Hikoyalar (G&M)
8.4K subscribers
1.12K photos
533 videos
42 files
2.3K links
Eng zo'r, sara, tarbiyaviy va sevimli @Hikoyalar shu yerda

📜📚📖 @Hikoyalar kanaliga qo'shilish uchun 👇
https://t.me/joinchat/AAAAADuknkYHGVbghYjS1A
👆 ni bosing va OK.
Bizni aslo tark etmang! Yaxshilari albatta bo'ladi. Biz izlanishdamiz!
Download Telegram
(Oppoq qor uzra yotar oppoq mayin mushukcha....)

Bir mushukcha yashardi, dunyoda yolg'iz,
Sevgi, döstlik neligin bilmasdan essiz.
Kichkina uy, yölakcha, yumshoq örindiq,
Mushukcha esa mayus, yashardi unsiz....
Kunlarni kunga ulab, bahor ham keldi,
Gulladi dov-daraxtlar, olam yashardi.
Mushukchaning uyiga bir mehmon keldi, Mehmon emas, begona ham deb bölmasdi....
Döstlashdilar juda tez, kunlar suvdek oqardi,
Mushukchalar döstlikdan sekin uzoqlashardi,
Bilmadim, buni, nima deb atay, sevgimikan! Baht ularning boshidan hech ketmas
körinardi....
Endi, boshlangan edi, mushukcha hursand edi,
Hayotda baht borligin endi, xis etgan edi.
Kuzning sovuq shamoli olib ketdi yorini,
Közi yoshlanib uning, kimga aytsin zorini....
U kutardi har kuni, tongdan to oqshomgacha,
Bilmas edi bu azob davom etar, qachongacha.
Yölakchada ötirib, oyoqlari qotardi,
Panjalari yorilib, köz
yoshlari oqardi....
Örindiqqa yotvolgan, charchagan u kutishdan,
- 'Unutdingmi sen meni, nega qaytib kelmaysan?
Yozda ötgan kunlarni, nahotki eslamaysan?'
Og'riqdan yumildi közlar, shivirlash ham tindi....
Erta tongdami, yarim tundami, bemahalda,
Eshik ochilib asta, kutilgan mehmon keldi.
Qöllarida guldasta, sekin uni uyg'otdi,
U uyg'oq edi, qörqardi, tush emasmikan deb....
Yöq, tush emas, öng edi, tush bölgani yahshiroq,
Mehmon sekin sörashib, shivirladi qaltiroq:
- 'Kechir meni sevgilim, aytmay ketdim men senga,
Uzoqlarda yurib, boshqa yor,
topdim örningga....
Men seni unutaman, bunga yetadi sabab,
Senchi, aytginchi, unuta olasanmi meni?'
Mushukcha jim turardi, oyoq-qöli qaltirab,
Uzoq kutdi, ketdi, u tushunmadi hech neni....
Mushukcha, uning orqasidan, qor uzra yeldi.
Yuragida bir azob: 'Nahot meni unutdi!'
Yiqildi u tösatdan, panjalari muzladi,
Sovuq ötardi jondan, közda yoshi qotardi....
Qora mushuk ortiga qaytib keldi yugurib,
'Kechir meni, yolg'izim, bir nima de, iltimos....'
Bölgan edi endi kech, bölgan joni uzilib,
Yurak sokin, közda tomchi yosh, asl sevgiga xos....
...Oppoq qor uzra yotar oppoq mayin mushukcha....

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Bu Ahmad ismli 19 yoshdagi yigitning hikoyasi.... (2011-yil)

Mening ajoyib oilam bor edi.
Biz chekka bir qishloqda, otam, onam, akam va singlim bilan baxtli va totuv hayot kechirayotgandik.
Men shaharga o'qishga kirdim va amakimlarnikida yashab o'qiy boshladim.
Imtihonlar vaqti edi. Erta tongdan o'qishga otlanib tursam, amakim to'xtatdilar:
- 'Buving olamdan o'tibdi'.
Uning ko'zlarida shunchalik qayg'u bor ediki, bu ta'tilda ham onasiga vaqt ajratolmaydigan odamni ko'zlariga o'xshamasdi.
Azob va har xil hayollar iskanjasida yo'lga chiqdik.
Qadrdon uyim, u endi bozorga o'xshardi, tumonat odam yig'ilgan.
Darvozadan ichkariga kirdim. Uyimiz eshigi oldida, bir emas, 4 ta bo'z tortilgan tobut turardi, jonim bo'g'zimga keldi, dunyo ko'zimga qorong'u ko'rinib ketdi....
Yugurib bordim, ularga qaragani qo'yishmadi, shu onda sezdimki, endi meni qadrdon, jonajon oilam yo'q....
Ko'zimdan yosh daryo bo'lib oqdi, holsizlanib o'tirib qoldim....
Peshinda, bir uydan 4 ta tobut chiqarildi, ularni kuzatarkanman ko'ksimda alam jo'sh urardi.
Nahotki, endi oilam yo'q, taltayganda urishadigan otam, betob yotganimda mehribonchilik qiladigan onam, qoqilganda suyanadigan akam, erkaliklarini maroq bilan kuzatadigan singlim endi yo'q....
Tobutlarni yelkalab ketayotganlarida, to'xtatdim, qo'yvorgim kelmasdi, xuddi hozir singlim ko'zini ochadigandek, bularni hammasi azobli tushdek tuyulardi, singlimni sovuq qo'lini ushlab yig'ladim, endi u yo'q edi....
Ularni qabrga qo'yib kelgandan so'ng, uyga kirib, burchakda o'tirib azob-la yig'ladim.
19 yoshli yigitcha, hali hayot nima ekanligini bilmay, unda qanaqa yashash kerakligini o'rganmay turib, yaqinlarimdan ayrildim, bir zumda, bir kunda....
Bugun, yoshlar ota-onalaridan pul, mashina, qimmatbaho buyumlar, yana qanaqadir o'tkinchi narsalar talab qilishadi, shu havaslar uchun yashashadi.
Axir, eng katta boyliklari, ularning borligi, hayotligi emasmi?...

