سطوح دسترسی به فایل‌ها در سیستم‌عامل لینوکس

سطوح دسترسی در لینوکس به سه بخش تقسیم می‌شود:

🔹دسترسی‌های مالک فایل (User)
🔹دسترسی‌های گروهی که مالک فایل عضو آن است (Group)
🔹دسترسی‌های دیگر کاربران (Other)

در این تصویر، سطح دسترسی نشان داده شده به صورت -rwx r-x --x است.
- (کاراکتر اول)
اگر - باشد، یعنی این یک فایل معمولی است.
اگر d باشد، یعنی این یک دایرکتوری است.
مقدار rwx (بخش اول، دسترسی‌های مالک فایل)

مقدار r (Read) = 4 → اجازه خواندن فایل را دارد.
مقدار w (Write) = 2 → اجازه نوشتن (ویرایش) فایل را دارد.
مقدار x (Execute) = 1 → اجازه اجرای فایل را دارد (برای اسکریپت‌ها و برنامه‌های اجرایی).

(بخش دوم، دسترسی‌های گروه)
مقدار r → کاربران گروه می‌توانند فایل را بخوانند.
مقدار - → کاربران گروه نمی‌توانند فایل را ویرایش کنند.
مقدار x → کاربران گروه می‌توانند فایل را اجرا کنند.
مقدار --x (بخش سوم، دسترسی‌های سایر کاربران)

مقدار - → سایر کاربران نمی‌توانند فایل را بخوانند.
مقدار - → سایر کاربران نمی‌توانند فایل را ویرایش کنند.
مقدار x → سایر کاربران می‌توانند فایل را اجرا کنند.

رتئودور استورجن وقانون 90 درصد

🔹قانون استرجن (Sturgeon’s law) در واقع یک ضرب‌المثل است که می‌گوید «نود درصد از هر چیزی بی‌ارزش است.» این ضرب‌المثل توسط تئودور استرجن، نویسنده و منتقد ادبی آمریکایی ابداع شده است.

🔹تئودور استورجن، نویسنده علمی‌تخیلی، زمانی نوشت که 90 درصد داستان‌های علمی‌تخیلی خام است. همین امر در مورد اکثر نرم‌افزارهای سنتی نیز صدق می‌کند. بخش بزرگی از کد در هر برنامه‌ای به چیزی غیر از انجام واقعی وظیفه بیان شده اختصاص داده شده است. این کد اضافی نه تنها برنامه را پیچیده‌تر می‌کند، بلکه احتمال بروز خطاها را نیز افزایش می‌دهد. فلسفه یونیکس بر این ایده استوار است که برنامه‌ها باید کوچک، ساده و متمرکز بر انجام یک کار خاص باشند. این اصل نه تنها باعث افزایش کارایی و قابلیت اطمینان برنامه‌ها می‌شود.

🔸متن گرفته شده از :کتاب فلسفه یونیکس
🔸ترجمه حسین سیلانی

⭐️ دانلود فایل با حداکثر سرعت در ترمینال با دستور aria2c

aria2c -x 16 -s 16 'YOUR_URL'

این دستور به aria2c می‌گوید که فایل موجود در آدرس YOUR_URL را با استفاده از 16 اتصال همزمان و با تقسیم فایل به 16 قطعه دانلود کند.

🔹-گزینه x 16: این گزینه تعداد اتصالات همزمان را به 16 تنظیم می‌کند. به عبارت دیگر، aria2c می‌تواند تا 16 اتصال جداگانه برای دانلود یک فایل برقرار کند. این امر می‌تواند سرعت دانلود را به ویژه برای فایل‌های بزرگ و در شبکه‌های با پهنای باند بالا افزایش دهد.

🔹گزینه -s 16: این گزینه تعداد قطعات (segment) که فایل به آن‌ها تقسیم می‌شود را به 16 تنظیم می‌کند. تقسیم فایل به قطعات کوچک‌تر می‌تواند به بهبود عملکرد دانلود کمک کند، در aria2c، فایل دانلودی به چندین سگمنت تقسیم می‌شود و هر سگمنت به صورت موازی دانلود می‌شود.


