عدالت
#ایوازطاها

۱. بحث دربارۀ عدالت بی‌حضور جان راولز ناقص است. مهمترین اثر وی که با عنوان "نظریۀ عدالت" در دهۀ هفتاد منتشر شد، دیدگاه ما دربارۀ عدالت را تغییر داد. البته راولز در پرتو نقدهای فردگرایانی چون فون هایک و جماعت‌گرایانی چون مایکل سندل نظریه‌اش را به مرور جرح و تعدیل کرد.

۲. ‏با شکست تجربۀ سوسیالیسمِ موجود، گمان می‌شد که تأمین همزمان آزادی و عدالت ممکن نیست و باید یکی را قربانی دیگری کرد. اما می‌دانیم که جامعه بدون آندو پایدار نمی‌ماند.

برای تأمین همزمانِ عدالت و آزادی بود که جان راولز یکی از مهمترین نظریه‌های عدالت در غرب را صورت‌بندی کرد.

۳. ‏عدالت برای جان راولز برترین فضیلت است همچنانکه برای ارسطو. تا جایی که مقدم بر قانون و سعادت است. سعادت اگر عادلانه نباشد، ارزش اخلاقی نخواهد داشت.

به گمان رالز حتا قانون‌ها و نهادهايی که کارکرد خوبی دارند و درباره‌شان توافق شده، در صورت ناعادلانه‌بودن باید تغییر یابند.

۴. ‏نظریه عدالت تا حدودی به این مسئله گره می‌خورد که حق مقدم است یا خیر همگانی؟

یعنی آیا باید عدالت را از فلان تصور خاص دینی، فلسفی یا سیاسی دربارۀ زندگی استخراج کرد و یا نیازی به این کار نیست، کافی است به حق هر انسانی در برخورداری از فرصت‌های عادلانۀ سیاسی و اقتصادی رجوع کنیم.

۵. ‏در جامعۀ پیشامدرن یک خیر یا تصور خاصی از سعادت حاکم است. تقدم خیر بر حق همین است.

اما در جامعۀ مدرن در غیاب خیر واحد و جوهری، کثرت حاکم است. در نتیجه عدالت را نمی‌توان با ارجاع به یک دیدگاه خاص دینی و یا فلسفی استخراج کرد. لذا عدالت با استناد به حق صورت‌بندی می‌شود.

البته ‏درباره اینکه فارغ از تعیین خیر و صرفن بر اساس رجوع به حق انسانی می‌توان نظریۀ قابل قبولی برای عدالت صورت‌بندی کرد، مناقشات زیادی در گرفته است. واقعیت آن است که حتا راولز نیز نظریۀ خود را در چهارچوب خیر همگانیِ لیبرال پرداخته است. یعنی قسمی درهم‌آمیزی حق و خیر.

۶. ‏صورت سادۀ نظریۀ عدالت رالز:

الف. هر شخصی دربرخورداری برابر از آزادی‌های اساسی حق لغوناشدنی یکسان دارد. (اصل آزادی)

ب. مناصب و موقعیت‌ها تحت شرایط برابری منصفانه توزیع شوند و نابرابری‌های سیاسی و اقتصادی باید به گونه‌ای ترتیب داده شوند که محروم‌ترین‌ها بیشترین سود را ببرند. (اصل تفاوت).

۷. ‏نظریه عدالت جان راولز سه ویژگی اساسی دارد:

الف. بدیلی است برای فایده‌گرایی نئولیبرالیسم. در نظریۀ وی حتا سعادت ناعادلانه نیز ارزشی ندارد.

ب. اصول عدالت را مستقل از مفاهیم اخلاقی، مذهبی یا فلسفی ارائه می‌کند.

ج. راولز به جای آویختن به ارزش‌های جهانشمول، عدالت موقعیتمند را مطرح می‌کند.

#عدالت

@eyvaztaha

بازهم دربارۀ عدالت و اخلاق
#ایوازطاها

۱. ‏انسان در جامه تحقق می‌یابد.

به نظر ارسطو انسانی که با اجتماع تکامل پیدا کرده باشد، از همه جانوران بهتر است. همین انسان اگر بدون قانون و عدالت زندگی کند، خطرناکترین جانور است.

