💢 پایهٔ طلایی اخلاق 💢
❇️ اگرچه اوج ارزش‌های انسانی را باید در اخلاق فردی و فضیلت‌هایی جستجو کرد که با التزام به حقایقی مقدس و متعالی به‌دست می‌آید، ولی آنچه حداقل‌های زندگی و فرصت برابر برای حرکت به‌سوی فضائل را فراهم می‌آورد، اخلاق اجتماعی است.
🔺تجربهٔ هزاران سال جنگ و کشتار و رنج‌آفرینی مدعیان فضیلت‌های زمینی یا آسمانی، صاحب‌نظران اخلاق را به این نتیجه رسانده است که به‌جای تلاش برای ارائهٔ تعریفی مشترک از برترین ارزش‌های فردی، بر تعیین حداقل‌های زندگی جمعی متمرکز شوند و کوشش خود را در ایجاد محیطی صرف کنند که امکان انتخاب بهترین‌ها را برای همگان فراهم می‌آورد.
🔸قرآن کریم با آنکه بر ارزش‌هایی آسمانی پافشاری میکند و دست‌یابی به فضیلت را در گرو ایمان و رفتار توحیدی می‌داند (طه، ۷۵)، وقتی به اخلاق اجتماعی می‌پردازد، همچون زمینی‌ترین نگاه‌ها با تأکید بر منافع مشترک انسانی از زندگی مسالمت‌آمیز همهٔ سلایق و باورها سخن می‌گوید. (ممتحنه، ۸)
🔸بررسی ده‌ها آیه از قرآن که توصیه‌هایی اجتماعی را در بر دارد نشان می‌دهد در هیچ‌یک از آنها مبنایی جز قسط و عدل مطرح نشده و از نوشتن بدهی (بقره، ۲۸۲) و انتساب فرزندخوانده (احزاب، ۵) گرفته تا رسیدگی به ایتام (نساء، ۳) ) و قضاوت (یونس، ۴۷)، و تا کلان‌ترین مسائل سیاسی (حدید، ۲۵) بر همین محور استوار گردیده است.
🔻اهمیت این نکته وقتی بیشتر روشن می‌شود که بدانیم در هیچ‌کدام از کاربردهای فراوان قسط و عدل و توصیه‌های مکرر قرآن و حدیث به آن، تعریف جدید و متفاوتی از عدالت ارائه نشده و همان معنای متعارف انسانی (اعراف، ۱۹۹) و مفهوم کاملاً دنیاییِ خوبی و بدی (لقمان، ۱۵) به‌عنوان معیار رفتار اخلاقی مد نظر بوده است.
✅ البته اگر با مبنای قرآن در الهی و آسمانی دانستن فطرت (روم، ۳۰) و اعلام وجدان بشر به‌عنوان ملاک خوب و بد (بقره، ۱۷۰) آشنا باشیم، منافاتی میان این دو حوزه احساس نخواهیم کرد، ولی با توجه به احتمال خطا و برداشت‌های متفاوت، چاره‌ای جز تکیه بر قاعدهٔ طلایی «آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران بپسند» نخواهیم داشت.
#اخلاق_اجتماعی_در_قرآن ۱
⭕️ @hamidhossaini
❇️ اگرچه اوج ارزش‌های انسانی را باید در اخلاق فردی و فضیلت‌هایی جستجو کرد که با التزام به حقایقی مقدس و متعالی به‌دست می‌آید، ولی آنچه حداقل‌های زندگی و فرصت برابر برای حرکت به‌سوی فضائل را فراهم می‌آورد، اخلاق اجتماعی است.
🔺تجربهٔ هزاران سال جنگ و کشتار و رنج‌آفرینی مدعیان فضیلت‌های زمینی یا آسمانی، صاحب‌نظران اخلاق را به این نتیجه رسانده است که به‌جای تلاش برای ارائهٔ تعریفی مشترک از برترین ارزش‌های فردی، بر تعیین حداقل‌های زندگی جمعی متمرکز شوند و کوشش خود را در ایجاد محیطی صرف کنند که امکان انتخاب بهترین‌ها را برای همگان فراهم می‌آورد.
🔸قرآن کریم با آنکه بر ارزش‌هایی آسمانی پافشاری میکند و دست‌یابی به فضیلت را در گرو ایمان و رفتار توحیدی می‌داند (طه، ۷۵)، وقتی به اخلاق اجتماعی می‌پردازد، همچون زمینی‌ترین نگاه‌ها با تأکید بر منافع مشترک انسانی از زندگی مسالمت‌آمیز همهٔ سلایق و باورها سخن می‌گوید. (ممتحنه، ۸)
🔸بررسی ده‌ها آیه از قرآن که توصیه‌هایی اجتماعی را در بر دارد نشان می‌دهد در هیچ‌یک از آنها مبنایی جز قسط و عدل مطرح نشده و از نوشتن بدهی (بقره، ۲۸۲) و انتساب فرزندخوانده (احزاب، ۵) گرفته تا رسیدگی به ایتام (نساء، ۳) ) و قضاوت (یونس، ۴۷)، و تا کلان‌ترین مسائل سیاسی (حدید، ۲۵) بر همین محور استوار گردیده است.
