Bugun 29-aprel 2025-yil, seshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro Raqs kuni.
🌏 Xalqaro immunologiya kuni.
🌏 Kimyoviy qurollarni taqiqlash tashkiloti tashkil etilgan xalqaro kun.
🌏 Butunjahon tilaklar kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇰🇬 Qirg‘iziston - Bishkek shahri kuni.
🇩🇰 Daniya - Malika Benediktaning tug‘ilgan kuni.
🇺🇦 Ukraina - Ukraina futboli kuni.
🇨🇴 Kolumbiya - Daraxt ekish kuni.
🇨🇻 Kabo-Verde - Praia shahri kuni.
🇯🇵 Yaponiya - Imperator Syova kuni.
🇳🇮 Argentina -  Hayvonlar kuni.

👉 VOQEALAR:

- 1050 - Berengar Turskiyning qarashlari qoralangan Rim Kengashi.
- 1429 - Janna d’Ark boshchiligidagi qo‘shin qamaldagi Orleanga kirdi.
- 1624 - Lyudovik XIII Arman Rishelyeni vazir etib tayinladi.
- 1770 - Ingliz sayyohi Jeyms Kuk ilk bor Avstraliyaga qadam qo‘ydi.
- 1854 - Germaniyaning "Favorit" yelkanli kemasi "Hespera" (AQSh) bilan to'qnashib, cho'kib ketdi va 201 kishi halok bo'ldi.
- 1882 - Berlinda dunyoda birinchi trolleybus ishga tushirildi.
- 1884 - Oksford universiteti qiz-talabalarga imtihon topshirishga rozi bo‘ldi.
- 1897 - Angliyalik fizik Jozef Tomson London qirollik jamiyati yig‘ilishida elektronni kashf etganini e’lon qildi.
- 1913 - AQShga ko‘chib kelgan shved elektrotexnika muhandisi Gideon Sundbek hozirda “molniya” deb nomlanuvchi ixtiroga patent oldi.
- 1923 - Armiya komandasi ( keyinchalik SSKA) tashkil etildi.
- 1931 - SSSRda birinchi eksperimental teleko'rsatuv o'tkazildi.
- 1945 - Daxau konslageri ittifoqchilar tomonidan ozod qilindi.
- 1961 - Jarroh Leonid Rogozov appendektomiya operatsiyasini muvaffaqiyatli bajardi.
-1975 - AQSh fuqarolarining Xoshimindan olib chiqilishi.
- 1978 - Daniya o‘lim jazosini bekor qildi.
- 1982 - Xitoy aholisi milliard kishidan oshdi.
- 1985 - Mashhur “Nike” tug'ilgan kun.
- 1986 - Los-Anjelesdagi markaziy kutubxonada yong‘in sodir bo‘ldi, 350 mingta kitob zarar ko‘rdi.
-1995 - .uz domeni roʻyxatga olindi.
- 1996 - O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning “O‘zbekkino” Davlat-aksionerlik kompaniyasini tuzish to‘g‘risida”gi Farmoni e'lon qilindi.
- 2000 - Germaniya «Qahrabo xonasi»ning qismlarini Rossiyaga sovg'a qildi.
- 2002 - Obninsk shahrida dunyodagi birinchi Obninsk atom elektr stantsiyasining reaktori abadiy o'chirildi.
- 2012 - "Ludofon" nomli yangi musiqa asbobi ixtiro qilingan kun.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1727 - Jan Jorj Noverr (1810) - fransuz xoreografi, balet asoschilaridan biri.
- 1785 - Karl Drez (1851) - nemis ixtirochisi, drezina uning nomi bilan atalgan.
- 1818 - Aleksandr II (1881) - Rossiya imperatori (1855-1881)
- 1854 - Genri Puankare (1912) - fransuz matematigi, fizigi, astronomi va faylasufi.
- 1885 - Egon Ervin Kish (1848) - chex yozuvchisi va jurnalisti.
- 1893 - Yuri Garold Kleyton (1981) - amerikalik fizik-kimyogar, Nobel mukofoti sohibi (1934).
- 1901- Xiroxito (1989) - Yaponiya imperatori (1926-1989).
- 1906 - Jubanov Ahmad (1968) - qozoq musiqashunosi, kompozitor va dirijyor, qozoq kompozitorlik musiqasi va musiqashunosligining asoschilaridan.
- 1917 - Celeste Holm (2012) - amerikalik kinoaktrisa. 
- 1940 - Bayram Matjonov - qoraqalpoq xonandasi (lirik bariton) va rejissyor, Qoraqalpogʻiston (1974), Boshqirdiston (1978), Oʻzbekiston (1982) xalq artisti.
- 1945 - Sharofiddin Yusupov - kulol, sulola davomchisi, zamonaviy rishton kulollik maktabining yirik vakili,  Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi (1991).
- 1957 - Ser Daniel Michael Blake Day-Lewis - Britaniya va Irlandiya fuqaroligidagi ingliz aktyori.
- 1958 - Mishell Pfayffer - amerikalik aktrisa, prodyusser va tadbirkor ayol.
- 1968 - Kolinda Grabar-Kitarovich - Xorvatiyalik siyosatchi va diplomat, mamlakat prezidenti (2015-2020).
- 1970 - Uma Turman - mashhur Gollivud aktrisasi.
- 1970 - Andre Agassi - amerikalik taniqli tennischi.
- 2007 - Sofiya - Ispaniya Infanti, Ispaniya qiroli Filipp VI ning kenja qizi.

