کانیا دل
1.23K subscribers
1.48K photos
458 videos
305 files
720 links
بررسی و نقد شعر

نقشه:
https://goo.gl/maps/mGW9jFDJowm

شعر، نقد، نظر:
@kawaspahi
Download Telegram
4_5834905099603806454.mp4
48 MB
* یاواش باژۆ ساروان باشێ
* دەنگ و دیمەن؛
ئەندازیارێ نەمر؛
محەمەد رەحیم رەحیمی

** ئامادەکار: حەسەن حەمیدی
@kaniyadil
Audio
* شکار آهو
* با صدای: شیلان شیروانی
Instagram: @shilan_official

Telegram:
Shilaan_music


@kaniyadil
درد بی‌زبانی، ظلم بی‌سوادی!

در روزگار ما، به اذعان و تاکید علمای فکر و فرهنگ، موضوع خواندن و نوشتن یک زبان، امری نیست که بشود باری به‌هرجهت برگزارش کرد و به دلخواه به آن پرداخت یا از آن گذشت. این موضوع، نه تنها برای یک جامعه حیاتی است که معیار تشخیص مردگی یا زندگی افراد نیز هست.
در میان کردهای خراسان، بخش عمده‌ی مردم همچنان از اهمیت خواندن و نوشتن به زبان مادری غافلند. بر این اکثریت که غالبا گرفتار معیشت و مشکلات سفره و چراغ اند، حرجی نیست. اما آنان که بیشتر می‌دانند و در فضای فرهنگ و زبان و ادبیات فعالند، نمی‌باید موضوع خواندن و نوشتن را مساله‌ای شخصی و کم‌اهمیت تلقی کنند که یا ننویسند، یا هر جور دلشان خواست بنویسند.
نکاتی که شنیده‌ام و احساس می‌کنم ممکن است برخی از بزرگان و زحمتکشان حوزه فرهنگ و ادب و هنر (از جمله هنرمندان و شعرا و پژوهشگران) را از ضرورت کردی‌نویسی غافل کند، این‌هاست:
گروهی فکر می‌کنند چون در کار خواندن و نوشتن تازه‌کارند و ممکن است حین آموزش و نگارش مرتکب اشتباهاتی شوند، لذا بهتر است چنین ریسکی نکنند و به اصطلاح حفظ آبرو کنند.
یا: می‌گویند چون دیگرانی پرچم‌دار خواندن و نوشتن کردی شده‌اند که آوازه‌ی علمی و آکادمیک چندانی در سطح ملی ندارند، پس بهتر است که از آنان دنباله‌روی نکنند.
یا: می‌گویند که مصادر و مراجع امنیتی ایران، مانع از خواندن و نوشتن به زبان مادری‌اند.
یا: می‌گویند خواندن و نوشتن به رسم‌الخط‌های رسمی کردی، به موقعیت شغلی و اداری افراد لطمه می‌زند...
یا: می‌گویند کیبورد مناسب نداریم!
اینها خلاصه‌ی دغدغه‌هاست و من می‌خواهم برادرانه و عاجزانه عرض و خواهش کنم: اینها همه بهانه‌های واهی و عمیقا تاسف‌بار است. دنیایی نیست که اهمیت چیزی را ندانیم یا بدانیم اما به آن توجه نکنیم و سهل‌انگارانه انتظار داشته باشیم دیگران هم بی‌خیال کردارمان شوند.
وقت آن است که این بهانه‌های خشک و خالی را کنار بگذاریم. زمان، زمان خواندن و نوشتن به زبان مادری است. زمان آن است که بفهمیم «بودن» تنها به خوردن و نفس‌کشیدن نیست. برای بودن، باید «متوجه و موثر» باشیم.
ما ناگزیریم یکی از این دو کار را بکنیم:
یا پرچم‌دار عرصه باشیم، یا فروتنانه دنباله‌روی کنیم. هر دو کار هم شدنی است. اما در میانه و معلق‌ماندن بدترین انتخاب است.
وانگهی دستور نوشتار زبان ما، در هر دو شیوه‌ی لاتینی و آرامی مشخص است و فراگیری آن زمان زیادی نمی‌برد.
چنانچه این موضوع را جدی نگیریم، نه تنها زبانمان از دست می‌رود که زحمات پژوهشگران و کتاب‌نویسان کرد خراسان برای حفظ و تثبیت زبان ما نیز، با نخریدن و نخواندن کتاب‌ها، به دست خودمان برباد می‌رود.
سال 1400، باید سال توسعه‌ی خواندن و نوشتن کردی در میان ما باشد. در هر موقعیت و مقامی که هستیم بدانیم؛ بی‌توجهی به نوشتن و خواندن کردی، بیش از غلط نوشتن و غلط خواندن، نشانه‌ی بی‌سوادی ماست؛
زمانێ مه شناسناما مه یه. خوەندن و نڤیسینا مه، سەنەد و بەلگەیا ڤێ ناسناما یه.
#سپاهی_لایین
@kaniyadil
کانیا دل pinned «درد بی‌زبانی، ظلم بی‌سوادی! در روزگار ما، به اذعان و تاکید علمای فکر و فرهنگ، موضوع خواندن و نوشتن یک زبان، امری نیست که بشود باری به‌هرجهت برگزارش کرد و به دلخواه به آن پرداخت یا از آن گذشت. این موضوع، نه تنها برای یک جامعه حیاتی است که معیار تشخیص مردگی…»
بانو جهان - خجه لوره
@valat_ir
بانوو جەهان- خەجێ لۆره
@kaniyadil
حسرت
شیلان
*هەسرەت
دەنگێ؛ شیلان شیروانی
@kaniyadil
SHilan-Mah pishanoo-Stereo Out-
shilan
*ماەپیشونی
# با صدای: شیلان شیروانی
@kaniyadil
مایینده