🔻اهمیت این نکته وقتی بیشتر روشن می‌شود که بدانیم در هیچ‌کدام از کاربردهای فراوان قسط و عدل و توصیه‌های مکرر قرآن و حدیث به آن، تعریف جدید و متفاوتی از عدالت ارائه نشده و همان معنای متعارف انسانی (اعراف، ۱۹۹) و مفهوم کاملاً دنیاییِ خوبی و بدی (لقمان، ۱۵) به‌عنوان معیار رفتار اخلاقی مد نظر بوده است.
✅ البته اگر با مبنای قرآن در الهی و آسمانی دانستن فطرت (روم، ۳۰) و اعلام وجدان بشر به‌عنوان ملاک خوب و بد (بقره، ۱۷۰) آشنا باشیم، منافاتی میان این دو حوزه احساس نخواهیم کرد، ولی با توجه به احتمال خطا و برداشت‌های متفاوت، چاره‌ای جز تکیه بر قاعدهٔ طلایی «آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران بپسند» نخواهیم داشت.
#اخلاق_اجتماعی_در_قرآن ۱
⭕️ @hamidhossaini
❇️ به‌یاری خداوند در ماه مبارک رمضان هر جمعه شب ساعت ۲۱ گفتگویی آنلاین دربارهٔ «اخلاق اجتماعی در قرآن» خواهیم داشت.
➡️ https://www.instagram.com/hamidhosseiniiii
⭕️ @hamidhossaini
➡️ https://www.instagram.com/hamidhosseiniiii
⭕️ @hamidhossaini
💢 هدایت در قرآن ـ جلسهٔ اول 💢
❇️ دقت در مفهوم هدایت و شبکهٔ گستردهٔ معنایی آن در قرآن، علاوه بر روشن ساختن پیام اصلی کتاب خدا، از خطاهای رایج متعددی در ترجمه و فهم تعابیر قرآنی جلوگیری میکند و ما را با نظامی هماهنگ و شگفت‌انگیز از مفاهیم دینی آشنا می‌سازد.
🔺نخستین جلسه از این سلسله مباحث به بیان اهمیت و ابعاد این موضوع مهم قرآنی اختصاص یافت.
⭕️ @hamidhossaini
❇️ دقت در مفهوم هدایت و شبکهٔ گستردهٔ معنایی آن در قرآن، علاوه بر روشن ساختن پیام اصلی کتاب خدا، از خطاهای رایج متعددی در ترجمه و فهم تعابیر قرآنی جلوگیری میکند و ما را با نظامی هماهنگ و شگفت‌انگیز از مفاهیم دینی آشنا می‌سازد.
🔺نخستین جلسه از این سلسله مباحث به بیان اهمیت و ابعاد این موضوع مهم قرآنی اختصاص یافت.
⭕️ @hamidhossaini
آپارات - سرویس اشتراک ویدیو
هدایت در قرآن ـ جلسه ۱
دور همی قرآنی دانشجویان مقیم ژاپن در ماه مبارک رمضان ـ ۳۰ فروردین ۱۴۰۰
Forwarded from ZEKR, MIT Shia Muslim Association (Mohebein Ahl al-Bayt)
«دین حنیف»
سید حمید حسینی دین‌پژوه و مدرس حوزه و دانشگاه، بیش از سه دهه است که به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی اشتغال دارد و ضمن انتشار کتب و مقالاتی متعدد، فعالیت‌های اجرایی گوناگونی چون معاونت مؤسسهٔ دارالحدیث، تأسیس و مدیریت مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث و تأسیس و مدیریت سامانهٔ قرآنی حامیم را بر عهده داشته است. وی در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن حدیث است و علاوه بر تدریس، از طریق کانال تلگرامی کلام به نشانی https://t.me/hamidhossaini و دیگر شبکه‌های اجتماعی حضوری فعال در عرصه‌های فکری و فرهنگی دارد.
برای آشنایی بیشتر با ایشان این صفحه را ملاحظه فرمایید:
https://bit.ly/2PXsDSF
لینک وبینار جلسات:
https://mit.zoom.us/j/95948516788
انجمن مسلمانان شیعه ام آی تی (موسسه فناوری ماساچوست)
@zekrMIT
سید حمید حسینی دین‌پژوه و مدرس حوزه و دانشگاه، بیش از سه دهه است که به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی اشتغال دارد و ضمن انتشار کتب و مقالاتی متعدد، فعالیت‌های اجرایی گوناگونی چون معاونت مؤسسهٔ دارالحدیث، تأسیس و مدیریت مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث و تأسیس و مدیریت سامانهٔ قرآنی حامیم را بر عهده داشته است. وی در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن حدیث است و علاوه بر تدریس، از طریق کانال تلگرامی کلام به نشانی https://t.me/hamidhossaini و دیگر شبکه‌های اجتماعی حضوری فعال در عرصه‌های فکری و فرهنگی دارد.
برای آشنایی بیشتر با ایشان این صفحه را ملاحظه فرمایید:
https://bit.ly/2PXsDSF
لینک وبینار جلسات:
https://mit.zoom.us/j/95948516788
انجمن مسلمانان شیعه ام آی تی (موسسه فناوری ماساچوست)
@zekrMIT
💢 اخلاق اجتماعی در قرآن ـ جلسهٔ دوم 💢
❇️ اهتمام قرآن کریم نسبت به عدالت و اخلاق انسانی تا جایی است که علاوه بر محور قرار دادن آن در توصیه‌ها و قوانین اجتماعی، وجدان بشری را بر ظواهر متون دینی مقدم می‌داند.
🔺در این جلسه توضیح داده شد که به رسمیت نشناختن این تقدم، همان متون مقدس را به عامل خسارت و گمراهی تبدیل میکند.
