🔰فدورا لینوکس در نظر دارد بسته‌های ۳۲ بیتی را حذف کند

این حذف ممکن است بر پشتیبانی از بازی‌های استیم تأثیر بگذارد.

به گفته خالق سیستم‌عامل Bazzite، این تغییر ممکن است منجر به تعطیلی این سیستم‌عامل نیز شود

توسعه‌دهندگان فدورا لینوکس پیشنهاد حذف پشتیبانی از بسته‌های ۳۲ بیتی را در نسخه آینده فدورا ۴۴ مطرح کرده‌اند و اعلام کرده‌اند که بسیاری از پروژه‌های دیگر نیز از این معماری دیگر پشتیبانی نمی‌کنند. با این حال، واکنش جامعه به این اقدام سریع و پرسر و صدا بوده است.
وب‌سایت GamingOnLinux گزارش داده که این تغییر ممکن است برای گیمرهای استیم مشکل‌ساز شود، زیرا این پلتفرم برای عملکرد صحیح به پشتیبانی ۳۲ بیتی نیاز دارد.
حتی «کایل گاسپودنتیچ»، توسعه‌دهنده سیستم‌عامل گیمینگ لینوکسی Bazzite، گفته است که این اقدام به دلیل اجرای زودهنگام، منجر به از بین رفتن این سیستم‌عامل خواهد شد، حتی اگر استیم بسته‌های لازم برای اجرا در محیط ۶۴ بیتی را داشته باشد. خوشبختانه، این تنها یک پیشنهاد است و هنوز نیاز به تأیید کمیته راهبردی مهندسی فدورا دارد.

علاوه بر این، «فابیو والنتیینی»، :
«... دیر یا زود باید پشتیبانی از x86 32 بیتی را متوقف کنیم. این معماری دیگر مرده است و روزبه‌روز نرم‌افزارهای کمتری از ساخت یا اجرا در محیط‌های ۳۲ بیتی پشتیبانی می‌کنند.»

وی همچنین افزود:
«و بهتر است برنامه‌ریزی برای حذف بسته‌های i686 را از همین حالا شروع کنیم، نه زمانی که (یک بسته پایه مانند CPython) دیگر از معماری ۳۲ بیتی پشتیبانی نکند و ما مجبور شویم به سرعت خود را تطبیق دهیم.»

🔰تغییرات Bcachefs بلاخره به هسته لینوکس ۶.۱۶ ادغام شد

شامل اصلاحات و یک ویژگی جدید به نام "journal_rewind" ارائه شد که به عنوان ابزاری برای بازیابی پس از فاجعه در این سیستم فایل عمل می‌کند.

🔰مایکروسافت آنتی‌ویروس را از هسته ویندوز خارج می‌کند

تقریباً یک سال از زمانی که یک به‌روزرسانی معیوب CrowdStrike باعث از کار افتادن ۸.۵ میلیون دستگاه مبتنی بر ویندوز در سراسر جهان شد می‌گذرد، و مایکروسافت می‌خواهد اطمینان حاصل کند که چنین مشکلی هرگز تکرار نشود. پس از برگزاری یک نشست با ارائه‌دهندگان امنیتی سال گذشته، مایکروسافت آماده می‌شود تا پیش‌نمایش خصوصی تغییرات ویندوز را منتشر کند که برنامه‌های آنتی‌ویروس (AV) و تشخیص و پاسخ نقطه پایانی (EDR) را از هسته ویندوز خارج می‌کند.

این اولین پیش‌نمایش از پیاده‌سازی جدید به صورت خصوصی خواهد بود و به ارائه‌دهندگان امنیتی اجازه می‌دهد تا درخواست تغییرات و ویژگی‌های اضافی را داشته باشند.

📰 خبر فوری در دنیای متن باز:

🚀 رونمایی از درایور گرافیکی "Tyr" برای هسته لینوکس - نوشته شده با Rust! 🦀
جمعه شب جامعه لینوکس با اعلامیه ای غافلگیرکننده. معرفی Tyr، یک درایور گرافیکی DRM جدید برای هسته لینوکس که کاملاً با زبان Rust نوشته شده است!