ژە رێ کووچان تەنێ کوورە رێیەک ما
ژە شڤانان تەنێ ناڤ و نێیەک ما
ژە وەقەس پسمام و دۆتمام و خوارزێ
برا، سا مە تەنێ باڤە و دێیەک ما!

ماندگار

از کوچ‌راهیمان، تنها کورە راهی ماندەاست
از چوپانان فقط نامی و نی‌یی مانده است
از آن همه پسر ودخترعمو خواهرزاده...
برادر! تنها برایمان پدر و مادری مانده‌اند...

#محمد_قربانی - شمال خراسان
@kaniyadil
هەڤالێن هەڤکانی، دەمباش

«رۆژا ئاشقان» یا ب گۆتنا خارجیان؛ "والنتین‌دی valentine day"، ل وه رندێن ئەڤیندار و ئاشقێن هەستیار و کوردێن دل ب ئشق و دلدار، پیرۆز به💛❤️💚
@kaniyadil
ئیمان

سوێ جارێ کو رەفشا ته دوینم
ژه سەر کەنێ ته، قورئانێ دخوینم
تو کو پێغەمبەرا ڤی ملەتا یی
مەگەر ئەز کاینم ئیمانێ نەئینم؟!

**
بشکڤ

شێئران دسترمه
ب کەلامێن ئیرۆ
ل سەر ژانێن ئیرۆ
سا ئشقێن ئیرۆ
لێ
ب زمانەکێ دەلال
سا زەمانەکێ دەرەنگ
سا کەسەکێ دوور....
شێئران دسترم
و نزانم کو
کی قەرارە ژ وان هەز که؟
کی قەراره بخوینه؟
و کی فام بکه؟
لێ
دیسا ژی دسترمه
مینا گولەکی کو
ل چنگێ چیێکی
ل ناڤا چار تووم تیکانێن بلند
دشکڤە
و رند دزانه کو
قەرار نینه
کەسەک وێ ببینه
ب جوز بەرفێ
و بایێ!