⭕️ @hamidhossaini
❇️ اهتمام قرآن کریم نسبت به عدالت و اخلاق انسانی تا جایی است که علاوه بر محور قرار دادن آن در توصیه‌ها و قوانین اجتماعی، وجدان بشری را بر ظواهر متون دینی مقدم می‌داند.
🔺در این جلسه توضیح داده شد که به رسمیت نشناختن این تقدم، همان متون مقدس را به عامل خسارت و گمراهی تبدیل میکند.
⭕️ @hamidhossaini
آپارات - سرویس اشتراک ویدیو
اخلاق اجتماعی در قرآن ـ جلسه ۲
قرآن کریم اخلاق انسانی را بر ظواهر متون دینی مقدم می‌داند.
💢 روزه‌های بی‌خاصیت 💢
❇️ حضرت فاطمه (سلام الله علیها):
🔻ما يَصْنَعُ اَلصَّائِمُ بِصِيَامِهِ إِذَا لَمْ يَصُنْ لِسَانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوَارِحَهُ.
📚 دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۲۶۸.
🔺روزه‌دار اگر زبان و گوش و چشم و جوارحش را حفظ نکند روزه به چه دردش می‌خورد؟!
❇️ #تلنگر
⭕️ @hamidhossaini
❇️ حضرت فاطمه (سلام الله علیها):
🔻ما يَصْنَعُ اَلصَّائِمُ بِصِيَامِهِ إِذَا لَمْ يَصُنْ لِسَانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوَارِحَهُ.
📚 دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۲۶۸.
🔺روزه‌دار اگر زبان و گوش و چشم و جوارحش را حفظ نکند روزه به چه دردش می‌خورد؟!
❇️ #تلنگر
⭕️ @hamidhossaini
💢 آیا پیامبران به قاعدهٔ طلایی پایبند بودند؟ 💢
🔻یکی از دوستان در نقد یادداشت «پایهٔ طلایی اخلاق» و محتوای جلسهٔ اول «اخلاق اجتماعی در قرآن» نوشته بود:
🔸شما مرقوم فرموده‌اید: «با توجه به احتمال خطا و برداشت‌های متفاوت، چاره‌ای جز تکیه بر قاعدهٔ طلایی «آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران بپسند» نخواهیم داشت.»
در فایل صوتی ارسالی چند روز قبل، توضیح دادید که اگر فی‌المثل ما به آن قانون‌گذاران بگوییم: «قانون شما قبیح است.» آنان نیز متقابلاً به ما خواهند گفت: «دیدگاه شما قبیح است.» و این تعارض، راه‌حلی جز قاعدهٔ فوق ندارد. یعنی همان‌طور که ما نمی‌پسندیم آنان در دیدگاه‌های اخلاقی ما دخالت کنند ما نیز چنین نکنیم.
از طرفی در بخشی از همان فایل صوتی در پاسخ به پرسشی دربارهٔ شیوهٔ برخورد پیامبران با اقوام گناهکاری چون قوم لوط گفتید اخلاق پیامبرانه را با اخلاق انسان‌های عادی متفاوت می‌دانید.
🔸سؤال: آیا نتیجهٔ بیانات فوق، این نمی‌شود که پیامبران به قاعدهٔ طلایی اخلاق توصیه و خود از آن تخطّی می‌کنند؟!
🔻پرسش فوق را این‌گونه پاسخ دادم:
✅ پیامبران الهی به قاعدهٔ طلایی اخلاق، توصیه و خودشان به آن عمل می‌کردند. یعنی وقتی در چارچوب زندگی اجتماعی با دیگران تعامل داشتند در همان حدی وارد زندگی خصوصی آنها می‌شدند که دخالت دیگران را در اخلاق و فضیلت‌های فردی خود مجاز می‌شمردند؛ لذا در رسالتشان اجبار و اکراه دینی را ناروا می‌‌دانستند و خود را فقط ابلاغ‌کنندهٔ پیام خدا معرفی می‌کردند.
✅ آنچه در آن فایل صوتی عرض کردم دربارهٔ مراحل بعد از این انذار بود. یعنی مرحلهٔ عقاب و مجازاتی که خداوند به‌خاطر تخطّی مردم از فرمانش اعمال می‌کرد و این مرحله خارج از موضوع روابط و اخلاق اجتماعی ما انسان‌هاست.
خداوند مالک هستی است و هر کس را بخواهد عقاب میکند و بلاهایی چون بیماری و مرگ و زلزله و امثال آن را هر گاه و برای هر گروهی بخواهد نازل می‌فرماید و مجازات خدا غیراخلاقی نیست و او می‌تواند بعضی از این عذاب‌ها را به‌جای حوادث طبیعی به‌وسیلهٔ فرستادگان خود اعمال کند. اینجاست که موضوع اخلاق پیامبرانه به‌عنوان اخلاقی متفاوت با اخلاق انسانی و اجتماعی مطرح می‌شود.
✅ البته در اینجا هم اگر در مقام محاجّه و گفتگوی انسانی باشیم همان قواعد عادی جاری است و دیگران حق دارند نسبت به رفتاری که بر اساس وجدان انسانی غیراخلاقی تشخیص می‌دهند اعتراض کنند؛ همان‌گونه که در داستان حضرت موسی و خضر (علیهما‌السلام) به رفتاری که عبد صالح انجام داد اعتراض شد و قرآن نیز این اعتراض را ناروا اعلام نکرد.
