیش از ۳۰ نهاد دیگر
تأثیر: سرقت اطلاعات شخصی بیش از ۱۰۰ میلیون مشتری، شامل شمارههای تأمین اجتماعی و حسابهای بانکی، و همچنین سرقت قدرت پردازشی برای استخراج رمزارز (Cryptojacking).
حکم نهایی: مدت زمان بازداشت قبلی (Time served) به عنوان حبس در نظر گرفته شده و ۵ سال آزادی مشروط همراه با نظارت کامپیوتری و مکانی.
وضعیت: متهم باید غرامت قربانیان را پرداخت کند و دوره آزادی مشروط خود را آغاز خواهد کرد.
حمله چگونه انجام شد؟

شناسایی ضعف امنیتی: تامپسون با بررسی زیرساختهای ابری، ضعف در پیکربندی فایروالهای وب اپلیکیشن (WAF) شرکت Capital One را در سرویسهای ابری آمازون (AWS) شناسایی کرد.
بهرهبرداری از آسیبپذیری: او با استفاده از یک حمله جعل درخواست از سمت سرور (SSRF)، توانست دستورات غیرمجاز را به سرورهای Capital One ارسال کرده و از مکانیزمهای امنیتی عبور کند.
سرقت دادهها: پس از نفوذ، او به دادههای حساس میلیونها مشتری دسترسی پیدا کرد و آنها را به سرورهای خود منتقل نمود.
کریپتوجکینگ: تامپسون علاوه بر سرقت داده، از قدرت پردازشی سرورهای هکشده برای استخراج رمزارز به نفع خود نیز سوءاستفاده کرد.

نویسنده: حسین سیلانی
📢 اخبار و آموزش‌های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt)

شیرجه عمیق به کرنل6.16
لینوکس 6.16 منتشر شد با ویژگی های جدید
به دلیل زیاد بودن متن، در قالب یک فایل pdf ویژگی های جدید را نوشتم.

نویسنده : حسین سیلانی

بعد چهل سال بازنشستگی x11

بعد چهل سال، زمان بازنشستگی سیستم پنجره‌X - یا به اختصار X11 - فرا رسیده است، چون قدیمی و فرسوده شده است.البته مردم با جایگزین ۱۶ ساله، یعنی Wayland - هم مشکلات واقعی دارند.
اخیراً [برودی رابرتسون] نظرسنجی‌هایی انجام داده و نظرات جامعه کاربران را جمع‌آوری کرده و نتایج حاصل از بیش از ۱,۱۵۰ کامنت تنها در پست جامعه یوتیوب را تحلیل کرده است.
مشکلات از موارد پیش‌بینی‌شده مانند برنامه‌هایی که هنوز از X11 به Wayland منتقل نشده‌اند، تا مسائل سازگاری - مثل (drag and drop) و.... اوضاع وقتی بدتر می‌شود که پشتیبانی از سخت‌افزارهای قدیمی مانند کارت‌های گرافیک GeForce GT610 و GT710 و مصرف منابع بیشتر توسط Wayland را در نظر بگیرید.
عدم وجود کلیدهای میانبر سراسری در Wayland، مشکلات پشتیبانی از تبلت‌های گرافیکی، عدم پشتیبانی OBS از پنجره‌های مرورگر جاسازی‌شده، مشکلات پشتیبانی از کیبوردهای ژاپنی و سایر زبان‌های خارجی و کیبوردهای روی صفحه‌ نمایش که به‌نوعی بدتر از X11 عمل می‌کنند، عدم پشتیبانی از مانیتورهای overscan یا چندین نشانگر ماوس، عدم امکان تمام‌صفحه کردن چندمانیتوری، ناتوانی برنامه‌ها در تنظیم موقعیت پنجره‌های، جایگزین واقعی برای ابزار xdotool جهت خودکارسازی، پشتیبانی ضعیف از BSD و تأخیر بیشتر در ورودی‌ها هنگام بازی.
حتی اگر Wayland در نهایت جایگزین X11 شود، یک نکته‌ای که بسیاری روی آن توافق دارند این است که صرفاً چون X11 در حال حاضر وضعیت بدی دارد، لزوماً Wayland را گزینه بهتری نمی‌کند. شاید با نگاه به گذشته، Mir انتخاب بهتری بود قبل از اینکه به Wayland تغییر مسیر دهد.

نویسنده: حسین سیلانی 
📢 اخبار و آموزش‌های بیشتر در کانال: 
https://t.me/linuxtnt)

🎉میز Xfce به Wayland نزدیک‌تر شد!

پیرو این پست قبلیم:
https://t.me/linuxtnt/4313

ادغام کد کامپوزیتور Wayland در Xfwm4 مبتنی بر کتابخانه wlroots

🔹 پشتیبانی داخلی از کامپوزیتور Wayland به‌صورت رسمی در Xfwm4 (مدیر پنجره‌ی محیط دسکتاپ Xfce) اضافه شده. این کامپوزیتور جدید با استفاده از کتابخانه‌ی قدرتمند wlroots توسعه یافته که ابتدا توسط کامپوزیتور Sway معرفی شده بود.

🔹 کاربران Xfce مدت‌ها منتظر چنین تغییری بودند. تا پیش از این، اجرای Xfce روی Wayland نیازمند استفاده از کامپوزیتورهای خارجی بود، اما حالا با این ادغام جدید، Xfwm4 رسماً وارد دنیای Wayland شده است.

🔹 استفاده از کتابخانه‌ی wlroots باعث شده توسعه‌ی این قابلیت برای تیم Xfce بسیار ساده‌تر و سریع‌تر پیش برود. انتظار می‌رود همچنان پشتیبانی از X11 نیز حفظ شود.

🔹اگر دنبال آزادسازی حافظه Swap برای بهبود عملکرد سیستم هستی.

🔹اگر گاهی اوقات برنامه‌های سنگین یا نشتی حافظه (Memory Leak) باعث پر شدن Swap می‌شوند.

🔹اگر پاک کردن ردپای داده‌های حساس از RAM و Swap
برخی داده‌های حساس (مانند رمزهای عبور، کلیدهای رمزنگاری، یا فایل‌های موقت) ممکن است در Swap ذخیره شوند هستی.

🔹اگر دنبال رفع مشکلات مربوط به حافظه هستی

🔹اگر سیستم به دلیل مشکلات مدیریت حافظه (مثل Out of Memory) میدهد.

کافیه این دستور رو پشت سر هم اجرا کنی:

sudo swapon -a 

نویسنده: حسین سیلانی 
📢 اخبار و آموزش‌های بیشتر در کانال: 
https://t.me/linuxtnt