کانیا دل
1.24K subscribers
1.45K photos
448 videos
301 files
650 links
بررسی و نقد شعر

نقشه:
https://goo.gl/maps/mGW9jFDJowm

شعر، نقد، نظر:
@kawaspahi
Download Telegram
Audio
دەنگێ حەق

هەلبەست و دەنگ؛
#هوسێن_زەرخالس
@Kaniyadil
سواد شعری کوردی؛
از سرودن تا خواندن

ادبیات کوردی خراسان و به‌ویژه در حوزه‌ی شعر، این سالها پیوسته در حال تحول و تعالی بوده‌است و این جای شکر و شادی دارد.
این ترقی را از هر دو جنبه‌ی کمی و کیفی به‌وضوح می‌توان دید و شنید.
اخیرا انجمن ادبی کانیادل (انجمن ادبی کوردهای خراسان در مشهد) در فضای مجازی کلاب‌هاوس میهمان شهر اسفراین بود و اگرچه فرصت نشد از تمام ظرفیت ادبی و هنری کوردهای این شهرستان در یک برنامه‌ی دوساعته استفاده شود، اما ملاحظه‌ی شعر و هنر حاضران و شمارشان، کافی بود تا دریابیم و افتخار کنیم که چنین رقمی، سه دهه پیشتر، شاید در تمام شمال خراسان و درمیان فعالان جدی ادب و هنر کوردی، قابل ثبت نبود.
این اشتیاق عمومی به زبان مادری و پاسداشت آن از طریق نگارش و سرایش، دستاوردی مغتنم است و مایه‌ی امیدواری.
درعین حال، نکته‌ی مهمی که نباید از نظر دور بماند، ضرورت شکل گرفتن سواد شعری استاندارد در میان کوردهای خراسان است که البته هضم و حل این مشکل، به‌راحتی اتفاق نمی‌افتد.
اجازه می‌خواهم عرضم را با طرح یک پرسش دنبال کنم؛
آیا ما، در ارتباط با ادب و هنر کوردی در خراسان، مبانی زیبایی‌شناختی استاندارد و مشترکی برای تفکیک خوب و بد یا خوب و خوبتر داریم؟
پاسخ چنانچه مثبت هم باشد، چندان محکم و مشخص نیست چرا که تجربه نشان می‌دهد اغلب دست‌اندرکاران حوزه‌ی شعر، صرفا به دریافت‌های ذوقی و سنتی خود متکی هستند و نه مبانی علمی صریح و قابل سنجش در پیرامون ادبیات معاصر.
این شرایط شعر کوردی خراسان، برآمده از چند عامل اساسی است؛
یک؛ نداشتن تاریخچه‌ی معرفی و نقد علمی.
دو: عدم تفکیک روشن، میان زبان محاوره و مکتوب.
سه: فقدان دستورالعملی که مشخصا اصول زیبایی‌شناختی شعر و قالب‌های کلاسیک و مدرن شعر کوردی را شناسایی و مبنایی پذیرفتنی برای رد و قبول آن تدوین و طرح کرده باشد.
چهار؛ عدم شناخت دقیق وزن و شکل نگرفتن طبعی موزون، بر مبنای مهارتی که نظام عروضی یا وزنی-هجایی و مختصات آن را دانسته به‌کار گیرد. این نقیصه در پیرامون قافیه نیز به‌شکلی وجود دارد و کمبود نسبی قافیه به این مشکل می‌افزاید.
پنجم؛ و مثل همیشه و به‌شکلی زیربنایی، مشکل بزرگ ما، ننوشتن و نخواندن به‌ رسم‌الخط‌های کوردی استاندارد و موثری است که امروزه خوشبختانه در دسترس همگان هست.
شعر کوردی خراسان، تا نوشته نشود، مشکلات ساختاری آن اعم از فقر بدیعی و عروضی، مشکلات قافیه، ضعف عناصر زیبایی شناختی و اندیشگی و بسیاری نکات دیگر، مغفول می‌ماند.
شعر کوردی خراسان برای بقا، باید تئوریزه و تعریف و تکثیر شود. آنگاه باید به‌عنوان ضرورتی بدیهی، در میان گویشوران این زبان که شمارشان در این جغرافیا کم نیست، خوانده و شنیده و دنبال شود.
شعری که درست نوشته نشود و درست و به‌قدر لازم هم خوانده نشود، به‌سختی می‌تواند زنده بماند. این تهدیدی است که زبان ما را نیز با مخاطرات جدی مواجه کرده‌ و ایکاش، ایکاش جدی‌اش بگیریم؛

زمانێ مه، زمانێ ژان و ژینێ
زمانێ شائرێن شاهی و شینێ
نه چیکان ناس دکی، نه دەنگێ دیکان
مەگەر کوردی بخوینی، ژ ئەڤینێ...