#اخلاق_اجتماعی_در_قرآن ۱
⭕️ @hamidhossaini
🔻یکی از دوستان در نقد یادداشت «پایهٔ طلایی اخلاق» و محتوای جلسهٔ اول «اخلاق اجتماعی در قرآن» نوشته بود:
🔸شما مرقوم فرموده‌اید: «با توجه به احتمال خطا و برداشت‌های متفاوت، چاره‌ای جز تکیه بر قاعدهٔ طلایی «آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران بپسند» نخواهیم داشت.»
در فایل صوتی ارسالی چند روز قبل، توضیح دادید که اگر فی‌المثل ما به آن قانون‌گذاران بگوییم: «قانون شما قبیح است.» آنان نیز متقابلاً به ما خواهند گفت: «دیدگاه شما قبیح است.» و این تعارض، راه‌حلی جز قاعدهٔ فوق ندارد. یعنی همان‌طور که ما نمی‌پسندیم آنان در دیدگاه‌های اخلاقی ما دخالت کنند ما نیز چنین نکنیم.
از طرفی در بخشی از همان فایل صوتی در پاسخ به پرسشی دربارهٔ شیوهٔ برخورد پیامبران با اقوام گناهکاری چون قوم لوط گفتید اخلاق پیامبرانه را با اخلاق انسان‌های عادی متفاوت می‌دانید.
🔸سؤال: آیا نتیجهٔ بیانات فوق، این نمی‌شود که پیامبران به قاعدهٔ طلایی اخلاق توصیه و خود از آن تخطّی می‌کنند؟!
🔻پرسش فوق را این‌گونه پاسخ دادم:
✅ پیامبران الهی به قاعدهٔ طلایی اخلاق، توصیه و خودشان به آن عمل می‌کردند. یعنی وقتی در چارچوب زندگی اجتماعی با دیگران تعامل داشتند در همان حدی وارد زندگی خصوصی آنها می‌شدند که دخالت دیگران را در اخلاق و فضیلت‌های فردی خود مجاز می‌شمردند؛ لذا در رسالتشان اجبار و اکراه دینی را ناروا می‌‌دانستند و خود را فقط ابلاغ‌کنندهٔ پیام خدا معرفی می‌کردند.
✅ آنچه در آن فایل صوتی عرض کردم دربارهٔ مراحل بعد از این انذار بود. یعنی مرحلهٔ عقاب و مجازاتی که خداوند به‌خاطر تخطّی مردم از فرمانش اعمال می‌کرد و این مرحله خارج از موضوع روابط و اخلاق اجتماعی ما انسان‌هاست.
خداوند مالک هستی است و هر کس را بخواهد عقاب میکند و بلاهایی چون بیماری و مرگ و زلزله و امثال آن را هر گاه و برای هر گروهی بخواهد نازل می‌فرماید و مجازات خدا غیراخلاقی نیست و او می‌تواند بعضی از این عذاب‌ها را به‌جای حوادث طبیعی به‌وسیلهٔ فرستادگان خود اعمال کند. اینجاست که موضوع اخلاق پیامبرانه به‌عنوان اخلاقی متفاوت با اخلاق انسانی و اجتماعی مطرح می‌شود.
✅ البته در اینجا هم اگر در مقام محاجّه و گفتگوی انسانی باشیم همان قواعد عادی جاری است و دیگران حق دارند نسبت به رفتاری که بر اساس وجدان انسانی غیراخلاقی تشخیص می‌دهند اعتراض کنند؛ همان‌گونه که در داستان حضرت موسی و خضر (علیهما‌السلام) به رفتاری که عبد صالح انجام داد اعتراض شد و قرآن نیز این اعتراض را ناروا اعلام نکرد.
#اخلاق_اجتماعی_در_قرآن ۱
⭕️ @hamidhossaini
💢 پیشرفت جامعهٔ شورایی 💢
❇️ امام حسن مجتبی (علیه‌السلام):
🔻ما تَشَاوَرَ قَوْمٌ إِلَّا هُدُوا إِلَى رُشْدِهِمْ.
📚 تحف‌العقول: ص ۲۳۳.
🔺هیچ گروهی مشورت را مبنا قرار نداد مگر اینکه به پیشرفت رهنمون شد.
❇️ #تلنگر
⭕️ @hamidhossaini
❇️ امام حسن مجتبی (علیه‌السلام):
🔻ما تَشَاوَرَ قَوْمٌ إِلَّا هُدُوا إِلَى رُشْدِهِمْ.
📚 تحف‌العقول: ص ۲۳۳.
🔺هیچ گروهی مشورت را مبنا قرار نداد مگر اینکه به پیشرفت رهنمون شد.
❇️ #تلنگر
⭕️ @hamidhossaini
💢 هدایت در قرآن ـ جلسهٔ دوم 💢
❇️ آنچه در این جلسه با استناد به آیات متعدد قرآن بیان شد را می‌توان در این چند بند خلاصه کرد:
🔸بررسی کاربردهای مادهٔ هدایت در قرآن نشان می‌دهد ترجمهٔ آن به «راهنمایی» صحیح نیست و در تمامی آیات به معنی «راهبری» به‌کار رفته است.
🔸برای درک معنای هدایت باید مقصد راهبری خداوند را شناخت و برای این منظور باید بدانیم که خداوند هدفش از خلقت را رساندن فیض و رحمت اعلام کرده است.