#سپاهی_لایین
@kaniyadil
Forwarded from Gulîl
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
کلام/ستران; #یارا_دوور
دەنگ; #ڕۆژان_جەلالی_بەردەر
هەلبەست; #ئەلی_رەجەب‌زادە_گولیل
دیڤان; #یەدی_شاکری
میکس و رێک‌وپێک‌کرنا مووزیکێ
#کامیار_باتمانی
ئامادەکار; #ئۆمید_جەلالی_بەردەر
ستدیۆ; #گولها
سپاسیەک تایبەت ژ برێز #مێهراب_ئەلایاری

ترانە; #یار_دور
صدا; #روژان_جلالی_بردر
شعر; #علی_رجب‌زاده_گلیل
دیوان; #یدالله_شاکری
میکس و تنظیم موزیک; #کامیار_باتمانی
تهیه کننده; #امید_جلالی_بردر
استدیو; #گلها

سپاس ویژه از جناب; #مهراب_الله‌یاری

@Kaniyadil 🍀
ROJAN-2021
خەم ژ دلێ من را بوو یار
کەنێ ژ لێڤێن من کر بار
ژ بەر هەسرەتا ئەشقا تە
هێسترێن من بوونە رووبار

غم با دلم شد یار
خندە از لبهایم کوچ کرد
از برای حسرت عشقت
اشکهایم بە مانند رودخانە شد
*
تو بەهمەنێ دل بێ‌هەدوور
ئەز گولنارا ژ وارێ دوور
دشەوتن ل ناڤ ژانان;
ئەم مینا فندێ هوور و هوور

تو بهمن دل بی قرار
من گلنار دور از دیار
میسوزیم در میان رنجها
ما همچون شمع ریز و ریز
*
تو چوویی مالا من بوو سار
ژین ژ من را بوویە دژوار
چ بکم کودا هەرم ئەز
سەر دلێ من دا ما سەد بار

تو رفتی و خانەام سرد شد
زندگی واسم دشوار شد
چکار کنم, بە کدام سو روم
بر دلم صدتا بار مانده
*
هاتنا تە هەڤالێ دین
ل من ڤەدگەرینە ژین
تینا وێ ئەڤینا شیرین
قوەتێ ددە دل و جین

با آمدنت ای معشوقه دیوانه!
زندگی به من برخواهد گشت
حرارت آن عشق شیرین;
قوت به دل و جانم میدهد...

کلام; #یارا_دوور
دەنگ; #ڕۆژان_جەلالی_بەردەر
هەلبەست; #ئەلی_رەجەب‌زادە_گولیل
دیڤان; #یەدی_شاکری
رێک‌وپێک‌کرنا مووزیکێ و میکس
#کامیار_باتمانی
ستدیۆ; #گولها
ئامادەکار; #ئۆمید_جەلالی_بەردەر

@Kaniyadil 🍀

@palkanwelatame 👈🍃🌸
ئشقا کورمێنج

ژیان و مال، ب ئشقا خوە دکە گەرم
هەموو ئاستەنگییان،ئارام دکە نەرم
ب دۆرا هەر چ کورمانجه بگەڕم
ل لێڤان کەنه، ل چاڤان،حەیاشەرم

عشق کُرمانج

زندگی و خانه را با عشق،گرم می‌کند
از مشکلاتش به آرامی عبور می‌کند
به فدای هرچه کورد کرمانج بشوم
که بر لبانش خنده و چشمانش پر از نجابت است.

#محمد_حسین_پور
@kaniyadil
نامشان می‌درخشد بر نان و خون....

آیا نامی از زنان کولبر کورد شنیده‌اید؟
آنان حتی بر بلندای کوه و زیر بار سنگین هم، کمتر دیده و شنیده می‌شوند...

کولبر

در هوای وحشی بوران و بهمن می‌گذشت
در دل توفانی از شلاق و شیون می‌گذشت

کولبر، با گام‌ لغزان، کوره‌راه کوه را
بار نان بر دوش و زخم سفره بر تن، می‌گذشت

در دلش گردابی از اندوه یک تاریخ تار
در سرش گاهی خیال صبح روشن، می‌گذشت

چندمین باراست؟ این را از خودش پرسید باز
باز اما ناگزیر، از مرزِ بودن، می‌گذشت...