خوب Tyr چیست؟
• یک درایور مدیریت رندرینگ مستقیم (DRM) متن باز
• مخصوص سخت افزارهای گرافیکی مدرن Arm Mali
• جایگزینی برای درایور فعلی Panthor نسخه C

🔍 علت نامگذاری؟
اسم "Tyr" از اساطیر ژرمنی گرفته شده

💻 قابلیت های فنی:
✅ پشتیبانی از پردازنده های گرافیکی Arm Mali Gen10 و جدیدتر
✅ استفاده از فرمور Command Stream Frontend (CSF)
✅ توسعه یافته بر پایه کد NOVA DRM (درایور Rustی انویدیا)
✅ حاصل همکاری سه غول فناوری: Collabora، Arm و گوگل

📌 وضعیت فعلی پروژه:
🔸 نسخه فعلی فقط زیرمجموعه ای از قابلیت ها را پیاده سازی کرده
🔸 برای تکمیل نیاز به توسعه GPUVM دارد
🔸 فعلاً فقط روی پردازنده rk3588 تست شده
🔸 روی سایر SoCها ممکن است کار نکند

جزئیات بیشتر به زودی
نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

هشدار رسمی آلمان به اپل و گوگل: دیپ سیک را حذف کنید!

🔹کمیسر حفاظت داده‌های آلمان با ارسال نامه‌ای رسمی به اپل و گوگل خواستار حذف اپلیکیشن چینی «DeepSeek» از اپ‌استورها شد.

🔸دلیل این اقدام، انتقال غیرقانونی داده‌های کاربران آلمانی به چین و نقض قوانین سخت‌گیرانه حریم خصوصی اروپا عنوان شده است.

🔹 طبق بیانیه رسمی، دیپ سیک نتوانسته ثابت کند که اطلاعات کاربران آلمانی در چین، همان سطح حفاظت داده‌ها را دارند که در اتحادیه اروپا الزامی است. این هشدار پس از آن صادر شد که آلمان پیش‌تر به این شرکت فرصت داده بود داوطلبانه بازار را ترک کند.

🔸 این اقدام در ادامه موجی از ممنوعیت‌هاست؛ ایتالیا، هلند، تایوان، کره‌جنوبی و استرالیا نیز استفاده از دیپ سیک را محدود یا ممنوع کرده‌اند.

🔹در آمریکا هم قانون‌گذاران به دنبال مسدودسازی استفاده از هوش مصنوعی‌های چینی در نهادهای دولتی هستند.

🔰درامد 300 میلیون دلاری کانونیکال
کانونیکال، خالق اوبونتو، در سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار درآمد داشته است

🔹یک دهه پیش، کانونیکال (شرکت پشتیبان لینوکس اوبونتو) با حدود ۳۳۷ کارمند، درآمدی معادل ۸۱ میلیون دلار (در سال ۲۰۱۴) داشت. در آن زمان، تلاشهای آنها برای توسعه دسکتاپ لینوکس هنوز در حال پیشرفت بود، چه در زمینه پیش نصب روی دستگاههای تولیدکنندگان (OEM/ODM)، چه در محیطهای سازمانی و چه در فضای پردرآمد سرورها و ابری.
اما طبق گزارش سالانه ۲۰۲۴ که اخیراً توسط کانونیکال منتشر شده، این شرکت اکنون به درآمدی نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار و تعداد کارکنانی بیش از ۱۱۰۰ نفر رسیده است. این گزارش، بینش جالبی از سلامت مالی و رشد کلی این شرکت ارائه میدهد:

درآمد ۲۰۲۴: ۲۹۲ میلیون دلار (افزایش چشمگیر از ۲۵۱ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳)
درآمد ۲۰۲۲: ۲۰۵ میلیون دلار
حاشیه سود ناخالص: ۸۳٪ (افزایش از ۸۰٪ در سال قبل)

🔹کانونیکال در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۰۰ کارمند جدید استخدام کرد و میانگین تعداد کارکنانش از ۱,۰۳۴ نفر به ۱,۱۷۵ نفر رسید. در سال ۲۰۲۲، این شرکت بهطور میانگین ۸۵۸ کارمند داشت.

🔹 سودآوری در سال ۲۰۲۴
سود ناخالص: ۲۵۸ میلیون دلار (از ۲۹۱ میلیون دلار درآمد)
سود عملیاتی: ۱۵.۵ میلیون دلار (افزایش از ۱۱.۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳)

🔹جالب است بدانید که در سالهای اولیه، کانونیکال معمولاً با ضرر مالی مواجه بود و برای ادامه فعالیت به حمایتهای مالی «مارک شاتلورث» (بنیانگذار اوبونتو) وابسته بود. اما امروز، این شرکت به لطف رشد اوبونتو، سالهاست که روی پای خود ایستاده و عملکرد مالی پایداری دارد.

