Ijodiy imtihon - birinchi dars

Hayajonni yengish uchun yechimlar

Koʻpchilik hayajonni yengish uchun turli yoʻllarni tavsiya qilishadi. Hammasi ham foydali emas. Chunki baʼzilarni qilishni oʻzi hayajonga sabab boʻladi.

• Oynaga qarab gapirish. Bu usulni koʻp mutaxassislar tavsiya qilishadi. Ammo uni bajaruvchi qay darajada buni qila oladi, dangasalik qiladimi, "menga toʻgʻri kelmaydi" degan hayollar oʻtadimi yoʻqmi bularni oʻylab ham koʻrishmaydi. Chunki bunday narsalar mashq xalos. Yechim sizning oʻzingizda degan gapni aytish xato deb bilaman. Chunki yechimni bilganingizda bu postni oʻqimagan boʻlardingiz.
✓ Birinchi yechim, Siz kimlar orasida gapira olmaysiz? Bu savolga javob hammada turlicha.
Shunchaki ahamiyat bering! Sizni eshitishga tayyor insonlar oldida mutlaqo hayajonlanmay gapirasiz.
Suhbatdoshingiz doim oʻzingizga yaqinroq tuting! Buning uchun esa kommunikatsiyani yaxshi oʻrnating!

@Jurnalistika_ilk_qadam
@abituriyent_jurnalist

Ijodiy imtihon - ikkinchi dars

Hayajonni yengish uchun ikkinchi yechim

Odatda biz oʻzimiz hali toʻliq axborotga ega boʻlmagan narsalarimiz haqida koʻp oʻzaro doʻstlarimiz bilan suhbat qilamiz va hech qanday hayajonsiz oʻz fikrimizni ochiq bildiramiz.
Ammo koʻpchilik oldida hayajon bosadi. Sababi ichimiz koʻp bir savol aylanadi. " Aytayotganim toʻgʻrimi? Kimdir meni sharmanda qilmasmikan?" Deya hayajonlanamiz.

Shuning uchun oʻzimiz bilgan va himoya qila oladigan narsalarimiz haqida gapirishimiz kerak.

✓ Ikkinchi yechim: oʻzingiz bilgan va himoya qiladigan narsalar haqida gapiring! Misol uchun siz sevgan taniqli inson oldida qattiq hayajonlanasiz. Lekin siz bilgan narsa haqida notoʻgʻri gapirsa, siz uni toʻxtatib toʻgʻrilaysiz.
Misol uchun: ustingizdagi kiyimni "1 millionga olgansiz" desa, siz aniq narxini bilasiz va unga toʻgʻrisini aytasiz. Balki 100 mingga olgandirsiz. Yoki boshqacharoq holat. Qizilni sariq desa uni toʻgʻrilaysiz, qizil ekanligini isbotlab ham bera olasiz.

Odatda oʻzingiz himoya qila oladigan narsalar haqida gapirganingizda doim sizni hayajon tark etadi. Insonda haqligini isbotlashga boʻlgan ehtiyoj qoʻrquvdan kuchliroq.

Shuning uchun oʻzingiz bilgan va himoya qila oladigan narsalaringiz haqida gapiring! Koʻproq kuzatish bilishni, fikr yuritishni oshiradi.

@Jurnalistika_ilk_qadam
@abituriyent_jurnalist

Ijodiy imtihon - uchinchi dars

Hayajonni yengish uchun uchinchi yechim

Dastlab hayajonimizning yana bir sababi bilan tanishib olaylik. Bu oʻzimizning ovozimiz. Koʻp hollarda oʻz ovozimni eshitib ham uyalib qolamiz. Sababi oʻz ovozimizni yetarli darajada yoqimli deb hisoblamaymiz. Bu narsa menda ham boʻlgan ovozim juda xunuk tuyular edi. Hatto telegram orqali kimgadir ovozli xabar yozishga uyalar edim. Hozirgi kunga kelib aytishim mumkinki butun boshli katta auditoriya oldida ham bemalol seminar trening oʻtkazish uchun ovozim yetadi va hayajon yoʻq.

