‌🔴 بيمارى‌هاى واگيردار در تاريخ ايران
🔻 شیوع بیماری #وبا در دوره #قاجار

2⃣ قسمت دوم.🔰

«میرزا موسی ساوجی» در رساله‌اش عامل اصلی وبا را تعفن هوا می‌داند که این امر منجر به عفونت و وارد شدن آن به مزاج افراد می‌شد.
«کنت آرتور دو گوبینو» خاورشناس فرانسوی فقدان بنگاه‌های خیریه، مریضخانه و عبور آب آشامیدنی از مجرای سرباز و بدون حفاظ را علل بروز وبا دانسته است.

در منابع تاریخی، نخستین بروز و شیوع بیماری وبا در دوره قاجاریه به سال ١٢١١ه.ق در محدوده آذربایجان ثبت شده است و در سال ١٢٢١ه.ق مرض وبا برای بار دوم در آذربایجان و ایروان شیوع می‌یابد.

با توجه به گزارش های سفرنامه «نوبویوشی فوروکاوا» و «عبدالرزاق بیگ مفتون دنبلی» بیماری وبا در این سال‌ها علاوه بر آذربایجان در بوشهر، شیراز، اصفهان، یزد، کاشان و غیره سرایت داشته است.

در جنگ‌های ایران و روس در کنار مشکلات مالی و تلفات ارضی و انسانی برای ایران، بیماری‌های عفونی و واگیردار هم در شمال غرب کشور جان بسیاری را گرفتند و در آن زمان به سبب نبودن امکانات برای دفن کشته‌های جنگی اجساد در فضای باز متعفن و فضا را آلوده کردند.

منابع مختلف از شیوع وبا کوچک و بزرگ در سال‌های ۱۲۳۶- ۱۲۵۰ و ۱۲۵۲ ه.ق در تهران و سایر شهرها خبر می‌دهند که کار خاصی از سوی حکومت‌ها برای پیشگیری و درمان انجام نمی‌گیرد، به گونه‌ای که در سال‌های ١٢٦٠ تا ١٢٦٣ه.ق شاه و درباریان قاجار برای مصون ماندن از بلای وبا به لواسان رفتند.

بروز نارضایتی‌های مردم از دولت و بحران‌های اجتماعی ناشی از وبا بود که فرصت و زمینه را برای رهبران جریان‌ها فراهم می‌کرد.

علی محمد باب از فقر و فلاکت عامه مردم عصر قاجار بهره‌ برداری و در سال ١٢٦٠ه.ق شورش کرد. در گزارش‌ها و تحلیل‌ها درباره گروندگان به این شورش، گروه‌های متعددی را می‌توان یافت که به سبب فقر و فلاکت ناشی از بیماری‌های واگیردار به جریان باب پیوسته‌اند.

در این دوران بروز بیماری وبا و مشکلات ناشی از آن به حدی بود که امیرکبیر در سال ١٢٦٧ه.ق دستور اجرای قرنطینه در مرز ایران و عراق را صادر کرد اما آخوندها با بهانه کردن زیارت عتبات در کربلا و نجف با آن مخالفت کرده و موجب شکستن قرنطیه شده و باعث رسیدن بیماری از عراق به مرکز ایران شده و باعث جان سپردن بسیاری از مردم شدند.

بعدها ناصرالدین شاه به منظور جلوگیری از شیوع بیماری‌های واگیردار چون وبا در کشور "مجلس حفظ الصحه" را تأسیس کرد، اما این گونه تدابیر به سبب نبود توان اقتصادی و عقب ماندگی علمی و پایین بودن فرهنگ اجتماعی و خرافاتی بودن مردم و عملکرد ارتجاعی اخوندها بسیار ناکارآمد بودند و همواره آشفتگی‌های سیاسی یکی از عوامل بروز فقر و وبا در کشور بودند

درسال ۱۲۶۹ و ۱۲۷۳ه.ق وبا بار دیگر تمام ایران را فرا می‌گیرد.
"کنت‌‌‌‌‌‌‌‌‌دوگوبینو" که در این سال در تهران به سر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌برد، می‌نویسد:
«هر کس دو پا داشت و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانست فرارکند برای حفظ جان خود از پایتخت گریخت. مردم چنان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌مردند که گویی برگ از درخت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریزد، من تصور می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنم که بیش از یک سوم سکنه شهر تهران در اثر وبا مردند.»

درسال ۱۲۸۴ه.ق وبای شدید دیگری در همه شهرهای ایران همه گیر می‌شود. در همان سال طبق برآورد "ژوزف دزیره تولوزان" پزشک مخصوص ناصرالدین شاه، حدود یکصدهزار نفر به خاطر ابتلا به وبا درگذشتند.

