Kun Tarixi
1.03K subscribers
2.47K photos
111 videos
113 links
Assalomu alaykum

Bugungi kunda nimalar bo'lganini biliah uchun bizni kuzatib boring. Chunki bizda kun tarixi berib boriladi va bugungi kunda qanday bayramlar bo'layotganligini yoritib boramiz

Savol va takliflar uchun: @TMenejer
Download Telegram
14-may – Paragvayda Mustaqillik kuni

Paragvayda Mustaqillik kuni har yili 14-15-mayda nishonlanadi. Bu mamlakatning 1811-yilda Ispaniyadan mustaqilligini e'lon qilganini xotirlaydi. Bu kun butun mamlakat bo'ylab paradlar, nutqlar va boshqa vatanparvarlik tadbirlari bilan nishonlanadi. Bu Paragvayda milliy bayram bo‘lib, ko‘plab korxonalar va davlat idoralari yopiq bo'ladi.

@Kun_TarixiTG
#buguntarixda

1749-yil 14-may kuni ingliz vrachi Edvard Jyenner birinchi bor suvchechakka qarshi emlash ishlarini o‘tkazdi.

@Kun_TarixiTG
#buguntarixda

Bugun 14-may - Inglizlar Amerikada birinchi doimiy yashash manzilgohi - Jeymstaunni tashkil etishgan kun

1607-yil 14-mayda Amerikada birinchi doimiy ingliz aholi punkti tashkil topdi. U 90 yildan ortiq vaqt davomida mavjud bo'lgan, keyin esa tashlab ketilgan. Bugungi kunda Jeymstaun materikning kashf etilishi haqida hikoya qiluvchi ochiq osmon ostidagi muzey bo'lib, Uilyamsburg va Yorktaun bilan birga Virjiniyaning tarixiy uchburchagiga kiritilgan.

Kanalga ulanish⤵️
@Kun_TarixiTG
Bugun 14-may 2025-yil, chorshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro Dylan Tomas kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇵🇾 Paragvay - Mustaqillik kuni.
🇨🇱 Chili - Muhandislar kuni.
🇱🇷 Liberiya - Milliy Birlashish kuni.
🇹🇭 Tailand - Tailand buffalolarini saqlash kuni.
🇰🇭 Kambodja - Qirol Norodom Shiamoni tug'ilgan kun.
🇲🇼 Malavi — Kamuzu kuni.

👉 VOQEALAR:

- 1147 - Konrad va nemis salibchilari 2-salib yurish paytida Regensburgni tark etishdi.
- 1607 - inglizlar Amerikada birinchi doimiy yashash manzilgohi - Jeymstaunni tashkil etishdi.
- 1796 — Eduard Jenner birinchi marta suvchechakka qarshi  vaksinani  qoʻlladi.
- 1835 - Pushkin qalamiga mansub “Baliqchi va baliq haqidagi‘ertak” dunyo yuzini ko‘rdi.
- 1862 - Shvetsariyalik soatsoz Adolf Nikol xronograf ixtirosi uchun patent oldi.
- 1853 - AQShda quyultirilgan sut ixtirosiga patent berildi. 
- 1869 - Oqto‘ba shahriga asos solindi.
1872 - Germaniya kansleri Otto fon Bismark katoliklarga qarshi kurash uchun Kulturkampf kampaniyasini e'lon qildi.
- 1878 - “Vazelin” nomi savdo markasi sifatida patentlandi.
- 1900 - Parijda II Olimpiya o‘yinlari boshlandi.
- 1904 - AQShning Sent-Luis shahrida III yozgi Olimpiada o‘yinlariga start berildi. 
- 1917 - Moskvada 1-Butunrossiya musulmonlari qurultoyi ochildi.
- 1927 - Meksika futbol federatsiyasi tuzildi.
- 1939 - Perulik Lina Medina besh yoshida tibbiyot tarixidagi eng yosh tasdiqlangan onaga aylandi.
- 1948 — David Ben Gurion  Isroil  mustaqillik deklaratsiyasini  eʼlon qildi.
- 1954 - Gaagada BMTga a'zo davlatlar "Qurolli to'qnashuvlar paytida madaniy boyliklarni himoya qilish to'g'risida Gaaga konvensiyasini" qabul qildilar.
- 1955 — Varshava shartnomasi tashkiloti tuzildi.
- 1962 — Afinada Ispaniya  qiroli  Xuan Karlos va Gretsiya   qirolichasi Sofiyaning nikohlanishi.
- 1963 - Quvayt BMT ga a’zo bo‘ldi.
- 1993 - Litva, Sloveniya va Estoniya davlatlari Yevropa Ittifoqi tarkibiga kiritildi.
-1993 - MDH iqtisodiy ittifoqi tashkil etildi.
- 2007 - “Shrek-3” multfilmi katta ekranlarda premera qilindi. 
- 2008 -  “Zenit” futbol klubi UYeFA kubogini qo‘liga kiritdi.
- 2009 - Britaniyalik astronom Uilyam Gershel sharafiga nomlangan “Gershel" teleskopi orbitaga chiqarildi.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1265 - Dante Aligyeri (1321) - italiyan adabiyotining yirik vakili, shoir.
- 1316 - Karl IV (1378) - german qiroli, Muqaddas Rim imperiyasining imperatori (1347-1378).
- 1553 - Margarita de Valua (1615) - fransuz malikasi, Qirolicha Margo nomi bilan mashhur.
- 1771 - Robert Ouen (1858) - ingliz sotsialist utopisti.
- 1838 - Vilgelm Steynis (1900) - nemis shaxmatchisi, shaxmat bo‘yicha birinchi jahon chempioni.
- 1905 - Uyg‘un - O‘zbekiston xalq shoiri, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan san’at arbobi, dramaturg.
- 1922 - Frano Tudjman (1999) - Xorvatiyaning 1990-1999 yillardagi prezidenti.
- 1942 - Edvard Rtveladze - arxeolog-tarixchi olim, Oʻzbekiston FA akademigi (1995), tarix fanlari doktori (1989), professor (1992).
- 1943 - Birodar Abduraimov - futbolchi, "Paxtakor" (Toshkent) futbol jamoasining hujumchisi (1960–68, 1970–74), sport ustasi (1962), "O‘zbekiston Respubli-kasida xizmat ko‘rsatgan sport ustozi" (1994). 
- 1944 -  Uolton Lukas - amerikalik film rejissori, prodyusser, ssenariy muallifi va tadbirkor.
- 1946 - Rahmon Muhammadiyev - koʻz3 kasalliklari mutaxassisi, Oʻzbekiston Qahramoni (2001). 
- 1952 — Robert Zemekis  - “Kelajakka qaytib”,  “Forest Gamp” va boshqa  ko‘plab filmlar rejissyori.
- 1969 - Ketrin Elis Blanshet - avstraliyalik kinoaktrisa va teatr rejissori. 
- 1984 - Mark Sukerberg - Facebook ijtimoiy tarmog‘i asoschisi va Bosh direktori.
- 1994 - Marquinos (asl ismi Markos Aoas Korrea) - braziliyalik futbolchi, Olimpiada chempioni (2016).

@Kun_TarixiTG
Forwarded from Top Faktlar (K R O O S)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#Жума_муборак

Азиз диндошим, жума муборак бўлсин!

Жуманинг файзи ва барокати сизга бўлсин!

🌙 Энг яқин инсоним, кириб келган Жума куни муборак бўлсин.

❗️ЯҚИНЛАРИНГИЗНИ БИРИНЧИЛАРДАН БЎЛИБ ТАБРИКЛАНГ

@TOPFAKTLARTG
https://t.me/+YZtmV_FWtWJiMmNi

Tarjima kinolar kanalimiz👇🏻
https://t.me/+3D1bRydSqlNjNDNi

Kun Tarixi haqida:
@Kun_TarixiTG

Islomiy savol-javoblar👇🏻
@Islomiy_savollarTG

           🛒 👇🏻Internet magazin 👇🏻🛍
https://t.me/+s2t7Bq2Kk9Y0MDIy
https://t.me/+s2t7Bq2Kk9Y0MDIy
16-may – Xalqaro birgalikda tinch-totuv hayot kechirish kuni.