🔸خداوند رحمتی عام دارد که بر اساس آن، همهٔ مخلوقاتش را با هدایتی عام به مقاصدشان می‌رساند و رحمتی خاص دارد که انسان‌های اهل انتخاب درست را با هدایتی خاص به بالاترین درجات ممکن در هستی راهبری میکند.
🔸این مقصد عالی که قرآن کریم در همهٔ آیاتش تبیین و تحقق آن را پیگیری میکند از جنس معرفت، نور و آرامش است.
⭕️ @hamidhossaini
❇️ آنچه در این جلسه با استناد به آیات متعدد قرآن بیان شد را می‌توان در این چند بند خلاصه کرد:
🔸بررسی کاربردهای مادهٔ هدایت در قرآن نشان می‌دهد ترجمهٔ آن به «راهنمایی» صحیح نیست و در تمامی آیات به معنی «راهبری» به‌کار رفته است.
🔸برای درک معنای هدایت باید مقصد راهبری خداوند را شناخت و برای این منظور باید بدانیم که خداوند هدفش از خلقت را رساندن فیض و رحمت اعلام کرده است.
🔸خداوند رحمتی عام دارد که بر اساس آن، همهٔ مخلوقاتش را با هدایتی عام به مقاصدشان می‌رساند و رحمتی خاص دارد که انسان‌های اهل انتخاب درست را با هدایتی خاص به بالاترین درجات ممکن در هستی راهبری میکند.
🔸این مقصد عالی که قرآن کریم در همهٔ آیاتش تبیین و تحقق آن را پیگیری میکند از جنس معرفت، نور و آرامش است.
⭕️ @hamidhossaini
آپارات - سرویس اشتراک ویدیو
هدایت در قرآن . جلسه ۲
دور همی قرآنی دانشجویان مقیم ژاپن در ماه مبارک رمضان ـ ۳۱ فروردین ۱۴۰۰
💢 تقدم اخلاق بر ظواهر دینی 💢
❇️ اهتمام قرآن کریم نسبت به عدالت و اخلاق انسانی به حدی است که علاوه بر محور قرار دادن آن در همهٔ توصیه‌ها و قوانین اجتماعی، وجدان بشری را بر ظواهر متون دینی مقدم می‌داند.
🔺این تقدم نه به معنی دوگانگی دین و اخلاق است و نه اعلام خودمختاری عقل و بی‌نیازی انسان از وحی؛ بلکه تأکیدی است بر فطری بودن دین (روم، ۳۰) و اعتبار وجدان انسانی در تشخیص خوبی و بدی (شمس، ۸) به‌گونه‌ای که دینداری مقبول را در پایبندی هر کس به حقیقتی که در درون خود می‌یابد منحصر می‌سازد. (آل‌عمران، ۸۵)
🔸مبنای قرآن برای ضروری دانستن تسلیم در برابر خدا و ایمان به فرستادگان او، نقصان یا خطاکار بودن خرد آدمی نیست، بلکه چون عقل را در کارکرد خود، کامل (بقره، ۱۷۰) و حجتی درونی در کنار حجت آشکار خدا به‌شمار می‌آورد (ملک، ۱۰) بر لزوم تفکر و پیروی از کسی که اندیشهٔ انسان، او را پیام‌آور وحی تشخیص می‌دهد، تأکید میکند. (انعام، ۵۰)
🔸با این نگاه هر آنچه فرستادگان خدا بیان کنند درست و اخلاقی به‌نظر می‌رسد و هیچ منافاتی میان عقل و وحی احساس نمی‌شود؛ ولی از آنجا که هم در انتساب مطالب به پیامبران و هم در برداشت از سخن آنها خطا و اختلاف رخ می‌دهد، لازم است ملاکی در اختیار داشته باشیم تا در دام قرائت‌های نادرست و غیراخلاقی از دین گرفتار نشویم.
🔻اینجاست که قرآن دربارهٔ تقدم اخلاق بر ظواهر دینی و تنزیه خدا از هر امری که عرف انسانی آن را زشت و غیراخلاقی می‌داند تأکید میکند (اعراف، ۲۸) و اعتراض پیامبر بزرگ خدا به عبد صالحی که بنا داشت پیروش باشد ولی رفتاری به‌ظاهر ناپسند از او دید را گزارش می‌دهد و بر این برخورد، خرده نمی‌گیرد. (کهف، ۷۴)
✅ راز این تأکید را باید در آسیب‌های فراوانی جستجو کرد که وقتی بدون پیش‌فرض‌های اخلاقی به آموزه‌های دینی مراجعه می‌شود پدید می‌آید و برترین توصیه‌ها و آگاهی‌های الهی برای هدایت و رشد اخلاقی را به عاملی گمراه‌کننده تبدیل میکند (بقره، ۲۶) که چیزی جز خسارت به‌بار نمی‌آورد. (اسراء، ۸۲)
#اخلاق_اجتماعی_در_قرآن ۲
⭕️ @hamidhossaini
❇️ اهتمام قرآن کریم نسبت به عدالت و اخلاق انسانی به حدی است که علاوه بر محور قرار دادن آن در همهٔ توصیه‌ها و قوانین اجتماعی، وجدان بشری را بر ظواهر متون دینی مقدم می‌داند.