نیازی نیست که اخلاق را نیز بر آن دو بیفزاییم. چون عدالت هستۀ اخلاق است.

۲. ‏در تحلیل عدالت فعلن با قسط کاری نداریم اما از معنای اصلی قسط غفلت نمی‌کنیم.

در تصور عام، قسط تقسیم مساوی منابع قدرت و ثروت و دانش است. اما این درست نیست. قسط، رساندنِ حق به حقدار است بدون تبعیض.

به گمان برخی قسط، عدلِ ظهوریافته است، لذا ترازوکردن اشیاء را قسط می‌گویند.

۳. عدالت مثل ژانوس دو چهره دارد: انقلابی و محافظه‌کار. ژانوس الهۀ دروازه‌ها بود. و پشت سر خود را هم می‌دید.

عدالت از یک سو با امر سیاسی همدست است برای برهم‌زدن نظم ناعادلانه‌ی امور؛ و از سوی دیگر مبنای قانون و نظم است و پشتیبان وضع موجود. مگر یکی از کارکردهای عدالت پایان‌دادن به مجادلات در حقوق مدنی نیست؟

‎#اخلاق
‎#عدالت

@eyvaztaha

از درگیری‌های اخیر ارمنستان-آذربایجان چه می‌توان آموخت؟
#ایوازطاها

درگیری‌های منطقه‌ی تووز که با حمله ارمنستان برای اشغال ارتفاعات قاراقایا آغاز شد چند مسئله را روشن ساخت:

‏۱. جمهوری آذربایجان به سلاح‌های مدرنی دست یافته که ارمنستان دیگر بدون پشتیبانی مستقیم روسیه، قادر نخواهد بود به چنین اقداماتی دست زند.

۲. ایران که بنا به آمار رسمی بیش از سی‌‌ونه درصد (و بنا بر آمار غیررسمی پنجاه درصد) از جمعیتش ترک هستند با سکوتش نشان داد که ارزشی برای افکار عمومی نیمی از جمعیتش قائل نیست.

۳. ترکیه که به طرز موفقیت‌آمیزی روسیه را در لیبی عقب زده بود، با روحیه و عزم بیشتری به دفاع از جمهوری آذربایجان پرداخت. و بدون رعایت احتیاط‌های معمولش درباره‌ی روسیه، از طریق عملیات پهبادی و انجام مانور مشترک با آذربایجان به طور غیرمستقیم وارد جنگ شد. این امر نوعی ورود به قفقاز به عنوان حیات خلوت روس‌ها بود.

۴. تا زمان این درگیری‌ها افکار عمومی جمهوری آذربایجان مایل به بازپس‌گیری قره‌باغ از طریق جنگ نبود. و همین بی‌تفاوتی و انفعالِ عمومی، نوعی آرامش‌خاطر به طرف‌های بین‌المللی القا می‌کرد تا وضعیت منجمد شده‌ی فعلی را تداوم بخشند. لیکن در گرماگرم این درگیری‌ها ده هزار انسان در شهرهای مختلف به خیابانها ریختند و خواستار اعزام به جبهه‌ها شدند. این خیزش مردمی در معادلات آینده تأثیر بسزایی خواهد داشت.

۵. ترکان این سوی آراز نخستین بار واکنش بسیار وسیعی به حمله‌ی ارمنستان نشان دادند. علاوه بر افرادی که در اعتراض‌های خیابانی دستگیر شدند، فضای مجازی آکنده از اعتراض و همدردی با جمهوری آذربایجان شد. سکوت مطلق حکومت در قبال مظالم رژیم چین در حق ترکان اویغور نیز در تشدید این اعتراض‌ها مؤثر بود.

۶. در این حمله برخی محافل نزدیک به دولت به صورت تلویحی و بخشی از مدیای فارسی به صورت آشکار از ارمنستان حمایت کردند. نخستین نتیجه‌ی این صف‌بندی آشکار، تعمیق بیشتر شکاف آذربایجان و مرکز خواهد بود.
@eyvaztaha

عبدوالرحیم هیأت نیسگیلی
#ایوازطاها

دوغو تۆرکوستانین بؤیوک موسیقیچیسی عبدوالرحیم هیأت‌له سون گؤروشوموزو اونودا بیلمیرم.

