نوروزخوانی ( مازندرانی )
تهران
Nuruzxuni
Tehrân

🆔 @Haavest

🌈دئباخی گۊیشان ٚ دل:
تره، اۊشر، مایی مشؤ
#gilaki_vaje
@gilaki_learning

🌱 این أن آودندؤن!
بهار شمره مۊبارک ببۊ.
@gilaki_learning

با آرزوی سالی نیک ، خوش ، پیروزی و سربلندی ایران بزرگ ....
🌹🌹🌹🌹❤️
@dylamuon_theater

#مرغنه_جنگی 👆👆
بنویشته: #داوود_کیاقاسمی

🔺صفحه ۱🔺

علی بورِک مِرغنه جنگی دِله شه دسوری نداشته. هر وقت نوسال بییه، قِلاکتیِ وچون، نوجِمه دکِرد و نوپِنیک بَئیت، دَسه دَسه شینه خاله صنمبرِ خِنه و هر اَتا، اتا دِتا کل عَیدی مِرغنه گیتنه و اِمونه مَله ی میدون سر و شه مرغنه ره دیم به دیم زونه.

علی بورک اون سال نتونسه خاله صنمبرِ خِنه عَیدی گِردش بُوره. ونه مار و خاله صنمبر چن روز عَید بَمونس، اتا بِخدی چیِ سر دِتا بامشیِ دسوری قِرمَئو بیتنه. اول، ونه مارِ داهون وا بَیه: - "ها صنمبر! شه کرک و سیکای جلو ره بَیر امه لَت و لتکا نکِفن... عازّا بکوشتون! امه دکاشت ره نکاشت هاکردنه."
خاله صنمبر ره خله وَر بخرده. دس ره کمر بِشته و گِردن گردن بزو: - "هم ایان کرک و سیکای مرغنه، عَیدی پیشی شمه وچونِ عَیدی بونه و کِفت کننه وَ."
علی بورکِ مارِ جن جور بِمو: -"شه تِک ره دَوِن! دِبَدا حق نارنی مه ریکا ره مرغنه هادی!"
هچی، شه بِخد بِخدی دیِ جا قهر بَینه و علی بورک ره اسیر هاکردنه. قلاکِتیِ مله ی دِله ئی فقط خاله صنمبر بییه هر نوسال وچون ره عَیدی مِرغنه دائه. اسا علی بورک مرغنه نداشته و مرغنه جنگی هوِس داشته.