‌هر دوسوی مرز، مُلک هم‌زبانان بود و او
در دو سمت کوه هم از خاک دشمن می‌گذشت!

کولبرها، مرز و مین و تیر و سیم‌ خاردار
یک قطار زنده‌ روی خط آهن می‌گذشت...

**
فخر مردان، ماه کردستان من، زیبای من
رو‌ی‌زرد و داغدار و گل‌ به‌دامن، می‌گذشت...

ماه، با آن پشتِ خم برکوه می‌لغزید، یا
زیر بار ماه بودن، دلبر من، می‌گذشت؟

مرزبان، حتی پس از شلیک هم باور نکرد
اینکه درآن هیبت مردانه، یک زن می‌گذشت!

* سپاهی لایین/ از کتاب رندان خراسان
@kaniyadil
4_5866115029216004672.mp3
21.8 MB
مووزیکا کوردی؛
مامۆستا ئەزیزی
اجرای قدیمی و زیبای
استاد حسین عزیزی
@kaniyadil
Audio
لۆره لۆرە

لۆره لۆرە بەرخا شیری
تە لار دەکم نەدی گیری

لۆره لۆرە گولا چیان
وە بینی تە تێمە گیان

لۆره لۆرە قەوسە سارە
وە سەر تە دا کەن ببارە

لۆره لۆرە کا ڤا تاڤا
لۆرکێ خوە بکم زاڤا

لۆره لۆرە چاڤ و چرا
خوەدێ گر کە تە سا من را

لۆره لۆرە شیرین فەکێ
رادەجینم هێلانەکێ

لۆره لۆرە نورێ چاڤان
مالان جل کەم وە کولاڤان

لۆره لۆرە لە کێلەگێ
رادەژینم هێلانەکێ

لۆره لۆرە لە دل بەندی
ئالەک شەکەر ئالەک قەندی

لۆره لۆرە زمان قەندێ
بکمە زاوا لە کی هەندێ

لۆره لۆرە زوو گر بوی
تەولە خزانێ پر بوی

لۆره لۆرە برخێ قەرێ
نێلم بوینی دەرد سەرێ

لۆره لۆرە بەرخا قاشی
تو ژە دنیێ، سا من باشی

#هەلبەست: محەمەد قوربانی- ئسفەراین
#دەنگ: مەهسا محمەدی (سێڤین)- بژنۆرد
@kaniyadil
Audio
خوەدایێ گر...

خوەدێ یۆ گەر تە دل سینگی مەدا چاند ببێژە بۆی چ تە دل ژە مە بزداند
دلێن چاندی بە دەستێن خوە دکی خوین
دکی کو ئەم ببن ژینا خوە دا دین

چ دل خواشی دبێژی ئەز خوەدێ مە
دلۆڤانتر ل وە ژ باڤ و دێ مە
دبێژی چێکەرم ئەز چێکارا گر
ئەرێ ئەز خوادیا گشتی دونێ مه

بەری کو تو مە چێکی گر نبووی؟
تو زانایێ ل سررێن پر نەبوویی؟
مەزنتی کو ل تە تێ راستە بێ شک؟
بەری مە ما تو هێژاتر نەبوویی؟

ب چێ کرنا مە تو بووی خودان هەش؟
کو مە چێ کی بکی رێ بەر مە دا رەش
مە بسپرێری دەڤێ هۆڤین مرۆڤ کوژ
کو تا رەنگێن بە ژ خوینا مە لالەش؟

#هەلبەست و دەنگ:
ئەلی هەیدەری

@kaniyadil
Forwarded from اتچ بات
‍ ئەز فام ناکم!

