شرح بیتِ «گفت آن یار کزو گشت سرِ دار بلند / جُرمش این بود که اسرار هویدا می‌کرد»،

استاد محمدجعفر محجوب.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

کتاب «تجلی واژگان حقوقی در شعر فارسی» که همزمان با برگزاری نمایشگاه بین المللی تهران توسط انتشارات دادبخش روانه باز کتاب شده است، حاصل ۱۶ سال پژوهش و اهتمام و پشتکار یک وکیل دادگستری و معلم حقوق و ادبیات است که با توجه به علاقه و اشتیاق وافری که به ادبیات فارسی و شعر و شاعری دارد، پس از بازخوانی و بررسی اشعار یا دیوان شعر بیش از یکصد شاعر، اقدام به استخراج و گردآوری ابیات واجد واژگان حقوقی نموده است.

در این کتاب که اثری فاخر و بی نظیر در زمینه پیوند حقوق و ادبیات است، ابیات مربوط به بیش از یکصد واژه حقوقی به ترتیب حروف الفبا تدوین شده و در ۲۲۴ صفحه تقدیم جامعه حقوقی و ادبی کشور شده است. از سایر ویژگی های این اثر می توان به استفاده غالب از تک بیت ها، درج نام شاعر هر یک از ابیات در ذیل آن، صفحه آرایی شکیل، ویراستاری ادبی و حقوقی شایسته و بایسته و ذکر معانی برخی از واژه ها در پاورقی صفحات اشاره کرد.
#معرفی_کتاب
#رضا_وطن_خواه
#شعر
#حقوق_و_هنر

@iranianlls

مشکلی دارم ز دانشمندِ مجلس بازپرس
توبه‌فرمایان چرا خود توبه کمتر می‌کنند

شعر: حافظ
 
موسیقی: اجرای خصوصی سایۀ بید با آواز محمدرضا شجریان و ساز پرویز مشکاتیان.
 
* «در آثار شعرا و نویسندگان ما، کلمۀ «دانشمند» به معنی فقیه و حقوقدان است. ... وقتی حافظ می‌گوید: «مشکلی دارم ...» مرادش همین معنی است که یاد کردیم. البته [وقتی] عبید زاکانی در رسالۀ «تعریفات» می‌گوید: "الدانشمند کسی است که عقل معاش ندارد"، نظر به حقوقدانان زمان خود دارد، وگرنه بسیاری از حقوقدانان روزگار ما ثابت کرده‌اند که در عقل معاش سرآمد اقران می‌باشند.» (محمدعلی موحد، مختصر حقوق مدنی، تهران، کارنامه، چاپ اول از ویراست چهارم، دیباچه، صص. ۳۳-۳۴.)

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

نقدِ بازارِ جهان بنگر و آزارِ جهان
گر شما را نه بس این سود و زیان؛ ما را بس

شعر: حافظ
 
موسیقی: اجرای خصوصی بانگِ نای و نی با آواز محمدرضا شجریان و ساز مجید درخشانی.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

اگرچه خرمن عمرم غم تو داد به باد
به خاک‌پای عزیزت که عهد نشکستم

شعر: حافظ
 
موسیقی: اجرای خصوصی کُنجِ عافیت با آواز محمدرضا شجریان و ساز حبیب‌الله بدیعی.

* عهد، قول و پیمانی است که وفای به آن لازم است؛ و همین نکته برای فهم شعر حافظ کافی به نظر می‌رسد، اما دربارۀ ماهیت عهد و رابطه‌اش با عقد در حقوق ما سخن بسیار است. گروهی گفته‌اند برای پیدایش عهد ارادۀ یک‌نفر کافی است، در حالی که انعقاد عقد نیازمند توافق دست‌کم دو اراده است. گذشته از این، گروهی هر عقد را عهد موکّد و هر عقد لازم را عهدِ استوار و موثّق شمرده‌اند و گروهی دیگر با خلط این دو مفهوم مخالف بوده‌اند. (برای مطالعۀ بیشتر در این باب، بنگرید به: محمدجعفر جعفری لنگرودی، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، چاپ ۷، ۱۳۹۵، ج. ۳، صص. ۲۶۸۳ به بعد؛ ناصر کاتوزیان، نظریۀ عمومی تعهدات، تهران، میزان، چاپ ۹، ۱۳۹۸، ص. ۷۰.)
تذکر این نکته هم بی‌فایده نیست که مصراع دوم این بیتِ حافظ تضمینی است از غزل سعدی: «به خاک پای عزیزت که عهد نشکستم / ز من بریدی و با هیچ‌کس نپیوستم»

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

نقشی بر آب می‌زنم از گریه حالیا
تا کی شود قرینِ حقیقتْ مجازِ من

شعر: حافظ
 
موسیقی: اجرای خصوصی اشکِ غماز با آواز محمدرضا شجریان و ساز مجید درخشانی.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

اجرای دیگری از همین بیت در همان اجرای خصوصی.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

مفلسانیم و هوای می و مطرب داریم
آه اگر خرقۀ پشمین به گرو نستانند

شعر: حافظ
 
موسیقی: اجرای خصوصی شیرین‌دهنان با آواز محمدرضا شجریان و ساز محمد موسوی و حبیب‌الله بدیعی.
 
