🔰فدورا لینوکس در نظر دارد بسته‌های ۳۲ بیتی را حذف کند

این حذف ممکن است بر پشتیبانی از بازی‌های استیم تأثیر بگذارد.

به گفته خالق سیستم‌عامل Bazzite، این تغییر ممکن است منجر به تعطیلی این سیستم‌عامل نیز شود

توسعه‌دهندگان فدورا لینوکس پیشنهاد حذف پشتیبانی از بسته‌های ۳۲ بیتی را در نسخه آینده فدورا ۴۴ مطرح کرده‌اند و اعلام کرده‌اند که بسیاری از پروژه‌های دیگر نیز از این معماری دیگر پشتیبانی نمی‌کنند. با این حال، واکنش جامعه به این اقدام سریع و پرسر و صدا بوده است.
وب‌سایت GamingOnLinux گزارش داده که این تغییر ممکن است برای گیمرهای استیم مشکل‌ساز شود، زیرا این پلتفرم برای عملکرد صحیح به پشتیبانی ۳۲ بیتی نیاز دارد.
حتی «کایل گاسپودنتیچ»، توسعه‌دهنده سیستم‌عامل گیمینگ لینوکسی Bazzite، گفته است که این اقدام به دلیل اجرای زودهنگام، منجر به از بین رفتن این سیستم‌عامل خواهد شد، حتی اگر استیم بسته‌های لازم برای اجرا در محیط ۶۴ بیتی را داشته باشد. خوشبختانه، این تنها یک پیشنهاد است و هنوز نیاز به تأیید کمیته راهبردی مهندسی فدورا دارد.

علاوه بر این، «فابیو والنتیینی»، :
«... دیر یا زود باید پشتیبانی از x86 32 بیتی را متوقف کنیم. این معماری دیگر مرده است و روزبه‌روز نرم‌افزارهای کمتری از ساخت یا اجرا در محیط‌های ۳۲ بیتی پشتیبانی می‌کنند.»

وی همچنین افزود:
«و بهتر است برنامه‌ریزی برای حذف بسته‌های i686 را از همین حالا شروع کنیم، نه زمانی که (یک بسته پایه مانند CPython) دیگر از معماری ۳۲ بیتی پشتیبانی نکند و ما مجبور شویم به سرعت خود را تطبیق دهیم.»

🔰تغییرات Bcachefs بلاخره به هسته لینوکس ۶.۱۶ ادغام شد

شامل اصلاحات و یک ویژگی جدید به نام "journal_rewind" ارائه شد که به عنوان ابزاری برای بازیابی پس از فاجعه در این سیستم فایل عمل می‌کند.

🔰مایکروسافت آنتی‌ویروس را از هسته ویندوز خارج می‌کند

تقریباً یک سال از زمانی که یک به‌روزرسانی معیوب CrowdStrike باعث از کار افتادن ۸.۵ میلیون دستگاه مبتنی بر ویندوز در سراسر جهان شد می‌گذرد، و مایکروسافت می‌خواهد اطمینان حاصل کند که چنین مشکلی هرگز تکرار نشود. پس از برگزاری یک نشست با ارائه‌دهندگان امنیتی سال گذشته، مایکروسافت آماده می‌شود تا پیش‌نمایش خصوصی تغییرات ویندوز را منتشر کند که برنامه‌های آنتی‌ویروس (AV) و تشخیص و پاسخ نقطه پایانی (EDR) را از هسته ویندوز خارج می‌کند.

این اولین پیش‌نمایش از پیاده‌سازی جدید به صورت خصوصی خواهد بود و به ارائه‌دهندگان امنیتی اجازه می‌دهد تا درخواست تغییرات و ویژگی‌های اضافی را داشته باشند.

📰 خبر فوری در دنیای متن باز:

🚀 رونمایی از درایور گرافیکی "Tyr" برای هسته لینوکس - نوشته شده با Rust! 🦀
جمعه شب جامعه لینوکس با اعلامیه ای غافلگیرکننده. معرفی Tyr، یک درایور گرافیکی DRM جدید برای هسته لینوکس که کاملاً با زبان Rust نوشته شده است!