من قەت فام نەکریه کو؛
چەره دبه کوردەک ب هەڤالێن کورد و مالباتا خوه را ب کوردی گەپ نەکه؟!
و ئەز هینا فام ناکم کو؛
چەرە دبه زانایێ زمانێ خوه بی، دلبێشێ فەرهەنگا خوه بی، ب کوردی گەپ بکی و بنڤیسی، لێ ژ ته را موهم نەبه کو:
چەره بنڤیسی؟
کوردیا خوه دروست بنڤیسی ئان ئشتوا؟
یانێ سەختیا راست‌نڤیسینێ چیه؟
ئایا ئینسان نکاره تەنێ 2 رۆیان سا هێڤووسینا رێنفیسا رەسمی و زانستی یا زمانێ خوه، تالاش که و خوە بکە زەهمەتیێ؟
یانێ کوردەک فام ناکه کو "نەنڤیسین و نەخوەندن"، بنگەها پەریشانی و ئشکەستنێن تاریخیێ مه کوردان بوویه؟
براستی ئەڤ چیه کو ئەم فام ناکنی. دڤێ ئەم ژ خوه پرس کنی؛
زیانا نەزانینێ ژ ئاڤروویا من را زێدەتره، ئان زەهمەتا هێڤووسین و ب‌کارئانینا رێنڤیسا کوردی؟
........
زمانێ مه زمانەک ناڤ‌گرانه
ل لێڤان كەنه، ئەما دل وه‌ژانه
چما هالی نەبوو كەس ڤی زمانا؟
ژ من تێ، ڤا زه‌مانا بێ زمانه!
* ئەڤ نڤیس، پێشکەشا منه ب مناسبەتا 2 یێ ئسفەندێ (21 فوریە)؛ رۆژا زمانێ زکماکی و رۆژبوونا کەچا من سوەیدا.

Ez fam nakim...

min qet fam nekirîye ku;
çawa dibe kurdek bi hevalên kurd û malbata xwe re bi kurdî nepeyive?
û ez hîna jî fam nakim ku; çawa dibe zanayê zimanê xwe bî, dilbêşê çanda xwe bî, bi kurdî bi'axivî û bi kurdî jî binivîsî, lê ji te re muhim nebe ku:
çawa binivîsî? kurdîya xwe şaş binivîsî an baş?
Gelo, dijwarîya nivîsînê çiye? Ma meriv nikare tenê 2 rojan ji bo hêvûsîna rênivîsa fermî û zanistî ya zimanê xwe, xwe bike zehmetîyê?
ma meriv fam nake ku nenivîsîn û nexwendin, bingeha bêbextîyên dîrokîya me kurdan bûye?
Birastî ev çiye ku em fam nakin. divê em ji xwe pirs kin;
Xisara nezanînê ji min re zêdetir e an zehmeta hêvûsîna rênivîsa kurdî?
.....
Zimanê me; zimanek navgiran e
Li lêvan ken e, ema dil bijan e
çima halî nebû kes vî zimana?
Ji min tê, va zemana bêziman e!!
*ev nivîs, pêşkeşa mine bi minasibeta 2 yê êsfendê(21ê fiwrîyê); roja zimanê zikmakî û rojbûna keça min Siweyda.

من نمی‌فهمم

من هرگز نفهمیده‌ام که چطور ممکن است یک کرد، با دوستان کرد و خانواده‌اش، به زبان مادری سخن نگوید؟
و من هنوز نمی‌فهمم که:
چطور ممکن است یک نفر، زبان و فرهنگش را دوست داشته باشد، کردی سخن بگوید و حتی کردی بنویسد، اما هنوز نتواند کردی را علمی و رسمی بنویسد و برایش مهم نباشد که درست می‌نویسد یا غلط؟
مگر چقدر دشوار است که انسان 2 روز وقت بگذارد و درست‌نویسی زبانش را بیاموزد؟ مگر ما نمی‌دانیم که اساس بدبختی تاریخی کردها نخواندن و ننوشتن است؟
براستی چه چیز را نمی‌فهمیم؟
باید از خویش بپرسیم که:
زیان حیثیتی نادانی برای من بیشتر است یا زحمت آموختن و به‌کاربستن یک رسم‌الخط ساده‌ی کردی؟
.....
زبان ما، نامی ارجمند و باشکوه دارد
زبانی که لبخند به لب دارد و داغ بردل
پس چرا هیچ‌کس این زبان را نشنیده است؟
گمان کنم این زمانه، زبان سخن گفتن ندارد!
*این یادداشت کوتاه را به مناسبت دوم اسفند(21 فوریه)، روز زبان مادری و زادروز دخترم سویدا نوشتم. ارادتمند: سپاهی لایین
رۆژا مه پیرۆز به💛❤️💚