* مفلسی که هوای می و مطرب در سر دارد، ناگزیر باید از مالی بگذرد تا به مطلوب خویش برسد؛ و چه مالی بهتر از خرقۀ پشمین زهد و طاعت ریایی که به رهن و گروِ مِی بگذارند.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

مفلسانیم و هوای می و مطرب داریم
آه اگر خرقۀ پشمین به گرو نستانند

شعر: حافظ
 
موسیقی: عشق داند با آواز محمدرضا شجریان و ساز محمدرضا لطفی.
 
* مفلسی که هوای می و مطرب در سر دارد، ناگزیر باید از مالی بگذرد تا به مطلوب خویش برسد؛ و چه مالی بهتر از خرقۀ پشمین زهد و طاعت ریایی که به رهن و گرو مِی بگذارند.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

جز آستان توام در جهان پناهی نیست
سر مرا به جز این در حواله‌گاهی نیست

شعر: حافظ
 
موسیقی: اجرای خصوصی آتش زمانه با آواز محمدرضا شجریان و ساز حسن کسایی و همایون شجریان.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

جز آستان توام در جهان پناهی نیست
سر مرا به جز این در حواله‌گاهی نیست

شعر: حافظ
 
موسیقی: اجرای خصوصی خرمن عمر با آواز محمدرضا شجریان و ساز حسن کسایی، جلیل شهناز و ناصر فرهنگ‌فر.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

* «حواله‌گاه»، بنا بر فرهنگ نفیسی، دست‌کم دو معنا دارد: یکی، «مقام تفرجی [است] که گرداگرد شهر باشد.» و دیگر، «جایی [است] که چیزی به آن حواله یا محوّل شود». (به نقل از سعید حمیدیان، شرح شوق، جلد ۴، ص. ۳۳۹۵) بنابراین، حواله‌گاه، در این بیت، در معنای نخست، تفرجگاه تواند بود و، در معنای دوم، میعادگاه؛ چنان‌که حافظ در غزلی دیگر نیز گفته است: «صوفیِ صومعهٔ عالَمِ قُدسَم لیکن / حالیا دیرِ مُغان است حوالت‌گاهم»
اما می‌توان از این هم پیش‌تر رفت و از این عبارت فایده‌ای حقوقی به دست آورد: می‌دانیم که حواله در لغت به معنای انتقال و در اصطلاح به معنای نقل دین و تحول آن از ذمۀ محیل (بدهکار) به محال‌علیه (شخص ثالث) است. (تعریفات جرجانی) بنا بر این، حواله‌گاه (یعنی جای سپردن و محلِ حواله) باید جایی، یا به عبارت دقیق‌تر، شخصی باشد که طلبکار (محتال) برای گرفتن طلب خود بدان رجوع می‌نماید؛ در این معنا، حواله‌گاه همان محال‌علیه است. اما در معنایی دقیق‌تر، هرگاه محیل از محال‌علیه طلبکار باشد، می‌تواند از محتال بخواهد که طلب خود را از همان دین خاصی که محیل نزد محال‌علیه دارد بخواهد و، در این صورت، محل حواله (حواله‌گاه) همان دین خاصی می‌شود که محیل نزد محال‌علیه دارد و محتال نیز چاره‌ای جز رجوع به آن ندارد. (برای مطالعۀ بیش‌تر در باب محل حواله، بنگرید به: محمدجعفر جعفری لنگرودی، عقد حواله، شمارۀ ۱۵۲ به بعد)

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99

گر مرید راه عشقی فکر بدنامی مکن
شیخِ صنعان خرقه رهن خانۀ خمار داشت

شعر: حافظ
 
موسیقی: آلبوم انتظار دل با آواز محمدرضا شجریان و ساز علی‌اصغر بهاری و ...

* دربارۀ خرقه رهن می نهادن پیش از این نوشته‌ایم (اینجا و اینجا) و تکرار آن توضیحات حُسنی ندارد. حکایت شیخ صنعان را نیز می‌توان در منطق الطیر عطار سراغ گرفت.

#حقوق_و_هنر
#شعر_و_حقوق

@iranianlls
@lawandart99