#سپاهی_لایین
@Kaniyadil
تەنێ ڤایە

بخوینی شیئرێ من یا کو نەخوینی
بزانی کوردی یا ل بەر بمینی
تەنێ ڤا یە؛ دلەک ئاشق، دلەک کورد
دلەک نازک کو خوە تێ‌ دا دبینی!

فقط همین

شعرهایم را بخوانی یا نخوانی
زبان کوردی را بدانی یا ندانی
حاصل فقط این است؛ دلی عاشق و کورد
دلی نازک کە خویش را در آن می‌بینی


#دوکتور_سادق_فەرهادی
@Kaniyadil
سڵاو مەریوان

برایێ من عەتا گیانێ وەلەدی
ئەندامێن ئەنجومەن ئەدەبیا مەریوانێ
و خەلکی بەرێز و سەربەرز و زمانهەز ل باژارێ هەلبەست و هونەرا کوردان؛ مەریوان

سلاڤ و رێز

ب رێڤەچوونا یەکەمین کۆمبوونا هەلبەستا کوردی یا سالانە ل مەریوانێ، ژێر ناڤێ "تا زرێبار و دێرێکێ”، ژ کوردان رە، پێنگاڤەکی گرینگ و تەڤگەرەکی زۆر زۆر هێژایە.
ئەم وەکی جڤاکا کوردێن خۆراسانێ و ل سیبەرا ئەنجومەنا «کانیادل»، ب نۆنەرایەتی ژ گشتی نڤیسکار و هەلبەستڤانێن کوردێ خۆراسانی، ڤێ خەباتا ب قەدر و قێمەت، پیرۆز دکنێ و هێڤیدارنێ، ئەڤ بەرنامەیا ب نرخ و بها، حەیا سالێن دوور و درێژ بەردەوام بمینە و ببە بنگەها نێزیکبوونا گەلێ مه و پێشڤەچوون و سەربلندیا چاند و زمان و وێژەیا کوردی.
جێهێ بەختەوەری یە کو هن هەڤالێن مه، نکا ل جڤینا وە هازرن. هنەک کەسان ژی ب سەدەمێن جوور ب جوور، ئیسال بشە نەکرن تەڤ ل بەرنامەیا وە ببن، لێ هێڤیا مه ئەڤە کو د سالێن دهاتوو دە، ئەم بگشتی بکارن بگهێژنه خزمەتا خەلکێ خوه و ل پێشبەرا وە، ژان و ژین و ئێش و ئەڤینێن کوردانه، بخوینن و بلۆرینن.
بژی زاناتی و براتی و خوەباوەری و هەست و هەلبەستێن کوردانه.

هەفتی و دو خەلک، ئاشقێ ناڤێ ته نه
هەفتی و دو جان، شەهیدێ هەر چاڤێ ته نه
ئەز مامه و ڤا دو چاڤێ کانی کو نکا
ژ چار وەلاتان، ل ریا تاڤێ ته نه!


برایێ وە؛ سپاهی لایین(کاوا زێدی)
@Kaniyadil
شکوه شعر کردی در مریوان

🖌اسماعیل حسین پور

🔸انجمن فرهنگی ادبی مریوان یکی از ستون های برافراشته فرهنگی کردها در کردستان است که با فعالیت چندین سالۀ خود در حوزۀ ادب کردی، گام های بلندی برای پاسداشت این زبان برداشته است. اخیرا این انجمن فاخر ادبی، در اقدامی مبارک و فرخنده، با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مریوان، نخستین گردهمایی شعرخوانی سالانه شعر کوردی خود را با عنوان «تا زرێبـار و دێـڕێک»، در پایان تیرماە سال جاری در مریوان برگزار کرد.

🔸حال که این نخستین گردهمایی ارزنده و باشکوه، به مبارکی برگزار شده است، ادب حکم می کند به عنوان یک کُرد خراسانی که به علت ابتلا به کرونا، سعادت حضور در آن جمع را نداشتم؛ قدردان لطف و تلاش های ارزنده همۀ این بزرگان و بزرگواران، برای برگزاری این گردهمایی گرانسنگ باشم؛ که شاعران کورد زبان را، از همه جای این دیار، بر خوان شعر و ادب کُردی، مهمان کردند.