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
@Hikoyalar kanalida o'quvchilarimiz soni 600 tadan oshdi. Bizni kuzatayotganizdan hursandmiz. @Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
КУНЧИҚАР ЮРТ ҲИКМАТЛАРИ


***

Агар муаммони ҳал қилишнинг йўли бўлса, ташвишланишнинг ҳожати йўқ, агар уни ҳал қилишнинг иложи бўлмаса, ташвишланишнинг фойдаси йўқ.

***

Ўйлаб ҳал қил, ҳал қилдингми, ўйлама!

***

Кетаётганни тўхтатма, келганни эса ҳайдама!

***

Тезлик — танаффуссиз секинлик.

***

Ёмон одамнинг дўсти бўлгандан кўра, яхши одамнинг душмани бўлган афзал.

***

Оддий одамлар бўлмаса, буюклари ҳам бўлмайди.

***

Зинапояни юқорига чиқишни истаган одам ўйлаб топган.

***

Эр-хотин қўл билан кўздай бўлиши керак: қўл оғриганида кўз йиғлайди, кўз йиғлаганида қўл унинг ёшини артади.

***

Офтоб ҳақ-ноҳақни ажратмайди, у кимнидир иситишни мақсад қилмасдан нур сочади. Ўзини топган одам худди офтобга ўхшайди.

***
***

Денгиз майда дарёлардан юз ўгирмагани учун ҳам улкандир.

***

Энг олис йўл ҳам яқиндан бошланади.

***

Найза умрда бир маротаба ишлатилса ҳам, уни ҳамиша ёнда олиб юрган маъқул.

***

Чиройли гул яхши мева тугавермайди.

***

Қайғу худди йиртиқ кўйлакка ўхшайди, уни, яхшиси, уйда қолдирган маъқул.

***

Агар муҳаббат кўзи билан қаралса, чечакдан қолган чўтир ҳам яноқдаги кулгич каби гўзал кўринади.

***

Ўринда ётган одам қоқилмайди.

***

Бир оғиз яхши гап қишнинг уч ойини ҳам қизита олади.

***

Аҳмоқ ва девонага йўл беринг.

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Vaqt haqida afsona....
Bir bolakay bor edi, u bilan birga vaqt ham yashardi.
Bolakay vaqt bilan birga har narsaga ulgurar, vaqtini quvnoq ötkazardi. Vaqtning u bilan birga futbol öynashga, multfilm körishga ovqatlanishga, aylanishga, xarxasha qilish-u tengdoshlari bilan janjallashishga doim imkoni bölardi.
Ha, avvaliga shunaqa edi....
Keyinchalik bolakay ulg'aydi. Va, vaqtning har yeridan kesishga, bölaklashga tög'ri keldi.
U ishi uchun bir bölak, döstlari uchun bir qism, sevgan qiziga bir xovuch vaqt sarflardi.
Kechqurun qöshnisiga ozroq, dam olish kunlari kimdir bilan, yana bir nimalarga vaqtini harajat qilishga tög'ri kelardi.
Bora-bora u bilan vaqtning örtasida muammolar paydo böla boshladi.
Qilinishi kerak bölgan narsalarga vaqtning xasisligi tutar, u esa vaqtsiz hech narsa qila olmasdi....
Kunlardan bir kun ohirgi soat, uning ohirgi soniyalari, umrining sönggi damlari yetib keldi, endi vaqt, deyarli yöq edi.
Kesilgan, maydalangan vaqtdan atigi kichikkina bir bölakcha qolgandi.
Shunda uning ög'li keldi:
-'Dada, parkka aylantirgani olib boring....'
U:
-'Ög'lim, vaqtim yöq....'
Va, bir kun otasi qöng'iroq qildi:
-'Nega kelmay ketding, anchadan beri qöng'iroq ham qilmaysan!!!'
U:
-'Ota, vaqtim kam....'
Unda endi vaqt yöq edi. Uning vaqti tugab bitgan. Vaqt soati yetgan edi....
Afsonaga ajratilgan vaqt ham tugadi.
Döstlar, köp köringan vaqtimiz ham tugaydi, uni kesishda, bölaklashda shoshilmang, har narsaga yetishi uchun ulguring. Bekorga vaqtni sarf etmang. Shu afsonani öqishga ketgan vaqtingizni olganim uchun uzr va rahmat aytaman....

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing. Vaqtingizni ayamang)
ЯНГИ ТЕЛЕФОН ёқуд ҚАЙТАР ДУНЁ…