Xalqaro tinchlikda birga yashash kuni har yili 16-may kuni nishonlanadi. U 2017-yilda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi tomonidan turli madaniyat va din vakillari o‘rtasida tinchlik, bag‘rikenglik, inklyuzivlik, o‘zaro tushunish va birdamlikni ta’minlash maqsadida tashkil etilgan.

Bu kun hamjihatlikda yashash va bir-birining farqlarini hurmat qilish muhimligi haqida xabardorlikni oshirishga qaratilgan. U odamlarni madaniyatlar va dinlar o‘rtasida ko‘prik qurishga, muloqot va o‘zaro tushunishni rivojlantirishga, nafrat so‘zlari, kamsitish va zo‘ravonlikni rad etishga undaydi.

Barqaror rivojlanish va barcha uchun yaxshi kelajakka erishish uchun tinch-totuvlikda birga yashash muhim ahamiyatga ega. Har bir inson qadr-qimmat va hurmat bilan yashashi mumkin bo'lgan muhitni yaratish uchun alohida shaxslar, jamoalar, tashkilotlar va hukumatlarning birgalikdagi sa'y-harakatlarini talab qiladi.

@Kun_TarixiTG
16-may – Xalqaro yorug‘lik kuni

Xalqaro yorug'lik kuni har yili 16-may kuni nishonlanadi. Ushbu kun Birlashgan Millatlar Tashkilotining Ta'lim, fan va madaniyat masalalari bo'yicha tashkiloti (YUNESKO) tomonidan 2018-yilda yorug'likka asoslangan texnologiyalarning kundalik hayotimizdagi ahamiyati va ularning barqaror rivojlanishdagi roli haqida xabardorlikni oshirish maqsadida ta'sis etilgan.

Xalqaro yorug'lik kuni yorug'likka asoslangan texnologiyalar va ularning energiya tejash, atrof-muhitni muhofaza qilish, sog'liqni saqlash, ta'lim va qashshoqlikni qisqartirish kabi global muammolarni hal qilish imkoniyatlarini tushunishni rivojlantirishga qaratilgan.

Bundan tashqari bu kun yulduzlar va quyosh kabi tabiiy yorug'lik manbalarini saqlash muhimligini eslatib turadi.

Umuman olganda, Xalqaro yorug'lik kuni yorug'likka asoslangan texnologiyalar haqida ta'lim va xabardorlikni targ'ib qilish va ularning kundalik hayotimizga ta'sirini ta'kidlash uchun platforma bo'lib xizmat qiladi.‌‌

@Kun_TarixiTG
16-may – Xalqaro biograflar kuni

Xalqaro biograflar kuni har yili 16-may kuni nishonlanadi. Bu kun tarjimai holni yozish san'ati va o'tmishdagi va hozirgi taniqli odamlarning hayotini hujjatlashtirish uchun tinimsiz mehnat qilayotgan biograflarni sharaflashga bag'ishlangan.

Bu kun taniqli biograf Nayjel Xemilton tomonidan tarixni saqlash vositasi sifatida biografik yozuvning ahamiyatini ta'kidlash va dunyomizni shakllantirgan kishilar hayotini tushunish maqsadida tashkil etilgan.

Shu kuni butun dunyo bo'ylab biograflar va ularning ishlarini nishonlash uchun tadbirlar o'tkaziladi. Ushbu tadbirlar kitob taqdimoti, o'qishlar, suhbatlar va tarjimai holni yozish bo'yicha muhokamalarni o'z ichiga olishi mumkin. Bu kitobxonlar uchun yangi tarjimai hollarni kashf qilish va ilgari bilmagan odamlarning hayotini o'rganish imkoniyatidir.

