🔺Гуфта мешавад, Лоиҳаи Кодекси мазкур аз 15 боб ва 247 модда иборат буда, дар давоми 3 сол он таҳия шудааст. Кодекси мазкур асосҳои ҳуқуқии фаъолияти иттилоотӣ, таъмини амнияти иттилоотӣ ва принсипҳои соҳаи иттилоотиро муқаррар карда, тамоми муносибатҳои ҳуқуқии иттилоотиро муайян ва ба танзим медарорад.

👉Муфассал дар маводи Factcheck.tj
___
#ФактчекNews

​🔺Factcheck.tj – нахустин платформаи далелсанҷии Тоҷикистон 3-сола шуд!!!

▪️Лоиҳаи мазкур ҳанӯз моҳи сентябри соли 2018 ба фаъолият оғоз намуда, ҳадафи асосиаш на ҷустуҷӯйи дурӯғ, балки муайян кардани ҳақиқати далелҳо ва муқоисаи маълумотест, ки аз сӯйи ин ё он ниҳод, афроди шинохта ва васоити ахбори омма нашру паҳн шудааст.

▫️Ин тарҳ ба хотири мусоидат намудан баҳри муқовимат ба паҳни хабарҳои бофта дар фазои иттилоотии Тоҷикистон тавассути роҳандозӣ ва рушди институти далелсанҷӣ равона гашта, то имрӯз далелсанҷон ҳудуди 300 маводи гуногунро бо забонҳои тоҷикию русӣ мавриди санҷиш қарор додаанд.

▪️Сомонаи далелсанҷӣ сол аз сол фаъолияти худро васеъ намуда, дар он бахшҳои гуногуне, чун коронавирус, роҳнамои далелсанҷӣ (наворҳои дарсӣ доир ба абзорҳои далелсанҷӣ), тестҳо ба хотири рушди тафаккури интиқодӣ ва ба ин монандро роҳандозӣ намудааст.

▫️Фаъолияти далелсанҷии тими Factcheck.tj бар асоси Кодекси далелсанҷон, ки соли 2016 аз ҷониби Шабакаи байналмилалии далелсанҷӣ (IFCN) қабул гардидааст, ба роҳ монда шудааст. Бетарафӣ ва адолат, шаффофияти сарчашмаҳо ва методологияи санҷиш, тафтиш ва арзёбии саҳеҳ аз принсипҳои асосии тими мазкур аст.

🔎Бо мо бошед ва ҳамеша хабарҳои санҷидашударо мутолиа намоед!

🎊ЗОДРӮЗ МУБОРАК, FACTCHECK.TJ!🎉

🔎 Прокачайте свои навыки проверки информации на бесплатном онлайн-курсе по фактчекингу от Яндекс.Кью

Вместе с экспертами Яндекс.Кью вы научитесь анализировать и критически оценивать информацию, работать с OSINT-инструментами, проверять фото и видео на достоверность, работать со статистикой и базами данных, читать исследования и разбираться в научных данных.

Для кого: для всех, кто работает в медиа и коммуникациях: журналистов, редакторов, копирайтеров, пиар-специалистов, блогеров и активистов. А также этот курс подойдёт вам, если вы филолог, социолог, юрист или антрополог.

Спикеры курса: эксперты сообщества «Альянс фактчекеров»: Илья Бер и Таша Соколова из provereno.media, Максим Товкайло и Павел Банников из fakecheck.ru, а также Анна Качкаева (НИУ ВШЭ), и антрополог Александра Архипова.

Когда: курс стартует 2 октября, вебинары будут проходить по субботам и воскресеньям в 16:00 Мск каждую неделю. Запись вебинаров будет доступна после окончания курса.

⚠️Регистрация по ссылке ⚠️

#реклама

📌МЫ В СОЦСЕТЯХ👇

🔸Можно через QR-code☝️
🔸Или перейти по 👉 ссылке
🔸Для связи ✍️ @jmb_pictures

🔺В социальных сетях появились сообщения о том, что во время хашара в старом бассейне храма Хазрати Али в деревне Сариканда Сохского района был обнаружен кувшин с золотыми монетами.
Ферганский Telegram-канал Kun.uz сообщил, что золотые монеты были найдены 8 сентября 2021 года, а общий вес золотых монет в кувшине составил около 1 кг.