2 یێ مەها ئسفەندێ(21 فڤریه)؛
رۆژا زمانێ زکماکی (زمانێ داییکێ) ل گشتێ کوردین زمانپارێز و خوەباوەر پیرۆز به.

ملتی که زبان مادری خود را فراموش کند، مانند فردی زندانی است که کلید زندانش گم شده باشد .
" آلفونس دوده "

🔹21 فوریه ( ۲ اسفند) روز زبان مادری بر همه‌ی حافظان زبان مادری مبارک باد.
@kaniyadil
رۆژامه
و رۆژا پاراستنا زمانێ داییکێ، ل کوردێن زانا و زمانهەز پیرۆز به💛❤️💚

مطابق اعلام سازمان جهانی یونسکو، کسی که نتواند بە "زمان مادری" خود بخواند و بنویسد، بی‌سواد محسوب می‌شود!

21 فوریە، 2 اسفند؛
روز جهانی زبان مادری گرامی باد.
@kaniyadil
رۆژا زمانێ زکماکی پیرۆز به.😘🌺

روز زبان مادری فرخنده باد.

هند، کشوری با بیست و دو زبان رسمی آموزشی

دولت هند از سال ۱۹۶۸ در اکثر ایالات این کشور نظام آموزشی سه‌زبانه را اجرا می‌کند که طبق آن دانش‌آموزان ساکن ایالات هندی‌زبان موظفند در طول دوران تحصیل انگلیسی، هندی و یکی از زبان‌های رایج در هند (ترجیحا یکی از زبان‌های جنوبی) را بیاموزند و دانش‌آموزان ساکن ایالات غیر هندی‌زبان در طول دوران تحصیل موظف به یادگیری زبان‌ایالتی خود، هندی و انگلیسی هستند.

قانون اساسی هند و حقوق زبانی

اصل ۳۰ قانون اساسی کشور هندوستان:

بند ۱)
تمامی اقلیت‌های زبانی یا مذهبی حق تاسیس و مدیریت موسسات آموزشی منتخب خود را خواهند داشت.

بند ۲)
هنگام تخصیص کمک‌های دولتی به موسسات آموزشی، نبایستی هیچ‌گونه تبعیضی بر مبنای اینکه موسسه توسط کدام اقلیت زبانی یا مذهبی اداره می‌شود، صورت گیرد.

اصل ۳۵۰
بند ۱)
تلاش هر ایالت یا هر مقام محلی در ایالت بایستی این باشد که تسهیلات کافی برای آموزش به زبان مادری در مراحل ابتدایی جهت کودکان متعلق به گروه‌های اقلیت زبانی فراهم باشد.
همچنین رییس جمهور می‌تواند جهت تضمین ارائه چنین تسهیلاتی، دستوراتی را به هر ایالت صادر کند.

در یک کشور چندزبانی مثل ایران عزیز که متکثر و متنوع و رنگارنگ است، آموزش به زبان مادری و تحصیل به زبان مادری، یعنی پایان دادن به تبعیض زبانی و تبعیض فرهنگی و انسانی برای ساکنان آن کشور و حفظ زبانهای دیگر مردم این جغرافیا.

زمانێ مه ناسنامه مه یە😘
کوردنۆ! ب کوردی بخوینن و بنڤیسن.
@kaniyadil