مله ی میدون سر، وچون همه جمع بَی بینه و جعفر چابچی وشونِ میون. چن تا سِلِک پِلِکِ جا مرغنه جنگی هاکردبییه و بَوِردبییه و اسا اَی حریف خواسه. علی بورک ره تا بدیه، تَرِز بزو: - " علی بورک شونس بیارده امسال دنیه! دونسمه چتی وِره بَوِرم. هر سال وِ مرغنه ورده و تنار تناری خرده، امسال مه نوبِته."
نا، علی بورک اونتی کا جعفر چابچی گِته نَیه. علی همیشک هرچی مرغنه وَرده ره ورده خِنه و اتا اتا شه خواخرون برارونِ میون تَنِک کرده و اگه هچی بمونس بو، شسه ئی اتا گیته. علی شِه اَمبِسه ابرو ره دس بکشیه و بجایی کا جعفرِ جواب ره هاده، سر ره بشته جِر و دربُورده. اکبِر قشنیگ ونه دمّال راه دکته و د تا سوگ اون سَتّر، وره برسیه. دِ تا مرغنه ونه دس دَیه. هر دِ تا ره هدا علی بورک ره و بوته: - "خوانی جنگی هاکنی، من تره مِرغنه قرض دمه. فقط... هرچی بَوِردی، نصف نصف."
علی بورک اتا نازک خَنه هاکرده. خار خار د تا مرغنه ره توش بورده و شه ناخون پِشتِ جا دِ سه کَش آسوگ وشونِ کچلابِ سر ره -این ور و اون ور- بزوئه و خلاصه اتا ره نَکّه هاکرده. دگِرِسنه بُوردنه میدون سر: - "کی مه جا مرغنه جنگی کنه؟"
تا علی بورکِ صدا دپیته، عبدِل سیو پیش بمو. شه مرغنه ره پیش بیارده و بوته: - "بزن!"
علی بورک شه مرغنه ی سر ره اتا خش هدا و شه دس ره اِرِب هاکرده و بزو. عبدل سیوی مرغنه بشکسه و دله بُورده. علی بورک ونه مرغنه ره بیته و هدا اکبر قشنیگ ره. دیِّمی، اسمیل دَنّونی بییه پیش بمو. شه مرغنه ره شه میسِ دله زیل دماسیه و فقط ونه اتا ورِ سر ره دیار هاکرده. شه سبزه چش ره علیِ چش دله بدوته و بوته: - "اسا هرجور خوانی بزن!"
علی بورک ای شه مرغنه ی سر ره اتا خش هدا و بَوِرده اسمیل دَنونیِ مرغنه ی هداری و شه دس ره اِتی دِ سه کش عقب جلو هاکرده و اتا ضربه بزو. دس ره وقتی بلن هاکرده، اسمیل دَنونیِ مرغنه ی سر چال دَکِت بییه. اسمیل دَنونی ره دارنی، وِره عرقِ او دربُورده و شه مرغنه ره د دسی هدا اکبر قشنیگ ره. جعفر چابچی تش هایته. بپّرسه بوته: - "مرد هسی، برو مه جا مرغنه جنگی!"
علی بورک بوته: - "من کا حرف ندارمه. اَصلن بمومه ته جا جنگی هاکنم. دار تا بزنم."
- "نا... من زمه. ته دار!"
علی بورک شه مرغنه ره شه میس دله بیته و پیش بیارده. جعفر چابچی شه بَج بَجه میِ دله اتا دس بکشیه و شه سیو چش ره دَوسه و زبون ره اَتا اَلِشت دربیارده و بزو. بشکسنِ صدا کا دپیته، همه گمون هاکردنه این کَش علی بورکِ مرغنه بشکسه، ولی ونه مرغنه ی کَش اتا کِچکه خِراشئ نکِت بییه. جعفر چابچی شه مرغنه ره بیارده بالا و بدیه ونه سر اتا گتِ چال دکته و ونه کش لاب بخِرده جِر بُورده. برجلا بزو: - "اصلن تِه مرغنه ی دله ندومه چی دره. ته دری شوتی زنی. هاده هارشم..."
علی بورک بوته: - "من ونه شه مرغنه ره هادم تره، یا ته ونه هادی؟ بخد شلوغ نکِن! مرغنه ره هاده من!"
جعفر چابچی شه مرغنه ره شه پشت سر جا بدا و اتا زِمر هدا: - "نا، تا ته اول ندی من هارشم، منئ تره ندمه."
علی بورک ره خَنه بیته: - "من اکبرِ جا وِره بیتمه. اکبر شه بتونه بوِه ونه مرغنه چتی هسه."
اکبر قشنیگ بوته: - "من د تا مرغنه خاله صنمبرِ جا بیتمه و اتا ره هدامه علی ره. شما ره چیه؟"
مرغنه ره علی بورک جا بیته و وچون ره نشون هدا. نا، مرغنه هچ اِراد نداشته. علی بورکِ چش اِراد داشته کا خله خار مرغنه ره اشناسیه و ونه دس اِراد داشته کا خله رج بییه. جعفر چابچی دس تُو بَزو: - "مِن ندومه. ایشلا ایان مرغنه ونه گلی سر جر نشوئه!"
شه کرم بَزه دَنون ره جغ هایته و علی ره هارشیه و بوته: - "اگه مردی، فردا برو."

🔺ادامه در صفحه ۲🔺

@DavoodKiaghasemi

#مرغنه_جنگی
بنویشته: #داوود_کیاقاسمی

🔺صفحه ۲🔺

فِردا وچون همه جمع بَینه. جعفر چابچیِ دس اتا مرغنه دَیه دِرِسی لَچِر. بِمو بوته: - "اسا برو مه رنگی مرغنه ی جا جنگی هاکن!"
شه مِرغنه ره بَوِرده پیش و بَوته: - "بزن!"
علی بورک شه مرغنه ی سر ره همیشکِ دسوری اتا خش هدا و مَطّل نکرده و بزو. جعفر چابچی اتا چشمک تحویل هدا و ریک ریک خَنه هاکرده. علی بورِک شه مرغنه ره بالا بیارده و هارشیه. مرغنه ی سر دِرِسی دِرد بَیه بُورده. اَتّی مرغنه بیته و بزو؛ اَی همون بَیه. اَتّی؛ اَی همون. اَتی؛ اَی...
هرچی مرغنه داشته ره دِ دسی باد بِدا و نتونِسه هچ کار هاکنه. همه شاخ دربیاردنه. علی بورک اولین کَش بییه مرغنه جنگیِ دله باد شییه. ونه لینگ دِرِسی سِست بَیه و همونجه اتا بِشکسه دار ره پشت هدائه و هنیشته.