Xalqaro biograflar kuni barchamizni tarixni hujjatlashtirish va dunyomizni chuqurroq anglashda tarjimai holni yozishning ahamiyatini qadrlashga undaydi.‌‌

@Kun_TarixiTG
#tavalludlar

16-may – janubiy koreyalik qoʻshiqchi, qoʻshiqnavis, model va aktrisa Li Ji Eun (IU) tavallud topgan kun (1993)

@Kun_TarixiTG
16-may – Malayziyada O‘qituvchilar kuni

Malayziyada Oʻqituvchilar kuni har yili 16-mayda nishonlanadi. Bu kun oʻqituvchilarni sharaflash va ularning Malayziya taʼlim tizimiga qoʻshgan hissalarini eʼtirof etishga bagʻishlangan. Bu talabalar va ota-onalar uchun o'qituvchilar tomonidan ko'rsatilgan barcha mashaqqatli mehnat va fidoyilik uchun o'z minnatdorchiligini bildirish imkoniyatidir.

Malayziyada O‘qituvchilar kunini nishonlash 1962-yilda hukumat 16-mayni Milliy o‘qituvchilar kuni deb rasman e’lon qilgan paytdan boshlangan. Bu o'qituvchilarning mamlakat kelajagini shakllantirishdagi rolini tan olish usuli sifatida amalga oshirildi.

Shu kuni Malayziya bo‘ylab maktab va ta’lim muassasalari o‘z ustozlarini sharaflash uchun turli tadbirlar va marosimlarni tashkil qiladi. Talabalar odatda o'z o'qituvchilariga minnatdorchilik belgisi sifatida sovg'alar, gullar va kartalarni taqdim etadilar.

@Kun_TarixiTG
#kuntarixi

Bugun 16-may - Birinchi “Oskar” mukofoti topshirilgan kun

Bugungi kunda Oskar AQShning asosiy kino mukofoti va dunyodagi eng mashhur kino mukofotlaridan biri hisoblanadi. Birinchi Akademiya mukofotlarini topshirish marosimi 1929-yil 16-mayda Gollivuddagi Ruzvelt mehmonxonasida boʻlib oʻtdi.
U 15 daqiqa davom etdi va unda 250 ga yaqin kishi qatnashdi.
Tanlovda ishtirok etgan filmlar 1927-1928-yillarda ekranlarga chiqqan filmlar orasidan tanlab olindi. Turli nominatsiyalar bo‘yicha uchta mukofotga sazovor bo‘lgan “7-jannat”, “Quyosh: Ikki kishi qo‘shig‘i”, “Qanotlar” – ikkita mukofot va “Ikki arab ritsarlari” filmlari birinchi mukofot g‘oliblari bo‘ldi.
Aktyorlar orasida Emil Jannings va Janet Gaynor g‘olib deb topildi. Maxsus mukofotlar Charli Chaplinga berildi - "Aktyorlik, yozish, rejissyorlik va prodyuserlikdagi ko'p qirrali va dahosi uchun" va Warner Brothers - "Sanoatda inqilob qilgan birinchi ovozli film bo'lgan "Jazz kuychisi" filmini yaratgani uchun".

@Kun_TarixiTG
Bugun 16-may 2025-yil, juma

👉 BAYRAMLAR:

🇺🇳 BMT - Xalqaro birgalikda tinch-totuv hayot kechirish kuni.
🇺🇳 BMT (YUNESKO) - Xalqaro yorug‘lik kuni.
🌎 Xalqaro biograflar kuni.
🌏 Global foydalanish imkoniyatidan xabardorlik kuni‌‌

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇵🇱 Polsha - Chegarachilar kuni.
🇲🇾 Malayziya - O'qituvchilar kuni.
🇸🇩 Janubiy Sudan - SPLA kuni. SPLA - Sudan Xalq Ozodlik Armiyasi.

👉 VOQEALAR:

- 1648 - Bohdan Xmelnitskiy Hamdo'stlik qo'shinlari ustidan Sariq suvlar yaqinida g'alaba qozondi.
- 1703 - Sankt-Peterburg shahriga asos solindi.
- 1744 - Qirolicha Yelizaveta Petrovnaning farmoni bilan Rossiya imperiyasida o'lim jazosi bekor qilindi.
- 1764 - Yekaterina II Tartibli qizlar institutini ochdi.
- 1849 - Karl Marks Germaniyadan chiqarib yuborildi.
- 1881 - Germaniyada, Berlinning bir chetidan dunyodagi birinchi elektr tramvay o'tdi. Ark va simli model keyinchalik - 1890-yilda paydo bo'ldi.
- 1901 - Argentina milliy futbol terma jamoasi Urugvay milliy futbol terma jamoasi ustidan 3:2 hisobida gʻalaba qozondi.
- 1919 - Mustafo Kamol  turk urushini boshlash uchun Istanbuldan Samsunga jo'nab ketdi.
- 1926 - Usmonli imperiyasining 36- va oxirgi sultoni va islomning 115 -xalifasi  Vahdettin (Italiya) da vafot etdi.
- 1929 - Hollywood Roosevelt mehmonxonasida birinchi marta Oscar mukofotini topshirish marosimi boʻlib oʻtdi.
- 1952 - Buyuk Britaniyada ayollar uchun teng  ish haqi qonuniy kuchga kirdi.
- 1969 - sovet fazo kemasi "Venera 5" Venera sayyorasiga qo’ndi .
- 1975 - Yaponiyalik alpinist Junko Tabi Everest cho’qqisiga chiqqan birinchi ayol alpinist nomini qo'lga kiritdi.
- 1996 - “O‘zbekiston Respublikasi va Venesuela Respublikasi o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatish to‘g‘risida”gi Protokol imzolandi.
- 2003 - O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovga “Dialog svilizatsiy” fondining  “Andrey Pervozvanniy” xalqaro mukofoti topshirildi. 
- 2007 - 60- Xalqaro Kann kinofestivali boshlandi.
- 2009 - Moskvada Yevrovideniye tanovining final bosqichi bo‘lib o‘tdi.
- 2011 - "Terraria" ommaviy o'yini chiqarildi.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1718 - Mariya Agnezi (1799) - italyan matematik-faylasufi, matematika sohasidagi birinchi professor ayol.
- 1763 - Lui Voklen (1829) - fransuz kimyogari, xrom va berilliy moddalarini ochgan.
- 1804 - Elizabet Palmer Pibodi (1894) - AQSh dagi birinchi bolalar bog‘chasininig asoschisi.
- 1831 - Edvard Xyuz (1900) - amerikalik fizik, mikrofon ixtirochisi.
- 1930 - Nuriddin Shukurov (1995) - adabiyotshunos olim, filologiya fanlari doktori, professor.
- 1950 - Yoxannes Jorj Bednorz - nemis fizigi, Nobel mukofoti sohibi (1987).
- 1963 - Fatxulla Ma'sudov (2020) - aktyor, O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan artist.
- 1966 - Janet Jyekson - amerikalik qo‘shiqchi, Jyeksonlar sulolasi vakili.
- 1965 - Krist Entoni Novoselich - amerikalik rok-musiqachi. 
- 1972 - Andjey Sebastian Duda - Polsha Prezidenti (2015-yildan), Yevropa Parlamenti deputati.
- 1977 - Lynn Collins - amerikalik aktrisa.
- 1977 - Umid Ahmadjonov - Oʻzbekiston Milliy Olimpiya qoʻmitasi prezidenti (2018-2019).
- 1981 - Jim Starjess - ingliz aktyori.
- 1986 - Megan Denise Fox - amerikalik aktrisa va model.
- 1993 - Li Ji Eun (IU) - janubiy koreyalik qoʻshiqchi, qoʻshiqnavis, model va aktrisa.

@Kun_TarixiTG
#bayramlar

Bugun 18-may - Xalqaro muzeylar kuni.

1977-yilda Xalqaro muzeylar kengashida ilk bor xalqaro muzeylar kunini nishonlash masalasi qoʻyildi.

1978-yildan buyon bu kun har yili 18-may sanasida nishonlanadi.

Bundan  asosiy maqsad shuki, tarixni chuqur oʻrganish barobarida, undagi kamchiliklarni kelajakda takrorlamasdan, toʻgʻri xulosa chiqarish va ajdodlarimizni yod etish.

Qadimgi davr maʼdaniyati, uf-odati, oʻrta asrdagi buyuk bobokalonlarimizning hayot taqdiri va yaqin oʻtmishdagi ajdodlarimizning mashaqqatli turmush tarzi muzeylarda xuddi bugun sodir boʻlgandek aks etadi.