@Kun_TarixiTG

30-aprel – Xalqaro Jaz kuni

Xalqaro jazz kuni har yili 30-aprelda nishonlanadi. Ushbu bayram 2011-yilda YUNESKO tomonidan jazzning madaniy taraqqiyot va xalqaro hamkorlikdagi o‘rniga e’tibor qaratish maqsadida tashkil etilgan.

Jazz 19-asr oxiri va 20-asr boshlarida AQShning Nyu-Orlean va Chikago kabi shaharlarida paydo boʻlgan. Bu Afrika va Yevropa madaniy anʼanalari elementlarini oʻzida mujassam etgan musiqa janri. Jazz erkinlik va ijodkorlik ramziga aylandi, u ijrochilarning kayfiyati va hissiyotlarini aks ettiradi.

Xalqaro jazz kuni - bu butun dunyo bo'ylab kontsertlar, ko'rgazmalar, ma'ruzalar va boshqa tadbirlar seriyasidir. Bu musiqa janriga keng jamoatchilikni jalb etish, u haqidagi bilimlarni oshirish va madaniyatlararo muloqotni rivojlantirishga qaratilgan.‌‌

@Kun_TarixiTG

30-апрел – Сардоба тумани ташкил этилган кун

1964 йил (бундан 59 йил олдин) – Сирдарё вилоятидаги Сардоба тумани ташкил этилди. Маълумот ўрнида қайд этиш жоизки, туманнинг номи ҳисобланган “сардоба” сўзи форс тилидан олинган. У усти гумбаз шаклидаги ғишт қурилма билан беркитилган сунъий ҳовуз маъносини англатади. Қадим замонда сувсиз ерларда, чўлларда, карвон йўлларида ғиштдан қурилган усти ёпиқ ҳовузнинг номи шундай бўлган.
Майдони: 520 км²
Ахолиси: 67900 киши(2021)
Маркази: Пахтаобод

@Kun_TarixiTG

#tavalludlar

30-aprel - amerikalik aktrisa, qoʻshiqchi, rejissyor va raqqosa Dianna Agron tavallud tavallud topgan kun(1986)

Dianna Agron mashhur "Glee" musiqiy teleserialidagi Quinn Fabray roli bilan tanilgan. U 1986-yil 30-aprelda Jorjiya shtati Savanna shahrida tug'ilgan va San-Fransiskoda o'sgan. Agron o'z faoliyatini raqqosa sifatida boshlagan, biroq keyinchalik aktrisalik faoliyatini boshlagan.

Agronning birinchi yirik aktrisalik roli 2006-yilda "Begona qo'ng'iroq qilganda" filmida bo'lgan. Keyin u 2009-yilda Glee-da o'zining asosiy rolini qo'yishdan oldin bir qancha boshqa filmlar va teleko'rsatuvlarda paydo bo'ldi.

@Kun_TarixiTG

#tavalludlar

30-aprel - turkiyalik va shvetsiyalik aktrisa va model, futbolchi Mesut Özilning rafiqasi va „Miss Turkey 2014“ goʻzallik tanlovi g‘olibi Amine Gülşe Özil tavallud topgan kun(1993)

Amine Gulse Ozil - 1992-yil 30-aprelda Shvetsiyaning Stokgolm shahrida tugʻilgan turk aktrisasi. Uning otasi turk, onasi shved. U 2013-yilda Stokgolm universitetini marketing va jamoatchilik bilan aloqalar yo‘nalishi bo‘yicha tamomlagan.

Amine modellik faoliyatini 16 yoshida boshlagan va Yevropa va Osiyoda podiumlarda ishlagan. 2014-yilda u aktrisalik faoliyatini boshlash uchun Turkiyaga ko‘chib o‘tdi.

U “Yo‘qotilgan” (Hayat Agaci), “Qora va oq sevgi” (Siyah Beyaz ask) va “Olmoslar gullaganda” (Elmaslarning Yarisi) kabi bir qancha turk seriallarida suratga tushgan. Shuningdek, u "Bosfordagi o'lim" (Bogazici Cinayeti) va "Eng xavfli odam" (En Tehlikeli Adam) filmlarida rol o'ynagan.

@Kun_TarixiTG

#buguntarixda

Bugun 30-aprel - AQSh birinchi Prezidentining qasamyodi boʻlib oʻtgan kun

Jorj Vashingtonning Amerika Qo'shma Shtatlarining 1-prezidenti sifatida birinchi inauguratsiyasi 1789-yil 30-aprelda bo'lib o'tdi.

