هفت‌برکه گراش -گریشنا

🍭 برات: بلبل‌مشاته، روشنایی، آمرزش، تزیین
✍️ فرشته صدیقی

💡 جشن نیمه‌ی شعبان برای ما معادل شیرینی برات است. #برات در لغت به معنای ارائه‌ی سندی معتبر برای انتقال یا وصول طلب است؛ و در برداشتی دیگر، به معنای چراغ و روشنایی. ابوریحان بیرونی، دانشمند بزرگ ایرانی، در این باب می‌گوید: «سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم شعبان ایام البیض نام دارد که شب پانزدهم شبی است بزرگ و «لیلة البرات» نامیده می‌شود.» که طبق این گفته برات، بیض یا روشنایی است و با bright در زبان انگلیسی هم‌معنی و احتمالا هم‌ریشه است.

🔻 برات در میان ملت‌های دیگر
🌐 برات در نقاط مختلفی از دنیا با مراسم متفاوتی اجرا می‌شود. این مراسم در حوالی نیمه‌ی ماه که شب در روشنایی کامل است اجرا می‌شود که با استناد به معنی لغوی آن، می‌توان اینگونه برداشت کرد: چیزی را هدیه می‌دهند که طبق سندی معتبر، چیز دیگری را دریافت کنند. در بین اغلب ملل، اموات از احترام ویژه‌ای برخوردارند و در میان ما ایرانیان، از دیرباز، بیشتر! در واقع ایرانیان کهن در این ایام خیراتی می‌کرده‌اند که آمرزش و رضایت عزیزان درگذشته را دریافت کنند.

🎊 آذین و گهواره و یا مهدی
🎉 اما فارغ از معنای لغوی آن، برات برای ما یادآور ایامی ویژه و آیینی آمیخته با شور و حالی متفاوت با دیگر اعیاد و مناسبات است. برات کلمه‌ای است که شنیدنش ما را به سال‌های دور می‌برد، به حسی شیرین و خوب در ایام کودکی. شعبان خود شادی را تداعی می‌کند. مزین شدن سطح شهر و خیابان به خاطر اعیاد شعبانیه. و کوچه‌ها و سردرِ خانه‌هایی که چند سالی است روزها چراغانی می‌مانند.

🕌 اماکنی که از قدیم هرساله میزبان و برگزارکننده‌ی این مراسم در گراش بودند عبارتند از مسجد آخوند، مسجد حوض، مسجد صاحب‌الزمان(عج)، مسجد کل شیخ حسن و بعدها مساجد دیگر مثل مسجد حاج حسینا. یکی دو باب از منازل در هر محله نیز این مراسم را به عهده داشتند.

🖤 برات به یاد عزیزان از دست رفته
🍭 از قدیم رسم بود برای رفتگان در این ایام خیراتی صورت گیرد که بنا به سن و سال آن عزیز این خیرات متغیر بود. برای اطفال سِقط‌شده یا نوپا، کوزه‌های کوچک سفالین معمولاً از لار یا بنارویه تهیه می‌شد و به «کِئزِ براتی» معروف بود. کوزه از شربت گلاب یا ندرتاً عرقیات دیگر و با نقل و آب‌نبات و بلبل‌مشاته آکنده و صرفا به اطفال تقدیم می‌شد. اصلا کوزه را کوچک می‌گرفتند که راحت در دستان ظریف کودک بنشیند. اما به مروز زمان، لیوان‌های رنگین و بطری‌های زیبای آب (قمقمه) جای کوزه‌ها را گرفتند.

🥘 برای سنین بالاتر، معمولا نان‌های محلی، زولبیا و بامیه، پشمک رشتی یا شکری، انواع حلوا و سایر شیرینی‌ها خیرات می‌شد. اما خانواده‌هایی با تمکّن مالی بیشتر، ترجیح‌شان خیرات چلوخورشت قیمه‌ی گراشی برای عزیز از دست‌رفته‌شان بود.

🍬 مرحوم عبدالحسین نوبهار، رحمت فیروزی، جواد مقدسی، حاج شمشاد پورشمسی و حاج حسن مقدسی از جمله قنادهای قدیمی بودند که در منازل خود برای این مراسم سفارش می‌گرفتند و زولبیا، بامیه، پشمک، و شیرینی‌های محلی مثل شکرپنیر، بلبل‌مشاته و... را تهیه می‌نمودند.

🔻 گزارش کامل در هفت‌برکه:
☑️ 7berkeh.ir/archives/143862

#روزها
▪️💍▪️
🔴 7Berkeh.ir
✔️ t.me/HaftBerkeh
✔️ Whatsapp: bit.ly/7B-Wa
✔️ Instagram.com/7Berkeh
✔️ eitaa.com/Haftberkeh
✔️ Ble.ir/7Berkeh

1.1K views12:30