کانیا دل
1.24K subscribers
1.5K photos
469 videos
309 files
779 links
بررسی و نقد شعر

نقشه:
https://goo.gl/maps/mGW9jFDJowm

شعر، نقد، نظر:
@kawaspahi
Download Telegram
🔰🟣
«رێنڤیس و رێزمان» یعنی چه؟

برای برخی از دوستان ناآشنا به زبان کُردی و یا این رسم‌الخط ویژه‌ی آن، عنوان کتاب «رێنڤیس و رێزمان» مورد سوال است.

📚جواب:

همانطور که می‌بینید در ترکیب این دو واژه «رێ» (رِ: راه) وجود دارد. یعنی ترکیب واژه‌ی «رێ» با دو واژه‌ی «نڤیس» (نویس) و «زمان» (با کسره‎‌ی خفیف حرف «ز»: زبان).

🔹«رێ» + «نڤیس»: «رێنڤیس»
🔸«رێ» + «زمان»: «رێزمان»

بنابراین:
🔹رێنڤیس: ~ راهِ نوشتن (الفبا و رسم‌الخط)
🔸رێزمان: ~ راهِ زبان (قواعد و دستورزبان)

و حرف ربط «و» که در واقع همان «او»ی کشیده (ئوو: Û) می‌باشد و نه مثل فارسی، بلکه همانند کُردی تلفظ می‌شود؛ لیکن در این نقش (حرف ربط بین دو واژه)، طبق قواعد و شیوه‌ی این رسم‌الخط، صرفاً با یک «و» می‌آید.

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

https://t.me/Renivis_U_Reziman
چەند دومالک

ئەلێ یارا کو هەر تشتی ته رندە
مینا بەژنا ته، فکرا ته بلندە!
تو قەت ناخوازە تشتەک سا م بینی
وەرە، ئەنگیزەیا شێئرەک وە من دە!

ئەگەر چاڤە، ئەگەر روویه، ئەگەر موو؛
ل ته تشتەک هەیه، سەرتر ژ جادوو...
ل ته تشتەک هەیه مینا ریا ئۆمر
کو ئەز بێ ئەختیارا خوه، تەرم دوو!

وەرە بەرفا چیان! روونی ل تاڤێ
بووبە دل، ژ گولێن هێستر ل چاڤێ
برا کەڤران بهەلینه غەم و ئشق
بوینه دو دلان گول دانه ئاڤێ!

ته ژ بیرا هەڤالێ من برم ژی
برم، دەرگیرێ بیرا خوه کرم ژی
نکا هێسیرم و دەردێ م ڤایه
کو ژ بیرا ته چووم و نامرم ژی!

جهان سا ئاشقان تەنگه، تو زانی
ل ناڤ دینان، ئەڤین نەنگە، تو زانی...
ژه ئشقێ گەپ دکی، بێ دەنگ گەپ که...
گەرێ خەف کی دلۆ، جەنگه تو زانی!

#سپاهی_لایین
@kaniyadil
Forwarded from اتچ بات
سه لام هه ڤالنو ، سه لام خوه نگ و برانۆ !

هیڤا گۆلانه و ده ما چیانه ، دیسا بهینا ئانخ و
به رگێنه مه رخان تێ....

ده نگێ کولامێ شڤین دیسان له ناڤ زاوان ده پیچئ...

کەوێ چیان چاڤ لە رێنە
کا کوردێن مە کینگا تێنە؟
هێشن مەرخێن مە بان ده کن
ترێم کینگا مال ده گهێنە؟

ژه که ره ما خوه ده ما کو سه ردانا چیان ده که ن
و ده خوازن ئانخ و گولێنه چیان و ده رمانان به رهه ڤ که ن ؛ وان ژه جیله و کوکێ مه بزدینن تا دیسان سالێنه هین ژی هێشن ببن.
کوردان تمیشه چیا پاراستنه دیسان ژی ده پاریزن
برانگێ وه یێ قچک :
جه واد سه بووری🌷🙏🙏
Teniyayi
Hani Mojtahedy
*تەنیایی
دەنگ:
#هانی_موجتەهدی

@kaniyadil
سەرهلانین

شەڤەک تاری و دوومانی
جەگەرخوین و چاڤ بارانی
خەیالێن تە بەر چاڤێن من
شەواتا دل سەر هلانی!