✓ Uchinchi yechim: oʻzi ovozimizdan uylamasligimiz va kamchiliklarni bartaraf etishimiz lozim.
Odatda buning uchun men doim mashqlar beraman. Endi bilsam buning oʻzi kam ekan.
Dastlab nutq mashqlari bilan tanishib chiqing! Yuqorida kanalga tashlangan.

Qoʻshimcha topshiriq. Har kuni uchta yangilik koʻring va uni odamlarga aytib bering! Buning foydasi juda yuqori...

@Jurnalistika_ilk_qadam
@abituriyent_jurnalist

Ijodiy imtihon - toʻrtinchi dars

Har qanday savolga tayyor turish uchun eng sodda usul

Ijodiy imtihonlarning suhbat jarayonida asosan sohadan kelib chiqqan holda turli xil savollar beriladi. Aniq bir turdagi savol beradi degan tushuncha yoʻq. Sababi savol beruvchi javob beruvchidan kelib chiqqan holda savol beradi. Chunki bu imtihon abituriyentni qobiliyatini tekshirish uchun va baʼzida topshiriq ham berib qolishi mumkin. Lekin aniq bir nizom yoki qolipdagi savollar yoʻq.

Baʼzida siz umuman yetarli tushunchaga ega boʻlmagan savol berilish tabiiy hol. Va bunday holatda vahimaga berilmay imkon qadar xotirjam vaziyatdan chiqib ketishingiz lozim.

✓ Birinchi usul - javobni umumiylashtirish orqali javob berish.
"Bu haqida toʻliq maʼlumotga ega emasman, ammo koʻpchilik shunday fikrda..." Bunday javob ortiqcha boʻlar boʻlmas gap sotishdan sizni olib chiqib kam narsa maʼlum ekanligini yengil bildirish. Bu holatda sizni ortiqcha bu borada savolga tortmaydi.

✓ Ikkinchi usul - yaxlit fikr orqali javob berish. Baʼzida sizdan hali aniq tushunchaga ega boʻlmagan narsalaringiz haqida soʻrab qolishi mumkin. Bu holatda ham yengil chiqib ketishingiz maqsadga muvofiq.
Misol uchun sizdan hozirgi kundagi oʻzbek jurnalistikasi haqida soʻradi. Bu holatda koʻpchilik xato qiladi. Oshiqcha fikrlar kerak emas.
Yengil chiqish: "Bu sohada yetarlicha katta tajribaga ega emasman hali havaskorman. Lekin havaskor sifatida shunday fikrdaman..." deb oʻz fikringizni fikringizni bildiring! Bunday javob berish fikringiz xato boʻlsa ortiqcha izohlashga hojat qoldirmaydi. Chunki siz hali bu sohada fikr bildirish darajasida emasligingizni koʻrsatadi.

@Jurnalistika_ilk_qadam
@abituriyent_jurnalist

Ijobiy imtihonda "Jurnalistika" tanlaganlar uchun mavjud yoʻnalishlar milliy OTMlar kesimida

Oʻzbekiston jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti

✓ Kunduzgi taʼlim shakllari uchun

• Sport jurnalistikasi
• Bosma ommaviy axborot vositalari jurnalistikasi
• Harbiy jurnalistika

• Sayohat jurnalistikasi
• Sanʼat jurnalistikasi
• Teleradio jurnalistikasi
• Xalqaro jurnalistika

• Internet jurnalistika
• Iqtisodiy jurnalistika
• EKO jurnalistika

✓ Kechki taʼlim shakli uchun

• Bosma ommaviy axborot vositalari jurnalistikasi
• Xalqaro jurnalistika
• Teleradio jurnalistikasi
• Internet jurnalistikasi
• Sport jurnalistikasi

✓ Sirtqi taʼlim shakli uchun

• Bomsa ommaviy axborot vositalari jurnalistikasi
• Xalqaro jurnalistika
• Harbiy jurnalistika
• Sanʼat jurnalistikasi
• Sayohat jurnalistikasi
• Iqtisodiy jurnalistika

✓ Masofaviy taʼlim shakli uchun

• Teleradio jurnalistikasi
• Internet jurnalistikasi
• Sport jurnalistikasi

Davomi bor...