پِنمازِ سر، خاله صنمبر دَیه شه کرک و سیکائون ره لَت و لتکای جا پیشی کِرده بَوِره خِنه. جعفر چابچی ره راهِ سر بدیه. اتا خَله مِرغنه جعفرِ کشه دَیّه و دَیّه لب لبی کِرده و شییه لَرگِ ویشه ی ور. خاله صنمبرِ چش دربِمو و بوته: - "جعفر! کجه شونی؟ تِه اتا مرغنه چِه اَنِّه بَیه؟"
جعفر ذوق هاکرده: - "بَوِردمه. خلاصه همه ره علی بورکِ جا بوِردمه."
خاله صنمبر اتا چشمک بَزو و بوته: - "خنابدون! ولی تنارتناری نخِری خار نییه!"
جعفر چابچی ونه حرف ره نِشنوس بیته و بُورده و نماشون بَیه و ونه خوِر نَیه. وچون همه تایی دَینه مَله کَشِ روخنه دله ماهی گیتنه. اِسمیل دَنونی دو به دو بُورده وشونِ پلی و نفس نفس بزو بوته: - "ها، شما جعفر چابچی ره ندینی؟ ونه پر و مار ونه چرخ درنه."
اکبر قشنیگ بوته: - "نا، چتی بَیه مگه؟"
عبدل سیو بوته: - "من... من خاله صنمبر ره پنماز بدیمه، گِته جعفر چابچی اتا خَله مِرغنه ونه کَشه دَره و تنار تناری دشونه لرگِ ویشه ی ور."
اسمیل دَنونی تا اینتا ره بشنوسه، اَی هِچی نَوته و بَزو دربُورده. وچونئ ماهی بَیتن ره دس بیتنه و شه کِرفا ره دوش هایتنه و هول بخِردی، دو هاکردنه ونه دِمّال سر.
اسمیل دَنونی، راهِ سر، وقتی جعفر چابچیِ مار ره بدیه، لرگ ویشه ی ور ره نشون هدائه و اسا دِتایی دو هاکردنه اون وری. ویشه ی پلی همتی اتا کیله ی سر شاب بزونه و لینگ ره بِشتنه اون ور، اتا مرغنه کِچلاب بدینه. کچلاب کچلاب، راه ره بیتنه بُوردنه و بَرِسینه اَت خله کچلابِ پلی. این ور و اون ور ره هارشینه. اتا لمِ پشت وشون ره اتّه چی بِنما؛ اته چی، اتا سیو ساینه ی دسوری. پیش بُوردنه و جعفر ره بدینه کا دراز به دراز اونجه کَته و ونه دیم پیگ بَیه و چتی خِر خِر کنه! جعفرِ مار اتا شونگ بکشیه و دکِته جعفرِ سر. علی بورک و وچونئ سربرسینه. جعفر ره لمِ پشت دربیاردنه. جعفرِ مار همتی کا مار مار موری کرده، جعفر ره دوش هایته در بَوِره. د تا شاب بهیت نهیت، ونه لینگ اتا سنگِ سر کاب بخرده و د تایی سر وری بنه بخردنه. زنا داد بکشیه و وچه ناره هاکرده. وچون درجا بپِّرسنه زنای دس ره بیتنه. زنا، وچه ونه دوشِ سر، قد قد هاکرده و راس بَیه و دربُورده.

وقتی همه بُوردنه، علی بورِک لب بیه و اونتا سنگ ره کا زنا ره کاب هدابییه بیته و هارشیه. سنگ نَیه؛ جعفرِ چابچیِ مرغنه بییه. مرغنه نَیه؛ اتا کِلو گَرچ بییه. اَتی سنگین بییه. علی وِره خار توش بُورده. بدیه مرغنه ی کش اتا جا سوراخ هسه و مرغنه ی دله سِفته گَرچِ جا پر بئی هسه. علی گَرچی مرغنه ره اتا سنگِ سر بزو بنه. مرغنه بِشکسّه و رِز رز بَیه...