طغیان

شبی تاریک و مه آلود
جگرخون و چشم بارانی
خیالاتت جلو چشمم
سوزِ دلم، طغیان کرد!

#مەهسا_موهەمەدی (سێڤین)
@kaniyadil
Forwarded from دِلِستان💚💛
وەرن کوردی بنڤیسنی

هەڤالنۆ، ئازیزنۆ، کوردنۆ
دەمباش و کاروبار خواش🌺

من ڤا بیراوەرا قۆل و قچک، وە ئجازەیا مامۆستایێن رێزمێن و رێنڤیسا کوردیێ نڤیسیه سا کو بزانن، هەرکەس کاینه نڤیسینا کوردی ل چەند خەتان و ل دانەکێ بهێڤووسه:

ئەگەر کیبوردا کوردی له مۆبایلا وه هەیه، کار تەمامه. چون هوون راهەت دهێڤووسن.

ل نڤیسینا ئارامیێ، ته￸نێ￸ کافیه ل موردێ هورووفێ کوردی چەند تشتان بزانن:

یەک:
سیستما نڤیسینا کوردیا ئارامیێ ل سەر ئەساسا تەرکیب کرنا سامت (بێ دەنگ) و موسەڤتان (دەنگداران) ئه. مینا ئەلفبایا ئنگلیسی کو پێش یا پشتی هەر سامتێ، موسەڤتەک هەیه.
میناک:
Kordi/کوردی
ئەلبەت کوردی ل رێنڤیسا لاتینی kurdî تێ نڤیسین.
رێنڤیسا لاتینیا کوردی ژی پر ئاسانه کو کاینن ل پۆل و کلاسێن مامۆستەیان، بهێڤووسن.

دو:
گەرێ بزانن کو ل رێنڤیسا کوردیا ئارامیێ، هورووفێ هەڤ مەخرەجێ (هەڤدەنگ) ئەرەبی، گشتێ وه گەپەکێ تێنه نڤیسین. دەلیل ژی ڤایه کو ئه￸م ڤان گەپکانا بگشتی ب دەنگەکی بلێڤ دکنی.
تەماش کن👇

"ز": ژ شوونا: ز، ض، ظ، و ذ
"س": ژ شوونا؛ ص، ث، س
هـ : ژ شوونا ح و هـ
ت: ژ شوونا ت و ط
هـ : ژ شوونا "ح" و "ه " فارسی. مینا: هەسەن/هاجی.
موهم:
ە : نیشانا فەتهه یه. مینا: وەرە - ل نڤیسینێ نەبایەد فاسلە بکەڤە ناڤ سامت و موسەڤتان.
ێ: کەسره کشیده یه. مینا: لێ/ رێ/ مالێ
ئ: پرتر ل ئەڤەلێ کەلیمان تێ و ل شوونا دو گەپان: "ع" و "آ" . مینا: ئشق/ ئادەم/ شێئر
ۆ: زەمەیا کەشیده یه:
مینا: ئاپۆ/ هەڤالۆ/ لۆ/ گۆت..
و: زەمەیا قۆله،
مینا: تو/ کو/ دو
ڤ: ڤاڤێ مەلفووزه، مینا: چاڤ/ ناڤ/ باڤ/ ڤرا
و: ڤاڤێ نامەلفووزه. یانێ بلێڤ نابه.
مینا: وەرە/ وار/ ئێوەز
وو: مینا "او" ل فارسی یه.
میناک: چوو/ زوو/ بوو

* بەنا وه تەوافوقێ، ل ناڤ گەپکێن دەنگدار، کەسره￸یا قۆل نێ نڤیسین.
دەما کو ل ناڤ دو سامتان تو موسەڤت تونەبه، هەرەکەتێ ناڤ وان کەسرە یه: مینا:
بر/ پر/ برا/ برن/ بزن و...