Shu bilan birga, Jon Adams AQShning 1-vitse-prezidenti sifatida qasamyod qildi.

Prezidentlik qasamyodi Nyu-York kansleri Robert Livingston tomonidan qabul qilindi, vitse-prezidentlik qasamyodini esa AQSh Senati prospekti Jon Lengdon qabul qildi.

Ushbu inauguratsiya bilan AQSH hukumatining ijro etuvchi tarmoqlari Konstitutsiyada belgilangan hukumatning yangi tuzilmasi boʻyicha oʻz faoliyatini rasman boshladi.

Qasamyod qilgandan so‘ng Livingston yig‘ilganlarga: “Yashasin Jorj Vashington, Amerika Qo‘shma Shtatlari Prezidenti!” deb qichqirdi, ular qarsaklar hamda 13 ta quroldan salyut orqali javob berishdi.

@Kun_TarixiTG

#buguntarixda

Bugun 30-aprel - Berlin shahriga asos solingan kun

Berlin - Germaniya poytaxti va eng yirik shahridir. 

Bu shahar Shpre daryosi Xafeldaryosiga quyiladigan yerda, Shimoliy va Boltiq dengizlariga chiqiladigan kanallar boʻyida joylashgan.

Maydoni — 891,8km²

Aholisi — 3,7 mln kishi(2021)

Shaharning gʻarbi va sharqida koʻl koʻp.

Berlin haqidagi dastlabki tarixiy maʼlumot 1244-yilga tegishli.

U ikki aholi punkti Berlin va Kyollenning birlashuvidan tashkil topgan.

1486-yildan Brandenburg gersogligi poytaxti bulgan.

17-asrda Fransiya va Bohemiyadan kelgan qochoqlar hisobiga uning aholisn tez oʻsdi.

19-asr esa Berlinning iqtisodiy rivojida muhim davr hisoblanadi.

Ayni shu vaqtda (1871) u kayzer imperiyasining poytaxti va Yevropaning yirik markazlaridan biri sifatida shakllandi.

1990-yil 3-oktabrdan birlashgan Germaniyaning federal poytaxti. 

@Kun_TarixiTG

30-aprel – Paragvayda O‘qituvchilar kuni

Paragvayda Ustozlar kuni har yili 30-aprelda nishonlanadi. Bu kun rasmiy bayram boʻlib, mamlakat taʼlim tizimidagi oʻqituvchilarning mehnati va ahamiyatini nishonlashga moʻljallangan.

Shu kuni o'qituvchilarga bag'ishlangan turli tadbirlar o'tkaziladi. Maktab o'quvchilari o'z o'qituvchilarini tabriklaydilar, shuningdek, gala-kontsertlarda chiqishadi. O'qituvchilar jamoalari yig'ilishlar o'tkazadilar va kasbiy faoliyat bilan bog'liq masalalarni muhokama qiladilar.

@Kun_TarixiTG

Bugun 30-aprel 2025-yil, chorshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🇺🇳 YUNESKO  - Xalqaro Jaz kuni

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇺🇸 AQSH, 🇹🇼 Tayvan - Milliy ko‘pikli choy kuni.
🇲🇽 Meksika - Bolalar kuni.
🇺🇸 AQSH - Rostgo'ylik kuni.
🇮🇩 Indoneziya - Milliy axborot ochiqligi kuni.
🇵🇰 Pokiston - Shahidlar kuni.
🇹🇭 Tailand - Iste‘molchilar huquqlarini himoya qilish kuni.
🇮🇷 Eron - Fors ko'rfazi kuni.
🇸🇪 Shvetsiya - Qirolning tugʻilgan kuni.
🇵🇾 Paragvay - O‘qituvchilar kuni.
🇬🇪 Gruziya - Qurolli Kuchlar kuni.
🇺🇦 Ukraina - Chegarachilar kuni.
🇷🇺 Rossiya - Yong'in xizmati kuni.
🇻🇳 Vyetnam - Ozodlik / Birlashish kuni.

👉 VOQEALAR:

- 311 - Galeriy xristian dinini ochiqchasiga amal qilishiga ruxsat beradigan qarorga imzo chekdi.
- 1237 - Berlin shahriga asos solindi.
- 1315 - Dor loyihasi muallifi hisoblangan Anjerran de Marinni Parijdagi Monfokon dargohida dorga osildi. Jasad ikki yil davomida osilib turgan.
- 1722 - Bilyard o'yini birinchi marta tilga olingan.
- 1789 - Jorj Vashington bir ovozdan Qo‘shma Shtatlarning birinchi prezidenti etib saylandi.
- 1803 - AQSh Luizianani Fransiyadan bir akr uchun 4 sentdan sotib oldi.
- 1812 - Luiziana AQSh 18-shtatiga aylandi.
- 1838 - Nikaragua Markaziy Amerika Federatsiyasidan ajralib chiqdi.
- 1854 - Braziliyada birinchi temir yo‘l ochildi.
- 1882 - Texasda tavallud topgan Amerika fuqarosi Aleks Vilyams sichqon ovlovchi qopqonni o'ylab chiqdi va unga patent oldi.
- 1900 - Gavayi orollari AQSH tomonidan anneksiya qilindi.
- 1902 - Norvegiyada futbol federatsiyasi tuzildi.
- 1918 - Turkiston RSFSR tarkibidagi avtonom sovet respublikasi deb e’lon qilindi.
- 1918 - "Lenfilm" kinostudiyasi tashkil etildi.
- 1920 - Xorazm Xalq Sho'rolar Jumhuriyati (XXSR) tashkil etildi.
- 1934 - Avstriyaning yangi Konstitutsiyasi qabul qilindi.
- 1939 - Nyu-Yorkda tashkillashtirilgan butunjahon sanoat ko‘rgazmasi ilk bor televideniye orqali namoyish etildi. 
- 1945 - Sovet qo‘shinlari Reyxstagni shturm qilishni boshladi.
- 1945 - Adolf Gitler o‘z joniga qasd qildi.
- 1945 - Sovet qo‘shinari Ravensbryukdagi ayollar konslageridagi asiralarni ozod qilishdi.
- 1964 - Sirdaryo viloyatidagi Sardoba tumani tashkil etildi.
- 1970 - Vyetnam urushi: AQSh qo‘shinlari Kambodja hududiga kirdi.
- 1971 - Moskvada Lenin tepaligidagi sirk ishga tushdi.
- 1975 - Shimoliy Vyetnam  armiyasi Saygon shahridagi mustaqillik saroyiga kirib, Vyetnam urushini tugatdi.
- 1984 - Afg'oniston urushi (1979-1989): 682-motoo‘qchi polkning 1-batalyonining o'limi.
- 1988 - Selin Dion Eurovision qoʻshiq tanlovida gʻolib boʻldi.
- 1991 - O'zbekiston yo'nalishidagi “Tinchlik” metro bekati ishga tushirildi.
- 1992 - O‘zbekiston Yevropa tiklanish va taraqqiyot bankiga a'zo bo‘ldi.
- 1992 - Jenevada ingliz fizigi, Yevropa elementar zarrachalar fizikasi laboratoriyasi xodimi Tim Berners-Li ishlab chiqqan Butunjaho o‘rgimchak to‘ri texnologiyasi (World Wide Web) hamma uchun bepul bo‘lishi e’lon qilindi.
- 1993 - O‘zbekiston Respublikasi hamda Braziliya Federativ Respublikasi o‘rtasida o‘zaro diplomatik munosabatlar o‘rnatildi
- 1996 - Toshkentda Yevropa iqtisodiy ittifoqi homiyligida avtomobil transporti bo‘yicha Xalqaro simpozium bo‘lib o‘tdi.
-2009 - Niderlandlarda Qirol oilasiga suiqasd.
- 2009 - Ozarbayjon neft akademiyasida omaviy qirg'in (12 ta qurbon).
- 2013 - Niderlandiya qiroli Villem-Aleksandrning toj kiyish marosimi bo‘lib o‘tdi.
- 2014 - “Microsoft” kompaniyasi “Windows” operatsion tizimining “Windows 10” deb nomlangan yangi versiyasini taqdim etdi.
- 2014 - Xitoyning Urumchi shahridagi stansiyadagi terakt, uch kishi halok bo'ldi, 70 dan ortiq kishi jarohat oldi.
- 2019 - Yaponiya imperatori Akixito 85 yoshida taxtdan voz kechdi. Ertasi kuni Naruxito imperator bo'ldi.
- 2021 - Isroildagi tiqilinchda 45 kishi halok bo'ldi.

@Kun_TarixiTG

Bugun 30-aprel 2025-yil, chorshanba.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1310 - Kazimir III (1370) - Polsha qiroli (1333-1370).
- 1777 - Gauss Karl Fridrix (1855) - nemis matematigi, fizik, astronom, geodezist. 
- 1857 - Eygen Bleyler (1939) - shveysar psixitari, shizofreniya terminini fanga kiritgan olim.
- 1863 - Maks Skladanovskiy (1939) - nemis kinosi asoschisi.
- 1901 - Saymon Smit Kuznets (1985) - amerikalik iqtisodchi, Nobel mukofoti sohibi (1971).
- 1923 - Yaroslav Gashek (1923) - chex hajvchi yozuvchisi. 
- 1926 - Kloris Lichmen - amerikalik kinoaktrisa va qiziqchi.
- 1931 - Mirjoji Asqarov (2020) - kimyogar olim, Oʻzbekiston fanlar akademiyasi akademigi.
- 1935 - Fayzulla Usmonov (2008) - geolog olim, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademiygi, Oʻzbekiston Respublika fan arbobi.
- 1946 - Carl XVI Gustaf - Shvetsiya Qiroli, bobosi Gustaf VI Adolf vafotidan keyin qirol bo’lgan (1973-yildan).
- 1948 - Botir Rasulov - dirijyor, sozanda (gʻijjak), Oʻzbekistonda xizmat kursatgan sanʼat arbobi (1987). 
- 1949 - Antonio Guterrish - BMT Bosh kotibi (2017-yildan).
- 1958 - Ermanov Farhod - oʻzbek siyosatchisi, senator, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisi (2022-yildan), Xorazm viloyati hokimi (2018-2022).
- 1967 - Filipp Kirkorov - sovet, rus estrada qoʻshiqchisi.
- 1981 - Tanya Lamarka Selada - ispaniyalik gimnastikachi, Olimpiada chempioni (1996).
- 1982 - Kirsten Kerolayn Danst - amerikalik aktrisa, xonanda va model.
- 1984 - Sara Battaglia - Moda dizayneri va Sara Battaglia moda yorligʻi asoschisi.
- 1986 - Dianna Agron - amerikalik aktrisa, qoʻshiqchi, rejissyor va raqqosa.
- 1993 - Igor Sergeyev - O‘zbekiston milliy futbol terma jamoasi va Tobol klubi o‘yinchisi.
- 1993 - Amine Gülşe Özil - turkiyalik va shvetsiyalik aktrisa va model.

