جشن‌های ایرانی
1.19K subscribers
3.51K photos
473 videos
40 files
427 links
آگاهی‌های سودمند درباره جشن‌های ایرانی و زمان برگزاری آن‌ها بر پایه تقویم رسمی کشور
@JASHNHA2
Download Telegram
Forwarded from رویدادهای ایران
به پویش مردمی " قلیان ها را گلدان کنیم" با همراهی هنرمندان و ورزشکاران بپبوندیم. @T0P_NEWS
Forwarded from رسول قشقایی
برگزاری مراسم سنتی ایل قشقایی (جشن عروسی)
شیردوشان عشایر سبزکوه در بخش گندمان چهارمحال بختیاری. نگاره: بانو پروین احمدی @JASHNHA2
پشم بران عشایر سبزکوه در بخش گندمان چهار محال بختیاری. نگاره: بانو پروین احمدی @JASHNHA2
@JASHNHA2
🔴 جشن کلوخ انداز
.
⬅️ جشن کلوخ انداز در آخرین روز ماه قمری شعبان، که از روز بعد آن، ماه رمضان آغاز می‌شود؛ برگذار می شود. جشن کلوخ‌اندازان یا برغندان از سده‌های چهارم و پنجم هجری‌قمری (دهم و یازدهم میلادی) در میان مسلمانان ایران معمول بوده است. بیهقی در کتاب تاریخ خود به این جشن با نام « کلوخ‌انداز » اشاره می‌ِکند و می‌نویسد: « امیر به نشاط این جشن و کلوخ‌انداز که ماه رمضان نزدیک بود، بدین کوشک و بدین باغ‌ها تماشا می‌کرد و نشاط شراب می‌بود، پس ماه روزه را کار بساختند و روز دوشنبه روزه گرفتند » (بیهقی، ۵۰۰). نزاری‌قهستانی از شاعران اسماعیلی مذهب سدهٔ هفتم و هشتم (۷۲۰–۶۴۵ ق)، از این جشن با نام برغندان و باده‌نوشی در آن بارها یاد کرده است.
.
⬅️ مؤلف « برهان قاطع » در معنای « برغندان »، آن را جشنی می‌داند که به مناسبت آمدن ماه رمضان در آخرین روز ماه شعبان می‌گرفتند و آن را کلوخ‌اندازان هم می‌گفتند. همو در ذیل « کلوخ‌انداز »، یک معنای آن را نام « سلخ ماه شعبان » و معنای دیگر آن را « سیر و گشت و شرابخواری و عیش و عشرتی » می‌نویسد که « در آخر ماه شعبان کنند و آن را کلوخ‌اندازان هم می‌گویند ».
واژهٔ « برغندان » یا « برقندان » رایج در زبان فارسی و فرهنگ ایرانیان، صورت دیگر واژهٔ « بارکندان » یا « باری گندان » ارمنی است. احتمالاً این جشن با نامش از فرهنگ ارامنه به فرهنگ ایرانی وارد شده. بارکندان یا برغندان با جشن « کلوخ‌اندازان » ایرانیان در روز پیش از فرا رسیدن ماه رمضان درآمیخته و از رسم‌های همگانی مردم شده است.
.
⬅️ کلوخ‌اندازان در بیشتر نقاط ایران برپا می‌گردیده است و به همین نام و یا نام‌های « کلوخ خیسون »، « کلوخ خیسان » (در روستاهای فرنق و خمین)، « گل خندانی » (در قزوین)، « کُلوک‌اندازان » (در شیراز، کُلوک به کوزهٔ سفالین دهانه‌گشاد گویند) و «سنگ‌اندازان » (در اکثر نقاط کرمان) معروف است.
در این روز، مانند روز « سیزده نوروز »، مردم بیشتر نقاط ایران معمولاً از خانه‌ها بیرون و به دشت و باغ می‌روند و خوراک‌هایی مخصوص آن روز می‌پزند و می‌خورند. مثلاً: در یزد، نوعی آش که به آن « شولی » می‌گویند، و اگر رمضان به زمستان بیفتد، شلغم یا سیب‌زمینی پخته، خوراک مخصوص جشن کلوخ‌اندازان است.
.
⬅️ در سبب نامیدن این روز به « کلوخ‌اندازان » در فرهنگ عامهٔ مردم ایران، تعبیرات و تبیینات گوناگونی آمده است. مثلاً مردم صغاد آبادهٔ فارس می‌گویند: در قدیم مردم در غروب روز آخر ماه شعبان، از خانه بیرون می‌رفتند و هرکس کلوخی برمی‌داشت و رو به قبله می‌ایستاد و آن را به زمین می‌انداخت و در حال انداختن کلوخ می‌گفت: « خدایا! گناهان و کارهای بد گذشته را شکستیم و خود را آمادهٔ عبادت و روزهٔ ماه رمضان کردیم ». یا قمی‌ها بعدازظهر این روز با ساز و نقاره به محل « دروازه قلعه » می‌رفتند و پس از ساز و نقاره‌زدن و چوب بازی‌کردن، هرکسی کلوخی برمی‌داشت و به قصد و نیت این‌که خدا توفیق روزه‌گرفتن به او بدهد، کلوخ را در آب خندق دروازه قلعه می‌انداخت.
.
⬅️ مردم شیراز « کُم » (شکم) را به « کُلوک »، کوزهٔ شکم‌دار تشبیه می‌کردند، که در شب اول ماه رمضان، انواع خوراکی‌ها را در شکم همچون کوزه می‌ریختند. در مورد پُرخوری در روز « کُلوک‌اندازان » نیز این ضرب‌المثل را به‌کار می‌بردند: « یک روز تَنْگِ کُم، ‌یک روز مرگِ کُم »؛ یعنی روزی شکم جای خوردن ندارد، و روزی هم از نخوردن می‌میرد!
بیرون‌رفتن مردم از خانه و برگرفتن و دورافکندن کلوخ در آخرین روز ماه شعبان به احتمال فراوان به نشانهٔ ترک عیش و عشرت و باده‌نوشی در ماه مبارک روزه‌گیران و دورکردن دیو گناه باده‌نوشی از خود بوده است. این آئینی بازمانده از آئین‌های کهن ایرانیان دورهٔ پیش از اسلام بوده که با دگرگونی نظم و روال زندگی عادی مردم در تغییر ماه همراه بوده است.
.
