💫 گیلکی اصطلاح

🔵 ای کله بجار' کأشتن.

- اۊ وخت کار اگیته بۊن که یه کس یه‌کۊلی همرا خۊ کار' بؤکۊنه یؤ دئکسانی هندرز ؤ گب' گۊش انگیره.

🔻جۊمله دل:
- ان' وا بدن برأ. ان خۊ ای کله بجار' کأره.

#estelahan
@gilaki_learning

⚡️ یه جۊر دئه انی دره که اۊ واحید یته «جا» هیسه که «اۊ چی' اۊنی دل دکۊنن». ای حالت ٚمئن انی ترتیب ریپلای بؤگۊده پۊست' مؤنه، اولی مفهۊم ان هۊ پۊستی اولی عبارتانی مفهۊم' مؤنه اما دؤومي مفهۊم فرق کۊنه یؤ اۊ «جا»' نماسه دره که اۊ دگۊدهٓ‌چی مخصۊص هیسه.

🔻 چندته مؤنه:

- دۊ کاسه پلا.
- پلا کاسه. (اۊ کاسه که دل پلا دکۊنن)

- یه کیسه ماس.
- ماس کیسه. (اۊ کیسه که ماس ٚشی‌ئه)

- اتا کلا دشۊ.
- دشۊ کلا. (اۊ کلا که دشۊ شی هیسه)

- یه تأچه ارده.
- ارده تأچه. (اۊ تأچه که دل ارده دکۊنن)

- یتا لاک نؤن.
- نؤن ٚلاک. (نؤن دگۊدنی لاک)
#dastur
@gilaki_learning

💫 گیلکی مثل

🔵 دریا خۊ کئؤل صدا' نۊشتؤنه.

- اخر یه کس خۊ عأیبؤن' حیساب نیأره یؤ دئباخی شی' ملاظه بگیره ای مثل' گؤن.

#masalan
@gilaki_learning

تۊ کۊ آی دری مۊ گیلان آی
لل آی خؤره می جان آی
چؤغؤل؟ ان دکت امی میان آی
آهای لاکۊئه بؤبؤم کؤکؤئه
آی مۊ دا کی خأم بنألم
بۊلند بالا کؤکؤئه دامان ان دره
مۊ هۊنی برأرم

#فؤلکلؤر
🪕🎤 صفر عامۊ
@gilaki_learning

⚡️در ادبيات گیلکی کؤکؤئه یا ککی نماد آواز سۊزناک است. افسانه‌ای هم درباره این پرنده در مناطق مختلف مازندران و گیلان وجۊد دارد.

در شعر امیر پازواری اینطؤر به افسانه مذکۊر اشاره شده است:

ککی گنه من فرزند ٚآدمی‌مه
منی‌(؟) آدمی بیمه دنیا دئیمه
اۊن دار بلندتر بیه ونه سر بنشیمه(؟)
اننه بسرۊسمه که کۊر ٚککی بئیمه

گیاه «ککی‌مار» یا «پاپؤی‌تیتی» هم قاعدتا مرتبط با این پرنده است.

این لینکها را ببینید 👇
https://t.me/gilaki_plants/118
https://t.me/gilaki_birds/39
@gilaki_learning

بۊرمه میه کاره
مۊ یۊ تۊ شمشیر ٚمؤنا
مۊ یۊ تۊ بارۊت ٚمؤنا
تؤسایی کار' سربیأریم
ؤ دۊنیا' بؤگیم
بدین سراخر امۊ خۊر ٚخا وکتیم

#خسرؤ_گلسرخی
@gilaki_learning

⚡در گیلکی ضمیر متصل نداریم:

دیدمت : تره بدئم
دیدمش : اۊنه بدئم
دیدمشون : اۊشانه بدئم

دیدتت : تره بدئه
دیدتش : اۊنه بدئه
دیدتشون : اۊشانه بدئه

دیدنت : تره بدئن
دیدنش : اۊنه بدئن
دیدنشون : اۊشانه بدئن
#dastur
@gilaki_learning

🔰مثالهای بیشتر:
(مثالها به گویش سیاهکلرۊدی هستن)