@Kun_TarixiTG

1-may – Xalqaro mehnatkashlar kuni

Xalqaro mehnatkashlar kuni har yili 1-mayda nishonlanadi va jahon mehnat harakatining asosiy bayrami hisoblanadi. Bu kun 1889-yilda Parijda boʻlib oʻtgan Xalqaro sotsialistik kongressda 1886-yilning 1-mayida Chikagoda ishchilar 8 soatlik ish kunini belgilash talabi bilan koʻchalarga chiqqan tartibsizliklar xotirasiga bagʻishlangan.

Bugun 1-May dunyoning ko'plab mamlakatlarida, odatda, ishchilar va kasaba uyushma tashkilotlarining ko'plab mitinglari va namoyishlari bilan nishonlanadi. Bu kun 100 dan ortiq mamlakatda rasmiy milliy bayramdir, boshqa mamlakatlarda norasmiy nishonlanadi.

Xalqaro mehnatkashlar kunining asosiy maqsadi mehnatkashlar muammolariga e'tiborni qaratish va ularning huquqlarini himoya qilishdir. Ushbu kunda odamlar odatda mehnat sharoitlarini yaxshilash va ishchilarni ijtimoiy himoya qilish talablari yozilgan plakatlar bilan ko'chalarga chiqishadi.‌‌

@Kun_TarixiTG

#bayramlar

Bugun 1-may - O‘zbekistonda “Favvoralar kuni” bayrami

Vazirlar Mahkamasining 2014-yil 23-apreldagi qarori bilan 1-may mamlakatda “Favvoralar kuni” sifatida keng nishonlanmoqda.

Aslida o‘tayotgan har bir kunimiz xursandchilik va bayramlarga boyligi bilan ajralib turadi.

Ayniqsa may oyi o‘zining tarovati, tabiatdagi ob-havoning mo‘tadilligi va bahorning dillarga yoqadigan epkinlari bilan barchamizga birdek yoqadi.

Har yili O‘zbekistonimizda 1-may “Favvoralar kuni” sifatida nishonlanishi, hayotimizda bayramlarning soni yana bittaga ko‘payganligidan darak bermoqda.

Suv aslida hayot ramzi sanaladi. Ayniqsa uning favvora bo‘lib otilishi va uning etlarni junbushga keltiradigan shabadasi qalblarimizga xushnudlik olib kiradi.

Shu bois aytadilar-ku, bayramlar tinch yurtga yarashadi deb.

Xalqimizga favvoralar bayrami kunida yana bir bor xursandchilik tilaymiz.

Va qalblarimizda mehr-oqibat, samimiyat kabi tuyg‘ular ana shu favvorlar kabi otilib tursin.

@Kun_TarixiTG

#tavalludlar

​1-may – Birinchi o‘zbek arxeolog - tadqiqotchisi, Akademik Yahyo G‘ulomov tavallud topgan kun
         
Yahyo G‘ulomov 1908-yil 1-may kuni Toshkent shahrida joylashgan Shayxontohur dahasining Oqmachit mahallasida mudarris oilasida  tug‘ilgan. Otasi G‘ulomxon qadim Shoshdagi mashhur Xo‘ja Аhror madrasasida mudarrislik qilgan.

Yahyo Gʻulomovich Gʻulomov erishgan ilmiy darajalari va yutuqlari:
1950-yilda tarix fanlari doktori;
1955-yilda professor;
1958-yilda O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi;
1966-yilda O‘zbekiston Fanlar akademiyasi akademigi;
2002-yil (vafotidan so‘ng) “Buyuk xizmatlari uchun” ordeni bilan taqdirlangan.
4 jilddan iborat "Oʻzbekiston tarixi", 2 jildli "Samarqand tarixi" va  "Buxoro tarixi" asarlarining asosiy mualliflaridan hisoblangan Yahyo G‘ulomov  "Xiva shahrining yodgorliklari", "Quyi Zarafshon vodiysida ibtidoiy madaniyat va sug‘orma dehqonchilikning paydo boʻlishi" kabi bir qancha asarlar muallifi hisoblanadi.