نویسنده: حسین سیلانی
منبع : کانال لینوکسی: لینوکس تی ان تی
linuxtnt
http://seilany.ir
——————————————————
⭐️حمایت از کانال
https://zarinp.al/learninghive.ir
https://daramet.com/hossein_seilani

اوبونتو  ۲۴.۰۴.۲ LTS منتشر شد: با هسته لینوکس ۶.۱۱ و پشته گرافیکی Mesa 24.2


این نسخه نقطه‌ای عمدتاً به‌عنوان مجموعه‌ای از وصله‌های امنیتی و به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری منتشر شده از آگوست ۲۰۲۴ طراحی شده است و هدف آن، نصب‌های جدید است. کاربرانی که از اوبونتو ۲۴.۰۴ LTS یا ۲۴.۰۴.۱ LTS استفاده می‌کنند، تنها نیاز به به‌روزرسانی سیستم خود دارند.

🔰دستورات کمتر دیده شده در لینوکس #سری بیست و چهارم
🔰دستور udisksctl
در لینوکس برای مدیریت دیسک‌ها و پارتیشن‌ها استفاده می‌شوند. در اینجا توضیحی درباره دو دستور شما ارائه می‌شود:


🔹دستور udisksctl: این دستور برای مدیریت دیسک‌ها و پارتیشن‌ها در لینوکس استفاده می‌شود.
🔹گزیه mount: این بخش از دستور به سیستم می‌گوید که پارتیشن مورد نظر را به یک نقطه (دایرکتوری) در سیستم فایل متصل کند.
🔹گزینه unmount: این بخش از دستور به سیستم می‌گوید که پارتیشن مورد نظر را از سیستم فایل جدا کند.

دستور اتصال

udisksctl mount -b /dev/sdb1

دستور جدا کردن

udisksctl unmount -b /dev/sdb1

📌نویسنده: حسین سیلانی
📌منبع :  آکادمی کندوی دانش
https://learninghive.ir

بازخورد نسخه 3.5 توزیع پردیتور طی 20 روز از پست هایی که میگذارم.

این عدد 52 هزار بازدید و نمایش پست برای افراد که البته برای یک پست است.

خوشحالم که از کشور های مختلف پیام و همکاری هایی داشتم.

لینوکس در هفته ای که گذشت:
اخبار لینوکس:

میز کار KDE Plasma 6.3.1 با بهبودهای Plasma Discover و رفع بسیاری از اشکالات منتشر شد

بسته Mesa 25.0 پشته گرافیکی لینوکس از Vulkan 1.4 روی RADV، ANV و NVK پشتیبانی می‌کند

انتشار توزیع Ubuntu 24.04.2 LTS اکنون با هسته لینوکس ۶.۱۱ قابل دانلود است

مدیر آرشیو PeaZip 10.3 یکپارچه‌سازی با GNOME و KDE Plasma را بهبود بخشیده است

مدیر سیستم System76 ششمین نسخه آلفا از محیط دسکتاپ COSMIC مبتنی بر Rust را منتشر کرد.

توزیع Tails نرم افزار balenaEtcher را با Rufus به عنوان نصب کننده پیش فرض برای ویندوز جایگزین کرد.
📌نویسنده: حسین سیلانی
📌منبع :  آکادمی کندوی دانش
https://learninghive.ir

میز پلاسما نسخه
KDE Plasma 6.3.2
منتشر شده.‌جزئیات جدید رو پست میکنم.

درایور گرافیکی NVIDIA 570 برای لینوکس با ویژگی‌ها و بهبودهای جدید منتشر شد:

🔹پشتیبانی از نرخ نوسازی متغیر (VRR) Variable Refresh Rate) در تنظیمات چند مانیتوره.

🔹پارامتر جدید conceal_vrr_caps برای ماژول کرنل که امکان استفاده از ویژگی‌هایی مانند ULMB (Ultra Low Motion Blur) را فراهم می‌کند که با VRR ناسازگار هستند.

🔹پشتیبانی از بررسی وضعیت Dynamic Boost.

