کلام | سید حمید حسینی
3.44K subscribers
515 photos
350 videos
130 files
1.04K links
✳️ یادداشت‌ها، برگزیده‌ها و پیشنهادهایی در مسیر آگاهی

نقد و نظرتان به دیدهٔ منّت

⬅️ آی‌دی شخصی: @hamidhosseiniii

⬇️⬇️⬇️

✳️ https://t.me/hamidhossaini
Download Telegram
❇️ دوشنبهٔ گذشته در جلسهٔ گفتگوی آزاد اعتقادی مناظره‌ای با یکی از خداناباوران آغاز و مقرر شد این گفتگو همچنان در «کلاب‌هاوس» ادامه پیدا کند.

با توجه به درخواست طرف این مناظره برنامهٔ این هفته ساعت ۱۶ برگزار می‌شود و در این‌باره گفتگو خواهیم کرد که «آیا هستی خدایی حکیم دارد یا بی‌هدف و زشت و ناقص است؟»

⭕️ @hamidhossaini
Audio
💢 آیا هستی زشت و ناقص و بی‌هدف است؟ 💢

شانزدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۲۹ آذر ۱۴۰۰

🔺با اعلام جناب وریا امیری مبنی پیش آمدن مشکلی غیرمنتظره برای ایشان، گفتگویی که این جلسه برای برگزاری آن تنظیم شده بود به هفتهٔ آینده موکل شد، ولی گفتگو با دیگر ناخداباوران ادامه یافت و دلایل وجود خدایی حکیم که بهترین جهان ممکن را پدید آورده است تشریح گردید.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۸۰ تا ۸۳ سورهٔ بقره 💢

✳️ وقَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِنْدَ اللَّهِ عَهْدًا فَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (۸۰)
⬅️ و گفتند: «جز روزهایی انگشت‌شمار دچار آتش نخواهیم شد.» بگو: «آیا از خدا قولی گرفته‌اید؟ که هرگز خدا بدقولی نمی‌کند؛ یا چیزی را که نمی‌دانید به خدا نسبت می‌دهید؟»

🔺«معدودة» به‌معنی «شمرده‌شده» است که در تعبیر رایج فارسی به آن «انگشت‌شمار» می‌گویند.
🔺مادهٔ «مسّ» در عربی به‌معنی لمس کردن و ملاقات کردن و مواجه کردن است و با توجه به کاربردهای متنوع آن در قرآن، نزدیک‌ترین معادل آن «دچار کردن» است که البته معمولاً به‌صورت «دچار شدن» به‌کار می‌رود. از آنجا که در اینجا «نار» فاعل است باید به همان صورت «دچار کردن» ترجمه شود، ولی چنین تعبیری در فارسی به‌کار نمی‌رود و از همان «دچار شدن» برای بیان این مفهوم استفاده می‌شود.

✳️ بلَى مَنْ كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (۸۱)
⬅️ نه این‌چنین نیست؛ هر کس دستاورد بدی داشته باشد و کار نادرستش او را در بر بگیرد، چنین کسانی اهل آتش‌اند و در آن جاودان خواهند ماند.

🔺بنا بر تصریح کتب لغت، یکی از معانی «بلی» نفی و استدراک مطلب قبلی است و در این آیه نیز برای نفی ادعای متکبرانهٔ دیندارانی آمده است که خود را تافتهٔ جدا بافته و اهل نجات می‌دانند.
🔺توضیح مربوط به معنی «أصحاب» در ترجمهٔ آیهٔ ۳۹ بیان شد.
🔺اگرچه «کسب سیئة» به‌معنی «بدی‌ای را به‌دست آورد» است، ولی این مفهوم در فارسی با تعبیر «دستاورد بدی داشته باشد» بیان می‌شود.
🔺از آنجا که در کتب لغت، «خطیئه» نقطهٔ مقابل«صواب» که به‌معنی «درست» است دانسته شده، باید آن را «نادرست» ترجمه کرد.

✳️ والَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (۸۲)
⬅️ و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دهند، ایشان اهل بهشت‌‌اند و در آن جاودان خواهند ماند.

🔺پیش از نیز بیان شد که «الجنة» در قرآن عنوانی خاص برای بهشت برین است.

✳️ وإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْكُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ (۸۳)
⬅️ و آن‌هنگام که از بنی‌اسرائیل تعهد گرفتیم که: «جز خدا را بندگی نکنید و به پدر و مادر نیکی کنید و به نزدیکان و یتیمان و بینوایان، و با مردم خوب سخن بگویید و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید»، ولی جز اندکی از شما در حالی که رویگردان بودید پی کار خود را گرفتید.

🔺دربارهٔ معنای «مسکین» در کتب لغت اختلاف فراوانی وجود دارد و یکی از معانی بیان‌شده برای آن، «کسی که هیچ چیزی ندارد» است؛ لذا به «بینوا» ترجمه شد.
🔺«تولّي» به‌معنی «قیام و اقدام کردن» است و وقتی در برابر فرد یا کاری به‌کار رود معنای «پشت کردن و مشغول کار خود شدن» را می‌رساند که در فارسی برای این مفهوم از تعبیر «پی کار خود را گرفتن» نیز استفاده می‌شود.

🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.