خوب Tyr چیست؟
• یک درایور مدیریت رندرینگ مستقیم (DRM) متن باز
• مخصوص سخت افزارهای گرافیکی مدرن Arm Mali
• جایگزینی برای درایور فعلی Panthor نسخه C

🔍 علت نامگذاری؟
اسم "Tyr" از اساطیر ژرمنی گرفته شده

💻 قابلیت های فنی:
✅ پشتیبانی از پردازنده های گرافیکی Arm Mali Gen10 و جدیدتر
✅ استفاده از فرمور Command Stream Frontend (CSF)
✅ توسعه یافته بر پایه کد NOVA DRM (درایور Rustی انویدیا)
✅ حاصل همکاری سه غول فناوری: Collabora، Arm و گوگل

📌 وضعیت فعلی پروژه:
🔸 نسخه فعلی فقط زیرمجموعه ای از قابلیت ها را پیاده سازی کرده
🔸 برای تکمیل نیاز به توسعه GPUVM دارد
🔸 فعلاً فقط روی پردازنده rk3588 تست شده
🔸 روی سایر SoCها ممکن است کار نکند

جزئیات بیشتر به زودی
نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

هشدار رسمی آلمان به اپل و گوگل: دیپ سیک را حذف کنید!

🔹کمیسر حفاظت داده‌های آلمان با ارسال نامه‌ای رسمی به اپل و گوگل خواستار حذف اپلیکیشن چینی «DeepSeek» از اپ‌استورها شد.

🔸دلیل این اقدام، انتقال غیرقانونی داده‌های کاربران آلمانی به چین و نقض قوانین سخت‌گیرانه حریم خصوصی اروپا عنوان شده است.

🔹 طبق بیانیه رسمی، دیپ سیک نتوانسته ثابت کند که اطلاعات کاربران آلمانی در چین، همان سطح حفاظت داده‌ها را دارند که در اتحادیه اروپا الزامی است. این هشدار پس از آن صادر شد که آلمان پیش‌تر به این شرکت فرصت داده بود داوطلبانه بازار را ترک کند.

🔸 این اقدام در ادامه موجی از ممنوعیت‌هاست؛ ایتالیا، هلند، تایوان، کره‌جنوبی و استرالیا نیز استفاده از دیپ سیک را محدود یا ممنوع کرده‌اند.

🔹در آمریکا هم قانون‌گذاران به دنبال مسدودسازی استفاده از هوش مصنوعی‌های چینی در نهادهای دولتی هستند.

🔰درامد 300 میلیون دلاری کانونیکال
کانونیکال، خالق اوبونتو، در سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار درآمد داشته است

🔹یک دهه پیش، کانونیکال (شرکت پشتیبان لینوکس اوبونتو) با حدود ۳۳۷ کارمند، درآمدی معادل ۸۱ میلیون دلار (در سال ۲۰۱۴) داشت. در آن زمان، تلاشهای آنها برای توسعه دسکتاپ لینوکس هنوز در حال پیشرفت بود، چه در زمینه پیش نصب روی دستگاههای تولیدکنندگان (OEM/ODM)، چه در محیطهای سازمانی و چه در فضای پردرآمد سرورها و ابری.
اما طبق گزارش سالانه ۲۰۲۴ که اخیراً توسط کانونیکال منتشر شده، این شرکت اکنون به درآمدی نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار و تعداد کارکنانی بیش از ۱۱۰۰ نفر رسیده است. این گزارش، بینش جالبی از سلامت مالی و رشد کلی این شرکت ارائه میدهد:

درآمد ۲۰۲۴: ۲۹۲ میلیون دلار (افزایش چشمگیر از ۲۵۱ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳)
درآمد ۲۰۲۲: ۲۰۵ میلیون دلار
حاشیه سود ناخالص: ۸۳٪ (افزایش از ۸۰٪ در سال قبل)

🔹کانونیکال در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۰۰ کارمند جدید استخدام کرد و میانگین تعداد کارکنانش از ۱,۰۳۴ نفر به ۱,۱۷۵ نفر رسید. در سال ۲۰۲۲، این شرکت بهطور میانگین ۸۵۸ کارمند داشت.

🔹 سودآوری در سال ۲۰۲۴
سود ناخالص: ۲۵۸ میلیون دلار (از ۲۹۱ میلیون دلار درآمد)
سود عملیاتی: ۱۵.۵ میلیون دلار (افزایش از ۱۱.۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳)

🔹جالب است بدانید که در سالهای اولیه، کانونیکال معمولاً با ضرر مالی مواجه بود و برای ادامه فعالیت به حمایتهای مالی «مارک شاتلورث» (بنیانگذار اوبونتو) وابسته بود. اما امروز، این شرکت به لطف رشد اوبونتو، سالهاست که روی پای خود ایستاده و عملکرد مالی پایداری دارد.