سردم‌ بود : مره سرد‌ بؤ
تشنمه : مره تشنأ هیسه
گشنم نیست : مره وشنأ نیه
دوسِت دارم : تره دۊس دأرم
خوشم نیومد : مره خۊش نۊمأ
دعوام کرد : مره دعوا بگیت (منؤ دعوا گرفت)
سرزنشم کرد : مره سراکؤ بزأ
دلم نمیاد : مره دل ندنه (منؤ دل نمیده)
نشونمون داد : أمره نشؤن بدأ
گولتون زد : شمره گۊل بزأ
کمکش کردم : اۊنه کۊمک بؤدم
لازمت می‌شه : تره لازم بۊنه
ولِت کرد : تره ویلاگۊد
ورش دار : اۊنه وگیر
یادش نیست : اۊنه یاد دننه
خنده‌م می‌گیره : مره خنده گیره
کتکم زد : مره کۊتک بزأ / مره چۊأگیت (منؤ چۊب گرفت)
@gilaki_learning

⚡معادل‌های ضمایر متصلِ فارسى در گیلکی همیشه ضمایر مفعولی (مره، تره، اۊنه، أمره، شمره، اۊشانه) نیست. اگر تعلق و مالکيت مشخص و ملموس باشد معمولا در گیلکی از ضمیر ملکی (می، تی، اۊنی، أمی، شیمی، اۊشانی) استفاده می‌شود.
این پست رو ببینید. 👇
https://t.me/gilaki_learning/585
#dastur

⚡در زبان فارسی ضمایر متصل ملکی سختتر از ضمایر منفصل گیلکی قابل حذف به قرینه در جمله هستند.
این پؤست رو هم ببینید.👇
https://t.me/gilaki_learning/3134

💫 گیلکی ایصطلاح:
🔵 یه‌کس ٚ ره یه‌چی نۊمأن

👥 مۊکالمه مئن:
➖ چی خأنی هگیرم؟
➕ یته ماکارانی هگیر. باگه علی ره نۊشابه ؤ چیپس ؤ تؤخمه
➖ علی ره گرؤنی نۊمئه!

از عبارت «علی ره گرؤنی نۊمئه» این مفاهیم برداشت می‌شود:
- برای علی گرانی مطرح نیست
- علی نسبت به گرانی بیخیال است
- علی از مسئله گرانی بیخبر است
- گرانی به چشم علی نمی‌آد
- مسئله گرانی برای همه اۊمده برای علی نیۊمده!
#estelahan
@gilaki_learning

💫 گیلکی ایصطلاح:
🔵 سر-ه ببینی فلانکاره نؤکۊنه
🔵 درجینی فلانکاره نکۊنه
معنی: هرگز یا تحت هیچ شرایطی کاری رؤ نکردن

🔵 علئه سر-ه ببینی چأیی نۊخؤره
ف: علی سرشؤ ببُری چایی نمیخؤره
#estelahan
@gilaki_learning

⚡️ میه، میا، میها در گۊیشهای مختلف گیلکی به معنی ابر است.

ترکیب «مهين هوا» هم در مثل زیر به معنی «هوای ابری» ثبت شده است:

💫 مهین هوا همیشک صؤبه، کۊسه همیشک جوان.
#masalan
#gilaki_vaje
@gilaki_learning

⚡️ عبارت قرآنی «سحاب مرکۊم» به صۊرت تحت‌اللفظی به «میه ونجارده» ترجمه شده که ترجمه آن بر اساس دستۊر زبان گیلکی می‌شود «ونجارده میه».
💡 ونجارده به معنی «باز نشده و متراکم است».
#debari_motun
@gilaki_learning

جۊکۊدن «درزن-ه نخ گۊدن»
🪡
to thread a needle


(چن سال پيش امي حميد هي فعل-ه ما بۊته بۊ)
@gilaki_learning

⚡بؤگۊته بؤنأ کل ٚنام' نهن زۊلفعلی‌
اویدا' اخر ژيویر بکشی یؤ تم نزنی
تی نام' نهن سکۊتی!

#پیمان_سکۊتی
@gilaki_learning

⚡️ همانطؤر که در تصویر مشاهده می‌کنید کلمه گیلکی «اویداکار» در ترجمه «جائر» عربی آمده است. قسمت اول کلمه «اویدا» همریشه و معادل «بیداد» در فارسی است. «اویداکار» گیلکی هم معادل «بیدادگر» در زبان فارسی است.

💡از موارد فؤق‌الذکر کلمه گیلکی «داکار» به معنی «دادگر» و «دا» به معنی «حق» قابل استخراج است.
(از ریشه فرضی deh* هندؤارۊپایی اولیه به معنی دادن)
#gilaki_vaje
#debari_motun
@gilaki_learning