⬅️ مردها از روی حسابی که می خواستند به پیشواز رمضان که از سه روز تا یک روز قبل از آن بود بروند به اصلاح و حمام رفته سرها را تراشیده ریش ها را توپی و محرابی و قبضه ای و دورگیوه ای آرایش داده حنایی ها حنا بسته خضابی ها خضاب می گذاشتند و به قول خودشان دیگ و دیگ ور و ملاقه را سفید می کردند و زن ها بند و برمه مفصل نموده طاس و دولچه را به سفید گری می دادند و حمام سفت و سختی رفته بزک های تند و تیزی کرده قشنگ ترین لباس ها را پوشیده لذیذ ترین غذا ها را پخته همراه شیرینی آجیلی که مردها از کوچه می آوردند عیش را برقرار و از یک تا هر چند باری که توانایی مرد بود کلوخ اندازان می گرفتند و به نمونه اشعار زیر را می خواندند:
آبجی خانم یادت نره امشبو شوور و بگو خوابت نره امشبو
بگو واست آب حیات آوردم بزار تو لپت که آبنبات آوردم
آداب و رسوم مشترک ارمنیان و ایرانیان: جشن برغندان و باریگِندان
@JASHNHA2
جشن برغندان و باریگندان از جشن‌های مشترک ایرانیان و ارمنیان است که افزون بر تشابه اسمی، آداب و سنن برگزاری آن‌ها نیز شبیه هم است، برگزاری این‌گونه جشن‌ها بازگو کننده تاثیر فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان و ارمنیان بر یکدیگر است. این جشن پیش از فرا رسیدن ایام روزه برگزار می‌شد و هر دو قوم جشن می‌گرفتند. در روزگار پیشین، ایرانیان روزهای آخر ماه شعبان را که نزدیک شدن ماه رمضان را نوید می‌داد، با جشن و سرور سپری می‌کردند.
مدت زمان برگزاری جشن برغندان هفت تا ده روز بود. هیچ یک از کتب فرهنگ‌ فارسی به مراسمی که در جشن برغندان اجرا می‌شد، اشاره‌ای نکرده‌اند. دهخدا درباره جشن برغندان می‌نویسد: برغندان، سنگ ‌اندازان(صحاف الفرس)، کلوخ اندازان(یادداشت مولف) جشن و نشاطی را گویند که در ماه شعبان سبب نزدیک شدن ماه رمضان می‌کنند.
رمضان می‌رسد اینک دهم شعبان است
مِی بیارید و بنوشید که برغندان است
تو چه گویی در آخر شعبان
زده یک هفته طبل برغندان
دهخدا درباره سنگ‌ انداز چنین توضیح داده است: سنگ انداز(برق انداز) کلوخ انداز و آن جشن و سیر و گشتی باشد که دم آخر ماه شعبان کنند و آن را سنگ انداز گویند.
علی اکبر نفیسی روز آخر ماه شعبان را کلوخ انداز نامیده و در فرهنگ نفیسی می‌نویسد: برغندان، جشن و نشاطی که به‌واسطه نزدیک شدن ماه رمضان در دهه آخر ماه شعبان بگیرند و نام روز آخر ماه شعبان کلوخ انداز گویند.
فرهنگ عمید می‌نوسید: برغندان، جشن و مهمانی و عیش و عشرتی که در روزهای آخر ماه شعبان کنند برقندان هم گفته‌اند. کلوخ انداز و کلوخ اندازان نیز می‌گویند. به معنی پایان ده روزه هم گفته‌اند.
فرهنگ آنندراج می‌نویسد: جشن و نشاطی را گویند که ماه شعبان به نزدیکِ آمدنِ رمضان کنند و به این معنی به جای حرف ثالث قاف هم آمده است.
باریگندان به معنی زندگانی نیکو، ‌سرور و شادمانی و فراوانی نعمت است. این جشن از جشن‌های پیش از مسیحیت ارمنستان است، و همزمان با جشن ناواسارد برگزار می‌شد. در جشن باریگندان عامه مردم شرکت می‌کردند. روحانیان کلیسای ارمنی، بدون توجه به مقام و درجه یکدیگر،‌آزادانه به گفت‌وگو می‌پرداختند و عقاید و اعمال بزرگان و رهبران خود را مورد انتقادهای شدید قرار می‌دادند.
روحانیان لباس‌ها، کلاه‌ها، و چوب‌دستی‌هایی از کاغذ می‌ساختند و با گفتن عبارت انتقادی طنزآمیز سبب خنده و شادمانی مردم می‌شدند.
از ویژه‌گی‌های باریگندان برقراری مساوات کامل میان طبقات مردم بود. در آن روزگار همگان آزادی کامل داشتند و اجازه داشتند بی‌پروا، از اعمال بزرگان و توانگران انتقاد کنند.
ارمنیان اکنون نیز در روز پیش از آغاز ایام روزه بزرگ، جشن باریگندان را برگزار می‌کنند. کسانی که قصددارند روزه بگیرند در این شب سفره شام را رنگین‌تر و مفصل‌تر از شب‌های دیگر می‌گسترند و با اقوام و خویشان به جشن و سرور می‌پردازند.
در شهر اراک، در روز جشن باریگندان جوانان ارمنی دسته‌ای راه می‌اندازند ، هر یک از این جوانان لباسی برای خود فراهم می‌سازند و نقابی بر چهره می‌گذارند، طوری که شناخته نشوند. دو جوان که یکی لباس عروس و دیگری لباس داماد بر تن کرده، همراه دسته حرکت می‌کنند. آنان به منازل ارمنیان اراک می‌روند و به شادی و نشاط می‌پردازند. صاحبخانه از آنان پذیرایی می‌کند و چنان‌چه مایل باشد به باشگاه ارمنیان اراک کمک مالی می‌کند.
در تهران در منطقه نارمک ، کودکان ارمنی دسته‌ای تشکیل می‌دهند و به منازل ارمنیان نارمک می‌روند و به جشن و سرور می‌پردازند.
در جلفای اصفهان در باشگاه ارمنیان، بالماسکه ترتیب داده می‌شود و برخی از شرکت کنندگان از نقاب استفاده می‌کنند. کودکان ارمنی جلفا نیز برنامه‌هایی همانند جوانان اراک و تهران اجرا می‌کنند. سال‌های متمادی است که در ایران جشن برغندان به هیچ وجه اجرا نمی‌شود.