@Jurnalistika_ilk_qadam

Turizm tizimi haqida II

Yuqori yozilgan postdagi maʼlumotni internetdan olishingiz mumkin.
Oʻzbekiston turizmi aslida juda achinarli ahvolda.

Hozir kunda 51 ta davlat fuqarolari elektron tarzda rasmiylashtirish orqali, 91 ta davlat fuqarolari vizasiz besh kunlik muddatgacha vizasiz yuroladi. 51 ta davlat esa elektron tarzda rasmiylashtirish orqali kiradi atigi besh kunga.

Viza bilan esa quyidagicha
7 kungacha — 40 AQSh dollari; 
15 kungacha — 50 AQSh dollari; 
30 kungacha — 60 AQSh dollari; 
3 oygacha — 80 AQSh dollari; 
6 oygacha- 120 AQSh dollari; 
1 yilgacha — 160 AQSh dollari.

Hozirgi kunda turizmi rivojlangan davlatlarning barchasida sayohatlar uch viza bekor qilingan. Yevropa Ittifoqidagi davlat hatto bir davlatdan ikkinchi davlatga oʻtishda oddiy oq yotiq belgi yoki birgina axborot ishora belgisini koʻrishingiz mumkin. "Siz Germaniya davlatiga kirdingiz" degan

Siyosiy jihatdan turizmni yaxshi rivojlantirish oʻzi yopiq boʻladi davlatlardan boshqa barchasiga vizasiz bir oygacha yurish tizimni qoʻllash kerak.

Turizm uchun vazirlik ham ochilgan lekin bizda odamlar kelish qanday.

Oʻtgan yili subʼektiv https://youtu.be/ydMYyb-jbpI yaxshigina tanqid qilib chiqqan edi.

Bu hali hammasi emas, Oʻzbekiston havo yoʻllari aksiyadorlik jamiyati tomonidan oʻtkaziladigan reyslar narxi juda qimmatligi ham bilasizmi? Yana bir monopoliya...

Turizm nima uchun kerak?

Agarda turizm boʻlmasa ichki iqtisodiy bilan cheklanamiz. Yaʼni pulni oʻng choʻntakdan chap choʻntakka solgandek gap. Kelayotgan har bir turist oʻzi bilan Oʻzbekistonga valyuta olib keradi. Chet eldan qazib olinayotgan oltindek gap. Mehmonda turadi, ovqatlanadi va Oʻzbekistondan estalik sifatida nimalardir ham oladi.

@Jurnalistika_ilk_qadam

Turizm tizimi haqida

Turizmning tarixi XIX asr boshlariga borib taqaladi. Dastlab Angliyadan Fransiyaga uyushgan sayyohlik tashkil etilgan (1815). Turizmning asoschisi hisoblanmish ingliz ruhoniysi Tomas Kuk 1843-yilda 1-temir yoʻl sayyohligini tashkil qildi. Shundan soʻng u oʻzining xususiy turistik korxonasini tuzdi va 1866-yilda dastlabki sayyohlik guruxlari AQShga joʻnatildi. Sharqda arab sayyohi Ibn Battuta 21 yoshida sayohatini boshlab, deyarli barcha Sharq va Shimoliy Afrika mamlakatlarini piyoda kezib chiqdi.

Oʻzbekistonda turizm sohasiga rahbarlikni "Oʻzbekturizm" milliy kompaniyasi (27-iyul, 1992-yilda tuzilgan) olib boradi. Kompaniyaning asosiy vazifasi turizm infrastrukturasini rivojlantirish, chet el sarmoyasini jalb qilib zamonaviy turistik komplekslarni barpo etish, yangi turistik yoʻnalishlarni ishlab chiqish, xizmatlar doirasini kengaitirish va boshqalardan iborat.