#ترجمه_گروهی_قرآن

⭕️ @hamidhossaini
💢 فریاد مسیح (ع) در برابر دین‌فروشان 💢

🔸وای بر شما ای کاتبان و فریسیان ریاکار که درِ ملکوت آسمان را به روی مردم می‌بندید، زیرا خود داخل آن نمی‌شوید و داخل شوندگان را از دخول مانع می‌شوید.

🔹وای بر شما ای کاتبان و فریسیان ریاکار، زیرا خانه‌های بیوه‌زنان را می‌بلعید و از روی ریا نماز را طویل می‌کنید؛ از آنرو عذاب شدیدتر خواهید یافت.

🔸وای بر شما ای کاتبان و فریسیان ریاکار، زیرا که برّ و بحر را می‌گردید تا مریدی پیدا کنید و چون پیدا شد او را دو مرتبه پست‌تر از خود، پسر جهنّم می‌سازید!

🔹وای بر شما ای کاتبان و فریسیان ریاکار که نعناع و شبت و زیره را عشر می‌دهید و اعظم احکام شریعت، یعنی عدالت و رحمت و ایمان را ترک کرده‌اید! می‌بایست آنها را بجا آورده، اینها را نیز ترک نکرده باشید.

🔸ای رهنمایان کور که پشه را صافی می‌کنید و شتر را فرو می‌برید!

🔹وای بر شما ای کاتبان و فریسیان ریاکار، از آن رو که بیرون پیاله و بشقاب را پاک می‌نمایید و درون آنها مملّو از جبر و ظلم است.

🔸ای فریسی کور، اوّل درون پیاله و بشقاب را طاهر ساز تا بیرونش نیز طاهر شود!

📚 فرازهایی از فصل ۲۳ انجیل متی.

⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۸۴ تا ۸۶ سورهٔ بقره 💢

✳️ وإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ لَا تَسْفِكُونَ دِمَاءَكُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ (۸۴)
⬅️ و آن‌گاه که از شما تعهد گرفتیم که خون‌هایتان را نریزید و خودتان را از سرزمینتان بیرون نرانید، سپس در حالی که شاهد بودید اقرار کردید.

🔺«دیار» جمع کثرت «دار» و در اصل به‌معنی «خانه‌های بسیار» و منظور از آن، «سرزمین و منطقه‌ای که در آن خانه‌های فراوان وجود دارد» است. در فارسی متداول برای این منظور از تعبیر «خانه و کاشانه» نیز استفاده می‌شود.
🔺اگرچه به‌نظر می‌رسد منظور آیه این باشد که «خون یکدیگر را نریزید و یکدیگر را از سرزمین خود بیرون نکنید» اما چون از تعابیری مثل «بعضکم بعضاً» استفاده نشده بهتر است در ترجمه به الفاظ وفادار باشیم. ضمن اینکه چه‌بسا تعبیر آیه اشاره به این نکته داشته باشد که خون و سرزمین دیگران را خون و سرزمین خود بدانید.
🔺مادهٔ «شهادت» را می‌توان به «گواه بودن» ترجمه کرد، ولی تعبیر «شاهد بود» در فارسی کاربرد و گویایی بیشتری دارد.

✳️ ثمَّ أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِنْكُمْ مِنْ دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِنْ يَأْتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (۸۵)
⬅️ با این حال شما همان‌ کسانی هستید که خودتان را می‌کشید و گروهی از خود را از سرزمینشان بیرون رانده، با کوتاهی و تعدی، بر ضدّ آنها از یکدیگر پشتیبانی می‌کنید، ولی اگر به‌اسارت نزد شما بیایند آنها را وسیله‌ای برای گرفتن فدیه و جایگزین قرار می‌دهید در حالی که بیرون راندن آنها بر شما حرام است. آیا به بخشی از کتاب ایمان می‌آورید و نسبت به بخشی دیگر حق‌پوشی می‌کنید؟ پس مجازات آن دسته از شما که چنین می‌کنند جز خواری در زندگی دنیا نخواهد بود و در روز رستاخیز به سخت‌ترین عذاب برگردانده خواهند شد و خدا از آنچه انجام می‌دهید غافل نیست.

🔺«اثم» در لغت به‌معنی «کوتاهی و تقصیر در کار خیر» است و در کنار «عداون» به‌معنی «دشمنی از سر تعدی و زیاده‌خواهی» به گناهانی که جنبهٔ سستی و تفریط دارد اشاره می‌کند.
🔺با توجه به سیاق آیهٔ قبل که به اقرار یهودیان نسبت به ممنوع بودن قتل و اخراج اشاره داشت، مفهوم «ثم» در ابتدای آیه این است که با وجود آن اقرار، باز هم شما چنین می‌کنید.
🔺«تظاهر» به‌معنی «پشتیبانی کردن از هم» است که به آن «همدستی» یا «همکاری» نیز گفته می‌شود.
🔺«فدیه» مالی است که برای آزاد کردن اسیران پرداخت می‌شود و منظور آیه این است که شما برخلاف فرمان خدا دیگران را می‌کشید و اخراج می‌کنید، ولی به اسم فرمان خدا در زمینهٔ دریافت فدیه، برای آزاد کردن همان افراد، اموالی را دریافت می‌کنید.

✳️ أولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ (۸۶)
⬅️ اینها کسانی هستند که زندگی دنیا را به‌بهای سرای واپسین می‌ستانند؛ لذا نه عذابشان سبک می‌شود و نه از آنها حمایتی خواهد شد.

🔺«تخفیف» به‌معنی «سبک کردن» است و نه «کم کردن».

🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.

#ترجمه_گروهی_قرآن

⭕️ @hamidhossaini
Forwarded from قرآن و حدیث (سهیل یاریِ گُل‌دَرِّه)
نقد دینیِ "خشونت‌ورزی در مواجهه با بدحجابی "
دکتر علی‌رضا آزاد
هیأت علمی الهیات دانشگاه فردوسی مشهد



حجاب و بدحجابی هر دو در طول تاریخ، به شکل‌های گوناگون وجود داشت. خداوند در ۵ آیه قرآن دستور به رعایت حجاب داده است و در بیش از ۱۰۰ حدیث، حجاب شرعی تعریف و به رعایت آن توصیه و بدحجابی تقبیح و احکام حجاب از سوی فقیهان بیان شده است.

هر چند که حجاب، واجب شرعی است اما آیا در متون دینی و سیره اصحاب و ائمه اطهار(ع)، برخورد حقوقی، قهری و خشونت‌بار با بدحجاب جهت اجرای این واجب الهی، مجاز دانسته شده است؟ آیا فقها تا کنون بدحجابی را مشمول یکی از انواع مجازات‌های شرعی حد و تعزیر و دیه و قصاص دانسته‌ و کیفرهایی نظیر تازیانه، جریمه نقدی، زندان و... برای بدحجاب، تعیین کرده‌اند؟

▪️اگر کسی یک آیه یا حدیث صحیح بیاورد که نصاً (و نه اصطیاداً) نشان دهد پیامبران و امامان برخورد خشن و پرخاش‌گرانه با بدحجابان را روا داشته‌اند و یا کسی را به خاطر بدحجابی، مجازات حقوقی کرده‌اند یا خودشان و اصحاب نزدیک‌شان برخورد فیزیکی و رفتار خشونت‌باری با بدحجابان داشته‌اند یا حقوق بدحجاب را از بیت المال قطع کرده و یا کسی را به خاطر فقدان پوشش کامل از حقوق اولیه‌اش محروم ساخته یا به حضور نپذیرفته باشند، لطفاً به من اطلاع دهد تا به ازای هر مورد، یک سکه بهار آزادی تقدیم کنم.

▪️اگر کسی یک حکم یا فتوای صریح (تا پیش از انقلاب) بیاورد که نشان دهد استنباط یکی از فقهای طراز اول و علمای بزرگ گذشته، از مجموع آیات و روایات حجاب و سیره ۲۵۰ ساله ائمه اطهار این بوده باشد که حد و تعزیری (نظیر: تازیانه، جریمه نقدی، زندان و...) بر بدحجابی قرار داده یا جاری کرده باشد، لطفاً همراه با سند ذکر کند تا به ازای هر مورد یک سکه پارسیان تقدیم نمایم.

سخن پیامبر اکرم(ص) به عایشه و سوده و نیز توصیه به عمرو بن حزم و نیز سخن امام علی(ع) به مردم عراق و ماجرای اسماء خواهر زن پیامبر و قضیه اسماء بنت مرثد در نخلستان و... نشان می‌دهد که بدحجابی در آن زمان هم وجود داشت و توجه حاکمان دینی به فرهنگ سازی حجاب، نیز ضروری است. اما هرگز از آن روایات، جواز برخورد حقوقی یا رفتار خشونت‌آمیز با بدحجابان استنباط نمی‌شود.

روش دین‌داران حقیقی در ترویج و صیانت از حجاب، همواره ارشاد و توصیه و تذکر و تشویق و توبیخ کلامی و ارائه الگوی عملی و زدودن موانع ذهنی و روانی و ارائه ادله برهانی و اقناعی جهت فرهنگ‌سازی حجاب با نظر به اقتضائات عصری و هنجارهای اجتماعی با محوریت عفاف و پرهیز از ستیزه‌جویی و خشونت‌ورزی با بدحجابان بود.

استنباط فقیهان بزرگوار ما نیز در طول تاریخ تمدن اسلام، آن بود که با توسری نمی‌توان به روسری رسید. علمای سلف برخلاف برخی روحانیون بعد از انقلاب (بانیان ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی)، از ادله‌ای مانند تجمیع ظنون و روایات من تعدّی و اصابه القاذورات و... جواز مجازات حقوقی بدحجاب را استنباط نکردند لذا اغلب بر این باور بودند که انکار حجاب، حداکثر انکار یکی از واجبات دینی است و نه انکار "ضروری دین". (برخی عدم ذکر مجازات اخروی و دنیوی برای بدحجابان در آیات و ذکر مجازات اخروی بدون بیان مجازات دنیوی در روایات را شاهدی بر این مدعا دانسته‌اند.)

آنانی که به‌ برخورد قهری و تحکمّی در ترویج احکام دینی عادت کرده‌اند، اگر نتوانستند به دو تحدّی بالا پاسخ دهند، لطفاً در میل‌شان به خشونت‌ورزی دینی و برخورد حقوقی در ترویج آموزه‌های شرعی تجدید نظر کنند و در ترویج واجبات الهی، بجای برخورد سیاسی، به روش الهی عمل نمایند تا نتیجه معکوس نگیرند و مردم را به دین خدا بدبین نکنند و عِرض خود نبرند و زحمت ما ندارند.

فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ: و اگر این کار را نکردید و هرگز نتوانید کرد پس بپرهیزید از آتشی که هیزم آن مردم بدکار و سنگ‌های خارا است.