🔎Данная новость нас тоже удивила, и команда Factcheck.tj решила ее проверить.

👉В ходе проверки выяснилось, что новость был сфабрикован и использованная в нем информация не имела под собой никаких оснований. Также, не имеет никакого отношения к Узбекистану. Поэтому наш вердикт – «ФЕЙК».
___
#factchecktj
#узбекистан
#фейк

🔺14-уми октябри соли равон сомонаи Hamsinf хабареро таҳти унвони «Байден лотереяи «Green Card» барои тоҷикистониёнро бекор мекунад» нашр кардааст. Дар матлаб омадааст, ки гӯиё Раисҷумҳури ИМА Ҷо Байден барои тоҷикистониён иштирок дар лотереяи «Green Card» ё ба истилоҳ «Корти сабз»-ро бекор хоҳад кард. Коршиносон ин амали Ҷо Байденро ба ёддошти эътирозии ахири Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон рабт медиҳанд.

🔎Санҷиши мо исбот намуд, ки ин хабар ягон асос надорад.

👉Хабари сомонаи Hamsinf дар бораи бекоркунии иштироки тоҷикистониён дар лотереяи «Green Card» аз ҷониби Ҷо Байден ягон асоси воқеӣ надорад. Бинобар ин, ҳукмномаи мо хулосаи «ДУРӮҒ»-ро гирифт.
___
#factchecktj
#green_card
#дурӯғ

🔺Тайи чанд рӯзи ахир дар шабакаҳои иҷтимоӣ наворе паҳн мешавад, ки дар он ҷавоне болои муҳаррики рости ҳавопаймои парвозкунанда хобидааст. Дар шарҳи навори мазкур навишта шудааст, ки гӯиё ин нафар бо ҳамин роҳ тарки Афғонистон карда истодааст. Яъне, баъд аз ҳодисаҳои ахир дар Афғонистон, ки як қисми бузурги мардум рӯ ба фирор оварданд, навори мазкурро ҳамчун ҳолати аз ноилоҷӣ фирор кардани як нафар аз Афғонистон нишон додаанд.

🔎Ин навор, ки дар шабакаи иҷтимоии Facebook бештар аз 250 шарҳ гирифта, онро зиёда аз 1600 нафар қисмат кардаанд, боис ба санҷиши мо шуд. Зеро, ин навор аз чанд ҷиҳат шубҳабарангез аст.

👉Наворе, ки дар он ҷавоне болои муҳаррики ҳавопаймои парвозкунанда хобидааст, дуруст нест. Ин ба ҳодисаҳои ахири Афғонистон низ ҳеч иртиботе надорад. Навор аз ҷониби яке аз мутахассисони Photoshop Huy Quần Hoa сохта шудааст, ки онро соли 2020 дар саҳифаҳои иҷтимоии худ нашру паҳн кардааст. Бинобар ин, санҷиши мо ҳукмномаи «ФЕЙК»-ро гирифт.
___
#factchecktj
#афғонистон
#фейк

🔺Раисҷумҳури ИМА Ҷо Байден бо ишора ба чархи ҳавопаймо овезон шудани чанд сокини Афғонистон ҳангоми фирор аз он кишвар гӯиё гуфтааст, «агар дар Тоҷикистон ҳам ҳавопаймо меомаду эълон мекард, ки касе бо мо ҳампаймон аст, савор шавад, одамон ба чархи ҳавопаймо мечаспиданд».

🔎Ин изҳороти Раисҷумҳури Амрико дар робита ба ҳодисаҳои ахири Афғонистон, ки ахиран дар шабакаи иҷтимоии Facebook ба баҳс печид, аз cӯи дастаи Factcheck.tj мавриди санҷиш қарор гирифт.

👉Дар ҳақиқат, Раисҷумҳури ИМА Ҷо Байден 11-уми сентябри соли равон дар маросими ёдбуди қурбониёни ҳамлаи 20 сол пеш дар шаҳри Шансквили иёлоти Пенсилванияи Амрико дар ин бора ибрози назар кардааст.
Бинобар ин, ҳукмномаи мо «ҲАҚИҚАТ» унвон мегирад.
___
#factchecktj
#афғонистон
#ҳақиқат

🔺Тайи чанд вақти ахир дар шабакаҳои иҷтимоӣ, махсусан дар Facebook пайванде миёни корбарон давр мезанад, ки дар он аз бурди мошини Toyota Corolla гӯиё ба хотири ҷамъбасти бомуваффақонаи Бозиҳои олимпии Токио-2020 хабар медиҳад. Ҳангоми пахш кардани пайванд дар он гуфта мешавад, ки гӯиё тариқи пур кардани саволнома ё анкета шумо имконият пайдо мекунед, соҳиби Toyota Corolla шавед.