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

🔰اخبار داغ هفته ای که گذشت در دنیای متن‌باز

به‌روزرسانی‌های مهم
🖥میز KDE Plasma 6.4 - محیط دسکتاپ محبوب با ویژگی‌ها و بهبودهای جدید منتشر شد
💻برنامه Qt Creator 17 - محیط توسعه یکپارچه متن‌باز با تغییرات اساسی برای مدیریت پروژه‌ها
🔌برنامه Fwupd 2.0.12 - افزودن پشتیبانی از هاب‌های USB-C قابل حمل HP
📚برنامه Calibre 8.5 - بهبود درایور دستگاه‌های Kobo در مدیر کتاب‌های الکترونیکی
📷برنامه Darktable 5.2 - ویرایشگر حرفه‌ای تصاویر RAW با قابلیت‌های جدید
📱سیستم عامل postmarketOS 25.06 - سیستم‌عامل موبایلی لینوکس با پشتیبانی از دستگاه‌های جدید و systemd

سایر اخبار
🔧توزیع Arch Linux - جلسات Wayland و X11 در KDE Plasma 6.4 را در بسته‌های جداگانه تقسیم کرد

توزیع‌های منتشر شده این هفته
⭐️ Bluestar Linux 6.15.3
⭐️ Exton OpSuS 250621 LXQt
⭐️ TUXEDO OS 20250620
⭐️ BakAndImgCD 49.0
⭐️ KDE neon 20250619

برنامه‌ها، درایورها و هسته‌های منتشر شده
IceWM 3.8.0
DBeaver 25.1.1
LyX 2.4.4

🔧 هسته‌های لینوکس:
Linux kernel 6.15.3
Linux kernel 6.12.34 LTS
Linux kernel 6.6.94 LTS

📦 دیگر به‌روزرسانی‌های مهم:

Mesa 25.1.4
Docker 25.0.11
Xorg Server 21.1.18
ClamAV 1.4.3
BIND 9.20.10
Chromium 137.0.7151.119
NVIDIA 575.64

بررسی سلامت باتری لپتاپ در لینوکس

۱. دستورupower

upower -i /org/freedesktop/UPower/devices/battery_BAT0 | grep -E "capacity|state|percentage"

✅ خروجی مهم:
- percentage: درصد شارژ فعلی
- capacity: سلامت باتری (%)
- state: وضعیت (شارژ/دشارژ)

۲. دستور acpi (ساده و سریع)

acpi -i

✅ مثال خروجی:

Battery 0: Full, 100%  
Battery 0: design capacity 5000 mAh, last full capacity 4500 mAh = 90%  

۳. روش فایل‌های سیستمی (بدون نیاز به نصب ابزار)

echo " healthy: $(cat /sys/class/power_supply/BAT0/capacity)%"  

💡 نکته: اگر دستورها کار نکردند، بسته‌های acpi یا upower را نصب کنید:

sudo apt install acpi upower  # برای دبیان/اوبونتو

یک دستور ساده و پر کاربرد لینوکسی

پیدا کردن اطلاعات مربوط به بایوس (BIOS) یا UEFI

از دستور زیر استفاده کن:
1. پیدا کردن نسخه بایوس/UEFI

sudo dmidecode -t bios

خروجی شامل مواردی مثل:
نسخه بایوس (Version)، سازنده (Vendor) و تاریخ انتشار (Release Date)

🔰۱۰۱ گام بعد نصب لینوکس(مخصوص توزیع های دبیان بیس)

🔹کتاب یازدهم از مجموعه ۱۰۰ کتاب لینوکسی که قبلا رایگان منتشر کردم. مجدد در کانال قرار دادم.

این کتاب به معرفی 100 ها تنظیمات ضروری و موردنیاز بعد از نصب توزیع های دبیان بیس شامل تنظیمات شخصی سازی و بهینه سازی با پوشش قسمت هایی مانند: بوت، لاگین، میزکار،پنل،مخزن وسورس لیست، فونت،درایورها،مشکلات مدیربسته،صفحه کلید موس،حساب کاربری، تم، محیط کاری،شبکه وتوجه به جزئیات کمتر شناخته شده.... همچنین برنامه های مهم پرداخته است.

این کتاب مانند یک دستیار فنی همراه شما خواهد بود.
🔸ویرایش دوم 1404
🔸150 صفحه
🔸تماما رنگی
🔸قطع کتاب A4
🔸انتشارات یافته، ناشر کتب دانشگاهی
🔸نویسنده: حسین سیلانی

🔰غول‌های فناوری دوباره درگیر شده‌اند
لینوس توروالدز، رهبر لینوکس، هشدار داده است: «فکر می‌کنم در نسخه ۶.۱۷ از هم جدا می‌شویم.»

🔹سیستم فایل Bcachefs یک سیستم فایل نوین با قابلیت‌هایی مانند رمزنگاری خودکار، فشرده‌سازی، و مقاومت در برابر خرابی داده است که سال‌هاست در حال توسعه است. اووراستریت می‌خواهد این سیستم فایل به‌طور رسمی به هسته لینوکس اضافه شود.