🔹پشتیبانی از سازگاری 32 بیتی برای بک‌اند NVIDIA GBM.

🔹پارامتر جدید conceal_vrr_caps برای ماژول کرنل nvidia-modeset.

🔹پشتیبانی از روش suspend-then-hibernate سیستم‌d برای خواب سیستم.

🔹پشتیبانی از مشاهده تمام فایل‌های درایور مورد استفاده توسط محیط‌های اجرای کانتینر مانند nvidia-container-toolkit و enroot.

🔹بهبود پشتیبانی از بازی‌های Jones and the Great Circle، Assassin’s Creed Valhalla و Assassin’s Creed Mirage.

🔹به‌روزرسانی پنل کنترل nvidia-settings برای استفاده از NVML به جای NV-CONTROL در کنترل سرعت ساعت و فن GPU در سیستم‌های Wayland و فعال‌سازی کنترل اورکلاک GPU به طور پیش‌فرض برای GPUهایی که از کنترل ساعت برنامه‌پذیر پشتیبانی می‌کنند.

🔹پشتیبانی از افزونه Vulkan VK_KHR_incremental_present.

🔹فعال‌سازی گزینه nvidia-drm fbdev=1 به طور پیش‌فرض.

🔹غیرفعال‌سازی یک ویژگی صرفه‌جویی در مصرف انرژی برای سطوح اختصاص‌یافته با API DRM Dumb-Buffers در نسل‌های Ada و بعدی GPUهای انویدیا.

🔹بهبود پشتیبانی از کرنل‌های لینوکس 6.11 و 6.12 LTS.

📌نویسنده: حسین سیلانی
📌منبع :  آکادمی کندوی دانش
https://learninghive.ir

🔰انتشار بستهNetworkManager 1.52

🔹بسته NetworkManager 1.52 از رابط IPvlan پشتیبانی می‌کند و مدیریت احراز هویت LTE را بهبود بخشیده است.
🔹پشتیبانی از حالت FEC ابزار ethtool و ویژگی‌های جدید برای پیکربندی پیشرفته‌تر DHCP و DNS اضافه شده است.
🔹رفع اشکالات، فعال‌سازی رابط OVS و مدیریت مسیرهای VPN را بهبود بخشیده است.
🔹پشتیبانی از Autotools و کلاینت DHCP موسوم به dhcpcanon حذف شده و جای خود را به جایگزین‌های کارآمدتر داده‌اند.
🔹بسته NetworkManager، ابزار محبوب مدیریت اتصالات شبکه در سیستم‌های مبتنی بر لینوکس، به آخرین نسخه خود یعنی 1.52 رسیده است. این نسخه جدید شامل مجموعه‌ای از بهبودها و بهینه‌سازی‌ها با تمرکز بر ثبات، امنیت و ویژگی‌های جدید برای مدیریت پیشرفته‌تر شبکه است.

🔹بهبودهای مدیریت DNS و DHCP
یکی از نوآوری‌های اضافه‌شده در این نسخه، امکان پیکربندی خودکار مسیرها به سرورهای DNS با استفاده از ویژگی‌های ipv4.routed-dns و ipv6.routed-dns است. با این قابلیت، هر سرور DNS فقط از طریق دستگاهی که آن را مشخص می‌کند قابل دسترسی خواهد بود، که سازمان‌دهی و امنیت شبکه را بهبود می‌بخشد.

🔹گزینه‌های جدید سرور و پیکربندی پیشرفته در NetworkManager 1.52
این نسخه امکان مشخص‌کردن سرورهای DNS با استفاده از نحو شبیه به URI را فراهم می‌کند، که استفاده از سرورهای سازگار با DNS over TLS (DoT) را ساده‌تر می‌کند. علاوه بر این، پشتیبانی از گزینه DHCPv4 موسوم به "IPv6-only preferred" (RFC 8925) اضافه شده است که به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد ترجیح خود برای محیط‌های IPv6-only را اعلام کنند.