Hozirda Oʻzbekistonda 100 dan ortiq muzeylar mavjud.

Bugun 18-may “Xalqaro muzeylar kuni” munosabati bilan bu muzeylarning bari barchamizga bepul kirish imkoniyatini beradi.

Butun dunyo xalqlari bu kunda muzeylarga tashrif buyuradi. Nafaqat tarix, balki koinot sirlari, IT, butun mavjudotlarning tuzilishi… umuman biz uchun qiziqarli boʻlgan hamma narsalar muzeylarda mujassam.

@Kun_TarixiTG
18-may – Butunjahon OITSga qarshi emlash kuni

Butunjahon OITSga qarshi emlash kuni har yili 18-may kuni OIV infektsiyasi va OITSning oldini olish uchun vaktsina zarurligi haqida xabardorlikni oshirish maqsadida nishonlanadi. Bu kun birinchi marta 1998-yilda AQShning sobiq prezidenti Bill Klintonning OITSga qarshi vaksina yaratish bo'yicha global sa'y-harakatlarga chaqirgan nutqining yilligi munosabati bilan nishonlangan.

OIVni davolash va oldini olishda sezilarli yutuqlarga erishilganiga qaramay, OIV/OITSga qarshi davo topilmadi va har yili millionlab odamlar yuqtirishda davom etmoqda. Vaktsina epidemiyani tugatishning eng istiqbolli va tejamkor usuli bo'lib qolmoqda.

Butunjahon OITSga qarshi emlash kunida butun dunyo boʻylab tashkilotlar va shaxslar OIVga qarshi vaksina boʻyicha tadqiqotlar va ishlanmalarga sarmoyani koʻpaytirishni targʻib qilish hamda davo topish uchun tinimsiz mehnat qilayotgan olimlar, faollar va koʻngillilarni sharaflash uchun birlashadilar.‌‌

@Kun_TarixiTG
#kunkishisi

Bugun 18-may - Umar Xayyom tug‘ilgan kun.

🔹 Umar Xayyom (taxallusi; asl ism-sharifi Gʻiyosiddin Abulfath Umar ibn Ibrohim Xayyom Nishopuriy) (1048.18.5, Nishopur - 1131.4.12) — matematik, astronom, faylasuf, hakim va mutafakkir shoir.
🔹 Nishopurda boshlang’ich maʼlumotni olgach,  Balx,  Buxoro va Samarqandda tahsil koʻrgan. Malikshoh va Nizomulmulk (1019—92) daʼvati bilan 1074 yilda  Isfahonda rasadxona qurdirgan va unga rahbarlik qilgan.
🔹 Yulduzlar jadvali (zij), 1079-yilda yangi isloh qilingan taqvim (kalendar) tuzgan. Bu taqvim  Yevropada undan 500 yil keyin joriy qilingan Grigoriy kalendaridan ham aniqroq boʻlgan.

@Kun_TarixiTG
18-may – Monreal shahriga asos solingan kun(1642)

Monreal - Kanadaning jan.sharqiy qismidagi shahar. Sanlavrentiy daryosi boʻyida, Kvebek provinsiyasida joylashgan. Transport yoʻllarining yirik tuguni; dengiz kemalari kira oladigan yirik port, asosan, don eksporti uchun moʻljallangan. Aeroportlari xalqaro ahamiyatga ega. Aholisi 1,8 mln. kishi.

@Kun_TarixiTG
18-may – Madaniyat erkinligi kuni

Madaniyat erkinligi kuni har yili may oyining uchinchi shanbasida nishonlanadigan tadbirdir. Bu erkin va ochiq madaniyatning global bayramidir.

Tadbir Erkin dasturiy ta'minot jamg'armasi (FSF) tomonidan butun dunyo bo'ylab boshqa tashkilot va guruhlar bilan hamkorlikda tashkil etiladi. Madaniyat erkinligi kunining asosiy maqsadi erkin madaniyatning ahamiyati haqida xabardorlikni oshirish va odamlarni uni yaratish va baham ko'rishda ishtirok etishga undashdir.