🔸مشکل اینجاست که توروالدز معتقد است فرآیند ادغام Bcachefs با استانداردهای کیفی هسته لینوکس همخوانی ندارد، به‌ویژه به‌دلیل:
ارسال تغییرات غیرضروری در مرحله Release Candidate (که مخصوص رفع باگ‌هاست، نه افزودن قابلیت‌های جدید).

🔸اووراستریت سابقه برخوردهای تند با سایر توسعه‌دهندگان هسته را دارد. در سال ۲۰۲۴، به‌دلیل عدم رعایت پروتکل‌های فنی، موقتاً از مشارکت در هسته ۶.۱۳ منع شد.

🔸این یک تهدید جدی است، چون حذف یک سیستم فایل از هسته به معنی از دست دادن پشتیبانی رسمی و کاهش شانس پذیرش توسط توزیع‌های بزرگ (مثل اوبونتو یا فدورا) است.

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

🔰انتشار نسخه آزمایشی Linux 6.16-rc5 با بهبودهای مهم در سیستم‌فایل‌ها، درایورها و سخت‌افزار

🔹لینوس توروالدز به‌صورت رسمی انتشار Linux 6.16-rc5 را اعلام کرد. این نسخه نشان‌دهنده نقطه میانی چرخه توسعه برای هسته ۶.۱۶ است که انتظار می‌رود در اواخر ژوئیه یا اوایل آگوست به صورت پایدار منتشر شود.

🔹ویژگی‌های کلیدی این نسخه:
🔸توروالدز این نسخه را با وجود پنجره ادغام بزرگ، «کاملاً آرام» توصیف کرده است. به‌طور کلی، تغییرات به سه بخش تقریباً مساوی تقسیم شده‌اند:

🔹سیستم‌فایل‌ها (حدود ۳۳% تغییرات):
🔸تمرکز ویژه روی Bcachefs (سیستم فایل نسل جدید با قابلیت Copy-on-Write) شامل رفع باگ‌های مربوط به مدیریت حافظه و جلوگیری از خطاهای اشاره‌گر NULL.
🔸بهبودهای قابل توجه برای SMB و Btrfs به منظور افزایش پایداری و عملکرد در محیط‌های ذخیره‌سازی پیچیده.

🔹درایورها (حدود ۳۳% تغییرات):
🔸به‌روزرسانی‌های گسترده برای پشتیبانی از سخت‌افزارهای متنوع، از جمله رول‌بک برخی تغییرات در Device Mapper برای حل مشکلات کاهش عملکرد.
🔸افزودن پشتیبانی از صفحه‌کلید نازک ThinkPad X1 Tablet Gen2 در درایور HID لنوو.

🔹سایر بهبودها (حدود ۳۳% تغییرات):
🔸رفع مشکل use-after-free در کتابخانه libbpf.
🔸بازگرداندن اطلاعات of_node در sysfs هسته سریال.
🔸به‌روزرسانی مستندات و رفع باگ‌های معماری (به‌ویژه برای LoongArch، UM و x86).

🔹پشتیبانی از سخت‌افزارهای جدید:
🔸درایورهای متن‌باز برای کارت‌های گرافیک انویدیا Blackwell و Hopper.
🔸بهبود سازگاری با پردازنده‌های Intel Wildcat Lake.

🔹امنیت و ذخیره‌سازی:
🔸افزودن قابلیت کلیدهای پیچیده سخت‌افزاری (hardware-wrapped keys) برای رمزنگاری fscrypt.
🔸بهبودهای عملکردی در سیستم‌فایل EXT4.

هشدار به کاربران
این نسخه آزمایشی است و برای سیستم‌های تولیدی توصیه نمی‌شود. با این حال، توسعه‌دهندگان و کاربران علاقه‌مند می‌توانند آن را برای تست و گزارش باگ‌ها امتحان کنند.

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

پیرو این پست
https://t.me/linuxtnt/4375
که درباره هشدار تروالدز در خصوص حذف سیستم فایلBcachefs بود
توروالدز پشتیبانی از Bcachefs را پس از درگیری متوقف کرد

لینوس توروالدز اعلام کرده است:
"این را ادغام کردم، اما با توجه به آن بحث، فکر می‌کنم در پنجره ادغام ۶.۱۷ از هم جدا می‌شویم. شما به وضوح نشان دادید که من حتی نمی‌توانم در مورد اصلاحات اشکالات سوال کنم و باید هر چیزی را بدون چون و چرا ادغام کنم. صادقانه بگویم، در این مرحله دیگر احساس راحتی نمی‌کنم و تنها چیزی که هر دو در آن بحث به طور اساسی روی آن توافق داشتیم این بود که 'کار ما تمام است'."