📌نویسنده: حسین سیلانی
📌منبع :  آکادمی کندوی دانش
https://learninghive.ir

🔰فرآیند زامبی (Zombie Process) چیست؟
🔹فرآیند زامبی (یا فرآیند معیوب) به فرآیندی گفته می‌شود که اجرای آن به پایان رسیده است، اما هنوز یک ورودی در جدول فرآیندها (process table) دارد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فرآیند والد (parent process) وضعیت خروج فرآیند فرزند (child process) را نخوانده باشد. فرآیندهای زامبی از منابع سیستم (مانند CPU یا حافظه) استفاده نمی‌کنند، اما اگر تعداد آن‌ها زیاد شود، می‌توانند جدول فرآیندها را شلوغ کنند.
🔹شناسایی فرآیندهای زامبی

ps aux | grep 'Z'

🔹پیدا کردن شناسه فرآیند والد (PPID)
پس از شناسایی فرآیند زامبی، شناسه آن (PID) را یادداشت کنید. سپس، شناسه فرآیند والد (PPID) را با استفاده از دستور زیر پیدا کنید:

ps -o ppid= -p <PID>

🔹متوقف کردن فرآیند والد
فرآیندهای زامبی را نمی‌توان مستقیماً متوقف کرد، زیرا آن‌ها از قبل پایان یافته‌اند. در عوض، باید فرآیند والد آن‌ها را متوقف کنید تا فرآیند زامبی پاک شود. برای این کار از دستور kill استفاده کنید

kill <PPID>

به جای <PPID>، شناسه فرآیند والد را قرار دهید.
🔹اگر فرآیند والد به‌طور عادی متوقف نشد، می‌توانید آن را به‌زور متوقف کنید:

kill -9  PPID 

📌نویسنده: حسین سیلانی
📌منبع :  آکادمی کندوی دانش
https://learninghive.ir

🔰دستور dmidecode
🔹دستور dmidecode یک ابزار خط فرمان در لینوکس است که اطلاعات مربوط به سخت‌افزار سیستم را از طریق SMBIOS (System Management BIOS) یا DMI (Desktop Management Interface) استخراج می‌کند. این اطلاعات شامل جزئیات مربوط به مادربرد، پردازنده، حافظه، BIOS، سیستم و سایر اجزای سخت‌افزاری است.

🔹مثال‌ها برای هر نوع DMI

Type 0: BIOS

sudo dmidecode -t 0

توضیح: اطلاعات مربوط به BIOS سیستم، شامل سازنده، نسخه و تاریخ.
________________________________________
Type 1: System

sudo dmidecode -t 1

توضیح: اطلاعات کلی سیستم، شامل مدل، سازنده و شماره سریال.
________________________________________
Type 2: Base Board

sudo dmidecode -t 2

توضیح: اطلاعات مربوط به مادربرد، شامل مدل، سازنده و ویژگی‌ها.
Type 4: Processor

sudo dmidecode -t 4

توضیح: اطلاعات مربوط به پردازنده، شامل مدل، سرعت و تعداد هسته‌ها.
________________________________________
Type 5: Memory Controller

sudo dmidecode -t 5

توضیح: اطلاعات مربوط به کنترلر حافظه.
________________________________________
Type 6: Memory Module

sudo dmidecode -t 6

توضیح: اطلاعات مربوط به ماژول‌های حافظه.
________________________________________
Type 7: Cache

sudo dmidecode -t 7

توضیح: اطلاعات مربوط به حافظه‌های کش پردازنده.


📌نویسنده: حسین سیلانی
📌منبع :  آکادمی کندوی دانش
https://learninghive.ir

اختلال در اینترنت کشور به دلیل قطعی مسیر فیبر خارج
۱۴ اسفند ۱۴۰۳
به گزارش خبرگزاری مهر، بهزاد اکبری، معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت زیرساخت با انتشار پیامی در صفحه ایکس خود درباره قطعی اینترنت در کشور نوشت: متأسفانه حجم زیادی از ظرفیت اینترنت کشور به دلیل قطعی فیبر در مرز گرجستان و ارمنستان از دسترس خارج شده است، از اختلال‌های ایجاد شده پوزش می‌خواهیم. همکاران پیگیر حل مشکل هستند.