@Dr_AlirezaAzad
❇️ برنامهٔ این هفتهٔ گفتگوی آزاد اعتقادی سه‌شنبه شب ساعت ۲۰ برگزار خواهد شد.

🔸محتوای اصلی این جلسه به گفتگو با جناب وریا امیری به‌عنوان یک خداناباور اختصاص خواهد داشت و در این‌باره گفتگو خواهیم کرد که «آیا خدای ادیان ابراهیمی معقول و پذیرفتنی است؟»

⭕️ @hamidhossaini
Audio
💢 مناظره‌ای دربارهٔ وجود خدا 💢

هفدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۱۴ دی ۱۴۰۰

🔺در این جلسه پس از مرور مباحث گذشته و توضیح مقدمات و تعاریف، بر اساس قرار قبلی گفتگویی مفصل با جناب وریا امیری انجام شد و دلایل وی دربارهٔ نادرستی باور به خدا و دلایل خداباوران دربارهٔ غیرمنطقی بودن انکار کمال و علم مطلق در هستی با وجود پذیرش خوداتکایی جهان در معرض قضاوت شنوندگان این مناظره قرار گرفت.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini
💢 ارزش نماز واقعی 💢

❇️ پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه وآله:

🔸مادامی كه در حال نمازى درِ خانۀ پادشاه هستی را می‌کوبی و هر کس درِ خانۀ چنين پادشاهى را بكوبد، قطعاً به رويش گشوده خواهد شد.

🔸هر گاه مؤمنى به نماز مى‌ايستد، میان او تا عرش الهى بر سرش خیر و نيكى فرو می‌ریزد و فرشته‌اى مأمور می‌شود كه ندا دهد: اى فرزند آدم! اگر می‌دانستی با نمازت چه‌ها نصیبت خواهد شد و با چه كسى مناجات می‌کنى، هرگز خسته نمی‌شدی و به چیز دیگری رو نمی
‌کردی ...

📚 أمالی طوسی، ج ۱، ص ۵۲۵.

#حدیث
⭕️ @hamidhossaini
💢 عقلانیت نیم‌بند، دینداری سطحی 💢

❇️ مهم‌ترین مانعی که پذیرش ادعای عقلانی بودن شریعت را برای ذهن‌های جستجوگر دشوار جلوه می‌دهد، رواج مشهوراتی چون «نقصان و خطاپذیری عقل» یا «تقسیم امور به عقل‌پذیر، عقل‌ستیز و عقل‌گریز» در میان بسیاری از متشرّعان است. زیرا با این نگاه، تأکید و تمجیدهای دینداران دربارهٔ جایگاه والای عقل را نوعی تعارف و ادعای نیم‌بند تلقی می‌کنند.

🔺ریشهٔ این خطای رایج را باید در تعریف نادرست از «عقل» و خلط آن با «علم» جستجو کرد. بسیاری تصور می‌کنند وظیفه و نقش خرد این است که آگاهی‌های لازم را در اختیار انسان قرار دهد؛ لذا وقتی می‌بینند آدمی بسیاری از امور را نمی‌داند، عقل انسان را ناقص می‌نامند، یا چون از حکمت برخی احکام شرعی آگاهی ندارند، این امور را خردگریز به‌شمار می‌آورند.

🔸این در حالی است که اساساً قرار نیست عقل چنین وظیفه‌ای را بر عهده بگیرد و جز در بدیهیات، ادعایی دربارهٔ در اختیار داشتن آگاهی ندارد. اما ادعا و مأموریت عقل این است که هر نوع آگاهی جدید، از هر منبعی که باشد، صرفاً با نظارت و بررسی دقیق این نیروی درونی قابل پذیرش است و هیچ حد و مرز و محدودیت و نقصی را در این زمینه به‌رسمیت نمی‌شناسد.

🔸آری عقل اعتراف می‌کند که بسیاری از امور را نمی‌داند، ولی هرگز آنها را عقل‌گریز به‌حساب نمی‌آورد و دربارهٔ همان مسائل حکم قطعی صادر می‌کند؛ یعنی می‌گوید اگر در این زمینه به منبع مطمئنی برسم، تبعیت از آن را ضروری می‌دانم و اگر چنین منبعی پیدا نکنم، تا زمانی که آن موضوع با یافته‌های قبلی‌‌ام منافات نداشته باشد، اجازهٔ قبول یا ردّ آن را نمی‌دهم.

🔻کسانی که به‌بهانهٔ خطاپذیر بودن عقل، ظواهر دینیِ ناسازگار با اخلاق و حقوق بشر را توجیه می‌کنند، توجه ندارند که وجدان انسانی پیام‌آور خداست و به همان اندازه که احتمال دارد در تحلیل عقلی دچار خطا شویم، ممکن است در برداشت از وحی نیز ناکام بمانیم. اینجاست که نقش امام معصوم در ارائهٔ درست‌ترین راه و جلوگیری از انحراف، بیشتر روشن می‌شود.

اگر از این منظر به ولایت پیشوایان الهی بنگریم، تصدیق خواهیم کرد که در شرایط دسترسی به تبیین بدون خطای وحی، سرسپردگی مطلق در برابر معصوم، کمال عقلانیت است؛ همان‌گونه که در شرایط محرومیت از حضور معصوم، ترجیح ظواهر متون دینی بر اخلاق و حقوق انسانی با عمق و مقاصد شریعت منافات دارد و برخلاف احتیاط در دینداری است.