🔸وقتی تصاویر جمعیت انبوه در سالن گردهمایی، برخی اجراها و شعرخوانی ها را دیدم؛ دلم برای آن دیار و آن همه عزیز دیری ندیده، لرزید. دلم برای فرزانه مردم آن دیار، دلم برای شاعران شوریدۀ آن خطه، دلم برای لبخند پرمهر کودکان پر مهر مریوانی، دلم برای دیرینه دوست دانشور و شاعرم "عطا ولدی" عزیز که روشنای چشم ما خراسانیان است؛ دلم برای دریاچه زریبار، برای پیر شالیار، دلم برای طنین شعرخوانی های هم تبارانم که مهمان دیار ماموستا قانع مریوانی بودند؛ گرفت.

🔸وقتی تصاویر پر شکوه این گردهمایی لبریز شور و شکوه را دیدم؛ به یاد حکایت طوطی و بازرگان مولوی افتادم. هر چند نگاه مولوی عرفانی است ولی نمی دانم چرا خود را همان طوطی مانده در قفس تن، همان طوطی تنهای دور مانده از هندوستان، که از تنهایی به تنگ آمده است، می دانستم و این ابیات نغز مولانا را که شرح حال مشتاقی روح به فریاد آمده از تنهایی است؛ با خود زمزمه می کردم که:
اين روا باشد که من در بند سخت
گه شما بر سبزه گاهى بر درخت
اين چنين باشد وفاى دوستان
من درين حبس و شما در گلستان
اى حريفان بت موزون خود
من قدحها مي‌خورم پر خون خود

🔸دوباره درود و سپاس صمیمانه ام را نثار همه کار به دستان، یاوران و داوران دانشور و روشن باور انجمن ادبی مریوان و شایستگان فرهنگ مدار اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مریوان می کنم که چنین گام بلندی را با افتخار برداشتند و شکوه فرهنگ و زبان این مردم را، به نیکی پاس داشتند.

🔸امید که این خجسته گام و این کار سترگ انجمن ادبی مریوان، استمرار یابد و این رویکرد مبارک، در دیگر مناطق نیز ادامه یابد تا فرزندان این کهن بوم و بر، به کهن داشته های فکری و زبانی خود مباهات کنند. قطعا این نشست های فرهنگی، پاسداشت بخشی از هویت ملی ما مردم است و باید آن را ارج نهاد و ارجمند داشت.
@Kaniyadil
یەکەمین کۆڕەشێعری ساڵانەی کــــوردی
( سۆرانی، هەورامی، کرمانجی، کەڵهوڕی، فەیلی، لەکی، لوڕی)
لە شاری مەریوان سەرکەوتووانە بەڕێوە چوو.


🌐 ڕۆژی پێنجشەمە ۳۰ی پووشپەڕی ۲۷۲۲ ، ئەنجومەنی فەرهەنگی_ئەدەبیی مەریوان بە هاوکاریی ئیدارەی فەرهەنگ و ئیرشاردی ئەو شارە، یەکەمین کۆڕەشێعری ساڵانەی کوردی لە ژێر ناوی « تا زرێبار و دێڕێک» بە بەشداریی شێوەزارەکانی زمانی کوردی؛ سۆرانی، هەورامی، کرمانجی، کەڵهوڕی، فەیلی، لەکی و لوڕی، بەڕێوە برد.

سەرەتای بەرنامەکە هەردوو پێشکەشکاری بەتوانا بەڕێزان "ئەیووب حەقبین" و "عەتا وەلەدی" بەخێرهاتنی هەموو لایەکیان کرد و دواتر پەیامی ئەنجومەنی فەرهەنگی_ئەدەبیی مەریوان لەلایەن بەڕێز "سیروان موسەنیفی" ـەوە خوێندرایەوە. پاشان هونەرمەندی شانۆ و بەرپرسی ئیدارەی فەرهەنگ و ئیرشاد بەڕێز ڕەحمان هوشیاری بەخێرهاتنی میوانانی کرد.

✳️ پێکهاتەی پەنێلەکانی بەشی دوانیوەڕۆ بەم شێوەیە بوو: 👇👇

🔹پەنێلی یەکەم؛
محەمەدسەعید نەجاڕی "ئاسۆ" / بۆکان
سوهەیلا مەیهەمی/ سنە
سەعدی غەریبی/ مەریوان
شەریف مورادی/ مەریوان
سەی قاسم ئەرژەنگی/ سەهنە

🔹پەنێلی دووهەم؛
جەبار شافێعی‌زادە /کامێران
شێوە عەبدوڵاهی / بانە
زانا قاسمیفەڕ / بیجار
مەیسەم خوڕانی/ ئەیوان، ئیلام
زانا قەزڤینە / کەنگەوەر

🔹پەنێلی سێهەم؛
عەبدوڵا گوڵابی / مەهاباد
موژگان کاووسی / کەلاردەشت - مازەندەران
عەزیز ناسری / مەریوان
جەمال قادرپوور / پاوە
د. ئیسماعیل حسەینپوور / شیروان - باکووری خوراسان

