چرخه بهره وری Productivity Cycle
هدف از بهبود بهره وری، به حداکثر رساندن استفاده بهینه از منابع (#مواد_اولیه، #منابع_انسانی، #منابع_مالی، #ماشین_آلات و...) به طریق علمی و توام با افزایش #کیفیت و کاهش هزینه هاست.
راهکار تحقق این امر، پیاده سازی منطقی، علمی و سیستماتیک چرخه بهره وری می باشد. #چرخه_بهره_وری شامل چهار مرحله است که عبارت است از:
✈️ تعیین شاخص های #بهره_وری و #اندازه_گیری آنها
🛫 #ارزیابی و #تحلیل شاخص ها
🛩 #برنامه_ریزی بهبود بهره وری
🛬 انجام فعالیت های #بهبود بهره وری
طراحی و پیاده سازی چرخه بهره وری در محیط های تولیدی و خدماتی ضمن کاهش چشمگیر هزینه ها، زمینه کاهش #قیمت_تمام_شده را نیز فراهم می کند.
🆔 @iiie_ir
هدف از بهبود بهره وری، به حداکثر رساندن استفاده بهینه از منابع (#مواد_اولیه، #منابع_انسانی، #منابع_مالی، #ماشین_آلات و...) به طریق علمی و توام با افزایش #کیفیت و کاهش هزینه هاست.
راهکار تحقق این امر، پیاده سازی منطقی، علمی و سیستماتیک چرخه بهره وری می باشد. #چرخه_بهره_وری شامل چهار مرحله است که عبارت است از:
✈️ تعیین شاخص های #بهره_وری و #اندازه_گیری آنها
🛫 #ارزیابی و #تحلیل شاخص ها
🛩 #برنامه_ریزی بهبود بهره وری
🛬 انجام فعالیت های #بهبود بهره وری
طراحی و پیاده سازی چرخه بهره وری در محیط های تولیدی و خدماتی ضمن کاهش چشمگیر هزینه ها، زمینه کاهش #قیمت_تمام_شده را نیز فراهم می کند.
🆔 @iiie_ir
🔃فرایند تفکر
🔸 #تئوری_محدودیت_ها دارای سه شاخه اصلی #لجستیک، #ارزیابی_عملکرد و #فرایند_تفکر (Thinking Process) می باشد.
🔸 هر یک از این شاخه ها خود به شاخه های متعدد دیگری توسعه یافته اند.
🔸 ظهور #فرایند_تفکر، تاثیر قابل توجهی در حل مشکلات و پیشرفت بسیاری از کارخانجات و سازمان ها داشت.
🔸 فرایند تفکر با این نگرش ایجاد شد که در #سازمان ها علاوه بر #محدودیت های فیزیکی، محدودیت های مدیریتی و سیاستی و نیز محدودیت هایی که ناشی از بکارگیری الگوی ناصحیح و ناکارامد است، وجود دارد و شناسایی و رفع آنها در #کارایی و راندمان #سیستم موثر است.
🔸 از دیدگاه برخی #مدیران و صاحب نظران، فرایند تفکر می تواند نقطه شروع مناسبی برای شناسایی این دسته از محدودیت ها باشد.
🔸 نامناسب ترین عمل در #فرایند #بهبود #سیستم این است که تمام تمرکز بر روی فعالیت های مربوط به محدودیت فیزیکی سیستم باشد در حالی که در #فرایند_بهبود، #محدودیت های غیرفیزیکی نقش مهمی ایفا می کنند.
🔸 مبدع تئوری، Goldratt معتقد بود، مدیران برای رویارویی مناسب با این محدودیت نیازمند #تصمیم_گیری و پاسخگویی به سه سوال اساسی و بنیادی زیر می باشند:
1⃣ چه چیز باید تغییر کند؟ (What to change)
2⃣ به چه چیز #تغییر کند؟ (To what to change)
3⃣ این تغییر، چگونه باید اعمال گردد؟ (How to make the change happen)
🔸 بسیاری از اندیشمندان در حوزه فرایند تفکر، براین باورند که پاسخ به این سه پرسش، پیامد کشف و شناسایی محدودیت ها و برطرف کردن یا بکارگیری موثر آنها را به دنبال خواهد داشت.