🔎Азбаски ин пайванд хеле оммавӣ гашт ва боиси шубҳаву баҳси корбарони Facebook шуд, тасмим гирифтем, маводи мазкурро мавриди санҷиш қарор диҳем.

👉Аслан, дар пайванде, ки аз бурди мошини Toyota Corolla ҳарф меравад, ҳеч рабте ба ширкати Toyota ва ё Бозиҳои олимпии Токио-2020 надорад ва ин як пайванди сохтаи фишингие аст, ки ворид шудан ба он барои корбар хатарнок маҳсуб мешавад.
Бинобар ин, санҷиши мо ҳукмномаи «ФЕЙК» мегирад.
___
#factchecktj
#бозии_бурднок
#фейк

Мифы о калорийности еды

Лови Лайфхак

🔺Дар пасманзари аз ҷониби гурӯҳи террористии Толибон* забт шудани бештари қаламрави Афғонистон дар шабакаҳои иҷтимоӣ наворе паҳн шуд, ки дар он лаҳзаи рақси як гурӯҳи мардони мусаллаҳ дида мешавад. Дар зери навор ва шабакаҳои иҷтимоӣ корбарони зиёд навиштаанд, ки онҳо Толибон* ҳастанд ва гӯиё баъд аз забти Кобул рақсу хурсандӣ доранд.

🔎Ин навор, ки дар шабакаҳои иҷтимоии Facebook ва Twitter васеъ паҳн шудааст, ҳанӯз дақиқ нест, ки қаҳрамонҳои рақс дар асл кистанд.

👉Санҷиши навор бо роҳи ҷустуҷӯи баръакс нишон дод, ки он ҳанӯз моҳи марти соли 2021 дар шабакаи YouTube ба нашр расида, аз як маъракаи хонадоршавӣ дар Покистон сабт шудааст, на аз «Рақси Толибон* дар Афғонистон».
Аз ин рӯ, санҷиши мо ҳукмномаи «ФЕЙК»-ро гирифт.

*️⃣«Толибон» – ҷараёни террористие, ки фаъолияташ дар Тоҷикистон мамнӯъ.
___
#factchecktj
#афғонистон
#фейк

🔺Тавассути расонаҳо ва шабакаҳои иҷтимоӣ навори даҳшатноке паҳн шуд, ки дар он ҳолати аз ҳавопаймо ба замин афтодани чанд нафар дида мешуд. Гуфта мешавад, гӯиё ин ҳодиса дар Афғонистон рух додааст. Ин дар ҳолест, ки бар асари даргириҳои ахир дар Афғонистон ва таҳти назорати Толибон* гузаштани аксарияти ҳудуди ин кишвар, сокинон ба таҳлука афтода, дар пайи ҳар чӣ зуд тарк кардани Афғонистон ҳастанд.

🔎Ин саҳна нигарониҳои зиёдеро дар шабакаҳои иҷтимоӣ ба бор овард ва чанд нафар аз хонандагони сомонаи Factcheck.tj бо ирсоли навори мазкур, аз мо хоҳиш карданд, ки дурустии онро мавриди санҷиш қарор диҳем.

👉Санҷиши навори мазкур тавассути чанд манбаи боз собит намуд, ки ҳодисаи мазкур асоси воқеӣ дошта, он дар Фурудгоҳи байналмилалии Кобул ба номи Ҳомид Карзай рух додааст. Онро ҳатто Нерӯҳои ҳарбӣ-ҳавоии Иёлоти Муттаҳида тасдиқ кардаанд.
Бинобар ин, санҷиши мо ҳукмномаи «ҲАҚИҚАТ»-ро гирифт.