⬅️⬅️ منابع:
1- علی اکبر دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، جلد نهم، ذیل برغندان تهران، مهر 1342
2- همان‌جا
3- علی اکبر نفیسی از ناظم الاطباء فرهنگ نفیسی، جلد نخست کتابفروشی خیام.
4- حسن عمید، فرهنگ فارسی عمید. جلد اول، ذیل برغندان موسسسه امیر کبیر 1547 چاپ اول ص 339
5- محمدشاه متخلص به شاد فرهنگ آنندراج. جلد اول زیر نظر محمد دبیر سیاقی
6- آرداک مانوکیان(اسقف اعظم) اعیاد کلیسای ارمنی. ترجمه هرایر خالاتیان، خلیفه‌گری تهران1360، چاپ دوم ص50
7- همان. ص 51
⬅️ برگرفته از: «انسان شناسی و فرهنگ» به نقل از دو هفته نامه فارسی و ارمنی هویس
هفتمین #جشنواره #سوسن_چلچراغ رودبار
http://goo.gl/9YhBFx

مکان: #رودبار، روستای داماش
زمان: 16 خرداد 95
ساعت: 15 الی 19

🌸رویدادهای گردشگری🌸
👇👇👇👇👇
@OnTourism
http://goo.gl/t2fWUQ

🌸 چرا باید در #جشنواره #سوسن_چلچراغ شرکت کنیم:

👈 یکی از نادرترین گونه سوسن به شمار می‌رود.