#اخلاق_دین

⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۸۷ تا ۸۹ سورهٔ بقره 💢

✳️ ولَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنْفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ (۸۷)
⬅️ و به‌راستی به موسی کتاب را دادیم و پس از او پیامبران را پیاپی فرستادیم و به عیسی پسر مریم دلایل روشن را دادیم و او را با روح القدس پشتیبانی کردیم. پس آیا هر بار پیامبری آنچه را که دلخواهتان نیست برایتان بیاورد، خواهان بزرگی می‌شوید و گروهی را تکذیب کرده و گروهی را می‌کشید؟

🔺«قفا» به‌معنی «پشت سر» و «تقفیه» به‌معنی «پشت سر هم قرار دادن» است.
🔺«تأیید» به‌معنی «تقویت کردن از خارج» است که در تعابیر رایج فارسی به آن «پشتیبانی کردن» می‌گویند.
🔺از آنجا که «روح القدس» اسمی خاص است ترجمه نمی‌شود.
🔺«استکبار» در لغت به‌معنی «در پی بزرگ بودن یا بزرگی‌طلبی» است.

✳️ وقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلًا مَا يُؤْمِنُونَ (۸۸)
⬅️ و گفتند دل‌های ما پوشیده است؛ بلکه حقیقت این است که خدا آنها را به‌سبب حق‌پوشی کردنشان از رحمتش دور ساخته است و از همین رو چه اندک ایمان می‌آورند.

🔺«غُلْف» بر وزن «قفل» جمع «أغلف» یعنی «چیزی که در غلاف و پوشش باشد» است. ولی بر اساس قرائتی که این واژه را «غُلُف» بر وزن «کتب» خوانده‌اند، جمع «غِلاف» به‌معنی «ظرف» است که در این صورت ترجمهٔ ابتدای آیه می‌شود: «و گفتند دل‌های ما ظرف‌هایی است ...»
🔺«لعن» در لغت به‌معنی «دور و طرد کردن» است و وقتی به مخلوقات نسبت داده می‌شود به‌معنی «نفرین به دور شدن از رحمت خدا» است و وقتی به خدا نسبت داده شود به‌معنی «دور کردن از رحمت» است.
🔺تعبیر «قلیلاً ما» چند بار در قرآن تکرار شده که همه‌جا به‌معنی «چه اندک» است.

✳️ ولَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ (۸۹)
⬅️ و چون کتابی از جانب خدا برای آنان آمد که تأییدکنندهٔ چیزی است که همراه آنهاست، با آنکه قبلاً در برابر کسانی که حق‌پوشی می‌کردند پیروزی را می‌جستند، اما وقتی آنچه را که می‌شناختند برایشان آمد، نسبت به آن حق‌پوشی کردند؛ پس نفرین خدا بر حق‌پوشان باد.

🔺تعبیر «استفتاح» که در آیات دیگر قرآن نیز به‌کار رفته به‌معنی «طلب پیروزی کردن» است و منظور از آن در اینجا این است که آنها در رقابت‌هایی که با مشرکان داشتند مدعی می‌شدند به‌زودی کتابی خواهد آمد که زمینه‌ساز پیروزی موحدان بر مشرکان خواهد شد.

🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.

#ترجمه_گروهی_قرآن

⭕️ @hamidhossaini
Audio
💢 خدا و حقیقت وجود 💢

هجدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۲۸ دی ۱۴۰۰

🔺در این جلسه با ارائهٔ تقریری ساده و همگانی از برهان صدیقین تلاش شد توجه مخاطبان به این نکته جلب گردد که خوداتکا و نامحدود بودن هستی که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را انکار کند نشان می‌دهد هر نوع کمالی به‌صورت مطلق در حقیقت وجود نهفته است و هستی فاقد شعور و دانایی و برنامه نیست. البته هر یک از این نکات با مقاومت و پرسش مخالفان مواجه شد و گفتگوهایی جدی از این زمینه شکل گرفت.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۹۰ تا ۹۳ سورهٔ بقره 💢

✳️ بئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ أَنْ يَكْفُرُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ بَغْيًا أَنْ يُنَزِّلَ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ عَلَى مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ فَبَاءُوا بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُهِينٌ (۹۰)
⬅️ به چه بد بهایی خود را فروختند تا زیاده‌خواهانه دربارهٔ آنچه خدا فرو فرستاده است حق‌پوشی کنند، که چرا خدا از افزون‌دهی‌اش بر هر کس از بندگانش که بخواهد فرو می‌فرستد؟! پس به خشمی بر خشمی در افتادند و حق‌پوشان عذابی خوارکننده خواهند داشت.

🔺«بغی» به‌معنای «طلب شدید و زیاده‌خواهی» است.
🔺توضیح مربوط به معنای «فضل» در آیهٔ ۶۴ همین سوره گذشت.
🔺جملهٔ «أَنْ يُنَزِّلَ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ...» بیان ریشهٔ زیاده‌خواهی آنان است و توضیح می‌دهد حسادتشان نسبت به نازل شدن وحی بر دیگران موجب کفر آنها می‌شود؛ لذا «چرا» به ترجمه اضافه شد تا این مفهوم منتقل شود.
🔺توضیح معنای مادهٔ «بوء» در ترجمهٔ آیهٔ ۶۱ همین سوره گذشت.