چهارمین انقلاب صنعتی( هوش مصنوعی)

مقاله ای مروری بر
هوش مصنوعی (AI) به عنوان چهارمین انقلاب صنعتی، پس از اولین «انقلاب موتور بخار»، دومین «انقلاب الکتریکی» و سومین «انقلاب دیجیتال»

نویسنده: حسین سیلانی
در این مقاله درباره هوش مصنوعی در عصر چهارم صنعتی از جمله مواردی مثل:
تاریخچه، تغییرات،تاثیرات، عوامل اثرگذار، عوامل اثر پذیر،چالش ها و فرصت ها، شغل ها و فناوری های جدید به صورت مختصر بحث شده است.

از آنجایی که موارد بسیار گسترده هستند، در سال جدید کتابهایی در زمینه انقلاب صنعتی چهارم، هوش مصنوعی منتشر خواهم کرد.

🔰پیرو این پست:
https://t.me/linuxtnt/4215

🔰کم کم بوی دوران transhumanism هم داره میاد.

🔹 ربات‌های انسان‌نما، در چهارمین انقلاب صنعتی هوش مصنوعی

🔸 نئو گاما، نسل جدیدی از ربات‌های انسان‌نما با هوش مصنوعی است که برای مصارف خانگی طراحی شده و توسط 1X Technologies نروژی عرضه می‌شود.
🔸آن‌چه تاکنون عرضه شده نشان می‌دهد رباتیک و هوش مصنوعی بسیاری از حد و مرزها را تغییر خواهند داد یا هدف تغییر شان را دارند.

🔰خبر خوب! گوگل ترمینال لینوکس بومی را برای دستگاه‌های اندرویدی عرضه کرد.

🔹گوگل در حال عرضه اپلیکیشن ترمینال لینوکس بومی خود برای برخی از دستگاه‌های اندرویدی منتخب است. این خبر برای کاربرانی که منتظر تجربه لینوکس روی اندروید بودند، بسیار هیجان‌انگیز است. این اپلیکیشن از چارچوب مجازی‌سازی اندروید (AVF) استفاده می‌کنه و یه ماشین مجازی محلی مبتنی بر دبیان (Debian) اجرا می‌کنه که به کاربر اجازه می‌ده دستورات مختلف لینوکس رو اجرا کنه.

🔹ترمینال لینوکس بومی در اندروید: چه انتظاری داریم؟
این اپلیکیشن به‌عنوان بخشی از به‌روزرسانی March Pixel Drop عرضه شده و برای دستگاه‌های گوگل پیکسل در دسترسه. برای راه‌اندازی نمونه دبیان، نیاز به دانلود حدود ۵۰۰ مگابایت داده داره.

🔹با این حال، دسترسی به این اپلیکیشن پشت حالت توسعه‌دهنده (Developer Mode) قفل شده و کاربران باید اون رو فعال کنن. خوشبختانه فعال کردنش ساده‌ست:
به تنظیمات (Settings) برید.
گزینه درباره تلفن (About Phone) رو انتخاب کنید.
هفت بار روی شماره ساخت (Build Number) ضربه بزنید تا حالت توسعه‌دهنده فعال بشه.
بعد به تنظیمات ⇾ سیستم ⇾ گزینه‌های توسعه‌دهنده (Developer Options) برید.
توی بخش محیط توسعه لینوکس (Linux Development Environment) گزینه فعال کردن (Enable) رو بزنید (این یه ویژگی آزمایشیه).
حالا می‌تونید اپلیکیشن ترمینال رو از لانچر برنامه‌ها اجرا کنید.

🔹ویژگی‌های فعلی ترمینال
در حال حاضر، این اپلیکیشن امکانات زیر رو داره:
تغییر اندازه دیسک (Disk Resize): تنظیم فضای ذخیره‌سازی ماشین مجازی دبیان.
کنترل پورت‌ها (Port Controls): پیکربندی شبکه برای ماشین مجازی.
بازیابی (Recovery): بازگرداندن پارتیشن ذخیره‌سازی ماشین مجازی در صورت نیاز.