ئەگەر ئهتمالەن تشتەکێ دن ژی هەبه، هوون ئازیزانا، ل هەفتەیەکێ خوەندن و نڤیسینێ، ب خوه فام دکن و دهێڤووسن.
قچکێ مەزنان؛ سپاهی لایین
https://t.me/joinchat/SgUrmM2oWWkCbXWE
Forwarded from دِلِستان💚💛
فکر کن مرده‌ایم!

 
عنوان این یادداشت، لابد این بیت مولانای جان را یادتان می‌آورد که:
بیا تا قدر یک دیگر بدانیم
که تا ناگه ز یک دیگر نمانیم...
حق با شماست و منظور من هم همین است.
آنچه شاید بشود به حاشیه‌ی این بیت و غزل شیرین مولوی افزود، این سوال است که؛
این چه رازی است در مرگ، که وقتی آدمی می‌میرد، تازه بی‌عیب و عزیز می‌شود؟ انگار که مرگ، پرونده‌ی پیشین آدم‌ها را از مخ معیوب زندگان بیرون می‌کشد، دور می‌ریزد و به ما امکان می‌دهد، از زاویه‌ای نو به پرونده‌ی سابق نگاهی متفاوت بکنیم. نگاه می‌کنیم و هرچه می‌گردیم، در میان پرونده، جز یادهای خوش و رفتارهای نیک، چیزی نمی‌بینیم. دلخوری‌ها و اختلاف‌ها و دشمنی‌ها، پنداری از صفحات پرونده، برکنده و شسته شده‌باشند، بسیار کم و کمرنگ شده‌اند. هر چه هست، نیکی و مهربانی و بزرگواری است. چرا؟
نمی‌شود فکر کنیم که همین حالا، دوستان و عزیزان ما مرده‌اند و هرگاه به نام و یادشان می‌رسیم، جز ذکر خیر و خوبی آنان نکنیم؟ یعنی نمی‌شود؟ یعنی همینقدر عرضه و ارزش تخیل نداریم و ندارند؟
نمی‌شود تصور کنیم که زبان و فرهنگ قومی و ملی و ارزش‌های انسانی ما مرده‌اند؟ نمی‌شود ببینم که به دست خودمان و براثر تصادف، عزیزان‌مان؛ زبان و هنر و ادبیات و دیگر معنویات زندگی‌مان را کشته‌ایم؟ و بعد بفهمیم که این فقط یک خواب بوده‌است و بعد که بیدار می‌شویم، صمیمانه و مشتاق، بستگان انسانی و فرهنگی‌مان را بغل کنیم، ببوییم و ببوسیمشان و بابت غفلتمان پوزش بخواهیم؟
گاهی زود دیر می‌شود و من می‌ترسم خوابمان بیداری و بخت مجدد نداشته باشد. گاهی فکر می‌کنم همین حالا به قدر کافی مرده‌اند و مرده‌ایم...
نمی‌خواهم سناریوی فیلم‌هندی بنویسم و همه‌چیز را عاشقانه و زلال و زرین و غمگین تصویر کنم. مشکل ما افراط و تفریط‌هایی است که برای ما بدل به فرهنگ رفتاری غالب شده‌است؛
همین حالا که به اطراف نگاه می‌کنم، می‌بینم همه‌ی ما به‌راحتی روزانه شماری از دوستان و عزیزانمان را می‌کشیم و درست در همان حال، برای مردگان پیشین اشک حسرت می‌ریزیم. چقدر بیچاره‌ایم ما! مصداقان روشن خسرالدنیاوالآخره‌ایم...
زبان و فرهنگ و هنر و ادبیات و تاریخ افتخار آمیز هر ملتی و از جمله ما کردها، یکی از مصادیق راستین و دم‌دست غفلت و جنایت خاموش امروز و حسرت بی‌فایده‌ی فردای ماست.
هەرای ژ دەست رۆزگارێ؛
مه ئار بەردا مالا یارێ
هینگا مه دلێ خوه خوەش کر
وە هەنگێ ئەلامەزارێ!
بگذارید، این چند خط را با چند بیت دیگر از غزل آشنای مولانای مهربانمان تمام کنم که شاید مایه‌ی عبرت و اعتبارمان شود؛