🔸 فرایند تفکر در واکنش به سوال چه چیز باید تغییر کند؟ تعیین و شناسایی #مساله یا ناسازگاری اساسی (محدودیت) را توصیه می کند.
🔸 پاسخ به سوال به چه چیز باید تغییر کند؟ تدوین یک راه حل کامل به کمک تزریق (Injection) ایجاد تغییر در سیستم را پیشنهاد می کند.
🔸 و در پاسخ به سوال چگونه این تغییر بایستی اعمال گردد؟ جهت بکارگیری و اجرای طرح و راه حل پیشنهادی در مرحله قبل، تهیه نیازمندی های راه حل ارائه شده را توصیه می شود.
🔸 #تئوری_محدودیت_ها نقشه اجرای #تغییر و #مدیریت آن را از مرحله شناخت #مساله تا دست یابی به #هدف تغییر یعنی #بهبود_مستمر ترسیم می کند.
🔸 باید توجه داشت که حتی اگر تغییر و حاصل #فرایند_تغییر کاملا شناسایی و تدوین شده باشد، نحوه اجرای تغییر است که #موفقیت یا شکست تلاش ها را تضمین می کند.
🔸 فرایند تفکر به عنوان شاخه ای از تئوری محدودیت ها می تواند ماهیت #مقاومت (محدودیت سیستم) را شناسایی کند، مزایای آن را مشخص سازد و از این مزایا به نفع تغییر استفاده کند.
🔸 بنابراین تئوری محدودیت ها نه تنها مقاومت را نفی نمی کند بلکه آن را امری طبیعی و لازم در نظر می گیرد و به مدیران کمک می کند تا تغییر را با موفقیت مدیریت کنند.
🆔 @iiie_ir
🔸 #تئوری_محدودیت_ها دارای سه شاخه اصلی #لجستیک، #ارزیابی_عملکرد و #فرایند_تفکر (Thinking Process) می باشد.
🔸 هر یک از این شاخه ها خود به شاخه های متعدد دیگری توسعه یافته اند.
🔸 ظهور #فرایند_تفکر، تاثیر قابل توجهی در حل مشکلات و پیشرفت بسیاری از کارخانجات و سازمان ها داشت.
🔸 فرایند تفکر با این نگرش ایجاد شد که در #سازمان ها علاوه بر #محدودیت های فیزیکی، محدودیت های مدیریتی و سیاستی و نیز محدودیت هایی که ناشی از بکارگیری الگوی ناصحیح و ناکارامد است، وجود دارد و شناسایی و رفع آنها در #کارایی و راندمان #سیستم موثر است.
🔸 از دیدگاه برخی #مدیران و صاحب نظران، فرایند تفکر می تواند نقطه شروع مناسبی برای شناسایی این دسته از محدودیت ها باشد.
🔸 نامناسب ترین عمل در #فرایند #بهبود #سیستم این است که تمام تمرکز بر روی فعالیت های مربوط به محدودیت فیزیکی سیستم باشد در حالی که در #فرایند_بهبود، #محدودیت های غیرفیزیکی نقش مهمی ایفا می کنند.
🔸 مبدع تئوری، Goldratt معتقد بود، مدیران برای رویارویی مناسب با این محدودیت نیازمند #تصمیم_گیری و پاسخگویی به سه سوال اساسی و بنیادی زیر می باشند:
1⃣ چه چیز باید تغییر کند؟ (What to change)
2⃣ به چه چیز #تغییر کند؟ (To what to change)
3⃣ این تغییر، چگونه باید اعمال گردد؟ (How to make the change happen)
🔸 بسیاری از اندیشمندان در حوزه فرایند تفکر، براین باورند که پاسخ به این سه پرسش، پیامد کشف و شناسایی محدودیت ها و برطرف کردن یا بکارگیری موثر آنها را به دنبال خواهد داشت.