قارادنیزین یاشیل ساحیلینده دوست‌لارلا بیر یئرده اوتوروب، گئجه‌نی یاریدان کئچیره‌رک اونون موسیقیسینی دینله‌دیک. تئل‌لردن قوپان گؤزل نوت‌لارین یاییلدیغی گئجه‌ده، گیرئسون چایی‌نین باشقا لذتی واردی.

هیأت چین رژیمی‌نین أسارتینده‌دیر.

#عبدالرحیم_هیأت
#AburehimHeyit

Naziğim

Ayrılıp yurttan, ey, yabancılıkta ölmüş Naziğim
Bağlanıp zincire, ey, şaşkınlıkta ölmüş Naziğim

Sen daha genç gonca değil misin? Bu ecel, geldi acayip
Ağlayalım senin için, gayrette ölmüş Naziğim

Sürülüp kötülükle, ey, birkaç aylık yollar gezip
Güçsüzlük, dert ile, ey, hasrette ölmüş Naziğim

Bu senin akan, ey, kanın dertli yürekte oldu sel
Kapkara kötülükte, ey, şehit ölmüş Naziğim

Vay, senin endamın, nazik beden, kaş, gözlerin
Yad edip ağlayayım asırlarca, gurbette ölmüş Naziğim

Var mı bizler gibi cihanda hanı yıkılmış, yok kişi?
Günahsız sürgün olup, ey, sıkıntıda ölmüş Naziğim.

@eyvaztaha

Cavid Mürtəzaolunu itirdik
#EyvazTaha

Corona virusuna tutulan arif sənətçimiz Cavid Murtezaoğlu İstanbulda vəfat etdi.

Sənətçinin ölümündən sonra Türkiyənin bir çox sənətçi və musiqiçisi başsağlığı mesajları paylaşdılar.

Murtezaoğlunun yaxınlarına səbr diləyən Servet Kocakaya, "Musiqi dünyasında bir çox solist dostlarımıza müğənnilik dərsləri verən çox dəyərli musiqi insanı idi. Qəbri nurla dolsun. Yaxınlarına səbr diləyirəm" dedi.

1962-də bir Əhli-Haqq ailəsində Təbriz yaxınlıqlarında anadan olan Cavid musiqi təhsilini Azərbaycan cümhuriyyətində aldı. Sonra Türkiyədə bir çox konsert verdi. Onun musiqisini Caz-Muğamat adlandırmaq olar.

20 illik təhsil təcrübəsini İstanbulda öz metodu ilə vokal təhsili verdiyi "Səs Atölyesi"ndə cəmləşdirdi və beş kitabdan ibarət şərlər yadigar qoydu.

Cavid musiqi ilə yanaşı fəlsəfə və irfan vurğunu idi. Bir neçə dəfə görüşümuzdə, özəlliklə bir dəfə birgə Bakı-Təbiriz səfərimizdə, bu sahədə geniş diyaloq aparmışdıq.

Yolu Davamlı olsun.

عذرخواهی مدیرکل بی‌بی‌سی‌
#ایوازطاها

‏لرد هول بیرکنهد مدیر کل بی‌بی‌سیِ مادر عذرخواهی کرد. چون در یک گزارش کلمۀ نژادپرستانه‌ای بکار رفته‌بود.

کاش وزارت خارجه و ام‌آی سیکس نیز که بر بی‌بی‌سی فارسی نظارت دارند، نه برای یک کلمه، که به خاطر اخبار، گزارش‌ها و برنامه‌های تلویحا نژادپرستانۀ این بنگاه سخن‌پراکنی عذرخواهی می‌کردند.

@eyvaztaha

انفجار بیروت و زلزله در فضای مجازی عربی
#ایوازطاها

انفجار مهیب لبنان باعث زلزله‌ای عظیم در فضای مجازی عربی شده.

در یک مورد الیسا خوانندۀ محبوبم در توئیتی به تظاهرات علیه عون، دیاب، بری و نصرالله فراخواند و سمیر جعجع را ازقلم انداخت.

همین امر موجب خشم شدید امل حجازی شد که به گفته‌اش جعجع خود کارگزار کشتار وانفجار است.