Бир куни ишхонамиздаги бир қиз хонамга янги телефонини олиб кирди. Аппарати жуда ихчам, қулай ва кўзни қувонтирадиган эди. Камераси 8 мегапиксел, сенсорли, дисплейи ҳам каттагина. Манга ёқди ва унинг илтимосига кўра телефонини турли мусиқа ва видеолар билан тўлдириб бердим. Ҳар сафар хонасига кирганимда телефонидан паст овозда мусиқа эшитиларди.
Ундан сўрардим “Нега компютерда эшитмайсиз?” деб. У эса телефонида эшитиш ёқишини айтарди. Кўпинча ўзини суратга олаётган пайтда кўриб қолардим. Камераси сифатли суратга олгани учунми, турли тарафлардан синаб кўрарди. Ман эса кулардим “Ўйинчоқни зўрини топдиз” деб.
Бир куни хонамга хомуш кириб келди, қўлида телефони. Нима бўлганини сўраганимда сувга тушиб кетганини айтди. Айтишича тоққа дам олгани чиқишган дугоналари билан. У ерда ҳожатга кирганида телефони шимининг орқа чўнтагида бўлган экан...
Хуллас, унитаздан олиб яна раковинада ювибди бечорани. “Батарейкасини дарров олиб ташламадизми?” деб сўраяпманку ичимдан тошиб келаётган кулгини зўрға босишга ҳаракат қиляпман. У эса бундай қилиш кераклиги ҳақида илгари эшитмаганлигини айтди. Кейин дугоналари билан телефонни сочиб ташлаб, фенда қуритишган, лекин кеч бўлган экан. Ичидаги схемалари куйиб кетган ҳаммаси. Буни устахонада ўзим кўрдим.
Бечора олти юз минглик телефонни зўрға эллик мингга сотиб юборди...
Орадан вақт ўтди. Мани пешонамга ҳам зўр телефон битди.
Сенсорли дисплей, камера 12 мегапиксел, интернетда ўзимни ҳудди балиқ сувда юргандек ҳис қилардим. Ҳар тарафлама талабларимга жавоб берар, унга етишганимдан жуда-жуда хурсанд эдим. Ҳаттоки аёлим рашк қилиб телефонимни “кундош” деб ҳазиллаша бошлади...
Бир куни дўстларим билан тоққа дам олгани чиқдик. Ўша ерда ҳам телефоним қўлимдан туширмадим, дўстларим “Қўйсангчи, шу матоҳингни, дам олгани чиққанмизку!” деб хафа ҳам бўлдилар. Чўмилдик, дам олдик, овқатландик. Кечки овқатни ўзим қилиб бераман деб мақтандим. Ниятим ўчоқ бошида ўтирганда бироз интернетга кириш эди.
Бир пайт қўнғироқ бўлиб қолди ва қўлимда капгир бўлгани учун телефонни қўлоғимга қистириб гаплаша бошладим. Қозонга қараганимда ичида ёғ қизиганини олиш учун ташланган бутун пиёз қорайиб кетибди.
Уни оламан деб энгашган эдим кўзимга ўчоқдан чиққан тутун кириб ачиштириб юборди. Бир ножўя ҳаракат ва... мани севимли сенсорли телефоним қозон ичида!!!
Тассавур қилинг, капгирда олишга уриняпманку, телефон сирпаниб яна қизиб турган ёғга тушиб кетяпти. Икки-уч марта шундай қовуриб олганимдан кейин қўлимни куйдириб бўлсада чиқариб олдим. Телефонни аҳволини кўриш керак эди.
Эҳтиёт қисмларга бўлиб сотишга ҳам ярамас эди, бужмайиб қолган...
Икки юз эллик долларлик еб бўлмас таом! Ўша онда кўз олдимга негадир ишхонамдаги қизнинг жилмайиб туриши келди. Қайтар дунё деганларидек. Бир гапда ҳақиқат борлигига амин бўлдим: “Агар илгари қирқ йилда қайтса, ҳозир қирқ кунга ҳам бормаяпти!”...


@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Бир куни фақирона кийинган, маъюс бир аёл сабзавот дўконига кирди. Дўкон сохибига тортинибгина яқин борди ва эри оғир хасталик туфайли бирор ишга ярамай, тўшакка ётиб қолгани, етти боласи борлиги, уларнинг очлик азобидан қийналаётганини айтди.
Сотувчи унга терс қараб:
- Эй, тиланчи хотин, дархол дўконни тарк эт! - деди.
Аёл эса болаларининг емак ейишга эхтиёжи борлигини айтиб ёлворганча:
- Илтимос, жаноб, болаларимни қорнини тўйдириб, одамларнинг эшигига ишлагани жўнатаман
Улар пул олиб келган захоти қарзингизни қайтараман, - деди.
Дўкондор аёлнинг илтижоларига парво қилмай, уни танимаслиги, доимий харидорларидан эмаслигини айтиб илтимосини рад этди.
Шу пайт дўкон ташқарисида турган бир мижоз сотувчи билан аёл ўртасида бўлаётган сухбатни эшитиб қолди ва ичкарига кириб дўкондорга:
- Бу аёлга сўраган нарсаларини бер, мен кафил бўламан, қарзини қайтаради, - деди.
Унинг гапига кўра сотувчи аёлга қаради-да, истамайгина:
- Оладиган нарсаларингни рўйхат қилганмисан? - дея сўради.
Аёл тасдиқ маъносини бериб бош ирғади.
- Ундай бўлса уни тарозининг бир палласига қўй-да, иккинчи палласига ўзинг оладиган нарсаларни қўй. Рўйхат қоғозингни вазнига тенг нарсаларни бераман, - деди.
Аёл бир муддат турди-да, бошини қуйи эгиб чопонининг чўнтагидан бир қоғоз парчаси олиб тарозининг бир палласига қўйди.
Шу пайт дўкондор ва кафил мижознинг кўзлари хайратдан катта-катта очилди.
Тарозининг тош қўйиладиган палласи қоғоз парчасининг оғирлигидан чўкиб кетганди.
Дўкондор кафил мижозга қараб эзғин товушда:
- Ишонмайман...
Ишониладиган холат эмас... - деди.
Тарозининг махсулот қўйиладиган палласи керагидан ортиқ нарсалар билан тўлди.
Дўкондор ваъдага биноан аёл олган хамма егуликларни халтага жойлаб, қўлига туқазди.
Зудлик билан нималардир ёзилган қоғозни қўлига олди-да, ўқиди.
Унда харид қилинадиган махсулотлар рўйхати эмас, қуйидаги сўзлар ёзилганди:
“Аллохим! Нимага эхтиёжим борлигини ёлғиз Ўзинг биласан.
Шунинг учун ўзимни Сенга таслим этаман.
Ўзингга таваккал, Ўзинг омонат берган болаларимнинг ризқини етказ!”.
Дўкондор тош каби қотди-қолди.
Аёл унга ташаккур айтиб, дўкондан чиқди.
Аёлнинг харидига кафиллик қилган мижоз бир даста пулни дўкондорга берди ва “Қайтими керак эмас” деди. Мижоз дўкондан чиқиб кетаётиб тарози паллаларининг синганига кўзи тушди.
Нима сабабдан тарози палласи сингани ва дуонинг кучи неқадар залворли экани ёлғиз Аллохгагина маълум эди...