*️⃣«Толибон» – ҷараёни террористие, ки фаъолияташ дар Тоҷикистон мамнӯъ.
___
#factchecktj
#афғонистон
#ҳақиқат

🔺Чанде аз корбарони шабакаҳои иҷтимоӣ бо ирсоли паёмаке аз мо хоҳиш намуданд, ки дурустии онро бисанҷем. Дар паёмак гуфта мешавад, ки гӯиё ширкати Viber ба муносибати иде (маълум нест, кадом ид аст) иқдоми бурди тӯҳфаҳоро ба роҳ мондааст. Дар он зане гӯиё таъкид кардааст, ки ӯ дар ин иқдом иштирок ва бурд кардааст.

🔎Дар матни паёмак пайванде ҷой дода шудааст, ки аз корбар барои бурди он, ворид шудан ба пайванди мазурро тақозо мекунад.

👉Ин паёмаки фейкие аст, ки бо мақсади ба даст овардани маълумоти корти бонкии корбарон ва маблағҳои онҳо паҳн карда шудааст. Тавре санҷиш муайян кард, ба он бовар карда, ворид шудан, барои корбар хатарнок аст. Аз ин рӯ, санҷиши мо ҳукмномаи «ФЕЙК» мегирад.
___
#factchecktj
#бозии_бурднок
#фейк

🔺Тавассути шабакаи иҷтимоии Facebook рекломе паҳн мешавад, ки дар он корбаронро ба насби афзорак (приложения) ва иштирок дар як бозии ба истилоҳ «бурднок» даъват менамоянд. Дар ин робита, чанд нафар бобати воқеият доштан ё надоштани ин реклом аз мо пурсон шуданд.

🔎Ин реклом, ки корбаронро ба насби афзораки мобилие даъват мекунад, фейк аст. Фейк дар намуди фишинг, ки ҳадафаш фиреби корбарон ва ба даст овардани маълумоти шахсии онҳост.

👉Ин навори сохтае аст, ки барои фиреби корбарон таҳия шудааст. Нафароне, ки дар навор ҳамчун «қаҳрамонҳои бозӣ» нишон дода шудаанд, сохта ҳастанд ва аз дигар наворҳо гирифта, таҳриф ва тағйир дода шудаанд. Аз ин лиҳоз, санҷиши мо ҳукмномаи «ФЕЙК»-ро гирифт.
___
#factchecktj
#бозии_бурднок
#фейк

🔺30-уми сентябри соли 2021 сомонаи нашрияи «Тоҷикистон» – pressa.tj, матлаберо таҳти сарлавҳаи «Гиряи тифл аз тобут ё чигуна баъди 23 соати мурдани модараш кӯдак ба дунё омад» нашр кардааст. Дар маводи мазкур гуфта мешавад, ки гӯиё зане дар шаҳри Торонтои Канада ба садамаи нақлиётӣ дучор шуда, ба ҳалокат мерасад ва пас аз 23 соати маргаш, ҳангоми дафн аз ӯ кӯдак тавлид шудааст.

🔎Ин ҳам дар ҳолест, ки бино ба навиштаи pressa.tj, ин зан баъд аз марг 17 соат дар сардхона (морг) қарор доштааст.

👉Санҷиш исбот намуд, ки pressa.tj дар баробари ба забони тоҷикӣ расонаӣ кардани қиссаи бофтаи хабаргузории инглисии Weekly World News, ки ҳанӯз соли 2009 чоп шудааст, инчунин акси кӯдакеро истифода бурдааст, ки умуман аз ҳодисаи дигар гирифта шудааст. Аз ин рӯ, санҷиши мо ҳукмномаи «ФЕЙК»-ро гирифт.
___
#factchecktj
#тифли_навзод
#фейк

🔺Тайи чанд рӯзи ахир дар шабакаҳои иҷтимоӣ паёмаке паҳн мешавад, ки дар он гӯиё ширкати Роснефт бахшида ба 30-солагиаш бурди калонеро ба роҳ мондааст. Гуфта мешавад, бо воситаи пур кардани саволнома 3 000 доллар ба даст хоҳед овард.

🔎Бо хоҳишу дархости чанде аз хонандагони Factcheck.tj дурустии ин иқдомро мавриди санҷиш қарор додем.

👉Маълумот дар бораи он, ки гӯиё бо пур кардани саволнома имкони бурди 3 000 доллар мавҷуд аст, ягон асоси воқеӣ надорад. Чун дар сомонаи расмии Роснефт дар ин бора чизе нашр нашудааст. Аз ин рӯ, ҳукмномаи мо «ФЕЙК» унвон мегирад.
___
#factchecktj
#бозии_бурднок
#фейк