درسال ۱۲۸۷ وبا همراه قحطی پدیدار شد.
درسال ۱۲۹۴ وبای سختی در گیلان پدیدار گشت و ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر را تلف کرد.
درسال ۱۳۰۷ باز وبا از کرمانشاهان آمد.
آخرین وبا در ۱۳۰۹ ه.ق از بادکوبه آغازشد و روسیه را گرفت و به اندک زمانی از شهرحاجی ترخان (آستراخان) به رشت رسید.
در تابستان ۱۳۰۹ وبا به سمنان و دامغان زد و در اوایل محرم سال۱۳۱۰ در تهران شیوع یافت.
دکتر تولوزان می‌نویسد:
«در مدت سی سال که من در ایران بودم، این سخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین و گسترده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ترین وبایی بود که شاهدش بودم. و کسی امید یک ساعت زنده ‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماندن نداشت.»

جنگ جهانی اول(١٩١٨.- ١٩١٤م) ناخواسته ایران را فرا گرفت و به سبب بروز مشکلات مالی و قحطی بیماری‌هایی چون وبا در نقاط مختلف کشور افراد بسیاری را به کام مرگ فرستادند.

به طور کلی رواج وبا در تاریخ اجتماعی ایران ارتباط تنگاتنگی با وقوع جنگ‌ها، فقر و آلودگی‌های محیطی دارد و بروز این بیماری در زمان اشغال ایران توسط متفقین به سال ١٣٢٠ه.ش را می‌توان تصور کرد.
.
#شاهزاده_رضاپهلوی
#اعتصابات_سراسری
#اعتراضات_سراسری
#فرقه_تبهکار
#زندانی_سیاسی_آزاد_باید_گردد
#جمهوری_اسلامی_باید_برود
#ایران_را_پس_میگیریم
#دشمن_ما_همینحاست
#بهداشت #خبر #الله #عکس #فیلم #کلیپ #ایران #فوتبال #کرونا
#اصفهان #تبریز #کرج #مشهد
#یزد #کرمان #مازنداران #آذربایجان #شیراز #قم #تهران

‌🔴 بيمارى‌هاى واگيردار در تاريخ ايران
🔻 بیماری #طاعون در ایران

2⃣ قسمت سوم🔰

طاعون بیماری بسیار عفونی و مشترک بین انسان و موش در تاریخ ایران اغلب همراه با وبا شیوع یافته است، پزشکان ایرانی مانند «ابوسهل مسیحی» در رساله‌ای پیرامون طاعون، «علی بن عباس مجوسی» در کتاب طب ملکی و «ابوعلی سینا» در قانون این بیماری را توصیف و به آن پرداخته‌اند. همان گونه که در مبحث مربوط به وبا اشاره شد برخی از منابع به سبب تشخیص ندادن به طور همزمان از طاعون در کنار وبا سخن می‌گویند، اما در منابع مربوط به دوره تیموری به طور جداگانه هم به این بیماری پرداخته شده است. گزارش مورخ نامی «محمد بن خاوند شاه معروف به میرخواند» مربوط به سال ٧٨٠ه.ق که بیان می‌کند:
«در تابستان آن سال، بیماری طاعون در کلات ظاهر شده و بسیاری از مردم آنجا به هلاکت رسیدند.» حاکی از آن است که در کلات مشهد بیماری طاعون سبب تلفات سنگین شده است.

در منابع دوره #تیموری مانند "روضة الصفا"، "روضات الجنات"، "حبیب السیر"، "احسن التواریخ" و "مطلع سعدین"، به کرات به وقوع طاعون در شهرهای هرات، شیراز و تبریز اشاره شده است.

علاوه بر ناامنی و وقوع جنگ‌ها در داخل ایران که همواره سبب بروز #قحطی و بیماری می‌شدند، واقع شدن بخش قابل توجهی از #جاده_ابریشم در خاک ایران گاه سبب می‌شد تا بیماری‌های واگیردار از سایر نقاط حتی شرق دور و اروپا به کشور ما ایران منتقل شوند.

گزارش های مربوط به طاعون جهانگیر (پاندمیک) در سال‌های  ٧٤٧ - ٨٧٧ ه.ق/ ١٣٤٦- ١٤٧٣م که آسیا و اروپا را در بر گرفت، حاملان آن موش‌های صحرایی و هیأت‌های تجاری، سیاسی و مذهبی بوده‌اند.