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Болакайнинг сабоғи

Бир чол ўғлиникига кўчиб келди. Ўғли уйланган, тўрт яшар фарзанди ҳам бор эди. Чолнинг ёши бир жойга бориб қолган, қўллари қалтирар, кўзлари хира кўрар, оёқларини зўрға судраб юрарди. Оила дастурхон атрофига тўпланган пайтлари қариянинг аҳволи янада ёмонлашарди. Қошиғидан тўкилган овқатлар полгача тушар, пиёласидаги ширчой дастурхонни доғларга тўлдириб борарди. Буни кўриб хуноби ошган ўғил ва келин ўзаро маслаҳатлашишди:

– Нимадир қилмасак бўлмайди, – деди ўғил. – Чапиллатиб овқат ейиши, сут тўкиши, овқатларни ҳар томонга сочиб юбориши жонимга тегди.

Эр-хотин хона бурчагига битта кичик хонтахта қўйишга қарор қилди. Қария шу ерда бир ўзи овқатлана бошлади. Икки марта коса синдирганидан кейин, тунука талинкада овқат сузиб берадиган бўлишди. Бир куни бехосдан ўғилнинг кўзи отасига тушиб қолди: бечора қариянинг кўзларида милт-милт ёш айланар, хонтахтанинг четига тикилганича тишсиз милкларида овқатни у ёқдан бу ёққа олиб ўтирарди. Ўғилнинг юрагида кимдир бош кўтариб, мана шу мажолсиз чол сенинг отанг-ку, уни бир четга суриб қўйгани уялмайсанми, дегандай бўлди. Бироқ у бу ҳайқириққа эътибор бермади. Фақат чолни камроқ тергайдиган бўлди.

Тўрт ёшли невара ён-атрофида бўлаётган воқеаларни жимгина кузатарди.

Бир куни ишдан қайтган ота боласи ўйинчоқларини ёйиб олиб ўйнаётганини кўрди. У болғачаси билан ёғоч косачасини урар, косача зарб таъсирида у ёқ-бу ёққа юмалаб кетарди.

– Нима қиляпсан, ўғлим? – деб сўради ота меҳр билан.

– Аям билан сизга талинка ясаяпман. Катта бўлсам, сизларга овқат солиб бераман, – деди болакай ғурур билан. Сўнг бир жилмайиб қўйди-да, яна ўз ишига киришди.

Унинг гаплари ота-онасини қаттиқ ҳаяжонга туширди, икковлари ҳам мум тишлаган, нима дейишни билишмасди. Уларнинг кўзларидан қайноқ-қайноқ ёшлар томди. Гарчи бирор оғиз сўз айтишмаган бўлса-да, нима қилиш кераклигини яхши англаб туришарди.

Кечки овқат пайти ўғил қария отасининг қўлидан ушлаб, дастурхон бошига олиб келди. Яхши сўзлар айтиб, кўнглини олди, ухлаш пайти ўринга ҳам ўзи етаклаб бориб ётқизиб қўйди.

Энди қариянинг қўлидан қошиқ тушиб кетса ёки сутчойи тўкилса, ўғил ҳам, келин ҳам асабийлашмасди. Келин тушиб кетган қошиқни янгисига алиштириб берар, ўғил эса кўпинча отасини ўзи овқатлантириб қўярди.

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing...)
Олдингдан оққан сувнинг қадри

Салқин апрел тонги. Вашингтон метро бекатида ғилофли скрипка кўтарган киши пайдо бўлди. У девор ёнига бориб, шошмайгина нарсаларини жойлаштирди. Ғилофни очиб оёқлари остига қўйди-да, скрипкасини чала бошлади.

45 дақиқа мобайнида бутун вужуди билан, завқ-шавққа кўмилиб куй чалди. Шу пайт ичида унинг ёнидан мингга яқин одам ўтди.

Дастлабки уч дақиқада ўрта ёшлардаги бир киши чолғучига эътибор берди, қадамини секинлатди ва бир лаҳза тек турди-да... яна йўлига шитоб равона бўлди.

Бир дақиқача ўтгач, ғижжакчи илк ишҳақини қўлга киритди. Бир аёл ғилофга пул ташлади, лекин тўхтамади. Яна қанчадир вақтдан сўнг бир эркак тўхтаб мусиқа тинглади, бироқ кўп ўтмай соатига қарадию йўлида давом этди.

Кейин уч ёшлардаги бола келиб, мусиқачига разм солиб қарай бошлади. Аммо онаси унинг қўлидан тортиб олиб кетди. Болакай ортига қарай-қарай онасига эргашди. Бунга ўхшаган ҳолат яна кўп бор такрорланди. Бирорта ота-она бемолол томошага рухсат бермади. Бечора болаларнинг кузатуви бир дақиқага ҳам етиб бормади.

Хуллас, 45 дақиқалик кўча концерти давомида 7 кишигина бироз вақт йўлдан қолиб мусиқа тинглади, 20 киши эса ғилофга пул ташлаб, тўхтамай кетди. Чолғучи шу вақт ичида 32 доллар пул ишлади.

Бирор-бир йўловчи дунёга машҳур мусиқачи Жошуа Беллнинг куйларини тинглаётганини билмади, ҳис қилмади, хаёлига ҳам келтирмади.

Чолғучи XVIII асринг машҳур созчиси Антонио Страдивари ишлаган скрипкада куй чалганди. Бу асбобнинг баҳоси 3,5 милён доллар эди. Ушбу кўча томошасидан икки кун олдин Жошуа Белл Бостонда катта концерт берганди. Чипта нархи 100 доллар бўлишига қарамай, зал жиппа-жиқ тўлганди.

“Вашингтон пост” газетаси ўтказган ушбу синов лойиҳаси инсон табиати ҳақида яна бир бор сабоқ беради...