🔺این تقدم نه به معنی دوگانگی دین و اخلاق است و نه اعلام خودمختاری عقل و بی‌نیازی انسان از وحی؛ بلکه تأکیدی است بر فطری بودن دین (روم، ۳۰) و اعتبار وجدان انسانی در تشخیص خوبی و بدی (شمس، ۸) به‌گونه‌ای که دینداری مقبول را در پایبندی هر کس به حقیقتی که در درون خود می‌یابد منحصر می‌سازد. (آل‌عمران، ۸۵)
🔸مبنای قرآن برای ضروری دانستن تسلیم در برابر خدا و ایمان به فرستادگان او، نقصان یا خطاکار بودن خرد آدمی نیست، بلکه چون عقل را در کارکرد خود، کامل (بقره، ۱۷۰) و حجتی درونی در کنار حجت آشکار خدا به‌شمار می‌آورد (ملک، ۱۰) بر لزوم تفکر و پیروی از کسی که اندیشهٔ انسان، او را پیام‌آور وحی تشخیص می‌دهد، تأکید میکند. (انعام، ۵۰)
🔸با این نگاه هر آنچه فرستادگان خدا بیان کنند درست و اخلاقی به‌نظر می‌رسد و هیچ منافاتی میان عقل و وحی احساس نمی‌شود؛ ولی از آنجا که هم در انتساب مطالب به پیامبران و هم در برداشت از سخن آنها خطا و اختلاف رخ می‌دهد، لازم است ملاکی در اختیار داشته باشیم تا در دام قرائت‌های نادرست و غیراخلاقی از دین گرفتار نشویم.
🔻اینجاست که قرآن دربارهٔ تقدم اخلاق بر ظواهر دینی و تنزیه خدا از هر امری که عرف انسانی آن را زشت و غیراخلاقی می‌داند تأکید میکند (اعراف، ۲۸) و اعتراض پیامبر بزرگ خدا به عبد صالحی که بنا داشت پیروش باشد ولی رفتاری به‌ظاهر ناپسند از او دید را گزارش می‌دهد و بر این برخورد، خرده نمی‌گیرد. (کهف، ۷۴)
✅ راز این تأکید را باید در آسیب‌های فراوانی جستجو کرد که وقتی بدون پیش‌فرض‌های اخلاقی به آموزه‌های دینی مراجعه می‌شود پدید می‌آید و برترین توصیه‌ها و آگاهی‌های الهی برای هدایت و رشد اخلاقی را به عاملی گمراه‌کننده تبدیل میکند (بقره، ۲۶) که چیزی جز خسارت به‌بار نمی‌آورد. (اسراء، ۸۲)
#اخلاق_اجتماعی_در_قرآن ۲
⭕️ @hamidhossaini
❇️ به‌یاری خداوند در ماه مبارک رمضان هر جمعه شب ساعت ۲۱ در برنامه‌ای آنلاین دربارهٔ «اخلاق اجتماعی در قرآن» گفتگو می‌کنیم.
➡️ https://www.instagram.com/hamidhosseiniiii
⭕️ @hamidhossaini
➡️ https://www.instagram.com/hamidhosseiniiii
⭕️ @hamidhossaini
Forwarded from Deleted Account
📿 مراسم ویژه ماه مبارک رمضان در حسینیه مجازی دانشگاه قرآن و حدیث:
⏰ زمان مراسم: شنبه ۱۱ اردیبهشت (۱۸رمضـان) از ساعت 18 تا 19
🎤 حجت الاسلام سید حمید حسینی
مؤسس دانشکده مجازی علوم حدیث
⚜️ با موضوع: بندگی آزادگان
↙️ لینک آنلاین مراسم (شرکت برای عموم علاقه مندان آزاد است)
💎 برگزاری مسابقه و اهدای کارت هدیه 100 هزار تومانی به سه نفر در هر روز
🌐 https://vc1.qhu.ac.ir/hosseinieh
🆔 @vuqhuacir
⏰ زمان مراسم: شنبه ۱۱ اردیبهشت (۱۸رمضـان) از ساعت 18 تا 19
🎤 حجت الاسلام سید حمید حسینی
مؤسس دانشکده مجازی علوم حدیث
⚜️ با موضوع: بندگی آزادگان
↙️ لینک آنلاین مراسم (شرکت برای عموم علاقه مندان آزاد است)
💎 برگزاری مسابقه و اهدای کارت هدیه 100 هزار تومانی به سه نفر در هر روز
🌐 https://vc1.qhu.ac.ir/hosseinieh
🆔 @vuqhuacir
💢 معنای انحرافی حنیف 💢
❇️ با وجود تأکید مکرر قرآن بر ضرورت حنیف بودن دینداری، دربارهٔ معنای این واژهٔ کلیدی اختلاف و پیچیدگی‌هایی وجود دارد که به‌نظر می‌رسد با انحصارطلبی‌های دینی بی‌ارتباط نیست.
🔺ریشهٔ واژهٔ حنیف در اصل به‌‌معنی انحنا و انحراف است، اما بسیاری کوشیده‌اند با توجیه‌هایی آن را معادل مستقیم و بدون انحراف معرفی کنند. راز این نکته را باید در گرایش ناخودآگاهی جستجو کرد که در اغلب افراد وجود دارد و آنها را به این نتیجه می‌رساند که هر کس همفکر خودشان باشد حق‌طلب است و دیگران به دام انحراف افتاده‌اند.
