کارگاه آموزشی

آیا پایان دانشگاه نزدیک است؟

ای مایکل نول

همگی از سرعت فوق العاده پیشرفت فناوری رایانه در چهل سال گذشته آگاهیم و از این رو تمایل داریم ادعاهایی مبنی بر وقوع تغییر انقلابی مشابه در نهادهای آموزشی را باور کنیم. اما رویکردی عاقلانه درباره پیش بینی آینده آن است که به چهل سال گذشته رجوع کنیم و ببینیم که در سال های میانی چه اتفاقی افتاده است. این رویکرد تاریخی می تواند به برآورد واقع گرایانه از آینده کمک کند. وقتی ما این کار را در مورد دانشگاه ها انجام می دهیم، می بینیم که تغییر بسیار اندکی صورت گرفته است. به رغم اینکه رایانه ها و وب به میزان زیادی توسط دانشجویان به منظور تحقیق و ثبت نام کلاس ها و دوره ها استفاده می شود اما کلاس درس همچنان تکنیک غالب در تدریس است.

کارشناسانی که پایان دانشگاه را پیش بینی می کنند مدعی هستند اینترنت که به وسیله آن دانشجویان در سراسر دنیا تمامی واحدهای خود را در محیط وب مطالعه و اخذ می کنند، دانشگاه ها را منسوخ می سازند. بنا به اظهارات این دسته کارشناسان «وب سازی» آموزش دانشگاهی با مجازی نمودن کل آموزش به معنای پایان دانشگاههای فیزیکی - در مقابل مجازی- خواهد بود. کارشناسان دیگر پیش بینی می کنند که شرکت های تولیدکننده به مقیاس گسترده ای به تهیه، بسته بندی و فروش مواد آموزشی بر روی اینترنت خواهند پرداخت که دانشگاه های متعارف دیگر توان رقابت یا بقاء نخواهند داشت. شرکتی کردن آموزش در چنین مقیاس گسترده ای منجر به مرگ نهادهای آموزشی متعارف خواهد شد.

وقتی به این فکر می کنیم که دانشگاه های آینده چه شکلی خواهند داشت، مهم است که از پیش بینی های افراطی که ذکر آن رفت آگاه باشیم.

سن من آنقدر هست که پیش بینی هایی که می گفت وجود رایانه ها به حذف کاغذ از ادارات منجر خواهد شد را به یاد بیاورم. در عوض، رایانه ها تهیه بسیاری از پیش نویس ها که معمولا تمامی آنها توسط پرینترهای لیزری پرسرعت روی کاغذ چاپ می شوند را بسیار ساده تر کردند. همچنین پیش بینی هایی را به خاطر می آورم مبنی براین که کتابخانه های دیجیتالی پدید خواهند آمد که در آن تمامی اطلاعات به صورت دیجیتال ذخیره شده و نیازی به کتاب های کاغذی نخواهد بود. این پیش بینی ها تا آنجا پیش رفت که شامل حال مرگ قریب الوقوع کلیه کتاب ها را در بر می گرفت. با وجود این فروش کتاب هر سال افزایش می یابد و به ندرت کسی ترجیح می دهد کتابی را از روی صفحه رایانه بخواند. پیش بینی می شد روزنامه های الکترونیکی منجر به نابودی روزنامه های معمولی شوند. این پیش بینی هم بسیار افراطی بود.

به نظر می رسد این نوع هشدارهای افراطی نمایش تبلیغاتی به منظور جلب توجه رسانه ها باشد. گمانه زنی های عجیب و غریب درباه پایان قریب الوقوع مؤسسات سنتی معمولا در جلب توجهی بیش از آنچه که سزاوار آن باشند موفق بوده اند. رسانه ها ندرتا به خاطر می آورند که سال قبل چه چیزی را پیش بینی کرده اند و از این رو وقتی پیش گویی غلط از کار درمی آید، هیچ تبلیغ منفی به منظور خدشه دار نمودن وجهه پیش گوهای بی پروا انجام نمی گیرد...

ای مایکل نول. از کتاب: دانشگاه مجازی،
رسانه های جدید و نهادهای یادگیری و آموزش عالی؛
ویراستاران: ويليام اچ داتون و برایان دی لودر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

511 viewsMahjoub j, 18:28