✳️ وإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا نُؤْمِنُ بِمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنْبِيَاءَ اللَّهِ مِنْ قَبْلُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ (۹۱)
⬅️ و هر گاه به آنها گفته شود به آنچه خدا فرو فرستاده ایمان آورید می‌گویند: «ما به آنچه بر خودمان نازل شده ایمان می‌آوریم» و دربارهٔ آنچه پس از آن است حق‌پوشی می‌کنند، با آنکه حق است و تأییدکنندهٔ چیزی است که همراه آنهاست. بگو: «اگر ایمان دارید، پس چرا از گذشته پیامبران خدا را می‌کُشید؟»

🔺«وراء» به‌معنی «پس و پشت» است.

✳️ ولَقَدْ جَاءَكُمْ مُوسَى بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ (۹۲)
⬅️ و قطعاً موسی دلایل روشن را برایتان آورد، ولی شما پس از او در حالی که ستمگر بودید گوساله را برگزیدید.

🔺معنای «اتّخاذ» در آیهٔ ۵۱ همین سوره بیان شد.

✳️ وإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمَانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ (۹۳)
⬅️ و هنگامی که از شما تعهد گرفتیم و کوه طور را بر فراز شما افراشتیم؛ آنچه را به شما دادیم محکم بگیرید و بشنوید. گفتند: « شنیدیم و نافرمانی کردیم.» و با حق‌پوشی کردنشان آن گوساله در دل‌هایشان آمیخته شد. بگو: «ایمانتان به چه بد چیزی فرمانتان می‌دهد؛ اگر مؤمن باشید!»

🔺«اشراب شدن» به‌معنی «آمیخته شدن دو رنگ با هم» یا «آمیخته شدن آب با اعضای کسی که آن را می‌نوشد» است. منظور از «آمیخته شدن گوساله در دل آنها» این است که محبت گوساله‌پرستی با دل‌های آنها عجین شد.

🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.

#ترجمه_گروهی_قرآن

⭕️ @hamidhossaini
Audio
💢 خدایی که سخن و هدایت دارد 💢

نوزدهمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب هاوس

🔸۴ بهمن ۱۴۰۰

🔺پس از بررسی دلایل وجود خدا، مهم‌ترین باوری که دربارهٔ ویژگی‌های تکیه‌گاه هستی محل بحث قرار می‌گیرد، معقول بودن خدایی است که ادیان ابراهیمی از آن خبر می‌دهند. چرا که خدا در نگاه این ادیان، مداخله‌گر است، با انسان سخن می‌گوید و برای او پیام هدایت می‌فرستد.
این جلسه از این سلسله نشست‌ها به گفتگو دربارهٔ مفهوم و امکان این ویژگی، که پیش‌نیاز مباحث نبوت نیز قرار می‌گیرد، اختصاص یافت.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۹۴ تا ۹۸ سورهٔ بقره 💢

✳️ قلْ إِنْ كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِنْدَ اللَّهِ خَالِصَةً مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (۹۴)
⬅️ بگو: «اگر در پیشگاه خدا سرای واپسین اختصاصاً از آن شماست، نه دیگر مردمان، پس اگر راست می‌گویید آرزوی مرگ کنید.»

🔺با توجه به عظمت و اهمیت «عند الله» در ترجمهٔ «عند» از تعبیر «پیشگاه» استفاده شد.

✳️ ولَنْ يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (۹۵)
⬅️ ولی به‌خاطر آنچه دستاوردشان از پیش فرستاده، هرگز هیچ‌وقت چنین آرزویی نخواهند کرد. و خدا ستمگران را می‌شناسد.

🔺با توجه به اینکه «لن» برای «نفی ابد» به‌کار می‌رود، اگر همراه با آن «أبداً» نیز به‌عنوان تأکید ذکر شده باشد لازم است معادلی چون «هیچ‌وقت» برای آن در نظر گرفته شود.
🔺«تقدیم» در لغت به‌معنی «در پیش قرار دادن» یا «جلو انداختن» است و ترکیب اصطلاحی «ما قدّمت أیدیهم» به‌معنی «کارهایی که قبلاً انجام داده‌ و از پیش فرستاده‌اند» است و با توجه به فاعل بودن «أیدی» از تعبیر «دستاورد» استفاده و از پیش فرستادن به آن نسبت داده شد.

✳️ ولَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَيَاةٍ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَنْ يُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (۹۶)
⬅️ و قطعاً آنها را از همهٔ مردم و از کسانی که شرک ورزیدند حریص‌تر به زندگی خواهی یافت؛ هر یک از آنها دوست دارد کاش هزار سال عمر کند، در حالی که اگر چنین عمری هم داشته باشد، دورکنندهٔ او از عذاب نخواهد بود؛ و خدا به آنچه انجام می‌دهند بیناست.

🔺اگرچه برای «حرص» معادل فارسی «آز» وجود دارد، ولی کاربرد خودش در فارسی بیشتر است.
«ودد» به‌معنی «تمایل داشتن» و مرحله‌ای از «محبت» است. اگرچه این ماده برای «آرزو داشتن» نیز به‌کار می‌رود، ولی در تعابیر رایج فارسی برای همین مفهوم از «دوست داشتن» نیز استفاده می‌شود که به معنای اصلی ماده نزدیک‌تر است.