@Kun_TarixiTG

#tavalludlar

Bugun 1-may - Iqbol Mirzo tug‘ilgan kun

Iqbol Mirzo, ya’ni Mirzaaliyev Iqboljon 1967-yil 1-mayda Bagdod tumani Qoʻshtegirmon qishlogʻida tug‘ilgan.

Oʻzbekiston xalq shoiri (2005).

Fargona pedagogika institutining oʻzbek tili va adabiyoti fakultetini tugatgan (1991).

"Oʻzbekiston tabiati" (1991), "Vatan" gazetalarida boʻlim boshlig’i (1992), masʼul kotib (1993— 94), Oʻzteleradio - kompaniyada katta muharrir (1996), direktor oʻrinbosari (1997), "Assalom, Oʻzbekiston!" studiyasining bosh muharriri (1998-yildan).

Dastlabki sheʼriy toʻplami — "Yurakning shakli" (1993).

Keyinchalik "Koʻngil" (1993), "Seni sogʻinaman" (1994), "Meni eslaysanmi" (2000), "Tanlangan sheʼrlar" (2002), "Qoʻshiqlarim" (2004) kabi sheʼriy asarlari nashr etilgan.

Sheʼrlari oʻziga xos nozik tuygʻular, milliy boʻyoqlar, oʻzbekona ohang va falsafa bilan yoʻgʻrilgan.

Koʻplab sheʼrlari taniqli xonandalar tomonilan kuylanadi.

"Shuhrat" medali bilan mukofotlangan (1999).

@Kun_TarixiTG

#buguntarixda

Bugun 1-may - Angliyada dunyoda birinchi pochta markalari paydo bo'lgan kun

London pochtasida tarixiy voqea 1840-yil 1-mayda bo'lib o'tdi: Qirolicha Viktoriya portreti tushirilgan dunyodagi birinchi pochta markalari sotuvga chiqarildi.

Qora ranglisi bir pens, ko'k ranglisi ikki pens edi.

Pochta haqini to'lash uchun markalardan foydalanish g'oyasining muallifi 1854-yilda Buyuk Britaniyaning bosh pochta boshqaruvchisi bo'lgan Rouland Xill edi.

Pochta markasi o'n bitta bosma plastinadan bosilgan. Endi ular juda kam. Jami 286,700 varaq 68,808,000 markalari bosilgan va ularning muhim qismi shu kungacha saqlanib qolgan.

Ko'pgina markalar omon qoldi, chunki o'sha paytda konvertlar keng tarqalgan emas edi: jo'natuvchilar to'g'ridan-to'g'ri buklangan va muhrlangan xatga markani yopishtirdilar.

Agar oluvchi xatni tashlamagan bo'lsa, muhr saqlanib qolgan.

@Kun_TarixiTG

#buguntarixda

Bugun 1-may - Sirdaryo viloyatidagi «Sardoba» suv ombori dambasi devori buzilib, suv toshqini sodir bo‘lgan kun

Bugun Sardoba fojiasiga toʻrt yil to‘ldi.

2020-yilning 1-may kuni Sirdaryo viloyati hududidagi Sardoba suv omborida to‘g‘on o‘pirilib, suv toshqini yuzaga kelgandi.

Suv toshqini natijasida Sardoba, Oqoltin va Mirzaobod tumanlaridagi aholi punktlari va ekinlarga zarar yetgan.

Binolar, yo‘llar, kommunikatsiyalar vayron bo‘lgan.

Uchta tumandagi 22 ta qishloqdan 60 mingdan ortiq aholi evakuatsiya qilingan.

@Kun_TarixiTG

1-may – Argentinada Konstitutsiya kuni

Argentinada Konstitutsiya kuni 1-may kuni nishonlanadi. 1853-yilning shu kuni mamlakatning birinchi konstitutsiyasi qabul qilindi. Unda demokratiyaning asosiy tamoyillari mustahkamlandi, vakolatlar taqsimlandi, fuqarolarning huquq va burchlari belgilandi.

Har yili Konstitutsiya kunida turli bayram tadbirlari, konsert va festivallar o‘tkaziladi. Bu Argentinaning barcha fuqarolari uchun dam olish kunidir.

Konstitutsiya kuni nafaqat mamlakat uchun bayram, balki uning tarixi va milliy o'ziga xosligining ramzidir.‌‌

@Kun_TarixiTG

#buguntarixda

1-may – O’zbekistonda dastlabki gidroelektr stansiya qurilgan kun 

Bo’zsuv GES (Bog’ishamol ko’chasi) O’zbekistonda qurilgan dastlabki gidroelektr stansiya.

Toshkentning Bo’zsuv kanalida 1923-yilda qurilishi boshlanib, 1926-yilda 1-mayda ishga tushirilgan.

Quvvati 4 ming kVt.