‏چند ماه پیش همینجا مطلب کوتاهی با عنوان "پاییز سرخ و الیسا" که چند سطری از آن را در اینجا می‌آورم:

در پاییز سرخ یکی از چیزهایی که تسکینم داد فلسفه و موسیقی بود؛ کار درباره‌ی دموکراسی رادیکال و گوش سپردن به قطعات موسیقی ترکی، عربی و غربی، به ویژه الیسا.

‏ام‌کلثوم را چندان گوش نمی‌کنم، بعد از عبدالحلیم حافظ و ماجده الرومی به صدای آسمانی الیسا، که در میان اعراب به ملکه احساس معروف است، علاقمندم. صدایش را دوست دارم به اندازه‌ی ربابه مراداوا و سزن آکسو. نرمای آوایش صدای لرزان و کم‌نظیر کمانچه‌ی هابیل علی‌اوف را به یاد می‌آورد.
‎@elissakh
@eyvaztaha

#دیل ۱
#ایوازطاها

‏۱ . دیل نه‌دیر؟
سورونون جاوابینی ساده دیل‌له فلسفه، دیلچیلیک وپسیخولوگولییا قووشاغیندا [تقاطع] آرایاجاغام. بو آرایؽش سؤسور، ویتگئنشتاین و لکان‌ین قاریشیغی کیمی آلینا بیلر.

ایل‌لردیر باشلیجا غایه‌م بودور: باجاردیغیم قده‌ر تۆرکجه‌میزی دۆشونجه ساحه‌سینده دیللندیریب زنگینلشدیرمک.

۲. ‏اینسان نؤوعو باشقا حئیوان جینس‌لریندن "نیطق"له سئچیلیر؛ یعنی دیل‌له.

کاسیرئر اینسانی سیمگه‌چی [سمبل‌ساز] حئیوان آدلاندیریر. اینسان ائوره‌نی تانیماق اۆچون سیمگه‌سل عالم‌لر یارادیر. دیل اینسانین یاراتدیغی ایلک سیمگه‌سل دۆنیادیر. اینسان هئچ بیر شئیی دیله تؤکمه‌دن قاورایا بیلمیر.

۳. ‏اینسان دیل باجاسیندان عالمه باخیر. باشقا تانیشلیق یولو یوخدور.

بیز عالمین گئرچه‌یینی دئییل، گؤرکمینی تانییا بیله‌ریک. بو گؤره‌و دیلین اۆزرینه دۆشور. دیل حرف‌لره، سؤزجوک‌لره، جۆمله‌لره بؤلونور. ائوره‌نی پارچالاییب، سؤزجوک‌لره تؤکمه‌دن نه تانییا بیله‌ریک، نه ده تانیملایا.

__________
أتک یازی‌لار:
‏* ارنست کاسیرر: فیلسوف آلمانی
۱۸۷۴-۱۹۴۵
*سیمگه‌سل: نمادین
Symbolique
دسترسی انسان به جهان از طریق نظم نمادین میسر است. و مهمترین این نظم‌ها "زبان" است.
*ائورن: کائنات

*‏ائندیرگه‌مه‌چی [تقلیل‌گرایانه] بیر دیل‌له دئسم "تانیماق" اؤزو اۆچون آلغیلاماق، ایدراک ائتمک‌دیر؛ "تانیملاماق" ایسه قاورامی باشقاسی اۆچون تعریف ائتمک.
*گئرچک سوؤزۆنۆ "امر واقع" آنلامیندا ایشله‌دیرم.
the real
بو، عالمین دیله تؤکولمز، تانینماز اؤزه‌یی‌دیر.
* گؤرکم: appearance

@eyvaztaha

Türkiyə GAZ qaynaqlarına malikdir.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Təyyib Ərdoğan Qaradənizdə 320 milyard kub metr gaz qaynaqlarının tapıldığını açıqladı.

Ərdoğan bu müjdə ilə Türkiyədə "yeni bir dönəm açılacaq" dedi.

@eyvaztahs

#دیل ۳
#ایوازطاها

‏۱. غرب مدنیتینده دیل ایکی یئره بؤلونموشدور: شعر و فلسفه.

شعر بیلییین نسنه‌سینی تانیمادان، گؤزل فورمادا یییه‌له‌نیر؛ قاورامادان باغرینا باسیر. فلسفه ایسه اؤزبیلینجینه رغمن نسنه‌نی یییه‌له‌نه بیلمیر، یالنیز تانیییر، قاوراییر.