#داوود_کیاقاسمی
آمل، اسفندماه ۱۳٩۴

@DavoodKiaghasemi

🐣 هۊته که دؤنین گیلکی مئنی «مؤرغانه-مرغنه»، فارسی مئن
«تخم (پرنده)» ؤ اینگیلسی مئن egg ٚ معادل هیسه. گیلکی مئن اي ترکیبان،
مؤرغانه همرا بکار شۊن:
غاز مؤرغانه، زرج مؤرغانه، بیلی مؤرغانه و... ؤ ئی مؤضوع مؤرغان ٚ همه ره صدق کۊنه ..گاگلف امی هم زوانان اي خیال ٚ همرا که «مؤرغ»
هۊ «کرک» هیسه هاویرن که اي واجه ایشتباهی دئباخی مؤرغان ٚ ره
بکار شۊ یؤ ئی مسأله' طنز ٚ همرا ایته گؤن: «تخم مرغ اردک، تخم مرغ غاز و...»
هۊته که دؤنین هسایی فارسی مئن کرک' گؤن «مرغ» ... چۊن «کرک ٚمؤرغانه» ویشتر داب هیسه ؤ اکثرا اخر «مؤرغانه» بؤگۊته ببۊن مردوم ٚ ذهن، نویرسئه بؤر شۊ «کرک» ٚ طرف، اي مؤضؤع باعث بؤبه ئی هاویرش مردوم ٚ مئنا شکل بگیره که بیلی مؤرغانه، ملجه مؤرغانه ؤ... دۊرۊست نیه؛ اما واقعیت ٚ مئن، گیلکی دلی «مؤرغ» ایمرۊجین ٚ فارسی مئن، «پرنده» مفهوم' رسأنه نا «کرک» ٚمفهوم' !
پیشتران ٚ فارسی مئن أنی هي
مفهۊم دبؤ که اي ضرب المثل أجی مؤضۊع رؤشن ئابۊ :
مرغای آسمون به حالت گریه کنند (= آسمانی مؤرغان تی واسر بۊرمه بکۊنن)
هۊته که دؤنین کرک وؤشته نتۊنه تا آسمان مئن دبۊ، پس منظۊر مؤرغ
أجی هو گیلکی مؤرغ ٚ مفهۊم هیسه..اي فارسی واجه‌ئان أجی أنی
اي مسأله' ویشتر درک گودئه شئه: «مرغابی/مرغ دریایی»...
دئباری ایرانی زوانان ٚ مئن أنی
maraqa (اوستایی)
murq (پهلوی اشکانی)
murv (پهلوی ساسانی)
مؤرغ معنی دهه یؤ
kahrka (اوستایی)
kark/karg (پهلوی)
کرک ٚره کار شؤ ...
مؤرغانه' شئه ایته واشکاتن:
مؤرغ+انه ( = اۊ چی که مؤرغ نهه - مؤرغی بنئأر-مؤرغی بنئأچی ...یا اۊ چی که مؤرغ' مربۊط بۊ (عیدانه،مردانه مؤسؤن)) ..
یا ایته: مؤرغان+ه ( = اۊ چی که مؤرغان' ربط پیدا کۊنه) 
«تخم» ٚ واسر گیلکی مئن غیر مؤرغان ٚره «اشپل،تۋم،تیم،تۊم » کار شۊ مؤنه ره: ماهی اشپل/ماهی تیم
#vaje_shenasi
@gilaki_learning

🌈 گیلکی دئباخی گۊیشان ٚدل : بچفسن، چاسن
معادل ٚ فعل: فۊدۊشتن، وؤدۊشتن، اۊدۊشتن
💡چۊچه/جیجی احتمالا هي فعل أجی مؤشتق بؤبه.
#gilaki_fel
@gilaki_learning

بتنه دنیا ره چه زیل دماسی
بۊگؤفتید چی واسی خانه خراسی
گۊتن مأ هر چی تأ گۊنن تی حقه
بؤگۊتم راس ٚ گب زأن راسی راسی
@gilaki_learning

⚡️اخیرا نوعی مقاومت و تقابل با ظاهری روشنفکرانه مشاهده میشود که کلمات تازه ساخته شده در زبانهای مختلف را به تمسخر و استهزا میگیرد و نفس واژه سازی را تقبیح میکند؛
دو نکته در این باره ذکر میکنیم:

۱- کلمات جدید در «ابتدا» (علی الخصوص در مواردی که کلمه قبلی جاافتاده ای موجۊد باشد) همواره منتقدانی دارد اما بسیاری از آنها پس از مدتی به صورت عادی در گفتار مردم رایج میشوند؛ بدون شک در گفتار کسانی که نفس این عمل را مسخره میکنند، بسیاری از کلمات ساخته شده در قرن اخیر وجۊد دارد.
۲- زبان ذاتا پدیده است که با ابداعات بکارگیرندگانش رشد میکند و «تمامی» کلماتی که امروزه در زبانهای مختلف استفاده میشوند «روزی» به ذهن «یک شخص» رسیده و در آن زبان رایج شده است، افرادی که به شناخت قابل قبولی از ابزارها و قابلیتهای یک زبان رسیده باشند پس از درک مفاهیم مختلف می توانند برای آنها کلمه بسازند که گویشوران زبانها اگر این ابداعات را مناسب دیدند آنها را در زبانشان استفاده خواهند کرد؛ لذا کلمه ساختنی که مبتنی بر داشتن «شناخت مناسبی از زبان» و «درک مفاهیم جدید» باشد، نه تنها جای تمسخر ندارد بلکه روندی طبیعی در توسعه زبان است.
@gilaki_learning

🌱الش/ الیما / الزی
بهار ٚسر دامان ؤ کۊ مۊجی يؤ بهاری واشان' یاد ئانکۊنین... فقط چئه درین گلف گلف بچینین ؤ تا تۊنین ریشه أجی نچینین که اي نعمتان همیشکین ببۊ 🙏
@gilaki_learning

⚡️چند جمله کوتاه گیلکی به گۊیش مناطق غربی دیلمستان از کتاب «پژوهشی در گویش رودباری» نوشته جناب «هاشمی تکلیمی» :
⚪️جأفر داز' اؤگیت
(جعفر داس ؤ ورداشت)

⚪️مریم جۊرف وتن دره
(مریم درحال بافتن جورابه )

⚪️حسن زه خینه
(حسن زیتون میخره)

⚪️ته پیئر' ندیه مشی
(پدرت را ندیده نری)

⚪️ایجه شأی خؤتن؟
(میشه اینجا خابید؟)

⚪️کیؤن أجا بازی کؤردی؟
(با کیا بازی می کردی؟)

⚪️کؤمن أجا ویشتر کار کؤنی؟
(با کدام بیشتر کار میکنی؟)
#guyesh_shenasi
@gilaki_learning

⚡️تحلیل ساختاری فعل در گیلکی کلاردشت ( گویش تبری غربی)
✏️دکتر یدالله ثمره
@gilaki_learning

⚡️مؤنه:
⚪️اندی ماتۊر صدا هما هرچی گۊشاگۊشی بؤگۊدم تی گب' بؤشنؤوم، اؤشنؤوسه نتۊنسم.
#estelahan
@gilaki_learning

⚡️مؤنه:
⚪️مۊ بفهمسم خؤر بۊنابۊنی گۊش کشی بئینه امۊ چی گیم.
#estelahan
@gilaki_learning

⚡️«پجشک» در متون قدیمی زبان گیلکی ثبت شده و همریشه با «پزشک» در زبان فارسی است.
#vaje_shenasi
@gilaki_learning

‍ ایمشؤو مره هاویر أجي تي دیم' وؤتن وأئه
دئبار ٚ خۊش ٚرۊجان ٚپاکیل' مۊتن وأئه
مألم نکۊنه خاو ٚدل ایمشؤو هنی یا نا
تا تلاگۊره چۊشمانان' شؤو نؤخؤتن وأئه
@gilaki_learning

گۊلأب خأسم چأکۊنم گۊل ندأشتم
بهأر خأسم بۊبؤم بۊلبۊل ندأشتم
بۊشؤم بازار بهينم بۊلبۊل ؤ گۊل
دسه مي جيف دگۊدم پۊل ندأشتم

✍ کامران تیزرو
سیاهکل گویش

#کانال_شهرمن_احمدسرگوراب
@ahmadsargoorab 🍃🌺

https://www.instagram.com/na_be_paytakht/
باعث تاسف است که هنۊز هم لؤده گری و تمسخر غیر فارسی زبانان طنز معرفی میشود.
#نه_به_پایتخت
#racism
@gilaki_learning

کؤ چۊمˇ امرا تانه دئن ترا فلاکت بار

جغرزˇ کى تى دۊست، دۊشمندˇ جا شکم بداره
@gilekenetaj

تى دۊشمندانˇ چۊم کۊر