👈 رویشگاه این گونه تنها در دو نقطه از جهان گزارش شده: یکی در استان گیلان و دیگری در جمهوری آذربایجان.

👈 زمان گلدهی آن بسیار کوتاه است ( از میانه‌های خرداد تا اوایل تیرماه).

👈 در حال انقراض است: تنها شمار اندکی‌ از این گیاه باقی مانده و تحت تدابیر ویژه توسط محیط زیست نگهداری می‌شود. هم اکنون رویشگاه سوسن چلچراغ در روستای داماش به مساحت چهار هکتار تحت حفاظت قرار گرفته است.

👈 سوسن چلچراغ، تنها گلی است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

برای حفاطت ار داشته های طبیعی خود، در این رویداد شرکت کنیم.


🌸رویدادهای گردشگری🌸
👇👇👇👇👇
@OnTourism
#گزارش_تصویری:
جشنواره گلدهی سوسن چلچراغ

مکان: رودبار، داماش
زمان: 17 خرداد 95

با اشتراک گذاشتن رویدادهای اطراف مان از فراموشی آنها جلوگیری کنیم

🌸رویدادهای گردشگری🌸
👇👇👇👇👇
@OnTourism
Forwarded from مؤسسه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تمدن کویر "NGO"
داماش و سوسن چراغ
ارسالی از بانو نوشین رزاقی فرد
🆔http://yon.ir/fsbw
🔴🔴🔴روز پاسداشت جهانی صنایع دستی گرامی باد🌸🌷🌷🌸💐🌷

کانال اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
https://telegram.me/CUIIC
ایراندخت تاجیک

💚💚💚💚💚💚💚💚💚💎💎💎💎💎💎💎💎💎❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️

( نشر دهید )

کانال اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
https://telegram.me/CUIIC
🔴🔴🔴 فلات ایران، ستیزگاه دیو خشکی و فرشته ی باران

نشریه امرداد، شماره 341، از فردا بر روی دکه ها

( نشردهید )

کانال اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
https://telegram.me/CUIIC
#گزارش_تصویری

👈 آئین و مراسم طبل زنی شهرستان طبس در ایام مبارک رمضان

با اشتراک گذاشتن رویدادهای اطراف مان در حفظ آنها کوشا باشیم


🌸رویدادهای گردشگری🌸
👇👇👇👇👇
@OnTourism
#نشست آشنایی با ایل قشقایی
http://goo.gl/zC0PvE

مکان: #تهران، سالن همایش های سرای محله ابوذر
زمان: 26 خرداد ماه 1395


🌸رویدادهای گردشگری🌸
👇👇👇👇👇
@OnTourism
سیزدیی تام، غدایی است که مردم شهر سنگسر در جشن #تیرگان (13 تیرماه طبق تقویم سنگسری) با 13 نوع ماده خوراکی درست می کنند. @JASHNHA2
Forwarded from Deleted Account
آیین "هوم بابایی" از آیین های رمضان در کاشان است.
رسم چنین بوده که در شبهای رمضان کودکان در کوچه ها راه می افتادند و اشعاری زمزمه می کردند.
مردم قبلا با تهیه خوراکی منتظر آمدن کودکان بودند و دست خالی برگرداندنشان را بد یمن می دانستند.



اشعار هوم بابا:
امشب، شب نیمه است که ما مهمانیم
هوم بابا، هوم بابا
از ما حرجی نیست که ما مهمانیم
هوم بابا، هوم بابا
بشقاب را پر از کلوچه و حلوا کن
هوم بابا، هوم بابا
بردار و بیار به دامن ماها کن
هوم بابا، هوم بابا...
اگر صاحب خانه به بچه هاخوراکی می داد بچه ها این گونه او را دعا می کردند:
خدا عزتت بده
آمین
خدا پسرت بده
آمین
خدا دخترت بده
آمین....
اما اگر خساست می کرد بچه ها او را این گونه نفرین می کردند:
این خونه که توش زغاله
صاحب خونش شغاله..

بی شک ریشه های این آیین را می توان در آیینهای مهری و زرتشتی جستجو کرد. بسیاری معتقدتد هوم بابا ایزدی متعلق به قوم کاشی یا کاسی بوده که امروزه همچنان در بخشهایی از هند مورد پرستش قرار می گیرد.
Forwarded from ژیوارنامه
آیین "هوم بابایی" از آیینهای کهن رمضان در کاشان است. کودکان در کوچه ها آوازهایی با مصراع دوم "هوم بابا" میخواندند و برای جمع کردن خوراکی در خانه ها می رفتند.

@zhiwaartravel