🔸تحقیقات نشان می‌دهد در دوران غلبه و گسترش هر یک از فرقه‌هایی که به‌عنوان دینی رسمی پذیرفته می‌شد، کسانی را که در آن قالب قرار نمی‌گرفتند، حنیف یعنی منحرف می‌نامیدند. مثلاً اصل آرامی حنیف به‌معنای کافر و منافق بوده و برخی منابع تاریخی از ستاره‌پرستان، صابئان و دیگر افرادی که زیر بار آیین‌های بزرگی چون یهودیت و مسیحیت نمی‌رفتند با عنوان حنیف یاد کرده‌اند.
🔸البته گروه‌هایی که از سوی متولیان ادیان، منحرف اعلام می‌شدند، آن چیزی را که دیگران انحراف می‌خواندند، عین استقامت و راستی به‌شمار می‌آورند؛ لذا به‌تدریج واژهٔ حنیف را از معنای سلبی و انحرافی‌اش دور می‌کردند و به‌کار رفتن آن دربارهٔ خودشان را نه به‌خاطر جدایی از حقیقت، بلکه از باب انحراف از گمراهی جلوه می‌دادند. بیان راستی و استقامت به‌عنوان معنای اصلی مادهٔ حنف در برخی از کتب لغت را باید متأثر از همین گرایش و فرایند دانست.
🔸در میان اقوال و نکات پراکندهٔ واژه‌نامه‌ها آنچه در لسان‌العرب آمده است به ریشهٔ لغوی و کاربرد قرآنی حنیف نزدیک‌تر به‌نظر می‌رسد. چرا که ابن‌منظور ضمن نقل توجیه دیگران، معنای آن را همان انحراف و متمایل شدن ذکر میکند و می‌گوید حنیف آن مُسلمی است که با همهٔ ادیان زاویه و از آنها انحراف پیدا میکند و به حق متمایل می‌شود. همین نکته در کتاب جمهرة اللغة با صراحت بیشتری مطرح و بر این نکته تأکید شده است که افراد را به‌خاطر عدول از یک دین، حنیف می‌نامند و کسانی که از یهودیت و نصرانیت منحرف شده بودند، پیرو دین حنیفیت به‌شمار می‌آمده‌اند.
🔻راز پسندیده بودن این انحراف را باید در خاصیّت طبیعی تبدیل شدن دین واحد به ادیان متعدد و پدید آمدن مرزبندی و هویت‌های جداگانهٔ مذهبی جستجو کرد. چرا که وقتی دین به نهادی اجتماعی با ساز و کار و مناسبات قدرت غیر معصوم تبدیل شود، ظهور خطا و تحریف تدریجی در آن گریزناپذیر است و سرسپردگی کامل به چنین نهادی با حق‌طلبی سازگاری ندارد.
✅ اینجاست که انسان‌های دقیق و جویای حقیقت در چارچوب قرائت رسمی از هیچ دین و فرقه‌ای محدود نمی‌مانند و با وجود تبعیت از آموزه‌های معتبر و منطقی آیینی که برگزیده‌اند، مشی مستقل خود را پیش می‌گیرند و با مقاومت در برابر آنچه تحریف و خرافات تشخیص می‌دهند، طرد و لعن و تکفیر مدافعان دینداری مقلّدانه را به جان می‌خرند.
#دین_حنیف ۳
⭕️ @hamidhossaini
❇️ با وجود تأکید مکرر قرآن بر ضرورت حنیف بودن دینداری، دربارهٔ معنای این واژهٔ کلیدی اختلاف و پیچیدگی‌هایی وجود دارد که به‌نظر می‌رسد با انحصارطلبی‌های دینی بی‌ارتباط نیست.
🔺ریشهٔ واژهٔ حنیف در اصل به‌‌معنی انحنا و انحراف است، اما بسیاری کوشیده‌اند با توجیه‌هایی آن را معادل مستقیم و بدون انحراف معرفی کنند. راز این نکته را باید در گرایش ناخودآگاهی جستجو کرد که در اغلب افراد وجود دارد و آنها را به این نتیجه می‌رساند که هر کس همفکر خودشان باشد حق‌طلب است و دیگران به دام انحراف افتاده‌اند.
🔸تحقیقات نشان می‌دهد در دوران غلبه و گسترش هر یک از فرقه‌هایی که به‌عنوان دینی رسمی پذیرفته می‌شد، کسانی را که در آن قالب قرار نمی‌گرفتند، حنیف یعنی منحرف می‌نامیدند. مثلاً اصل آرامی حنیف به‌معنای کافر و منافق بوده و برخی منابع تاریخی از ستاره‌پرستان، صابئان و دیگر افرادی که زیر بار آیین‌های بزرگی چون یهودیت و مسیحیت نمی‌رفتند با عنوان حنیف یاد کرده‌اند.
🔸البته گروه‌هایی که از سوی متولیان ادیان، منحرف اعلام می‌شدند، آن چیزی را که دیگران انحراف می‌خواندند، عین استقامت و راستی به‌شمار می‌آورند؛ لذا به‌تدریج واژهٔ حنیف را از معنای سلبی و انحرافی‌اش دور می‌کردند و به‌کار رفتن آن دربارهٔ خودشان را نه به‌خاطر جدایی از حقیقت، بلکه از باب انحراف از گمراهی جلوه می‌دادند. بیان راستی و استقامت به‌عنوان معنای اصلی مادهٔ حنف در برخی از کتب لغت را باید متأثر از همین گرایش و فرایند دانست.