Madaniyat erkinligi kuni odamlarni ochiqlik, hamkorlik va ijodkorlikni qadrlaydigan erkinlik madaniyatini qabul qilishga ilhomlantirishga qaratilgan. Erkin dasturiy ta'minot, ochiq ma'lumotlar va ochiq kontentni targ'ib qilish orqali biz innovatsiyalarni rag'batlantiradigan va odamlarga raqamli hayotlarini nazorat qilish imkoniyatini beradigan yanada jonli va inklyuziv jamiyat qurishimiz mumkin.‌‌

@Kun_TarixiTG
18-may - AQShda Qurolli kuchlar kuni

Qurolli kuchlar kuni Amerika Qo'shma Shtatlarida har yili may oyining uchinchi shanbasida nishonlanadigan milliy bayramdir. Bu kun AQSh armiyasida xizmat qilgan jasur erkaklar va ayollarni sharaflashga va ularning xizmatlari va fidoyiliklari uchun minnatdorchilik bildirishga bag'ishlangan.

Bayram birinchi marta 1949 yilda Mudofaa vaziri Lui Jonson tomonidan tashkil etilgan bo'lib, u AQSh armiyasining barcha bo'linmalarini sharaflash uchun yagona kun yaratishni xohlagan. Birinchi Qurolli Kuchlar kuni 1950-yil 20-mayda nishonlandi va oʻshandan beri har yili nishonlanib kelinmoqda.

@Kun_TarixiTG
Bugun 18-may 2025-yil, yakshanba

👉 BAYRAMLAR:

🔷 XALQARO BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro muzeylar kuni.
🌏 Butunjahon OITSga qarshi emlash kuni.
🌏 Madaniyat erkinligi kuni.
🌏 Astronomiya kuni.
🌏 Global foydalanish imkoniyatidan xabardorlik kuni‌‌.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇹🇲 Turkmaniston ‐ Konstitutsiya va bayroq kuni‌‌.
🇺🇦 Ukraina - Fan kuni‌‌.
🇺🇸 AQSh - Qurolli Kuchlar kuni.
🇭🇹 Gaiti - Bayroq va universitetlar kuni.
🇷🇺 Rossiya - Qalmoq choyi kuni.
🇺🇸 AQSh - Nutq patologi kuni.
🇺🇦 Ukraina - Rezervchilar kuni.
🇷🇺 Rossiya - Boltiq floti kuni‌‌.
🇸🇴 Somaliland (avtonom Respublika) - Mustaqillik kuni.
🇺🇾 Urugvay - Las piedras jangi kuni‌.

👉 VOQEALAR:

- 1268 - Misr mamluklari Antioxiyani egallashdi.
- 1291 - Misr mamluklari salibchilarning Muqaddas yerdagi so‘nggi qal’asi-Akrani ishg‘ol etishdi.
- 1595 - Rus-shved urushini yakunlovchi Tyavzin tinchlik shartnomasi imzolandi.
- 1642 - Monreal shahriga asos solindi.
- 1703 - Neva jangi.
- 1724 - Yekaterina I Rossiya imperiyasi taxtiga o‘tirdi.
- 1753 - Rossiya imperiyasida  birinchi bank ochildi.
- 1804 - Napoleon Fransiya imperatori deb e’lon qilindi.
- 1848 - Frankfurtda  Parlament oʻz ishini boshladi.
- 1888 - AQSh da birinchi grammafon plastinkasi namoyish qilindi.
- 1900 - Togo Britaniyaning protektoratiga aylandi.
- 1944 - Qrimtatarlar deportatsiyasi  (sürgün) boshlandi.
- 1954 - Inson huquqlari va asosiy erkinliklarini himoya qilish to‘g‘risidagi Yevropa konvensiyasi kuchga kirdi.
- 1956 - Rayss Ernest  va  Luxsinger Frits Lxosze  toʻgʻini  zabt etishdi.
- 1974 - Hindiston atom quroliga ega bo'lgan oltinchi davlatga aylandi.
- 1980 - Yevropa Iqtisodiy Hamjamiyati Eronga qarshi iqtisodiy sanksiyalar joriy qildi.
- 1989 - Litva Mustaqillik Deklaratsiyasini qabul qildi.
- 1992 - Turkmaniston konstitutsiyasi qabul qilindi.
- 1993 - “O‘zbekiston havo yo‘llari” milliy avikompaniyasi navbatdagi “Bankok-Toshkent” yangi xalqaro marshrutini ochdi.
- 1994 - G'azo sektoridan Isroil qo'shinlarini olib chiqish yakunlandi.
- 2005 - Rossiyaning SSKA Moskva futbol jamoasi UYeFA Kubogini qo‘lga kiritdi.
- 2008 - Rossiya terma jamoasi xokkey bo‘yicha jahon chempioni bo‘ldi. 
- 2009 - Yangi Katta Novorossiysk tunneli ochildi.
- 2011 - Rio-Negroda Saab 340 halokati, 22 ta qurbon.
- 2016 - Dvayerda An-12 halokati.
- 2018 - Cubana de Aviacion kompaniyasining Boeing 737-201 Advanced samolyoti Gavanada havoga ko‘tarilayotganda qulab tushdi, 113 kishi halok bo'ldi.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1048 - Umar Xayyom (1131) - Sharq mumtoz adabiyotiing yirik vakili, shoir, matematik va faylasuf.
- 1525 (1577) - Jorj Gaskoyn - Ingliz shoiri va dramaturgi.
- 1788 - Xyu Klapperton (1827) - shotlandiyalik Afrika tadqiqotchisi.
- 1824 - Vilgelm Cofmeyster (1877) - nemis botanigi, o‘simlik embriologiyasi asoschilaridan biri.
- 1868 - Nikolay II (1918) - Rossiyaning so‘nggi imperatori (1894-1917).
- 1895 - Augusto Sandino (1934) - Nikaragua milliy-ozodlik kurashining rahbari (1927-1934).
- 1901 - Vinsnt dyu Vin’o (1978) - amerikalik bioximik, Nobel mukofoti sohibi (1955).
- 1911 - Nikolay Geft (1944) - sovet razvedkachisi.
- 1912 - Richard Bruks (1922) - Amerikalik kinorejissyor, «Oskar» mukofoti sohibi.
- 1957 - Mishel Kretu - Rumin musiqachisi, «ENIGMA» loyihasi yetakchisi.
- 1978 - Rikardu Karvalyu - Portugaliyalik futbolchi.
- 1981 - Shchou Shimin - xitoylik bokschi, ikki karra Olimpiya chempioni (2008, 2012).
- 1987 - Luisana Lopilato - argentinalik kino va televideniye aktrisasi, qo'shiqchi va model.
- 2002 - Alina Zagitova - rossiyalik figurali uchuvchi, jahon (2019), Yevropa (2018) va Olimpiya o'yinlari (2018) chempioni.

@Kun_TarixiTG
19-may – Butunjahon oilaviy shifokorlar kuni

Butunjahon oilaviy shifokorlar kuni har yili 19-may kuni oila shifokorlarining bemorlarga sifatli tibbiy xizmat ko‘rsatishda muhim rol o‘ynashini e’tirof etish maqsadida nishonlanadi. Bu kun birinchi marta Butunjahon oilaviy shifokorlar tashkiloti (WONCA) tomonidan 2010 yilda nishonlangan va o'shandan beri u dunyoning turli mamlakatlarida har yili nishonlanadigan tadbirga aylandi.

Bu kun oilaviy shifokorlarning hissalarini e'tirof etishga va birlamchi tibbiy yordamning ahamiyatini targ'ib qilishga qaratilgan. Kun kasalliklarning oldini olish va davolashda, sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilishda, barcha yoshdagi bemorlarga individual yordam ko‘rsatishda oilaviy shifokorlarning muhim roli haqida xabardorlikni oshirish imkonini beradi.

Umuman olganda, Butunjahon oilaviy shifokorlar kuni butun dunyo bo‘ylab sog‘lom jamiyatni saqlash va odamlarning hayot sifatini yaxshilashda oilaviy shifokorlar muhim rol o‘ynashini eslatib turadi.‌‌

@Kun_TarixiTG