کریمان جان فدای دوست کردند
سگی بگذار، ما هم مردمانیم!

غرض‌ها تیره دارد دوستی را
غرض‌ها را چرا از دل نرانیم؟

گهی خوشدل شوی از من که میرم
چرا مرده پرست و خصم جانیم؟

چو بعد از مرگ خواهی آشتی کرد
همه عمر از غمت در امتحانیم

چو بر گورم بخواهی بوسه دادن
رخم را بوسه ده که‌اکنون همانیم....

#سپاهی_لایین
اشتراک سخنان کوردها _کرمانج

https://t.me/joinchat/SgUrmM2oWWkCbXWE
وەرن قەدر بزانن

وەرن قەدرێ زمانێ خوە بزانن!
بێهڤووسن زمێن، تا هین خزانن!
بنیاش و بنگەیا کوردێن مه یەکە؛
بگشتێ رندن و شیرین زمانن!

#هامان_بەهادوریان
@kaniyadil
ئەڤیندار

ئەگەر دینم، ئەگەر ژار و بریندار
ئەگەر ئاوارە مە، بێ یار و بێوار
کەرەم کن، ل قوسوورا من نەنێرن
ئەزم ئاشق؛ ئەڤیندارم ئەڤیندار!

#خالۆقۆچانی
@kaniyadil
ئار

هەرچ تە گۆت، ل سەر چاڤان م دانی
ئەز ئاشقم، ڤیا تو وەخوە زانی
نکا تو چوویی، ئەز وەتەنێ مامه
ئشقا تە جوز ئێر، سەوا دل چ هانی؟!

#زەهرا_نەسیری
@kaniyadil
زمانێ بێ‌چما!

چما ها یه؟ چما خەلکێ مه ها یه؟
چما ژ پار و پرسان، بێ‌تەما یه؟
دەما بێ دەنگه بلبل، چێلەکونده...
چ مایه ژێ، زمان کو «بێ چما» یه؟!

#سپاهی_لایین
@kaniyadil
Bizhan kamkar
najme tajadod&maryam ebrahimpoor
* مەستان ته سلاڤ دکن...

دەنگ؛ بیژەن کامکار
هەڤخوان:
نەجمه تەجەدود و مەریەم ئبراهیم‌پوور
هەنگساز:
تەهموورس پوورنازری و کیخوسرەو پوورنازری

#هەلبەست: مولانا
@kaniyadil
برا

چیک و تڕافم، وەلیکەن ئار نێننم
دەنە دەنە سۆرم، هەما نار نێننم
سا وەرا هەتمەن سوئالە؛ پەس کیمە؟
ئەز ب کولیان را بڕامە، پار نێننم!

#موهەمەدێ_حوسێن‌پوور
@kaniyadil
Audio
*لێ لێ داییک
#فرات و رۆژدا
@kaniyadil
بهار ل کوردستانێ
@kaniyadil
Biharperest
Gülbahar Kavcu
ساقی سا دەخیل
ناسر/رەزازی
*ساقی سا دەخیل
#ناسر_رەزازی
@kaniyadil
Javad HasanZade - Artin Farkhonde - Ratoon Film
Ratoon Film Mashhad - Javad Jafarian
یادگاری
* دەنگ؛
جەڤاد حەسەنزاده
*هەنگ و هەلبەست:
ئارتین فەرخونده
@kaniyadil