🔹پەنێلی چوارەم؛
محەمەد موەفەقی / کامێران
‌هەڵاڵە سوهرابی / بۆکان
سەعید عبادەتیان " بانان" / گیەڵان - کرماشان
مورتزا ئەوڵاقوباد / لوڕستان
محەمەد مورادی نساری / ئیلام

🔹پەنیلی پێنجەم:
فەرهاد نەسیری "ژاکاو" / ورمێ
قاسم تاباک / مەهاباد
کەمال شەنگالی/ سنە
ئێلهام پالیز/ شاباد
بیژەن همەتی/ هەرسین - کرماشان
سەردار حەسەنی/ سەقز

✳️ پێکهاتەی پەنێلەکانی بەشی شەو: 👇👇

🔹پەنیلی یەکەم؛
حسەین وەفایی / پاوە
سوهەیلا محەمەدی / کامێران
سماییل عەزەمی / سنە
شێردڵ ئێڵپوور / کرماشان
محەمەد ڕەحیمی ڕزوان/ بیجاڕ گەڕووس

🔹پەنێلی دووهەم؛
سەمیرا زەمانی مونفەرد/ کوێیەشت، لوڕستان
ڕەسووڵ ئامادەپوور/ مەهاباد
ئاکام کەوسەری/ جوانڕۆ
قادر نیازی/ مەهاباد
موجتەبا کارخاهی/ کرماشان

🔹پەنێلی سێهەم:
لەیلا گورگانی / سنە
نادر زەنگیشەیی/ کرماشان
مەجید کەریمی/ قووچان - خوراسانی ڕەزەوی
کەریم خزری / شنۆ
خالید ئەحمەدی/ مەریوان

🔹پەنێلی چوارەم؛
ڕێزگرتن لە میوانانی بەڕێز و تایبەتی کۆڕەشێعری ساڵانەی کـــوردی «تا زرێبار و دێڕێک»

بەڕێزان؛
- عەتا نەهایی؛ ڕۆماننووس و چیرۆکنووس / بانـە
- ئاکۆ جەلیلیان؛ فەرهەنگنووس و توێژەر/ کرماشان
- د. محەمەد ڕەحیمیان؛ ڕەخنەگر و نووسەر/ تیکاب - هەوشار
- د. ڕەهبەر مەحموودزادە؛ ڕەخنەگر و نووسەر/ شنۆ

کە بەداخەوە هاوڕێیانی ئێمە و شێعر بەڕێزان: جەبار‌شافێعی‌زادە، د.ئیسماعیل حوسەینپوور، محەمەد مورادی نساری، کەمال شەنگالی، ئاکام کەوسەری و میوانانی تایبەتی کۆڕ، بەڕێزان : عەتا نەهایی و ڕەهبەر مەحموودزادە نەگەیشتن بە میوانداریی تا زرێبار و دێڕێک شێعر لەتەنیشت هەناسەکانی بێسارانی و قانعدا.

🔸لە کۆتایی کۆڕەکەدا ئەنجومەن، بە بەخشینی سپاسنامە ڕێزی لە ماندوویینەناسی و هەوڵی کوردانەی ئەندامانی لیژنەی هەڵسەنگاندنی بەرهەمەکانی« تا زرێبار و دێڕێک» بەڕێزان:
ئەیووب مەحموودزادە
عەزیز ناسری
محەمەد سدیق کەریمی
ئەیووب حەق‌بین
عەتا وەلەدی
شەریف مورادی
نەرگس حسەینی
گرت و پاشان سپاسنامەی بەخشی بە هاوڕێیانی ئەنجومەن و یارمەتیدەرانی بەڕێزی یەکەمین کۆڕەشێعری ساڵانەی کوردیی
( سۆرانی، هەورامی، کرمانجی، کەڵهوڕی، فەیلی، لەکی، لوڕی)
«تا زرێبار و دێڕێک»


🆔 @meriwan_edebi
Laili Lailan لیلی لیلان
Sima Bina
لەیلی لەیلان...

دەنگ؛
#سیما_بینا
و
#ئەلیرزا_ئسلامی
@Kaniyadil
Eşqa Dila
Xero Abbas
ئەشقا دلان

دەنگ؛
#خێرۆ_ئەباس
@Kaniyadil
تصاویری از نشست حضوری کانیادل، در باغ باصفای سودمند.
روستای پاکوتل قوچان- 31 تیرماه 1401
@Kaniyadil
تصاویری از نشست حضوری کانیادل، در باغ باصفای سودمند.
روستای پاکوتل قوچان- 31 تیرماه 1401
@Kaniyadil