خسرو انوشیروان

شاه موروثی؛ یک تفاوت اساسی قسمت 1: یک تفاوت اساسی پادشاهی و جمهوری در معنای متداول نوع نظام سیاسی از جهت بود یا نبود یک پادشاه موروثی در راس حکومت است. می‌گویند چون در نظام جمهوری یک‌ نفر بصورت مستمر بر سر کار نیست پس خودکامگی رفع می‌شود! پس بهتر است که…

قسمت 2

مزایای موروثی بودن:

در واقع موروثی بودن پادشاه یا ملکه عامل ثبات برای پرهیز از تنش و چالش‌های سیاسی است. راجر اسکروتن می‌گوید در واقع ما پادشاه یا ملکه را نباید با دیگر نهادهای سیاسی چون قوۀ مجریه، پارلمان یا دیگر نهادهای مدنی، مانند مالکیت خصوصی، قانون و حقوق مدنی اشتباه بگیریم. او با اشاره به ادموند بِرک می‌نویسد، اصل وراثت «یکی از روش‌های اثبا‌ت‌شدۀ کم‌شماری‌ است که نگرش بلندمدت را در دل سیاست جای می‌دهد.»
وارثان امروز از تولد برای نقش آینده خود آموزش می‌بینند، تحصیل می‌کنند و در تمام دوران عمرشان، زندگیشان در برابر رسانه‌های کشور قرار دارد و اینگونه رفتارشان تحت کنترل و محدود می‌‌شود. شاهزادگان به دلیل اینکه به معنای واقعی کلمه برای پادشاهی زندگی کرده‌اند، به طور مداوم تمرین می‌کنند تا با افراد، سیاستمداران و رسانه‌ها در ارتباط باشند. ‏با در نظر گرفتن تمام مزایای ‎پادشاهی، روشن است که چرا بسیاری از شهروندان دموکراسی امروز، نوستالژی قابل فهم برای پادشاهی را دارند.
نهاد پادشاهی و اندیشه سیاسی این نهاد در ایران کهن‌ترین اندیشه سیاسی جهان است و از جمله ویژگی‌های پسندیده نهاد پادشاهی اهمیت آموزش و پرورش جانشینان برای پادشاهی است. موروثی بودن پادشاهی و آسودگی در تعیین جانشین و آموزش و پرورش ویژه او در دربار برای پذیرش مسئولیت‌های آینده پدید می‌‌آید و بر همین اصل پرورش و آموزش فرزندان و جانشین بسیار سخت‌گیری می‌شود. مولف قابوسنامه در سر آغاز باب بیست و هفتم کتاب خویش می‌نویسد که در تربیت «شاه‌زادگان» خرده بینی و دورنگری توسط شاهان به کار می‌رفت. از دل کتاب‌ها به چگونگی پرورش جانشینان پی می‌بریم، پرورش فرزند چنان بود که شاه برای شاه‌زاده و ولیعهد نه پدر بلکه چون شاه و استاد است.
جاحظ پیرامون جانشین پادشاهان ایران نوشته است «ولیعهد را در پیشگاه شاهانه جز فرمانبرداری و فروتنی نباید بودن و او را نرسیده است که پادشاه را با چشم پدری یا بدان سبب که وارث تاج و تخت است، سربرافرازد.»
پادشاهان ایران هنگامی که در پروراندن فرزند و جانشین خود اینگونه دقت می‌کردند، خود نیز واقف بر تاثیر رفتار خود در چگونگی پرورش و آموزش فرزند بودند. هرودوت می‌نویسد کوروش خطاب به یاران و سرداران ارتش خود می‌گفت: «من خواهانم که فرزندان ما دارای اینگونه تربیت باشند. هنگامی که ما خواستیم به فرزندان خود سرمشق پسندیده‌ای بدهیم، ناگزیر هم فرزندان ما بهتر خواهند شد و هم خود ما!» جاحظ پیرامون فرزندان پادشاهان ساسانی نوشته است که: «پسران پادشاه بی اجازت حضور نیابند و از دیگر نزدیکان با پادشاه فاصلتی بیشتر گیرند. مگر قرابت ایشان موجب تجاوز نگردد و ایشان را از رعایت عدل و دادگری دور ندارد.»
در جمهوری ریاستی ما کودک را برای رئیس جمهوری پرورش نمی‌دهیم، اگر هم بگوئیم خب پرورش بدهیم! این خود بر مبنای سنت پادشاهی است، (چون که صد آمد نود هم پیش ماست) اسکروتن در توضیح «اصل وراثت» می‌گوید نه فقط در پادشاهی بلکه در آریستوکراسی، بلکه در بخش دوم پارلمان بریتانیا، یعنی «مجلس اعیان» باعث شده است کشور و اتحادیه بریتانیا نه فقط برای منافع «کوتاه‌مدت» بلکه در جهت منافع «بلند مدت» دیده شود. اما ما در جمهوری با مسئله اراده‌های متضاد رئیس‌جمهورهای مختلف در دوران مختلف روبرو هستیم، در حالی که قدرت اجرایی و شخصی با شخص رئیس جمهور است، اما در نظام پادشاهی با اراده‌های متضاد روبرو نیستیم. راجر اسکروتن می‌نویسد اصل وراثت مانند بازار آزاد، شاید در نگاه یک عقل‌گرای سوسیالیست، غیرعقلانی و زیان‌بار باشد، اما معمولاً رویکرد مکانیکی و برنامه‌ریزی‌شده در سیاست که در آن، اهداف و انگیزه‌های افراد نامشخص و معمولاً تابع غرایز است، در موارد بسیاری به نتایج مغایر با عقل منجر شده است.

پاینده ایران

👑 @Gord_Afarid مجله گُردآفرید

379 views19:36