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

🔰اخبار داغ هفته ای که گذشت در دنیای متن‌باز

به‌روزرسانی‌های مهم
🖥میز KDE Plasma 6.4 - محیط دسکتاپ محبوب با ویژگی‌ها و بهبودهای جدید منتشر شد
💻برنامه Qt Creator 17 - محیط توسعه یکپارچه متن‌باز با تغییرات اساسی برای مدیریت پروژه‌ها
🔌برنامه Fwupd 2.0.12 - افزودن پشتیبانی از هاب‌های USB-C قابل حمل HP
📚برنامه Calibre 8.5 - بهبود درایور دستگاه‌های Kobo در مدیر کتاب‌های الکترونیکی
📷برنامه Darktable 5.2 - ویرایشگر حرفه‌ای تصاویر RAW با قابلیت‌های جدید
📱سیستم عامل postmarketOS 25.06 - سیستم‌عامل موبایلی لینوکس با پشتیبانی از دستگاه‌های جدید و systemd

سایر اخبار
🔧توزیع Arch Linux - جلسات Wayland و X11 در KDE Plasma 6.4 را در بسته‌های جداگانه تقسیم کرد

توزیع‌های منتشر شده این هفته
⭐️ Bluestar Linux 6.15.3
⭐️ Exton OpSuS 250621 LXQt
⭐️ TUXEDO OS 20250620
⭐️ BakAndImgCD 49.0
⭐️ KDE neon 20250619

برنامه‌ها، درایورها و هسته‌های منتشر شده
IceWM 3.8.0
DBeaver 25.1.1
LyX 2.4.4

🔧 هسته‌های لینوکس:
Linux kernel 6.15.3
Linux kernel 6.12.34 LTS
Linux kernel 6.6.94 LTS

📦 دیگر به‌روزرسانی‌های مهم:

Mesa 25.1.4
Docker 25.0.11
Xorg Server 21.1.18
ClamAV 1.4.3
BIND 9.20.10
Chromium 137.0.7151.119
NVIDIA 575.64

بررسی سلامت باتری لپتاپ در لینوکس

۱. دستورupower

upower -i /org/freedesktop/UPower/devices/battery_BAT0 | grep -E "capacity|state|percentage"

✅ خروجی مهم:
- percentage: درصد شارژ فعلی
- capacity: سلامت باتری (%)
- state: وضعیت (شارژ/دشارژ)

۲. دستور acpi (ساده و سریع)

acpi -i

✅ مثال خروجی:

Battery 0: Full, 100%  
Battery 0: design capacity 5000 mAh, last full capacity 4500 mAh = 90%  

۳. روش فایل‌های سیستمی (بدون نیاز به نصب ابزار)

echo " healthy: $(cat /sys/class/power_supply/BAT0/capacity)%"  

💡 نکته: اگر دستورها کار نکردند، بسته‌های acpi یا upower را نصب کنید:

sudo apt install acpi upower  # برای دبیان/اوبونتو

یک دستور ساده و پر کاربرد لینوکسی

پیدا کردن اطلاعات مربوط به بایوس (BIOS) یا UEFI

از دستور زیر استفاده کن:
1. پیدا کردن نسخه بایوس/UEFI

sudo dmidecode -t bios

خروجی شامل مواردی مثل:
نسخه بایوس (Version)، سازنده (Vendor) و تاریخ انتشار (Release Date)

🔰۱۰۱ گام بعد نصب لینوکس(مخصوص توزیع های دبیان بیس)

🔹کتاب یازدهم از مجموعه ۱۰۰ کتاب لینوکسی که قبلا رایگان منتشر کردم. مجدد در کانال قرار دادم.

این کتاب به معرفی 100 ها تنظیمات ضروری و موردنیاز بعد از نصب توزیع های دبیان بیس شامل تنظیمات شخصی سازی و بهینه سازی با پوشش قسمت هایی مانند: بوت، لاگین، میزکار،پنل،مخزن وسورس لیست، فونت،درایورها،مشکلات مدیربسته،صفحه کلید موس،حساب کاربری، تم، محیط کاری،شبکه وتوجه به جزئیات کمتر شناخته شده.... همچنین برنامه های مهم پرداخته است.

این کتاب مانند یک دستیار فنی همراه شما خواهد بود.
🔸ویرایش دوم 1404
🔸150 صفحه
🔸تماما رنگی
🔸قطع کتاب A4
🔸انتشارات یافته، ناشر کتب دانشگاهی
🔸نویسنده: حسین سیلانی