🔸 فرایند تفکر در واکنش به سوال چه چیز باید تغییر کند؟ تعیین و شناسایی #مساله یا ناسازگاری اساسی (محدودیت) را توصیه می کند.
🔸 پاسخ به سوال به چه چیز باید تغییر کند؟ تدوین یک راه حل کامل به کمک تزریق (Injection) ایجاد تغییر در سیستم را پیشنهاد می کند.
🔸 و در پاسخ به سوال چگونه این تغییر بایستی اعمال گردد؟ جهت بکارگیری و اجرای طرح و راه حل پیشنهادی در مرحله قبل، تهیه نیازمندی های راه حل ارائه شده را توصیه می شود.
🔸 #تئوری_محدودیت_ها نقشه اجرای #تغییر و #مدیریت آن را از مرحله شناخت #مساله تا دست یابی به #هدف تغییر یعنی #بهبود_مستمر ترسیم می کند.
🔸 باید توجه داشت که حتی اگر تغییر و حاصل #فرایند_تغییر کاملا شناسایی و تدوین شده باشد، نحوه اجرای تغییر است که #موفقیت یا شکست تلاش ها را تضمین می کند.
🔸 فرایند تفکر به عنوان شاخه ای از تئوری محدودیت ها می تواند ماهیت #مقاومت (محدودیت سیستم) را شناسایی کند، مزایای آن را مشخص سازد و از این مزایا به نفع تغییر استفاده کند.
🔸 بنابراین تئوری محدودیت ها نه تنها مقاومت را نفی نمی کند بلکه آن را امری طبیعی و لازم در نظر می گیرد و به مدیران کمک می کند تا تغییر را با موفقیت مدیریت کنند.
🆔 @iiie_ir
🔀 تحلیل پوششی داده ها
📖 تابع #تولید نشان دهنده رابطه موجود بین منابع تولیدی مورد استفاده یک موسسه تولیدی (ورودی ها) و کالا یا خدمات به دست آمده (خروجی ها) در یک زمان واحد و بدون در نظر گرفتن قیمت ها می باشد.
📖 #بازده به مقیاس مفهومی است بلندمدت که منعکس کننده نسبت افزایش در خروجی به ازای افزایش در میزان ورودی هاست. این نسبت می تواند ثابت، صعودی یا نزولی باشد.
📖 نسبت بازده ثابت به مقیاس وقتی صادق است که افزایش در ورودی به همان نسبت موجب افزایش خروجی شود. بازده صعودی به نسبت مقیاس آن است که میزان خروجی به نسبتی بیش از میزان افزایش در ورودی ها افزایش یابد و در صورتی که میزان افزایش در خروجی کمتر از نسبتی باشد که ورودی ها افزایش داده شوند، بازده نزولی نسبت به مقیاس ایجادشده است.
📖 #کارایی بیانگر این مفهوم است که یک سازمان به چه خوبی از منابع خود در راستای #تولید نسبت به بهترین عملکرد در مقطعی از زمان استفاده کرده است. دو نگرش در هنگام بررسی کارایی مدنظر است: نگرش ورودی محور و خروجی محور.
📖 در #اندازه_گیری کارایی با نگرش تمرکز بر داده (نگرش ورودی محور) به این سوال پاسخ داده می شود که تا چه حد می توان به طور مناسب مقادیر ورودی را کاهش داد بدون این که محصول تولیدشده تغییری یابد (Farrel).
📖 اما در حالت تمرکز بر محصول (نگرش خروجی محور) سوال می شود تا چه حد می توان خروجی نسبی محصول را افزایش داد بدون اینکه مقدار ورودی بکار رفته تغییر کند.