✳️ قلْ مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (۹۷)
⬅️ بگو: «هر کس دشمن جبرئیل باشد، پس به‌راستی او آن را به اذن خدا به‌عنوان تأییدکنندهٔ آنچه پیش از آن بود و به‌عنوان هدایت و بشارتی برای مؤمنان بر دل تو فرو فرستاده است.»

🔺پاسخ شرط «هر کس دشمن جبرائیل باشد» در انتهای آیهٔ بعد می‌آید.
🔺«اذن» به‌معنی »علم و آگاهی همراه با موافقت»، «اجازه» یا «رخصت» است، ولی در فارسی خود کلمهٔ «اذن» کاربرد روشن‌تر و بیشتری دارد.
🔺توضیح مربوط به ترجمهٔ «بین یدیه» در آیهٔ ۶۶ همین سوره گذشت.
🔺اگرچه بر اساس آنچه گذشت، «هدایت» در قرآن به‌معنی «راهبری» است، ولی با توجه به طولانی و سنگین شدن جمله از همان تعبیر که رایج‌تر است استفاده شد. ترجمه نشدن «بشارت» به «مژده» نیز از همین باب است.

✳️ منْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ (۹۸)
⬅️ هر کس دشمن خدا و فرشتگان و فرستادگان او و جبرئیل و میکائیل باشد، پس به‌راستی که خدا دشمن حق‌پوشان است.

🔺با توجه به تفاوت اسلوب عطف ضمایر در فارسی و عربی، ترجمهٔ ضمیرهای پس از «ملائکة» و «رسل» تکرار نشد.
🔺اگرچه می‌توان در ترجمهٔ «فان الله ...» مفاهیمی چون «باید بداند» را در پرانتز آورد، ولی با توجه به ذکر نشدن اصل آن در آیه بهتر است در ترجمه نیز مقدّر بماند.

🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.

#ترجمه_گروهی_قرآن

⭕️ @hamidhossaini
Audio
💢 خدای شخص‌وار یا غیر شخص‌وار؟ 💢

بیستمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب‌هاوس

🔸۱۱ بهمن ۱۴۰۰

🔺با توجه به مطرح شدن عنوان «حقیقت وجود» دربارهٔ خدا و تکرار این پرسش که: «آیا به خدا همچون شخصی خاص باور دارید یا همهٔ‌ هستی را خدا می‌دانید؟» لازم بود این جلسه به بررسی این ویژگی تکیه‌گاه هستی اختصاص یابد و ضمن گفتگو دربارهٔ تعریف و لوازم این دوگانه، تأملاتی دربارهٔ امکان و ضرورت پرداختن به آن مطرح شود.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۹۹ تا ۱۰۲ سورهٔ بقره 💢

✳️ ولَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَمَا يَكْفُرُ بِهَا إِلَّا الْفَاسِقُونَ (۹۹)
⬅️ و قطعاً نشانه‌هایی روشن را به‌سوی تو فرو فرستاده‌ایم و جز نابه‌کاران نسبت به آن حق‌پوشی نمی‌کنند.

🔺در ترجمهٔ آیهٔ ۲۶ همین سوره دربارهٔ معنی «فاسق» توضیح داده شد.

✳️ أوَكُلَّمَا عَاهَدُوا عَهْدًا نَبَذَهُ فَرِيقٌ مِنْهُمْ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (۱۰۰)
⬅️ آیا هر بار که پیمانی می‌بندند گروهی از آنها آن را دور می‌اندازند؟ ولی بیشترشان ایمان نمی‌آورند.

🔺مادهٔ «نبذ» به‌معنی «انداختن چیزی در پشت سر یا پیش رو» است که در فارسی معمولاً به‌صورت «دور انداختن» به‌کار می‌رود.
🔺یکی از معانی «بل» در زبان عربی «اضراب انتقالی» است که محتوای جملهٔ قبل را تأیید و نکتهٔ مهم‌تری را در کنار آن مطرح می‌کند. به‌نظر می‌رسد نزدیک‌ترین معادل این کاربرد در فارسی «ولی» باشد.

✳️ ولَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (۱۰۱)
⬅️ و هر گاه فرستاده‌ای از جانب خدا به‌سوی آنها آید که تأییدکنندهٔ چیزی باشد که همراهشان است، گروهی از کسانی که به ایشان کتاب داده شده است کتاب خدا را پشت سرشان می‌اندازند، آن‌سان که گویی نمی‌دانند.

🔺توضیح مربوط به معنای «مصدّق» در ترجمهٔ آیهٔ ۴۱ گذشت.

✳️ واتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنْفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (۱۰۲)
⬅️ و از آنچه شیاطین در پادشاهی سلیمان تلاوت می‌نمودند پیروی کردند. و سلیمان حق‌پوشی نکرد، بلکه این شیاطین بودند که حق‌پوشی کردند. جادوگری و آنچه در بابل به دو فرشتهٔ هاروت و ماروت فرو فرستاده شده بود را به مردم آموزش می‌دادند، در حالی که آن‌دو به کسی چیزی آموزش نمی‌دادند مگر اینکه بگویند: «به‌راستی که ما فقط وسیلهٔ آزمایش‌ایم، پس حق‌پوشی نکن.» پس، از آن دو چیزهایی می‌آموختند که به‌وسیلهٔ آن میان فرد و همسرش جدایی اندازند. که البته جز به اذن خدا با آن به کسی زیان نمی‌رساندند. و چیزهایی را می‌آموختند که به زیانشان بود و سودی برایشان نداشت. و قطعاً می‌دانستند که هر کس آن را بستاند در سرای واپسین هیچ بهره‌ای نخواهد داشت. و به چه بد بهایی خود را فروختند اگر بدانند.