1930-yillarda uning quvvati O’zbekistonda mavjud bo’lgan barcha GESlardan yuqori bo’lgan va Toshkent sanoat korxonalari, shahar transporti va aholini elektr energiyasi bilan ta’minlashda katta ahamiyatga ega bo’lgan.

Bo’zsuv GES to’la avtomatlashtirilgan, yagona dispetcherlik punktidan boshqariladi.

@Kun_TarixiTG

Bugun 1-may 2025-yil, payshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro ishchilar kuni (Mehnat kuni).
🌏 Butunjahon sevgi kuni.
🌏 Pochta markasi tug‘ilgan kun.
🇪🇺 Yevropa - May bayrami.

👉 MILLIY BAYRAMLAR:

🇺🇿 O‘zbekiston - Favvoralar kuni.
🇮🇳 Hindiston - Maxarashtra kuni / Gujarat kuni
🇺🇸 AQSh - Huquq kuni.
🇺🇸 AQSh - Sadoqat kuni.
🇨🇦 Kanada - Milliy shifokorlar kuni.
🇨🇦 Kanada, 🇺🇸 AQSh - Maktab direktorlari kuni.
🇯🇲 Yamayka - Oʻqituvchilar kuni.
🇲🇭 Marshall orollari - Konstitutsiya kuni.
🇱🇻 Latviya - Konstitutsiyaviy Assambleya chaqirilgan kun.
🇰🇿 Qozog‘iston - Qozog'iston xalqining birligi kuni.
🇦🇷 Argentina - Konstitutsiya kuni.

👉 VOQEALAR:

- 305 - Qadimgi Rim hukmdorlari Diokletian va Maksimian hokimiyatdan voz kechishdi.
- 1006 - Superyangi yulduz SN 1006 chaqnadi.
- 1328 - Angliya Shotlandiyaning mustaqilligini tan oldi.
- 1455 - Arkingolm jangi.
- 1682 - Lyudovik XIV Parij rasadxonasini tantanali ravishda ochdi.
- 1699 - Missisipi daryosi bo'yida Fransuz Luizianasi tashkil topdi.
-1707 - Angliya va Shotlandiya o'rtasida kelishuiv uniyasi imzolandi.
- 1840 - Angliyada dunyoda ilk bor pochta markalari paydo bo‘ldi.
- 1884 - Chikagoda birinchi osmono‘par bino - 10 qavatli uy qurilishi boshlandi.
- 1885 - Ottava shahrida birinchi elektr chiroqlari yondi.
- 1886 - AQShda ish tashlash bo'lib o'tdi, natijada 3 kishi halok bo'ldi va 4 nafar AQSh ishchi sinfi vakili qatl etildi.
- 1886 - Birma Britaniya Hindistoni tarkibiga kiritildi.
- 1890 - Yevropa davlatlarida ilk marta 1-may bayram sifatida nishonlandi.
- 1899 - Aspirin birinchi marta sotuvga chiqdi.
- 1912 - Kanada dollari ilk bor muomalaga chiqdi.
- 1917 - Rossiyada 1-May bayrami oshkora nishonlandi.
- 1918 - Uchuvchi I. N. Vinogradov boshqargan birinchi Sovet Nieuport-XXI samolyoti Qizil maydon ustidan uchib o'tdi.
- 1919 - Bavariya Sovet Respublikasining qulashi.
- 1925 - Kipr Britaniya mustamlakasi deb e'lon qilindi. Bu orolning inglizlar hukmronligi ostiga birinchi marta tushishi emas edi: 1191-yilda uni Richard Sheryurak bosib olgan edi.
- 1930 - 18-fevralda kashf etilgan Quyosh tizimining to‘qqizinchi sayyorasining nomi - Pluton e’lon qilindi.
- 1930 - Farg‘ona davlat universiteti tashkil topdi.
- 1933 - Britaniya va Hindiston o‘rtasida telefon aloqasi o‘rnatildi.
- 1941 - AQShda Orson Uellsning «Citizen Kane» filmi premyerasi bo'ldi.
- 1945 - Berlindagi Reyxstag binosiga g'alaba bayrog'i o'rnatildi.
- 1948 - KXDR tashkil topganligi e'lon qilindi.
- 1959 - Chirchiq shahar o‘lkashunoslik (Mahalliy tarix) muzeyi tashkil topdi.
- 1963 - BMT ning Muvaqqat ma'muriyati nazorati ostida bo'lgan Gollandiyaning sobiq G'arbiy Irian mustamlakasi Indoneziyaga o'tkazildi.
- 1974 - Portugaliyada siyosiy mahbuslar ozod qilindi va ommaviy axborot vositalari senzurasi bekor qilindi.
- 1978 - Buyuk Britaniyada birinchi marta 1-may davlat miqyosida nishonlandi.
- 1979 - Grenlandiya o'zini o'zi boshqarish huquqiga ega bo'ldi.
- 1992 - IRA Klochodjedagi nazorat punktiga hujum qildi.
- 1993 - Shri-Lanka prezidenti Ranasingxe Premadasa Kolomboda sodir etilgan terroristik hujumda o‘ldirildi.
- 1998 - “Oʻzbekiston Respublikasi xalq ustasi” faxriy unvoni taʼsis etildi.
- 1995 - Oʻzbekiston Respublikasi Milliy xavfsizlik kengashi tashkil qilindi.
- 2004 - Vengriya, Kipr, Latviya, Litva, Malta, Polsha, Slovakiya, Sloveniya, Chexiya va Estoniya Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatlar qatoriga kiritildi.
- 2019 - Naruxito Yaponiya taxtiga o'tirdi.
- 2020 - Sirdaryo viloyatidagi «Sardoba» suv ombori dambasi devori buzilib, suv toshqini sodir bo‘ldi.