🔸در میان اقوال و نکات پراکندهٔ واژه‌نامه‌ها آنچه در لسان‌العرب آمده است به ریشهٔ لغوی و کاربرد قرآنی حنیف نزدیک‌تر به‌نظر می‌رسد. چرا که ابن‌منظور ضمن نقل توجیه دیگران، معنای آن را همان انحراف و متمایل شدن ذکر میکند و می‌گوید حنیف آن مُسلمی است که با همهٔ ادیان زاویه و از آنها انحراف پیدا میکند و به حق متمایل می‌شود. همین نکته در کتاب جمهرة اللغة با صراحت بیشتری مطرح و بر این نکته تأکید شده است که افراد را به‌خاطر عدول از یک دین، حنیف می‌نامند و کسانی که از یهودیت و نصرانیت منحرف شده بودند، پیرو دین حنیفیت به‌شمار می‌آمده‌اند.
🔻راز پسندیده بودن این انحراف را باید در خاصیّت طبیعی تبدیل شدن دین واحد به ادیان متعدد و پدید آمدن مرزبندی و هویت‌های جداگانهٔ مذهبی جستجو کرد. چرا که وقتی دین به نهادی اجتماعی با ساز و کار و مناسبات قدرت غیر معصوم تبدیل شود، ظهور خطا و تحریف تدریجی در آن گریزناپذیر است و سرسپردگی کامل به چنین نهادی با حق‌طلبی سازگاری ندارد.
✅ اینجاست که انسان‌های دقیق و جویای حقیقت در چارچوب قرائت رسمی از هیچ دین و فرقه‌ای محدود نمی‌مانند و با وجود تبعیت از آموزه‌های معتبر و منطقی آیینی که برگزیده‌اند، مشی مستقل خود را پیش می‌گیرند و با مقاومت در برابر آنچه تحریف و خرافات تشخیص می‌دهند، طرد و لعن و تکفیر مدافعان دینداری مقلّدانه را به جان می‌خرند.
#دین_حنیف ۳
⭕️ @hamidhossaini
💢 هدایت در قرآن ـ جلسهٔ سوم 💢
❇️ در این جلسه به شرح این نکات پرداخته شد:
🔸خداوند متعال مقصد خود در راهبری انسان را نور و معرفت قرار داده و بارها در کتابش بر مفاهیم مرتبط با دانایی و تفکر و تعقل تأکید کرده است.
🔸درک و معرفتی که قرآن بر رسیدن به آن اصرار می‌ورزد، نوع خاصی از آگاهی است که با دانش مرسوم، ظاهری و دنیوی تفاوت دارد.
🔸جایگاه علم و فهم مطلوب قرآن در ذهن آدمی نیست، بلکه این دانش، نوری ماورائی است که بر قلب انسان می‌تابد.
🔸شرط برخورداری از این علم تحول‌آفرین، سالم نگه داشتن دل و باز کردن دریچه‌های آن به‌سوی ملکوت هستی است.
⭕️ @hamidhossaini
❇️ در این جلسه به شرح این نکات پرداخته شد:
🔸خداوند متعال مقصد خود در راهبری انسان را نور و معرفت قرار داده و بارها در کتابش بر مفاهیم مرتبط با دانایی و تفکر و تعقل تأکید کرده است.
🔸درک و معرفتی که قرآن بر رسیدن به آن اصرار می‌ورزد، نوع خاصی از آگاهی است که با دانش مرسوم، ظاهری و دنیوی تفاوت دارد.
🔸جایگاه علم و فهم مطلوب قرآن در ذهن آدمی نیست، بلکه این دانش، نوری ماورائی است که بر قلب انسان می‌تابد.
🔸شرط برخورداری از این علم تحول‌آفرین، سالم نگه داشتن دل و باز کردن دریچه‌های آن به‌سوی ملکوت هستی است.
⭕️ @hamidhossaini
آپارات - سرویس اشتراک ویدیو
هدایت در قرآن . جلسه ۳
دور همی قرآنی دانشجویان مقیم ژاپن در ماه مبارک رمضان ـ ۱ اردیبهشت ۱۴۰۰
💢 اخلاق اجتماعی در قرآن ـ جلسهٔ سوم 💢
❇️ اگر چه قرآن عدالت را مبنا و محور اخلاق اجتماعی می‌داند، اما از آنجا که نیاز و آسیب و تفاوت از واقعیت زندگی بشر حذف‌‌شدنی نیست، احسان را به‌عنوان رکن دوم و مکمّل این نظام اخلاقی مطرح می‌سازد.
🔺در این جلسه علاوه بر تبیین جایگاه احسان در قرآن، به توضیح ریشه‌‌های آن در فهمی عمیق‌تر از قاعدهٔ طلایی پرداخته شد.
⭕️ @hamidhossaini
❇️ اگر چه قرآن عدالت را مبنا و محور اخلاق اجتماعی می‌داند، اما از آنجا که نیاز و آسیب و تفاوت از واقعیت زندگی بشر حذف‌‌شدنی نیست، احسان را به‌عنوان رکن دوم و مکمّل این نظام اخلاقی مطرح می‌سازد.
🔺در این جلسه علاوه بر تبیین جایگاه احسان در قرآن، به توضیح ریشه‌‌های آن در فهمی عمیق‌تر از قاعدهٔ طلایی پرداخته شد.
⭕️ @hamidhossaini
آپارات - سرویس اشتراک ویدیو
اخلاق اجتماعی در قرآن ـ جلسه ۳
رکن دوم اخلاق اجتماعی از نگاه قرآن احسان است.