🔰حرکتی رادیکال دیگر: فدورا قصد دارد پشتیبانی بوت UEFI روی MBR را حذف کند
پشتیبانی بوت UEFI برای MBR ممکن است در فدورا ۴۳ حذف شود.

🔹 این تغییر به این معنی است که فدورا دیگر اجازه نمی‌دهد سیستم‌های UEFI روی دیسک‌های با پارتیشن‌بندی MBR بوت شوند
🔹فدورا اخیراً در موقعیت دشواری قرار گرفت هنگامی که پیشنهاد حذف پشتیبانی از سیستم‌های ۳۲ بیتی با واکنش شدید جامعه کاربری مواجه شد. این تغییر که با هدف کاهش بار نگهداری برای توسعه‌دهندگان مطرح شده بود، با مخالفت کاربران و توسعه‌دهندگانی روبه‌رو شد که به سازگاری ۳۲ بیتی برای برخی موارد استفاده نیاز داشتند.
https://t.me/linuxtnt/4363

🔹واکنش‌ها آنقدر قوی بود که این پیشنهاد در نهایت لغو شد، اما این تغییر همچنان در آینده‌ای نزدیک باید مورد بررسی قرار گیرد تا از چالش‌های مداوم نگهداری جلوگیری شود.

🔹حالا یک پیشنهاد تغییر جدید مطرح شده است که هدف آن حذف پشتیبانی بوت UEFI روی دیسک‌های پارتیشن‌بندی شده با MBR است.

🔸پایان پشتیبانی بوت UEFI روی MBR؟
🔸این پیشنهاد تغییر توسط کاترینا کوکیو از تیم نصب‌کننده Anaconda ارائه شده است و هدف آن حذف پشتیبانی از نصب فدورا در حالت UEFI روی دیسک‌های MBR، به ویژه برای سیستم‌های x86-64 از نسخه آینده فدورا ۴۳ است.
🔸هدف از این کار، ساده‌سازی کد نصب‌کننده و توقف پشتیبانی از پیکربندی بوت است که به ندرت استفاده می‌شود، در تنظیمات فرمور به صورت ناسازگار پیاده‌سازی شده و توسط فدورا به طور رسمی تست نشده است.
🔸این تغییر به ما کمک می‌کند تا از کرش‌های بوت‌لودر ناشی از خطاهای فرمور هنگام استفاده از MBR جلوگیری کنیم.
🔸اگر شما یک کاربر فعلی هستید، جای نگرانی نیست، زیرا این تغییر روی نصب‌های موجود تأثیری ندارد. این تغییر فقط برای نصب‌های جدید فدورا از طریق Anaconda اعمال می‌شود که در آن‌ها به جای MBR، از GPT برای بوت UEFI استفاده خواهد شد.

🔰نسخه آلفا GNOME 49 برای آزمایش عمومی منتشر شد – غیرفعال شدن پیش‌فرض نشست X11
پروژه گنوم (GNOME) امروز نسخه آلفای محیط دسکتاپ GNOME 49 را برای آزمایش عمومی منتشر کرد. این نسخه، پیش‌نمایشی از ویژگی‌ها و بهبودهای جدید است.

مهم‌ترین تغییر: غیرفعال شدن X11 به‌طور پیش‌فرض
در این نسخه، نشست X11 (یا GNOME روی Xorg) در اجزای اصلی مانند مدیر نمایش GDM، Mutter و GNOME Session به‌صورت پیش‌فرض غیرفعال شده است. همچنین پشتیبانی از بازیابی نشست (session restore) و پروتکل مدیریت نشست X (XSMP) حذف شده است.

🔸بهبودها در پوسته GNOME Shell
پشتیبانی از دکمه‌های چرخشی روی پدهای لمسی
نمایش تغییر فضای کاری (workspace switcher) روی همه نمایشگرها در حالت چندمانیتوره
دستور جدید gnome-extensions upload برای بارگذاری افزونه‌ها
اضافه شدن حالت "مزاحم نشوید" در تنظیمات سریع (Quick Settings)
منوی دسترسی‌پذیری به صفحه ورود (login screen)
نمایش پروفایل‌های نامشخص باتری در تنظیمات سریع
امکان وارد کردن مجدد رمز keyring در صورت خطا
اضافه شدن برچسب‌های دسترسی (accessibility labels) به اجزای مختلف
اجرای پوسته با گزینه --devkit
استفاده از API جدید MetaBacklight
تغییرات در Mutter (مدیر پنجره)