📖 اندازه گیری کارایی به خاطر اهمیت آن در #ارزیابی #عملکرد یک شرکت یا #سازمان همواره مورد توجه محققین قرار داشته است. در سال 1957، Farrel با استفاده از روشی مانند اندازه گیری کارایی در مباحث مهندسی اقدام به اندازه گیری کارایی برای یک واحد تولیدی نمود.
📖 دیدگاه Farrel توسط Charnes, Cooper & Rodes توسعه داده شد و مدلی ارائه کردند که توانایی اندازه گیری کارایی با چندین ورودی و چندین خروجی را داشت (سال 1988). این مدل #تحلیل_پوششی_داده_ها (Data Envelopment Analysis - #DEA) نام گرفت.
🆔 @iiie_ir
📖 تابع #تولید نشان دهنده رابطه موجود بین منابع تولیدی مورد استفاده یک موسسه تولیدی (ورودی ها) و کالا یا خدمات به دست آمده (خروجی ها) در یک زمان واحد و بدون در نظر گرفتن قیمت ها می باشد.
📖 #بازده به مقیاس مفهومی است بلندمدت که منعکس کننده نسبت افزایش در خروجی به ازای افزایش در میزان ورودی هاست. این نسبت می تواند ثابت، صعودی یا نزولی باشد.
📖 نسبت بازده ثابت به مقیاس وقتی صادق است که افزایش در ورودی به همان نسبت موجب افزایش خروجی شود. بازده صعودی به نسبت مقیاس آن است که میزان خروجی به نسبتی بیش از میزان افزایش در ورودی ها افزایش یابد و در صورتی که میزان افزایش در خروجی کمتر از نسبتی باشد که ورودی ها افزایش داده شوند، بازده نزولی نسبت به مقیاس ایجادشده است.
📖 #کارایی بیانگر این مفهوم است که یک سازمان به چه خوبی از منابع خود در راستای #تولید نسبت به بهترین عملکرد در مقطعی از زمان استفاده کرده است. دو نگرش در هنگام بررسی کارایی مدنظر است: نگرش ورودی محور و خروجی محور.
📖 در #اندازه_گیری کارایی با نگرش تمرکز بر داده (نگرش ورودی محور) به این سوال پاسخ داده می شود که تا چه حد می توان به طور مناسب مقادیر ورودی را کاهش داد بدون این که محصول تولیدشده تغییری یابد (Farrel).
📖 اما در حالت تمرکز بر محصول (نگرش خروجی محور) سوال می شود تا چه حد می توان خروجی نسبی محصول را افزایش داد بدون اینکه مقدار ورودی بکار رفته تغییر کند.
📖 اندازه گیری کارایی به خاطر اهمیت آن در #ارزیابی #عملکرد یک شرکت یا #سازمان همواره مورد توجه محققین قرار داشته است. در سال 1957، Farrel با استفاده از روشی مانند اندازه گیری کارایی در مباحث مهندسی اقدام به اندازه گیری کارایی برای یک واحد تولیدی نمود.
📖 دیدگاه Farrel توسط Charnes, Cooper & Rodes توسعه داده شد و مدلی ارائه کردند که توانایی اندازه گیری کارایی با چندین ورودی و چندین خروجی را داشت (سال 1988). این مدل #تحلیل_پوششی_داده_ها (Data Envelopment Analysis - #DEA) نام گرفت.
🆔 @iiie_ir
🌟 مدل تعالی بنیاد #مدیریت_کیفیت اروپا
🔸 #مدل تعالی سازمانی #EFQM، چارچوبی روشمند برای #ارزیابی_عملکرد #سازمان ها در دو حوزه فرایندها و نتایج حاصل از این فرایندهاست.
🔸 دستاوردهای حاصل از #ارزیابی در این مدل عبارت است از نقاط #قوت سازمان و زمینه های قابل #بهبود.