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Мен ёшлигимдан уйга кеч қайтишга одатлангандим, қўпол қилиб айтганда кўча дайдиси эдим. Бундан онам хафа эдилар. Бу ишим онамга ёқмас эди. Холат шундай давом этаверганидан кейин онам хар куни уйимизни ошхонасида турган музлатгич эшигига бир парча қоғоз ёпиштириб қўядиган бўлдилар. У қоғозда овқат, нон ва бошқа нарсаларни жойини, менга осон бўлиши учун ёзиб қўярдилар. Кунлар ўтиб онамни эслатма қоғозлари ривожланиб борди. Унда энди баъзи талаб, илтимослар ва кийимимни кир бўлганларини кир ювадиган машинага қўйишим, мухим ишлар вақти ва бошқа нарсалар ёзиларди. Афсус йигитчалик давримнинг кўп қисми шундай ўтди. Бир кеча жуда кеч қолдим, онамни рисоласи одатдагидек музлатгич
эшигида кўрдим, аммо ўқишга эриндим ва уйқу ғолиб келиб ухлаб қолдим.
Эрталаб дадам мени кўзларида ёш холда уйғотдилар, жуда хайрон бўлиб уйғондим. "Ўғлим онанг оламдан ўтди!” - дедилар. Билсангиз эди, бу хабар қанчалар менга таъсир қилганини. Онамни дафн қилдик, кечқурун уйга кириб кроватга чиқиб оёғимни чўзаётиб онажонимни ёзган рисолалари эсимга тушди. Югуриб бориб музлатгич эшигига қистирилган қоғозни, онамни энг охирги ёзган хатларини қўлимга олсам, бу хатда хеч қандай буйруқ ёки таълимот йўқ эди. Одатдаги хатлар каби эмас эди. Афсус! хатда фақат шулар бор эди:
Ўғилгинам бугун ўзимни жуда ёмон хис қиляпман, қачон келсанг хам мени уйғотиб шифохонага олиб боргин сендан илтимос..
Оналаримизни борида Кадрлайлик азизлар.

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Сўзлар

Эри хотинига аёллар бир кунда қанча сўз ишлатиши ҳақидаги мақолани ўқиб бераётганди: “...Эркаклар 15000 та сўз ишлатган бир пайтда аёллар 30000 та сўзни сарф қилиб юборади”.

Бу маълумот хотиннинг нафсониятига озгина тегиб ўтди. Шу сабабли норозилик билдирди:

– Бекорга бунақамас-да! Бу эркаклар бирорта гапни битта гапирганда тушунмайди. Доим такрорлашинг керак.

Эр газетадан бош кўтариб, хотинига қаради:

– Нима дединг?

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Бундан беш олти йилча аваал қишлоқда «Қўшни қишлоқдаги Ориф қассоб деган одам қазо қилибди» деган нохуш хабар бизнинг қишлоққа хам етиб келди. Дадамнинг айтишларича, раҳматли Ориф қассоб ўша қишлоқнинг обрўли одам бўлган экан.
Хабарни эшитиб, қассобнинг яқиндан таниган ёр биродарлари жанозага отланишди.
Жанозадан сўнг, Ориф қассобнинг майитини қабристонга қўйиб келишди.
Эртасига эса, жудаям қўрқинчли хабар бутун туманга тарқалиб кетди:
— Кеча қабристонга қўйилган майитнинг жасади ер юзасига чиқиб қолган эмиш. Бундай қўрқинчли ва нохуш хабар яшин тезлигида ҳамма томонга тарқалиб кетди.
Кимдир, «ит олиб чиқиб қўйгандирда» деса, яна кимдир «Бунда бир гап бор» деб мулохаза қилишди. Ориф қассобнинг ўғли бир иккита жиянлари билан биргаликда ер юзасига чиқиб қолган дадасининг жасадини яна ўз жойига қўйиб келибди. Индинига эса яна қўрқинчли хабар болалади:
— Қассобнинг жасади яна ер юзасига чиқиб қолган эмиш.
Ушбу аянчли холат икки уч бор такрорланавергач, мархумнинг ўғлига қишлоқнинг оқсақоллари туман марказидаги Жоъме масжиди имомидан маслахат олишни таъкидлашибди.
Қассобнинг ўғли махалла фаоллари билан биргаликда имомнинг хузурига борибди ва бўлаётган нохуш холатни айтиб, у кишидан маслахат сўрабди.
Шунда имом мархумнинг ўғлига савол берибди:
— Дадангиз қандай одам эди?
— Яхши одам эдилар домла, — дебди хайрон бўлиб ўғил.
— Хаётликларида нима иш билан шуғилланган эдилар?
— Эсимни таниганимдан бери қассобчилик билан шуғилланар эдилар.
— Бирорта ножўя харакатларини сезганмидингиз? — сўрабди яна имом.
Ўғил ерга қарабди, нима дейишини билмай коловланиб қолибди, бу холатини кузатиб турган имом яна сўз қотибди:
— Айтинг жияним, айтмасангиз, дадангизни жасади қўним топмайди.
— Майлими ўзингизга айтсам? — секингина ёнига яқинлашиб изн сўрабди ўғил, атрофидаги одамлардан яширадиган сири борлигини сездириб.
— Бу воқеа аянчлидир, одамлар мархумга нима сабабдан бундай бўлаётганликларини билиши керак, уларга хам бир ибрат бўлсин, очиқ ойдин яширмай айтаверинг жияним, кўпчиликнинг дуоси билан мархумнинг жасадини ўз жойига қўя оламиз, — дебди.
Ўғил бироз ўйланиб ўтириб, айтмасликнинг иложи йўқлигини пайқаб, сўз очибди:
— Дадамизнинг нафслари бироз устун эди, Оллохдан хайиқмасдилар, пул бирмунча кўзларини кўр қилиб қўйганди. У киши узоқ қишлоқлардан эшак харид қилиб, ўша ерни ўзида хеч ким билмайдиган пана жойда ўша эшакни сўйиб, гўштни олиб келиб, мол гўштига аралаштириб одамларга сотар эдилар.
Ўтирганлар бирданига «Астағфируллох» деб бақириб юборибди.
«Хайф сендек инсонга» дейишибди.
Имом хам кўзларини юмиб, инграб юборибди. Бир муддат жим туриб, ўтирганларни тинчлантирибди ва ўғилга шундай дебди:
— Жияним, дадангиз баднафс инсон бўлган эканлар, харом қилинган нарсани одамларга қўни қўшниларига инъом қилиб юрган экан, манашу сабаб уни ер ўз бағрига қабул қилмаётган экан, афсус, афсус, — деб надоматлар чекибди.
— Энди ука, одамлар кўз ўнгида катта бир новвосни сўйиб қон чиқаринг ва одамларга текинга тарқатинг! Улардан дадангиз учун кечирим сўранг, гунохларини авф этишини сўраб дуо қилсинлар! Зора Оллох дадангизни гунохларидан кечиб, жасадларини хузурига қабул қилсалар, — деб маслахат берибди.
Ўғил имомнинг айтганларини қилиб бўлгач дадасининг жасадини яна қабрга қўйибди ва ана ўшандан сўнггина унинг жасади тинч бўлибди .