🔸در Mutter هم بهبودهای زیادی اعمال شده، از جمله:
پشتیبانی از محدودیت لبه‌های xdg_toplevel
پشتیبانی از چرخ‌های پد لمسی
پشتیبانی از پروتکل تگ toplevel
پشتیبانی از فضاهای رنگی YUV422 و YUV444 (HDR)
پشتیبانی از اشتراک‌گذاری غیر‌فعال (passive) صفحه‌نمایش
امکان تنظیم نقشه کیبورد به صورت غیرهمزمان
پشتیبانی از ClutterSprite برای مدیریت فوکوس

🔸همچنین Mutter SDK معرفی شده و ویژگی‌هایی مانند:
ساده‌سازی انتخاب مقیاس (scaling)
استفاده از logind برای وضعیت درب لپ‌تاپ
پشتیبانی از نور پس‌زمینه (backlight)
پشتیبانی از فرمت‌های 10، 12 و 16 بیتی YUV
حفظ بهتر مانیتورهای منطقی
API جدید برای کنترل نمایش یا مخفی بودن نشانگر ماوس
بهبودهای فایل‌منیجر Nautilus

🔸در نسخه آلفای مدیر فایل Nautilus نیز تغییراتی ایجاد شده:
بهینه‌سازی تغییر نام دسته‌ای (batch rename)
آیکن جدید برای عملیات‌های پایان‌یافته
امکان مرتب‌سازی پارتیشن‌ها بر اساس نام دستگاه
میانبر Ctrl + . برای باز کردن ترمینال در پوشه فعلی
پشتیبانی از نمایش شفاف فایل‌های مخفی
استفاده از ICU برای فرمت تاریخ
نمایش خط‌چین و آیکن قیچی برای فایل‌های cut شده
به‌روزرسانی‌های مرورگر GNOME Web (Epiphany)

🔸نسخه جدید مرورگر گنوم شامل:
طراحی جدید نوار آدرس
حالت Kiosk (تمام‌صفحه قفل‌شده)
امکان انتخاب موتور جستجوی متفاوت در حالت ناشناس (Incognito)
پشتیبانی از OpenSearch XML
توانایی بی‌صدا/با‌صدا کردن صفحات بدون تب
امکان افزودن بوکمارک از طریق منوی راست‌کلیک

🔸سایر تغییرات:
تخمین زمان خواندن در حالت مطالعه
بهبود نمایش مجوزها (permissions)
حذف نوار کناری هنگام کلیک روی بوکمارک
دکمه حذف برنامه‌های وب (WebApp)
پشتیبانی از sandbox و جداسازی حالت مطالعه از حالت معمولی
تغییرات در ماشین‌حساب GNOME

🔸برنامه GNOME Calculator حالا امکانات بیشتری دارد:
محاسبه ترکیب و جایگشت
ریشه‌ی دلخواه (مانند ریشه پنجم)
ب.م.م و ک.م.م

🔸بازی سودوکو GNOME:
سیستم ساده رکوردهای برتر (High Score).
استفاده از فونت‌های جدولی برای اعداد.
زوم بزرگ‌تر برای علامت‌گذاری‌ها.
خط زدن علامت‌ها هنگام هشدار.
ذخیره خودکار هر ۵ دقیقه.
انیمیشن هنگام توقف و پاک‌سازی خودکار علامت‌ها.
دکمه قفل برای انتخاب علامت‌ها.
تعامل ویژه برای نمایش اعداد مشابه.

🔸سایر تغییرات مهم در GNOME 49 Alpha:
بهبود انیمیشن بین نمای فعالیت‌ها (Activities Overview) و لیست پنجره‌ها.
بهبود نمایش نام فضاهای کاری در افزونه Workspaces Indicator.
بهینه‌سازی حافظه در GNOME Software پس از بررسی به‌روزرسانی‌ها.
پورت بازی کلاسیک Quadrapassel به GTK4 و libadwaita.
حذف گزینه Windows Live! از حساب‌های GNOME Online Accounts.
بهبود فیلتر جست‌وجو و ذخیره جلسه در ویرایشگر متن GNOME.
اضافه شدن پشتیبانی از زبان Astro و پلتفرم Arduino.
پشتیبانی از فایل‌های YAML مربوط به Flatpak در GNOME Builder.
پشتیبانی لمسی و پشتیبانی بهتر از سیستم‌های مجهز به NVIDIA در GNOME Remote Desktop.

🔹زمان انتشار:
🔹انتشار نهایی GNOME 49 برای ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است.