Wikipedia manbasi

@Jurnalistika_ilk_qadam

Sayohat jurnalistikasi

Sayohat jurnalistikasi Oʻzbekiston uchun juda zarur hisoblanadi. 2016-yilga qadar Oʻzbekiston ham yopiq hudud, turizm sohasida esa judayam past koʻrsatkichda edi. Hattoki freedomhouse.com saytida ham demorkatik darajasi ham juda past boʻlgan. Hozirgi kunga kelib bu koʻrsatkich 11% ga oshganini koʻrishimiz mumkin.

2022-yildan boshlab Oʻzbekiston jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universitetida sayohat jurnalistikasi yoʻnalishi ochildi.
Buning asosiy sababi Oʻzbekiston turizmni rivojlantirish.

Turizm dunyodagi eng arzon marketing biznesi hisoblanadi. Bu davlat foydasiga juda katta foyda keltiradi.
Misol uchun; Turkiyaning Istanbul, Izmir va Antaliya shahrini olaylik. Bu shaharning deyarli asosiy iqtisodiyot turizmdan.

Demak sohaga toʻxtalsak. Ushbu yoʻnalishga kirgan talabalar birinchi bosqichda dastlab nazariya haqida batafsil maʼlumot berib boriladi.
✓ Jurnalistika va ommaviy axborot vositalari asoslari.
✓ Sayohat jurnalistikasiga oid maʼlumotlar.
Bundan tashqari vazirlik tomonidan taʼsis etilgan fanlar majmuasi
✓ Oʻzbekistoning eng yangi (sveji) tarixi

Ikkinchi bosqichdan siz sohada material tayyorlash boʻyicha maʼlumotlar olsangiz

Uchinchi bosqich tahlil qilishni oʻrganasiz

Toʻrtinchi bosqichda esa sayohat jurnalistikasining janrlarini ham oʻrganasiz va amalda bir necha loyihalarni qilib yuborgan boʻlasiz ham.

Toʻrt yillik taʼlimda sayohat jurnalistikasi borasida bilimlarni oʻzlashtirib, turizm haqida yetarlicha tushunchaga ega boʻlasiz.

@Jurnalistika_ilk_qadam

Intervyu dasturi I

Intervyu nima ekanligini koʻpchilikka maʼlum, hatto jurnalistikaga begona odamlarga ham. Oddiy qilib aytganda jurnalist va qahramon oʻrtasidagi suhbat.

Ammo qoidalarini hamma ham bilmaydi.

1⃣ Jurnalistning qahramondan bir pogʻona ustun turib gapirishi.
Yevropaning bir guruh intervyu oladigan taniqli jurnalistlar guruhining umumiy fikricha, Jurnalistning qahramondan ustun turishi shart. Agar qahramon hokim boʻlsa siz undan bir pogʻona ustun boʻlib savol berishingiz lozim. Aksariyat jurnalistlar bu narsani bilmay koʻp xato qilishadi.

Misol uchun: Tasavvur qiling zoʻr futbolchidan intervyu olyapsiz. Agar oʻzingizni undan past bilsangiz faqat yaxshi taraflarini yoki hamma bilgan maʼlumotlarni koʻrishingiz mumkin.

Oʻzbekistonda aksariyat jurnalistlar yangi ochgan intervyu dasturlari juda tez fursatda yopilishi mumkin. Sababi mashhurlar orqali tezroq koʻtarilishni xohlashadi. Mashhurlar orqali koʻtarishiga qarshi emasman. Mashhurlardan oʻzini past bilib savol berishi natijasida odatda hamma bilgan narsalarni olib chiqadi. Hatto oʻzingiz uchun juda hurmat qilgan insoningizdan (ustozingiz, sizga yordam bergan, kumeringiz boʻlsa) ham balandroq turib savol berishingiz, yana ham yaxshi natija beradi.

"Nishonda" loyihasi jurnalistida juda koʻp shu holatni koʻraman va oʻzi xohlagan javobni doim oladi.

@Jurnalistika_ilk_qadam