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing.
ДОНИШМАНД ВА ЧАЁН

Мулойимлик — ахлоқли одамнинг қимматбаҳо либоси ва у кийим турларининг энг чидамли матосидир”.

Бир ёши улуғ донишманд дарё бўйида ўтириб, атрофидаги гўзал манзара ҳақида фикр юритар, нималарнидир хаёл қиларди... Тўсатдан сувга тушиб кетиб, ундан халос бўлишга ҳаракат қилаётган чаёнга кўзи тушди. Донишманд уни қутқаришга қарор қилиб, қўлини узатган эди, қўлини чақиб олди. Оғриқнинг қаттиқлигидан қўлини тортиб олди. Лекин бир дақиқа ҳам ўтмасдан қария чаённи қутқариш учун яна қўлини чўзган эди, чаён яна чақди. Бироздан сўнг қария учинчи бор қўлини узатди.
Унинг бу ҳаракатларини кузатиб турган бир одам: “Эй инсон! Биринчи маротабада ҳам, иккинчи маротабада ҳам хулоса чиқармадингизми... Нима сабабдан яна учинчи бор ҳаракат қиляпсиз?!” – деди.
Донишманд унинг огоҳлантиришига эътибор бермай, ҳаракат қилиб чаённи қутқаришга муваффақ бўлди. Сўнг ҳалиги киши томон борди ва елкасига қўлини аста қўйиб мулойимлик билан: “Эй болам!
Чаённинг табиати – чақиш. Менинг табиатим – мулойимлик билан раҳм-шафқат қилиш. Нима учун унинг табиати менинг табиатимдан ғолиб бўлишига йўл қўйишим керак экан”, – деди.
Хулоса ўрнида шуни айтиш мумкинки, инсонларга ўз табиатингиз билан муомала қилинг, уларнинг табиати билан эмас. Сизларга баъзи ҳолларда қанчалар озор бермасинлар, ўз табиатингиз асосида муомала қилинг.
Шундай экан, ҳар бир инсон жамиятнинг бир узвий сифатида ўзи мансуб бўлган мазкур жамиятнинг ҳар бир аъзосини ҳурмат қилмоғи, ҳар қандай муаммоли вазиятда ҳам мулойимлик билан муомалада бўлмоғи даркор.

Зеро, мулойимлик замонавий мулоқот психологияси томонидан ҳам, буюк алломаларимиз томонидан ҳам, шунингдек, Исломда ҳам эътироф этилган ва улуғланган фазилатдир.

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Кўнгил кўзлари

Касалхона бўлмасида иккита оғир бемор ётарди. Касалларнинг бири дераза ёнига, иккинчиси эшик яқинига жойлашганди.

– Ташқарида нима гаплар? Ойнадан у-бу кўриняптими? Жуда сиқилиб кетди-ю одам... – деди эшик олдидаги киши.

– Ў-ў! – деди жонланиб иккинчи хаста. – Осмонни, булутларни, кўлни ва олисдаги ўрмонни кўряпман.

Дераза ёнидаги киши ҳар куни хонадошига дераза ортида нималар бўлаётганини сўзлаб берарди. У кўлдаги балиқчилар, уларнинг катта илмоқлари, тутган балиқлари, соҳилда ўйнаб юрган болалар, уфққа бош қўйган қуёш, сувнинг мавжланиб туриши ва ҳоказолар ҳақида гапирарди.

У ажойиб-ғаройиб манзараларни ҳикоя қиларкан, шеригининг ичини ит тирнарди. “Бу адолатдан эмас, – деб ўйларди. – Нимага уни дераза ёнига қўйишган-у, мени пойгакка, оёқостига итқитишган? У ҳар куни дунёни томоша қилиб, роҳатланиб ётади. Мен бўлсам, бўёғи кўчган эшикдан бошқа нарсани кўрмайман”.

Бир куни ойна ёнидаги беморни қаттиқ йўтал тутди, хириллаб нафас ола бошлади. У ҳамширани чақириш учун бош томонидаги қўнғироқ тугмасига интилди, бироқ ета олмади. Чунки бунга мажоли қолмаганди, йўтал кучайган, аъзойи бадани дир-дир титрарди. Хонадоши бўлаётган воқеаларни жимгина кузатиб турди. Хоҳласа, ўзининг тугмачасини шундоққина босар, ҳамшира зумда етиб келарди. Лекин у хоҳламади.

Бироз вақт ўтгач бемор тинчиб қолди. У бу ғалвали ва диққинафас дунёни мангуга тарк этди.