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

🔰پروژه گنو نسخه ۵.۳ پوسته Bash را منتشر کرد
🔹پروژه گنو نسخه ۵.۳ از پوسته Bourne Again Shell (Bash) را منتشر کرده است. این نسخه شامل قابلیت‌های تازه‌ای است که برخی از آن‌ها هم‌زمان با انتشار Readline 8.3 ارائه شده‌اند. Readline امکانات ویرایش خط فرمان را برای Bash و سایر برنامه‌ها فراهم می‌کند.
از جمله مهم‌ترین تغییرات در Bash 5.3 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: فرم جدید جایگزینی دستور که دستور را در زمینه اجرایی پوسته فعلی اجرا می‌کند، پشتیبانی از متغیر جدید GLOBSORT برای کنترل ترتیب تکمیل مسیر، ارسال تکمیل‌ها به متغیر پوسته به‌جای خروجی استاندارد، و به‌روزرسانی کد منبع به استاندارد C23.
____
🔹ویژگی‌ها و تغییرات نسخه ۵.۳
1. هنگام بررسی اینکه آیا یک آرگومان فایل اسکریپت باینری است، خطوط ابتدایی بررسی می‌شوند، مخصوصاً اگر خط اول با #! شروع شده باشد.
2. حفظ بهتر نقل‌قول‌های کاربر در هنگام تکمیل کلمات، بدون بازنویسی غیرضروری آن‌ها.
‌3. شماره خط دقیق در پیام‌های خطای مربوط به دستورات مرکب ناقص مانند if بدون fi گزارش می‌شود.
4. پیاده‌سازی الزامات POSIX برای دستور داخلی jobs که باعث حذف وظایف از لیست کارها می‌شود.
‌5. هنگام اجرای تکمیل‌های برنامه‌پذیر، کنترل سیگنال‌ها توسط Bash به جای Readline انجام می‌شود.
6. اگر یک عبارت منظم در [[ ]] نتواند کامپایل شود، پیام خطا چاپ می‌شود.
7. دستور umask اکنون ویژگی‌هایی دارد که انطباق کامل با POSIX را تضمین می‌کند.
8. گزینه جدید -P در trap برای چاپ عملکرد فعلی تله برای سیگنال‌های مشخص.
9. دستور command قبل از اجرای declare، تجزیه عبارت انتساب را حفظ می‌کندکه این یک الزام POSIX جدید است
10. دستور printf از فرم جایگزین %q و %Q برای اجبار به استفاده از نقل‌قول تکی پشتیبانی می‌کند.
11.دستور printf اکنون از %ls و %lc برای رشته‌ها و کاراکترهای گسترده در محیط‌های چندبایتی پشتیبانی می‌کند.
12. امکان تعیین مقدار پیش‌فرض متفاوت برای گزینه patsub_replacement هنگام کامپایل.
13. بررسی تغییر اندازه پنجره در حین اجرای دستورات bind -x و تکمیل برنامه‌پذیر.
14. مقدار NULL برای $PATH به صورت معادل "." در نظر گرفته می‌شود.
15. معرفی دستورات داخلی قابل بارگذاری جدید: kv و strptime.
16. متغیر جدید GLOBSORT برای تعیین نحوه مرتب‌سازی نتایج گسترش مسیر (بر اساس نام، اندازه، زمان و ...) به صورت صعودی یا نزولی.
17. دستور compgen گزینه جدید -V varname را دارد که تکمیل‌ها را به متغیر مشخص‌شده ارسال می‌کند.
18. فرم جدید جایگزینی دستور: ${ command; } یا ${|command;} که خروجی دستور را بدون ایجاد فرآیند فرزند دریافت می‌کند.
19. گزینه جدید shopt: array_expand_once به‌جای assoc_expand_once.
20. گزینه جدید fullquote برای complete/compopt که باعث می‌شود تمام تکمیل‌ها به‌صورت کامل نقل‌قول شوند.
21. قالب زمانی $TIMEFORMAT اکنون دقت تا ۶ رقم اعشار را پشتیبانی می‌کند.
22. متغیر پویای جدید BASH_MONOSECONDS که مقدار ساعت یکنواخت سیستم را بازمی‌گرداند.
23. متغیر جدید BASH_TRAPSIG که شماره سیگنال تله در حال اجرا را نگه می‌دارد.
24. گزینه checkwinsize اکنون می‌تواند در زیرپوسته‌های تعاملی هم فعال باشد.
25. در حالت POSIX، دستور test مقایسه رشته‌ای با < و > را با توجه به locale انجام می‌دهد.
26. دستور bind -x اکنون اجازه می‌دهد رشته دستور با فاصله سفید از دنباله کلید جدا شود، به شرطی که در نقل‌قول دوتایی باشد.
27. دستور read گزینه جدید -E دارد که از readline همراه با تکمیل پیش‌فرض Bash استفاده می‌کند.
28. نام دستور جدید قابل اتصال به readline: bash-vi-complete.
29. رفتار جدید برای test هنگام برخورد با پرانتز و دریافت بیش از ۴ آرگومان برای انطباق با coreutils.
30. گزینه MULTIPLE_COPROCS اکنون به‌صورت پیش‌فرض فعال است.
31. دستور bind می‌تواند با -p یا -P، خروجی را محدود به نام‌های مشخص‌شده کند.
32. اگر Bash به‌صورت su یا -su اجرا شود، از پوسته login برای مقدار $BASH استفاده می‌کند.
33. در پوسته تعاملی، هنگام اجرای تله، حتی اگر پوسته موقتاً غیرتعاملی باشد، پیام‌های کار چاپ می‌شوند.
34. تکمیل برنامه‌پذیر اکنون از compspec جدید بازگشتی پس از اجرای تابع تکمیل با مقدار بازگشتی ۱۲۴ پشتیبانی می‌کند.
35. گزینه جدید -p PATH برای دستور . source برای تعیین مسیر مشخص.
36. مستندات Bash به‌طور قابل‌توجهی به‌روزرسانی شده‌اند.
37. دستور wait -n اکنون می‌تواند فرآیندهای خاتمه‌یافته‌ای را که قبلاً در مورد آن‌ها اطلاع‌رسانی شده بود، بازگرداند.