شعر دیلین گۆجونه ایمگه یارادیر، فلسفه ایسه قاورام.

۲. دیلین نه اولدوغونو آنلامادان، دۆشونجه و گۆج قاورام‌لاری یئترینجه آنلاشیلماز.

دیل نئیترال [خنثا] بیر فئنومئن دئییل، اؤز بطنینده گۆج قوللانیشی‌نین اولاناق‌لارینی گزدیریر. عینی حالدا دۆشونجه‌نین گئرچکلشمه‌‌سی‌نین شرطی‌دیر. داها دقیق دئسک، دیل دۆشونجه ایله دیالئکتیکال ایلیشکیده‌دیر.

‏۳. آگامبئن‌دن ایلهام آلاراق:
بۆتون وارلیق‌لار اؤزلرینی گؤرکم‌لرینده آچیقلاییب پارلاییرلار. لاکین اینسان، بو گؤرکمین پارلاییشینی نظارت آلتینا آلماق ایسته‌ین تکجه وارلیق‌دیر. اینسان، اؤزونون نئجه گؤرونمه‌سینی اؤزو بلیرله‌مک ایسته‌ییر.

نئجه گؤرونمه‌یین باشلیجا آراجی دیل‌دیر.
_____________
‏*گؤرکم: ظاهر
appearance
*جورجو آگامبئن: ایتالیان فیلوسوف،
Giorgio Agamben, ۱۹۴۲

@eyvaztaha

جمهوری باکو؟
#ایوازطاها

سنگ پرتاب‌کردن خوب نیست. اما وقتی کسی در خانه‌ی شیشه‌ای نشسته اصلا خوب نیست که به خانه‌ی دیگری سنگ پرتاب کند. برخی افراد مرکزگرا از جمهوری آذربایجان با نام جعلی "جمهوری باکو" نام می‌برند. این امر اشکالی ندارد، بخصوص اگر فرد بتواند با چنین تسمیه‌ی آتش خشم ویرانگرش را فروبنشاند. اما اینجا دو مسئله وجود دارد:

اول اینکه برای تسمیه‌ی متقابلی باید آماده باشد. مثلن اگر فرداروزی از جمهوری‌ خودمختار ترک یاکوتسان در شرقی‌ترین نقطه‌ی فدراسیون روسیه تا جمهوری‌های ترک آسیای مرکزی، و از آذربایجان و گاگائوزیا تا قبرس شمالی و جمهوری ترکیه در کتاب‌های درسی به جای ایران نوشتند ممالک محروسه، و یا خیلی امروزی‌ترش کردند: "جمهوری نصفی از تهران تا نصفی از شیراز"، دیگر نباید کسی کهیر بزند. باید قبول کند که دیگری هم حق دارد بر اساس فانتزی‌های قومی خود تسمیه‌ای را بار کسانی کند که به موجودیت کشوری که در پایتختشان سفارتخانه دارد، احترام نمی‌گذارند.

دوم اینکه عبارت "جمهوری باکو" به خودی‌خود اهمیت ندارد، اهمیتش در جنبه‌ی سیمپتوماتیک آن است. نشانه‌ای است از یک بیماری نژادی و یا کینه‌ای که مرتب بازتولید می‌شود. کینه‌ای که خود عامل تفرقه‌ در کلیت حاضر است. چون مخاطب چنین تسمیه‌ای در وهله‌ی اول بخشی از مردم داخل کشور است. همان چهل درصدی از هموطنان که به آن کشور دلبستگی دارند، همچنانکه وقتی اسم بخارا می‌آید در دل برخی دیگر از هموطنان قند آب می‌شود.

@eyvaztaha

‏سید طالئح نوحه‌خوان‌لاریمیزا قیرمیزی قلم چکدی
#ایوازطاها

دفعه‌لرله وورغولامیشام: بیزده دیلین قورونوب ساخلانماسیندا ایکی عامیل بؤیوک رول اوینامیشدیر: عاشیق ادبیاتی و مرثیه.

لاکین مرثیه ایکی چاتیشمازلیقلا موشاییعت اولونموشدور: شاعیرلرین چوخونون دیل‌بیلمزلییی، نوحه‌خوان‌لارین چوخونون ایسه موسیقی ساوادسیزلیغی.