Уни олиб чиқиб кетишаётганда хонадоши ҳамширадан: “Энди мени ойна ёнига олиб ўтиб қўйсангиз”, деб илтимос қилди. Ҳамшира унинг ўтинчини ерда қолдирмади. Кўрпа-тўшакларни тўғрилади, устидаги жилдини янгилагач, яхшилаб сирди. Сўнг беморни кўчириб ўтказди. Ҳаммаси жойида эканига ишончи комил бўлгач, эшик томонга йўналди. Бироқ уни касалнинг товуши тўхтатди. Унинг овозида ажабланиш бор эди:

– Ахир қанақасига?! Бу ойнадан қуп-қуруқ деворларгина кўзга ташланяпти-ку! Анави ўлган хонадошим менга ўрмонни, кўлни, булутларни, одамларни кўргани ҳақида гапирганди. Қандай қилиб? Ахир бу ойнадан одамни завқлантирадиган ҳеч нарса кўринмаяпти!

Ҳамшира маъюс жилмайди:

– У умуман кўра олмасди. Бечора шеригингизнинг кўзлари ожиз эди.

@Hikoyalar ni Do'stlaringiz bilan o'qing)
Дарё бўлиб яшанг...

Бир куни устоз ўзини бахтсиз хисоблайдиган, хамиша нолиб юрадиган шогирдига бир пиёла сув билан бир сиқим тузни узатибдида, аралаштириб татиб кўришини сўрабди. Шогирд устози айтганини қилибди. - Таъми қанақа экан ? - дея сўрабди шунда шогирдидан. - Шўрлиги тилни ўяман дейди. Устоз жилмайибди ва уни дарё бўйига олиб борибди. Яна бир сиқим тузни узатиб дебди: - Энди буни дарёга ташла-да, сўнг мазасини татиб кўр. Шогирд бу сафар сувни хузур билан ичибди. Йигитнинг лабларидан томаётган томчиларга қараб устоз: - Хўш мазаси қандай экан? Шўрлиги сезилдими? - деб сўрабди. - Мазаси ажойиб. Шўрлиги хам сезилмади. Шунда устоз шогирдига шундай насихат қилибди: Хаёт қийинчиликлари худди туз миқдорига ўхшайди. Кўп хам эмас, кам хам эмас. Фақат у аралашадиган қалбни кенгроқ қилмоқ керак. Демак сен хаётда бир пиёла сув бўлиб эмас, дарё бўлиб яшашни ўрган.

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
“Бани Исроилдан уч кишини – мохов, кал ва кўрни Аллоҳ таоло синамоқчи бўлиб, уларга фариштани жўнатди.

У моховнинг олдига келиб:
- Сенга нима нарса ёқади? – деди.
- Чиройли ранг, чиройли тери ва одамлар мендан жирканадиган нарсанинг кетиши, – жавоб берди мохов.
Фаришта уни силади, ундан жирканч нарса нарса кетди, чиройли ранг, чиройли тери ато қилинди. Сўнг сўради:
- Сенга молнинг қайсиниси ёқади? - Туя, – деди. Унга ўн ойлик бўғоз туя бериб: - Аллоҳ сенга бундан барака берсин! – деди.

Кейин калнинг олдига келиб:
- Сенга нима нарса ёқади? – деб сўради.
- Чиройли сочлар ва одамлар мендан жирканадиган нарса кетиши, – жавоб берди мохов. Фаришта уни силади, ундан жирканч нарса нарса кетди, чиройли соч ато қилинди. Сўнг сўради:
- Сенга молнинг қайсиниси ёқади? - Қорамол, – деди. Унга сигир берди ва:
- Аллоҳ сенга бундан барака берсин! – деди.

Кейин кўрнинг олдига борди ва: - Сенга нима нарса ёқади? – деб сўради.
- Аллоҳ менга кўриш қобилиятимни бериши, – деди. Фаришта уни силади, Аллоҳ унга кўриш қобилиятини берди. Сўнг сўради: - Сенга молнинг қайсиниси ёқади? - Қўй, – деди. Унга қўй берди ва дуо қилди. Туя, қорамол ва қўйлар кўпайиб кетди. Биринчисининг бир водий туяси бўлди. Иккинчисининг бир водий қорамоли бўлди. Учинчисининг бир водий қўйи бўлди.
Кейин фаришта моховнинг олдига унинг шифо топиши ва бойиб кетишидан аввалги кўриниши ва суратида келди. Унга:
- Мен мискин кишиман. Сафаримда боримдан ажрадим. Бугунги кунда Аллоҳ ва Ундан сўнг сендан бошқа борар жойим қолмади. Сенга чиройли ранг ва чиройли ҳусн берган Зот ҳақи сўрайман – бир дона туя бер, сафаримни якунлаб олай, – деди. Мохов унинг сўраган нарсасини беришдан бош тортди. Мискин суратдаги фаришта: - Аллоҳга қасамки, мен сени таниётганга ўхшаяпман. Сен одамлар жирканадиган мохов ва фақир бўлган эмасмисан? Аллоҳ сенга (бу неъматларни) ато қилмадими? – деб сўради.
- Йўқ. Мен бу молни мерос қилиб олганман, – жавоб қайтарди мохов. - Агар ёлғон гапираётган бўлсанг, Аллоҳ аввалги ҳолингга қайтарсин! – деди фаришта.

Сўнг фаришта калнинг олдига унинг суратида бориб унга ҳам шунга ўхшаш гап айтди. У ҳам аввалгига ўхшаб қайтарди.
- Агар ёлғон гапираётган бўлсанг Аллоҳ аввалги ҳолингга қайтарсин! – деди фаришта унга ҳам. Ундан сўнг кўрнинг олдига унинг сурати ва кўринишида борди ва ундан хайр-эҳсон сўради. Шунда кўр бўлган киши: - Эй, бу киши! Мен ҳам кўр бўлган эдим, Аллоҳ кўриш қобилиятимни қайтарди. Камбағал бўлган эдим, Аллоҳ мени бой қилди. Хоҳлаганингча олиб, холаганингча қолдир! Аллоҳга қасамки, бугунги кунда Аллоҳ учун олган нарсангга ҳеч ҳам чарчамайман! – деди.
Шунда фаришта: - Молингни ўзингга олиб қол. Мен уларни ҳам синаган эдим, Аллоҳ сендан рози бўлди. Иккала биродарларингга эса ғазаб қилди, деган экан..