@Kun_TarixiTG

Bugun 1-may 2025-yil, payshanba.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1764 - Benjamin Latrob (1820) - ingliz-amerika arxitektori, Vashington Kapitoliysining asosiy dizayneri.
- 1672 - Jozef Addison (1719) - ingliz publitsisti, dramaturg, shoir, siyosatchi, pedagog, ingliz jurnalistikasining asoschisi.
- 1852 - Santyago Ramon i Kajal (1934) - ispaniyalik gistolog, Nobel mukofoti sohibi (1906).
- 1881 - Teyar de Sharden (1955) -  Fransuz antropologi, paleontolog va faylasufi,  sinantropni birinchi bor ochgan olim.
- 1896 - Muhitdin Qoriyoqubov (1957) - ashulachi, opera xonandasi (bariton), aktyor, oʻzbek musiqali teatri asoschilaridan.
- 1904 - Gʻaniyev Nabi (1953) - kinorejissyor, oʻzbek kinosining asoschilaridan, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi (1944). 
- 1905 - Akrom Yusupov - O‘zbekiston xalq artisti, sirk artisti.
- 1907 - Sofya Yevseyevna Karakash (Shvidler) (1983) -pianinochi-konsertmeyster, Oʻzbekiston xalq artista (1972).
- 1908 - Yahyo Gʻulomov (1977) - tarixchi arxeolog olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1958).
- 1913 - Mannon Azizov (1987) - kimyogar olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1964). 
- 1913 - Florian Bobich (1942) - Yugoslaviya siyosatchisi, Yugoslaviya Xalq Qahramoni.
- 1916 - Malik Nabiyev (2008) - rassom, pedagog, Oʻzbekiston xalq rassomi (1992).
- 1920 - Mayya Quliyeva (2018) - turkman xonandasi (lirik soprano), Xalq artisti (1955). 
- 1924 - Ergash Yoʻldoshev (1991) - xonanda (dramatik tenor), Oʻzbekiston xalq artisti (1974).
- 1925 - Ahmadjon Odilov (2017) - nufuzli oʻzbek ishbilarmoni va siyosat arbobi, Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1965).
- 1926 - Piter Devid Laks - vengriyalik va amerikalik matematik. Sof va amaliy matematika sohalarida faoliyat yuritib keladi. 
- 1933 - Ortiq Fayzullayev - yogʻoch va suyak oʻymakori, Oʻzbekiston xalq rassomi (1997). 
- 1936 - Dilbar Abdurahmonova (2018) - dirijyor, O‘zbekiston xalq artisti (1969).
- 1942 - Elyor Ishmuxamedov - kinorejissor va senariychi, O‘zbekiston SSR Xalq artisti.
- 1942 - Nasiba Ibragimova - oliy toifali diktor, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan artist (1976).
- 1952 - Neʼmatov Ilhomjon - Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirining birinchi oʻrinbosari.
- 1956 - Abduqahhor Toʻxtayev - oʻzbek davlat arbobi, Oʻzbekiston Bosh vaziri oʻrinbosari, Qurilish vaziri, Jizzax, Toshkent shaharlarida va Shayxontohur, Olmazor tumanlarida hokim lavozimlarida ishlagan. 2019-yildan Shayxontohur tumani hokimi.
- 1957 - Laylo Axmerova - chim ustida xokkeychi, xalqaro klassdagi sport ustasi, olimpiya oʻyinlari sovrivdori. 
- 1958 - Patrice Guillaume Athanase Talon - Beninlik tadbirkor va siyosatchi, 2016-yildan mamlakat Prezidenti.
Kun tarixi kanalidan olindi
- 1967 - Iqbol Mirzo - O‘zbekiston xalq shoiri.
- 1968 - Oliver Birxoff - nemis futbolchisi, Yevropa chempioni.
- 1971 - Amira Kazar - fransuz teatr va kino aktrisasi.
- 1974 - Dilshod Yorbekov - o‘zbek bokschisi, Osiyo chempioni, jahon chempionati sovrindori.
- 1983 - Alen Bernard - fransuz suzuvchisi, ikki karra Olimpiya chempioni.
- 1987 - Leonardo Bonuchchi - italiyalik futbolchi, Yevropa chempioni (2020)
- 1992 - Madlen Bryuer - amerikalik aktrisa.

@Kun_TarixiTG