ژاورودخبر

و دماو ماڕایش سەرەنجە مدٚا کە کوزەکێ پەڕە بیێنێ جە گیواو ئەرزەنی و ۳قەباڵێ و بەڵگێ چنەش بیێنێ.

شێخ عەلائەدین ئی یەرەقەباڵێشە دەیش دەسوو دوکترسەعیدخانی کوردەسانی و ئادٚیچ قەباڵەکێ وقەوڵنامەکێشا بەردێ پەی ئێنگلیسی و دەیش دەسوو دوکترئێدوارد براون "وەرخێزشناس و شەرق ئەژناسی نامدار. دوکتربراون بە یاردٚی و پروفسورمنس خەت و زوان ئەژناسی گەورەو یونانی،ڕەمزوو بەڵگەکا مژناسا.ئی بەڵگێ ۳ قەوڵنامەو کرایەو زەمینی بیەن کە یۆ ئەچانیشا بە زوانی پەهلەوی و خەتی سوریانی نویسیەنێ (٨٨ ساڵێ وەڵ جە ئەدٚابیەو حەزرەتوو عیسای)

دوێ نوسخێ تەرێش بە زوان و خەتوو یوونانی نویسیەنێ و مانا و مەفهووم هەر دوێشا یۆنێ.ئی دوە نوسخە جە زەمانوو فەرهادی چوارم یۆ جە پادشاکاو ئەشکانی،نویسیەنێ(۲۱ و ۲۲ وەڵ جە ئەدٚابیەو حەزرەتوو عیسای). ئی قەباڵێ جە ڕاسینە ئەسای و ورەتەی باخوو هەنگوورێ (مێوەی). هەرپاسەیچ ئی بەڵگێ ئانەیە میاونا کە ئەچا ڕۆزگارەنە هەورامان چێروو دەسەڵاتوو دەوڵەتوو ئەرمەنێستانی بیەن.بە واتەو ئایەتوڵڵا مەردوخی:

حاکێم و دەسەڵاتداروو هەورامانی ، جە ئاوەختەنە ، بەهمەنی یەروم جە نەسڵوو و بەهمەنوو ئەوەڵی کوڕوو ئەسفەندیاری بیەن.

زوان

زوانی هەورامی جە ڕاسیەنە،هەر زوانی مادی" و ڕێخە و ڕیشەش زوانی ئاریایی قەدٚیم (ئانزان)بیەن.ئانزان تاتە و بابەو تەماموو زوانەکاو:مادی،هێندی، پارسی، عیلامین و نزیکەو یەرێ هەزارساڵێ وەڵ جە ئەدٚابیەو حەزرەتوو عیسای، ئاریائیەکێ قسێشا پنە کەردەن،کە جە ویەروو ڕۆزگاری شاخە شاخە بیەن و فرەیچ فاڕیان.

ئارۆ زوانی فارسی،پەیوەندی وێش چەنی زوانی فارسی قەدٚیمی جە دەس دان و واژێ و جوملێ فرێش جە زوانەکاو عەرەبی ، تورکی و مەغوولی تێکەڵوو زوانەکەیش بیێنێ و شکڵ و فێعلەکێش فاڕیەنێ و نویستەی بە زوانی سادە (زوانێو کە جە پورسپوولیسوو هەسارەو فارسی، نویسیا بێ)فرە سەختەو بیەن.بەڵام بە پێچەوانە زوانی هەورامی ئەچی قاعێدە و یاسا دوور بیەن.

هەورامی زوانەکێ واژێ فرێشا جە عەرەبیەو نارووێنێ دلێ زوانەکەیشا و شکڵ و یاساو فێعلەکێشا ،کەم هەتا کورتێو پارێزنەینێشا.جە زوانی هەورامینە فێعلێ،قاعێدە ،شێوە و ڕازوانی تایبەتش هەنێ و ئینە وێش سەرکەوتەی و ئێمتیازی جیاواز پەی زوانی هەورامین.

مەسەلەن پەی ژەن و پیای و نێر و مای قاعێدە و دەسوور زوان جیاوازش هەن و جە نویستەینە دیاری کریۆ کە وەردەنگت ژەنی یام پیان ،بەڵام جە زوانەکاتەری کوردی و فارسی ،نیەن یام بۆش فرە کەمتەرەن.

هومایون موحەممەدنژاد/مەریوان

گیریان جە هاڵیگای قەسالەین(فەزای مەجازی)

۱۱ومانگەو نەورۆزوو ساڵەو۱۳٨۹کۆچی ڕۆجیاری

@hawramanhaneberchem

2.2K viewsکوردستان 20, 17:39