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
МЕН НЕГА ҒАМ ЧЕКАЙ?

Бир замонлар Балх шаҳрида очарчилик бошланди. Аҳвол кундан-кунга оғирлашиб, барчанинг юзига бирдек изтироб ва ғам соя солган эди. Аммо бир қул бу кулфат унга сира алоқаси йўқдек доим кулиб юрарди. Табиий, унинг хурсандлиги бош­қаларни ҳайрон қолдиради. Ниҳоят одамлар ундан:

– Ҳамма азоб чекаётган пайтда илжайиб юришга уялмайсанми? – деб сўрашади.

У эса табассум билан:

– Нега шод бўлмай, нега ғам чекай? Хўжа­йинимнинг қўл остида катта бир қишлоқ ва кўплаб ер-суви бор. Шундай бир бойнинг қулиман. Эгамнинг кучи, унга бўлган ишончим кўнглимдан ҳар қандай дарду қўрқинчни кетказади, – деб жавоб қилади.

Бу воқеани кузатиб турганлар орасида Шақиқ Балхий ҳам бор эди. Қулнинг жавобини эшитиб титраб кетди ва бу ҳолатни узоқ мулоҳаза қилди. Бир муддатдан кейин кўнглидан кечганларини ифодалаб бундай деди:

– Эй Раббим, Сен қанчалар улуғсан! Бу қул Сенинг мулкингга нисбатан игна учича бўлмаган бир қишлоққа эга бўлган, ўзини ҳимоя қиладиган хўжа­йини борлиги учун қувоняпти. Раббим, Сен бутун мулклар Эгасисан, борлиқнинг ягона ва ҳақиқий соҳибисан, ризқимизни етказишга ваъда бергансан, шунга қарамай, нега биз ризқ борасида бунчалик ғамга тушамиз, изтироб чекамиз?!

Ривоятга кўра, шундан кейин Шақиқ Балхий умрини Ҳақ йўлига бағишлади. Асло ризқ андишасини қилмади, умр бўйи чин таваккул, хотиржамлик ва ҳаловат ичра яшади. У зот кўпинча ушбу жумлаларни такрорларди:

– Мен бир қулнинг талабасиман. Нимага эришган бўлсам, унинг биргина сабоғи билан эришдим.

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Ўғил армиядан онасига қўнғироқ қилаяпти:
- Алло, Ассалому Алайкум онажон яхшимисиз?
- Ўғилгинам, мен яхшиман, ўзингни соғлиғинг яхшими?
- Мен хам яхшиман, онажон 5 кундан кийин уйга бораман.
- Ўғлим жуда хурсандман.
- Онажон мен билан бирга дўстим хам борса, рухсат берасизми? Фақатгина икки кун туради холос.
- Ха ўғлим бемалол келаверинглар, бир ой турса хам майли бизга оғирлиги тушмайди-ку.
- Онажон, фақат у оёқларини йўқоткан, мина бор майдонга тушиб қолган . . .
- Йўқ, ўғлим у бизга ортиқча бўлади, ортиқча юкни нима кераги бор?
- Хоп, Онажон, тушиндим . . .
Бир кундан сўнг онасига қўнғироқ бўлаяпти.
- Эшитаман.
- Ассалому алайкум, бир нохуш хабар бор сизга.
- Нима бўлди тинчликми?
- Сизнинг ўғлинггиз ўз жонига қасд қилди ва сизга хат қолдирибди.
Хатда шундай ёзилган эди "Онажон, мен сизга бир умр ортиқча юк бўлишни истамайман, кечиринг . . . ! ! !

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
РЎЗА ТУТГАН ЧАҚАЛОҚ

Абдулқодир Жийлонийнинг отаси тушида Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўрган эди. Росули Акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам унга: "Эй Абу Солиҳ! Тангри таоло бу кеча сенга комил ва даражаси юксак бир ўғил фарзанд эҳсон этди. У менинг ҳам фарзандим ва суюклигимдир", дея марҳамат қилдилар.
Абдулқодир туғилганида унда бошқа болаларда кўрилмаган ғайритабиий ҳоллар юз бера бошлади. Булардан бири Рамазон ойида бўлди. Абдулқодир саҳар вақти сутини эмганидан сўнг, кун бўйи ҳеч эммас, фақат ифтор пайти ҳамма оғиз очганида сут эмарди.

Ўша йили Рамазон ойининг охирида ҳаво булутли бўлди. Шунинг учун осмонда ҳилол кўринмаган ва Рамазоннинг тугаб-тугамагани номаълум эди. Шунда қўшнилар онасидан Абдулқодирнинг ҳолатини сўрашди. Унинг сут эммаётганини билишгач, рўза тутишда давом этишди.


@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)
Мангуга ажралади

Сув, Шамол, Олов ва Номус дўст тутинган эди. Улар ҳамиша бирга юрарди. Лекин ажраладиган, ҳамма ўз иши билан шуғулланадиган вақт келди. Кетиш олдидан кейинчалик бир-бирларини қандай топа олишлари ҳақида фикрлашишди.

– Бирор ўсимлик кўкарган жойда мен албатта бўламан, – деди Сув.

– Япроқлар шивирини эшитсангиз, билингки, мен ўша ердаман, – деди Шамол.

Олов эса тутун бор жойда бўлишини айтди. Биргина Номус индамай турарди. Дўстлари ундан нимага белги-аломатларини айтмаётганини сўрашди.

– Сизлар ажралишингиз ва қайта топишишингиз мумкин. Мендан ажралганлар мангуга кетади, мен билан қайта ҳеч қачон бирга бўлолмайди, – деб жавоб берди Номус.

@Hikoyalar ni do'stlaringiz bilan o'qing)