🔸 مدل #تعالی_سازمانی EFQM دارای 9 #معیار است که پنج معیار آن (رهبری، خط مشی و استراتژی ها، منابع انسانی، شراکت ها و منابع و #فرایند ها)، توانمندسازها و چهار معیار دیگر نتایج هستند (نتایج #مشتریان، نتایج منابع انسانی، نتایج جامعه و نتایج کلیدی #عملکرد).
🔸 معیارهای #توانمندساز آنچه را که یک سازمان انجام می دهد پوشش می دهند و معیارهای نتایج نیز آنچه را که یک سازمان بدست می آورد، پوشش می دهد.
📊 تاثیرات EFQM
1⃣ ارائه مبنایی شفاف برای برنامه ریزی راهبردی و تعیین جایگاه آتی #سازمان
2⃣ ایجاد زبان مشترک و چارچوبی مفهومی برای مدیریت بهبود سازمان
3⃣ توسعه #مهارت های مدیریتی کارکنان در راستای #توسعه و #بهبود_مستمر سازمان
4⃣ #ارزیابی_عملکرد سازمان به روشی منسجم و منطقی در سطوح خرد یا کلان
5⃣ #هماهنگ_سازی اولویت های #بهبود در عملیات عادی و معمول سازمان
6⃣ #مشارکت #کارکنان و مسئولیت پذیری آنها در فعالیت های بهبود سازمان
7⃣ کمک به افزایش سطح #انگیزش کارکنان در راستای مشارکت در برنامه های توسعه و بهبود در سازمان
🆔 @iiie_ir
🔸 #مدل تعالی سازمانی #EFQM، چارچوبی روشمند برای #ارزیابی_عملکرد #سازمان ها در دو حوزه فرایندها و نتایج حاصل از این فرایندهاست.
🔸 دستاوردهای حاصل از #ارزیابی در این مدل عبارت است از نقاط #قوت سازمان و زمینه های قابل #بهبود.
🔸 مدل #تعالی_سازمانی EFQM دارای 9 #معیار است که پنج معیار آن (رهبری، خط مشی و استراتژی ها، منابع انسانی، شراکت ها و منابع و #فرایند ها)، توانمندسازها و چهار معیار دیگر نتایج هستند (نتایج #مشتریان، نتایج منابع انسانی، نتایج جامعه و نتایج کلیدی #عملکرد).
🔸 معیارهای #توانمندساز آنچه را که یک سازمان انجام می دهد پوشش می دهند و معیارهای نتایج نیز آنچه را که یک سازمان بدست می آورد، پوشش می دهد.
📊 تاثیرات EFQM
1⃣ ارائه مبنایی شفاف برای برنامه ریزی راهبردی و تعیین جایگاه آتی #سازمان
2⃣ ایجاد زبان مشترک و چارچوبی مفهومی برای مدیریت بهبود سازمان
3⃣ توسعه #مهارت های مدیریتی کارکنان در راستای #توسعه و #بهبود_مستمر سازمان
4⃣ #ارزیابی_عملکرد سازمان به روشی منسجم و منطقی در سطوح خرد یا کلان
5⃣ #هماهنگ_سازی اولویت های #بهبود در عملیات عادی و معمول سازمان
6⃣ #مشارکت #کارکنان و مسئولیت پذیری آنها در فعالیت های بهبود سازمان
7⃣ کمک به افزایش سطح #انگیزش کارکنان در راستای مشارکت در برنامه های توسعه و بهبود در سازمان
🆔 @iiie_ir
💬 #دیدگاه_سازی
▫️ گام دوم در مرحله الف از #الگوی_مفهومی #تصمیم_گیری_استراتژیک
🔻 #ارزیابی #گزینه ها به معیارهای مشخصی نیاز دارد. این معیارها از #دیدگاه های فرد تصمیم گیر سرچشمه می گیرد.
🔻 فقدان یک دیدگاه مشخص برای #تصمیم_گیری به ناسازگاری بین تصمیمات می انجامد و وجود یک دیدگاه غلط، اتخاذ تصمیمات صحیح را ناممکن می کند.