38. در حالت POSIX، wait -n کارها را از لیست کارها یا فرزندان خاتمه‌یافته حذف می‌کند.
39. رفتار دستور wait برای فرآیندهای جایگزینی به‌روز شده تا با مستندات منطبق باشد.
40. گزینه جدید shopt: bash_source_fullpath که مسیر کامل را در BASH_SOURCE قرار می‌دهد و امکان تنظیم مقدار پیش‌فرض در زمان پیکربندی را می‌دهد.
41. در حالت POSIX، اطلاع‌رسانی‌های کار طبق نسخه جدید POSIX اجباراً فعال می‌شوند.
42. پوسته‌های تعاملی دیگر در حین اجرای اسکریپت، پیام‌های اطلاع‌رسانی چاپ نمی‌کنند.
43. تجزیه‌گر Bash هنگام رسیدن به EOF پیش از پایان دستور، اطلاعات دقیق‌تری چاپ می‌کند.
44. در حالت POSIX، نام توابع نیازی به شناسه معتبر پوسته ندارند.
45. اگر exit در تله اجرا شود و آرگومان وضعیت خروج نداشته باشد، فقط اگر در سطح بالای تله باشد از مقدار $? قبلی استفاده می‌شود (مطابق POSIX 1602).
46. دستور داخلی قابل بارگذاری جدید fltexpr برای انجام محاسبات نقطه شناور مشابه let.
47. هدف‌های Makefile برای install-strip و strip اکنون با کامپایل متقابل سازگار هستند.

خبر نیمه شب غیر لینوکسی:

مایکروسافت Edge سریع‌تر شد
🔸مایکروسافت اعلام کرده نسخه جدید مرورگر Microsoft Edge حالا می‌تواند محتوای اولیه صفحات وب را در کمتر از ۳۰۰ میلی‌ثانیه بارگذاری کند.

فرصت نکردم تست کنم شما تست کنید خبر بدید❤️البته نسخه edge روی لینوکس هم هست.

🔺بخش ایران در IEEE برترین بخش جهانی سال ۲۰۲۵ شد
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، بخش ایران IEEE موفق شده است جایزه بین‌المللی «بخش برتر جهانی» را در سال ۲۰۲۵ از سوی انجمن مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) دریافت کند. این افتخار به دلیل عملکرد برجسته این بخش در حوزه‌های آموزشی، فنی، پژوهشی و اجتماعی اعطا شده است.

این جایزه تحت عنوان IEEE Outstanding Section Award شناخته می‌شود و یکی از معتبرترین جوایز جهانی IEEE است که به بخش‌های برتر در سراسر جهان اعطا می‌شود.

فرآیند انتخاب برای دریافت IEEE Outstanding Section Award، مستلزم ارائه عملکرد بخش‌ها بر اساس استاندارد‌های مشخص است که توسط هیئت داورانی متشکل از اعضای برجسته IEEE از سطح بین‌المللی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. داوران عملکرد‌های مختلف بخش‌ها در زمینه‌های فنی، آموزشی، و اجتماعی را بررسی و بهترین‌ها را انتخاب می‌کنند.