▪️نهی از غلو و زیاده‌ روی در مدح پیامبر ﷺ

غلو: یعنی تجاوز از حد.
الله متعال می‌‌فرماید:
«در دینتان زیاده ‌روی نکنید».
النساء: ١٧١

اطراء: مدح بدروغ و تجاوز از حد است، و منظور از غلو در حق پیامبر ﷺ تجاوز از حد در بیان مقام و منزلت اوست. بطوریکه پیامبر ﷺ را از مرتبه عبودیت و رسالت بالاتر ببرند و برخی از خصوصیات الوهیت را به او بدهند و از او کمک و فریادرسی خواسته و به او سوگند بخورند.

منظور از اطراء این است که در مدح پیامبر زیاده‌روی شود، در حالی که پیامبر ﷺ از آن نهی کرده و فرموده: «در مدح من از حد تجاوز نکنید، همان گونه که نصاری درباره عیسی عليه السلام غلو و زیاده‌ روی کردند و بعضی از صفات الوهیت را به او دادند، بگویید: عبدالله و رسول او».
و وقتی بعضی از اصحاب به او می‌‌گفتند: «تو سید مایی». می‌‌فرمود: «سید، الله تبارک و تعالی است». و وقتی که می‌‌گفتند: «تو از لحاظ نعمتی که الله به تو داده با فضل‌ترین و بزرگترین ما هستی»، فرمود: «همین سخن یا قسمتی از آن را بگوئید، و در سخنان تان زیاده ‌روی نکنید، و شیطان شما را اجیر نکند». و وقتی مردم به او می‌‌گفتند: «ای رسول الله! ای بهترین ما! و پسر بهترین ما! سید ما و پسر سید ما!». می‌‌فرمود: «ای مردم! در سخنانتان زیاده‌ روی نکنید، شیطان شما را فریب ندهد، که من محمد بنده‌ی الله و رسول او هستم، دوست ندارم که مرا بالاتر از مقامی که الله به من داده، ببرید».

❍ پیامبر ﷺ دوست نداشته که او را با الفاظی مانند: «تو سید مایی»، «تو بهترین مایی»، «تو بزرگ‌ترین مایی»، «تو افضل مایی» مدح کنند، در حالی که او بطور مطلق افضل و بهترین خلق بود.
اما پیامبر آنان را از به کار بردن این صفات نهی می‌‌کرد، تا غلو و زیاده‌روی احتمالی را بخاطر حمایت از توحید، از آنها دور کند و آنها را راهنمایی می‌‌کرد که او را با دو صفت از صفاتی که بالاترین مراتب عبودیت است وصف کنند، که در آن دو صفت هیچ غلو و خطری و خللی برای عقیده ندارد و آن دو صفت «عبدالله» و «رسول الله» است.

❍ پیامبر ﷺ دوست نداشت که او را از مقامی که الله به او داده و برگزیده بالاتر ببرند. در حالی که بیشتر مردم با امر او ﷺ مخالفت کرده و طلب کمک و فریادرسی از او کرده و به او سوگند می‌خورند و از او چیزهایی می‌خواهند که باید فقط از الله بخواهند.

↶ مردم در مراسم مولود خوانی، قصاید و سرودهایی می‌‌خوانند که در آنها بین حق الله و حق رسول هیچ فرقی قائل نمی‌شوند!!!
علامه ابن قیم رحمه الله در نونیه اشعارش می‌‌گوید:
«الله حقی دارد که فقط لایق اوست، و بنده او [پیامبر] نیز حقی دارد و این حق متفاوت است. این دو حق را یکی نکنید که هیچ تفاوت و نزدیکی با هم نداشته باشد».


شيخ صالح بن فوزان حفظه الله تعالى
شرح كتاب توحيد 📚


✈️/@kalamehacademy