🔺توضیح مربوط به مفهوم «تلاوت» و نیز «الکتاب» در ترجمهٔ آیهٔ ۴۴ همین سوره گذشت.
🔺«لکنّ» گاهی علاوه بر استدراک حاوی معنای تأکید است؛ لذا از تعبیر «این شیاطین بودند که» استفاده شد تا به این نکته توجه شود.
🔺یکی از معانی و کاربردهای مادهٔ «فتن» در عربی «آزمودن و آزمایش کردن» است.
🔺«خلاق» به‌معنی «بهره و نصیب مثبت« است.

🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.

#ترجمه_گروهی_قرآن

⭕️ @hamidhossaini
Audio
💢 ارسال پیامبران ضرورتی ندارد 💢

بیست و یکمین جلسه «گفتگوی آزاد اعتقادی» در کلاب‌هاوس

🔸۱۸ بهمن ۱۴۰۰

🔺پس از پی بردن به منطقی بودن ادعای وجود خدا، مهم‌ترین موضوعی که بررسی آن نسبت به سایر باورهای دینی اولویت بالاتری دارد، ادعای برخی انسان‌ها دربارهٔ آوردن پیام از سوی پدیدآورندهٔ جهان است. بر این اساس از این جلسه پروندهٔ مباحث مرتبط با نبوت گشوده شد و در نخستین گام، روش مرسوم کتاب‌های کلامی در ضروری دانستن ارسال رسل، محور نقد و گفتگو قرار گرفت.

#باورها #گفتگو

⭕️ @hamidhossaini
Forwarded from بزم قدسیان
🔸ماه رجب در کلام شهید مطهری

ماه رجب، ماه استغفار و توبه و عبادت است. حتی وارد شده است که اگر کسی نتواند روزه این ماه را بگیرد، ذکری وارد شده است که روزی صد بار این ذکر را بگوید به عنوان جبران روزه‌ای که نتوانسته است بگیرد.

یادم است که در ماه مبارک رجب در سال ۲۱ که تابستان بود و به اصفهان رفته بودم، به درس آقای حاج‏ آقا رحیم ارباب- که از بزرگان هستند- می‌رفتم. من این ذکر را اول بار از این مرد شنیدم. می‌دیدم که خیلی کند صحبت می‌کنند و اذکار را بالخصوص خیلی با تأنّی و حضور قلب می‌گویند:

«سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ،
سُبْحَانَ مَنْ لایَنْبَغِى التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ،
سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَكْرَمِ،
سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ»

می‌دیدم این ذکر ها را این مرد مرتب می‌گفتند. چون پیرمرد بودند و نمی‌توانستند روزه بگیرند، آن را با این ذکرها جبران می‌کردند.

آشنایی با قرآن، ج ۸، ص۲۳۴، مرتضی مطهری، نشر صدرا.

ما وقتی بچه بودیم ماه رجب و شعبان كه می‌آمد احساس می‌كردیم، چون مرحوم پدر ما وقتی ماه رجب می‌آمد همه اوضاع و عباداتش فرق می‌كرد.
ایشان و والده ما در ماه رجب، پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها روزه می‌گرفتند و گاهی پدر ما هر سه ماه رجب و شعبان و رمضان را روزه می‌گرفت. اصلاً ماه رجب در منزل ما فرق داشت. حالا اصلاً خود ما احساس نمی‌كنیم كه ماه رجب آمده، و باید با تقویم آن را پیدا كنیم!

آشنایی با قرآن، ج ۱۴، ص۹۴، مرتضی مطهری، نشر صدرا.

یادم نمی‌رود که در مدرسه نیماورد اصفهان، بعد از ظهر که از خواب بیدار شدم، یک وقت صدای مرحوم آیت الله حاج میرزا علی‌آقای شیرازی را شنیدم. من در آن مدرسه غریبه بودم. طلبه‌ها از ایشان خواهش کرده بودند، آمده بودند موعظه می‌کردند و بعد هم ذکر مصیبت، این سخن را می‌گفتند:
حدیث دارد که در قیامت فریاد می‌کشند: أینَ الرَّجَبیون؟ رجبیون کجا هستند؟

این مرد با همان آهنگ و با آن حال و روحی که داشت، این تعبیر را به کار بردند: آن وقتی که بگویند «أینَ الرَّجَبیون» و ما در پیشگاه پروردگار شرمسار باشیم، در ماه رجب هیچ چیزی نداشته باشیم و اصلا جزء رجبیون شمرده نشویم، چه خواهیم کرد؟

این ماه، ماه استغفار و عبادت و روزه است و این سنت‌ها در میان ما به‌کلی دارد فراموش می‌شود. ماه رجب می‌آید، بزرگ‌هایمان متوجه نمی‌شوند تا چه رسد به بچه‌ها، کم‌ کم اگر به بچه‌ها بگوییم ماه‌های قمری را از محرّم تا ذی‌الحجه بشمار، نمی‌توانند، اصلا فراموش می‌کنند که یک چنین ماه‌هایی هم وجود دارد!

آشنایی با قرآن، ج ۸، ص۲۳۴، نشر صدرا، مرتضی مطهری.
https://t.me/sireyefarzanegan