در زمان حکومت دودمان #صفوی ایران چندین بار گرفتار طاعون شد. در یک مورد استان گیلان، شهرهای تبریز، قزوین و اردبیل را در برگرفت و در قزوین و اردبیل حدود ٣٠ هزار کشته بر جای گذاشت.
در دوران حکومت شاه عباس، شیوع همزمان وبا و طاعون از قزوین آغاز و به شهرهای ابهر، طارم، خلخال، زنجان، آذربایجان و گیلان، تسری یافت. در قزوین ٢٠ هزار نفر مردند. بعد از اشغال اصفهان و سقوط صفویان به دست افغان‌ها درسال ١٧٢٧م طاعون در گیلان شیوع یافت. در ١٧٣١ نیز این بیماری جان حدود ٢٠ هزار نفر را در همدان و مناطق غرب ایران گرفت.

در دوره‌های بعدی تا زمان #قاجار به سبب کشف راه‌های دریایی رفت و آمد خارجی‌ها به ایران بالا گرفت.

روی کار آمدن قاجارها در ایران برآمدی از جنگ‌های داخلی در ایران بود که آقامحمدخان قاجار در طی درگیری‌های شدید با رقبا توانست دودمان قاجار را در ایران به قدرت برساند، کمی بعد وقوع #جنگ‌های_ایران_و_روس و آسیب دیدن ارتش و مردم ایران در این جنگ‌ها جملگی سبب بروز بیماری‌های واگیردار در جامعه شدند.

وقوع حادثه مهلک و مرگبار طاعون از اواخر ١٢٤٦تا اواسط١٢٤٧ه.ق  طیف جغرافیایی وسیعی از ایران و عراق را در بر گرفت و سبب کشتار مردم شد. به نظر می‌آید بروز بیماری واگیردار اعم از وبا، طاعون، سل و غیره به سبب ناکارآمدی‌های #طب_سنتی ( #طب_اسلامی) و نبود امکان دفن اجساد رواج و گسترش می‌یافتند.

«یاسنت لویی رابینو» نماینده سیاسی انگلستان در استان گیلان در کتاب ولایات دارالمرز گیلان می‌نویسد:
«در حدود ١٨٣٠-١٨٣١م طاعون در گیلان شیوع یافت و طی چند هفته نصف جمعیت رشت که بالغ بر چهل هزار نفر می‌شدند هلاک شدند و بقیه به هر طرف که پیش آمد گریختند. در مدت کوتاهی جز تعدادی از اجساد مردگان در رشت چیزی نماند و این شهر به صورت شهری مرده درآمد. دیگر کسی در آنجا دیده نمی‌شد. آنهایی که دچار طاعون بودند تنها می‌ماندند و خویشان و دوستان شان آنها را رها می‌کردند و بالاخره در فقدان وسیله از دنیا می‌رفتند. هنگامی که ساکنان رشت نزد آنها بازگشتند، این بیماری دامنگیرشان شد و به این ترتیب جمعیت رشت به هشت هزار نفر تقلیل یافت.»

همین‌طور در ادامه به تأثیر بیماری واگیردار طاعون در جابه‌جایی‌های اجتماعی و اقتصادی پرداخته و می‌گوید:
«پول صاحبان تازه‌ای پیدا کرد. بعضی که ثروتمند بودند گرفتار فقر شدند. ثروت و تجملات و اثاثه آنها را همسایگان برداشتند و بعضی که اقوام ثروتمندی را از دست داده بودند به ثروت رسیدند.»

درسال ١٢٤٦ در تبریز وبا و طاعون و در سال ١٢٨٧ه.ق در سقّز و بانه کردستان طاعون جان بسیاری را گرفت. این گزارش ها بیانگر نبود درمان و تدابیر جامع کفن و دفن در تاریخ اجتماعی ایران هستند، که با وقوع این وقایع موقعیت مالی بسیاری از افراد و خانواده‌ها دگرگون می‌شد. چه بسا این حوادث سبب شکل‌گیری دغدغه‌های قشر روشنفکر ایرانی در دوره قاجار مبنی بر ترقی علمی در بخش درمان و طبابت شد.

#شاهزاده_رضاپهلوی
#اعتصابات_سراسری
#اعتراضات_سراسری
#جمهوری_اسلامی_باید_برود
#ایران_را_پس_میگیریم
# دشمن_ما_همینجاست
#الله #عکس #فیلم #کلیپ #ایران #کرونا
#اصفهان #تبریز #کرج #مشهد
#یزد #کرمان #مازنداران #آذربایجان #شیراز #قم #تهران