🔻 صحت یک دیدگاه از همسازی آن با قواعد #پارادایم حاکم ناشی می شود و این امر بار دیگر اهمیت شناخت صحیح قواعد پارادایم در #تصمیم_گیری استراتژیک را خاطرنشان می کند.
🔻 اگر دیدگاه با قواعد پارادایم حاکم در تضاد باشد، تصمیم گیری استراتژیک نه تنها بی فایده است بلکه در مواردی ممکن است حتی (در حد نابودی) به ضرر سازمان بیانجامد.
🔻 دیدگاه صحیح، معیارهایی را در اختیار می گذارد که انتخاب گزینه برمبنای آن، در عمل نیز گزینه برتر (#هزینه_فرصت صفر) خواهد بود.
🔻 این مجموعه، زیربنای #مدل ذهنی فرد تصمیم گیر را تشکیل می دهد و تصمیمات وی را جهت می بخشد.
🔻 تصمیم گیری برمبنای دیدگاه، تصمیمات را با یکدیگر سازگار و هم افزا می کند و صحت دیدگاه (تطابق با قواعد پارادایم) آنها را #اثربخش می کند.
🔴 چگونه می توان به یک دیدگاه صحیح و #مدل_ذهنی اثربخش دست یافت؟ با درک صحیح و عمیق قواعد پارادایم برتر.
🔻 پارادایم برتر حتی اگر پارادایم حاکم نباشد، دیدگاه های مبتنی بر آن، بر دیدگاه های زاییده پارادایم حاکم چیره خواهد شد و تا فرا رسیدن پارادایم (برتر) بعدی، اثربخشی خود را حفظ خواهد کرد.
🆔 @iiie_ir
▫️ گام دوم در مرحله الف از #الگوی_مفهومی #تصمیم_گیری_استراتژیک
🔻 #ارزیابی #گزینه ها به معیارهای مشخصی نیاز دارد. این معیارها از #دیدگاه های فرد تصمیم گیر سرچشمه می گیرد.
🔻 فقدان یک دیدگاه مشخص برای #تصمیم_گیری به ناسازگاری بین تصمیمات می انجامد و وجود یک دیدگاه غلط، اتخاذ تصمیمات صحیح را ناممکن می کند.
🔻 صحت یک دیدگاه از همسازی آن با قواعد #پارادایم حاکم ناشی می شود و این امر بار دیگر اهمیت شناخت صحیح قواعد پارادایم در #تصمیم_گیری استراتژیک را خاطرنشان می کند.
🔻 اگر دیدگاه با قواعد پارادایم حاکم در تضاد باشد، تصمیم گیری استراتژیک نه تنها بی فایده است بلکه در مواردی ممکن است حتی (در حد نابودی) به ضرر سازمان بیانجامد.
🔻 دیدگاه صحیح، معیارهایی را در اختیار می گذارد که انتخاب گزینه برمبنای آن، در عمل نیز گزینه برتر (#هزینه_فرصت صفر) خواهد بود.
🔻 این مجموعه، زیربنای #مدل ذهنی فرد تصمیم گیر را تشکیل می دهد و تصمیمات وی را جهت می بخشد.
🔻 تصمیم گیری برمبنای دیدگاه، تصمیمات را با یکدیگر سازگار و هم افزا می کند و صحت دیدگاه (تطابق با قواعد پارادایم) آنها را #اثربخش می کند.
🔴 چگونه می توان به یک دیدگاه صحیح و #مدل_ذهنی اثربخش دست یافت؟ با درک صحیح و عمیق قواعد پارادایم برتر.
🔻 پارادایم برتر حتی اگر پارادایم حاکم نباشد، دیدگاه های مبتنی بر آن، بر دیدگاه های زاییده پارادایم حاکم چیره خواهد شد و تا فرا رسیدن پارادایم (برتر) بعدی، اثربخشی خود را حفظ خواهد کرد.
🆔 @iiie_ir