‏نوحه شاعیرلری‌‌نین، آنا دیلینده تحصیل آلمادیقلاریندان دولایی، اورتایا قویدوقلاری شعرلر گئنللیک‌له یانلیشلیق‌لارا کؤکله‌نیر. بو ایسه نوحه‌خوان‌لارین آغزیندان یانلیش بیر دیلین فورمالاشماسینا گتیریب چیخاریر.

‏موسیقی دویومونا گلدیکده، نوحه‌خوان‌لارین یۆزده دوخسان‌دوققوزو دئمی اوخویور.

یازیلمامیش بیر گله‌نک اساسیندا بونلار موسیقی درسی آلمیرلار. نتیجه‌ده نه موسیقی دستگاه‌لاریندان باش‌لاری چیخیر، نه ده جانایاتار سس‌لری وار. سون مقامدا اوخودوقلاری نوحه زاریلتیلدان باشقا بیر شئی آلینمیر.

‏ایندی ایسه سئیید طالئح بورادیگاهی آذربایجانین بؤیوک نوحه‌خوان دسته‌سینه، قیسمن ده اولسا، قیرمیزی قلم چکیب. هانسی باخیمدان؟ گؤزل سسی و موسیقی دویومو باخیمیندان.

طالئحین گؤزل سسی وار، موسیقیدن باشی چیخیر، قیسمن ده اولسا دیلی دۆزگون قوللانیر.

تام دئییل، قیسمن دئدیم، نییه؟

‏چۆنکو آذربایجان رئسپوبلیکاسیندا نوحه شاعیری یوخ درجه‌سینده‌دیر. اولابیلسین طالئح شعرلری گونئی شاعیرلریندن آلیر؛ فارسجانین ائتکیسی ایله یازیلمیش یانلیش شعرلر. گؤرونور او شعرلرده دۆزه‌لیش آپاریر، لاکین دیلین تمل‌داشی یانلیش قویولدوغوندان، شعرلرین قورولوشو سهولرین یۆکونو داشیییر.

@eyvaztaha

https://www.instagram.com/tv/CEimcg6AJr1/?igshid=1a793qw1in3nm

نبرد ناگزیر ترکیه برای محافظت از وطن آبی
#ایوازطاها

وضعیت در مدیترانۀ شرقی بحرانی است. گرچه با چند واکنش ترکیه کشتی‌های یونانی و فرانسوی فاصلۀ لازم با کشتی اکتشافی اروج‌رئیس را حفظ می‌کنند، اما هم‌اکنون در حدود هزار کشتی جنگی کشورهای مختلف در منطقه حضور دارند. درنتیجه ما شاهد یک تجمع عظیم نظامی در منطقۀ کوچکی از مدیترانه هستیم. این امر نگران‌کننده است زیرا یک تصادف کوچک، مثل برخورد فیزیکی اخیر دو کشتی یونانی-ترکیه‌ای، میتواند به جنگ منجر شود.

‏ترکیه چه میتواند بکند؟ ترکیه در حال حفاظت از چیزی است که وطن آبی نامیده میشود. لذا نمیتواند از این هدف استراتژیک که چشم‌انداز آینده را مشخص می‌کند، عقب‌ بنشیند. ترکیه نمیخواهد درمحدوده‌ی دریایی چهل‌هزار کیلومترمربعی محبوس شود. همچنانکه نمیتواند اهداف خودرا بی‌مهابا به پیش ببرد.

‏در این میان، جز فرانسه بقیۀ کشورها محتاطند. برخلاف روزهای آغازین بحران، مصر و اسرائیل پرسروصدا نیستند، آلمان در حرف متمایل به یونان است ودرعمل متمایل به ترکیه. ترامپ معلوم نیست چه میکند؟ کاخ سفید یا سردرگم است و یا مثل روسیه منتظر سیر حوادث.

‏امریکا یک کشتی بزرگ بدون قابلیت‌های هجومی را به منطقه فرستاده تا ناظر اوضاع باشد. نظارتی که معلوم نیست چه معنایی دارد. ناوهای امریکایی یک روز با ارتش یونان درحال مانور هستند، روزی دیگر با ارتش ترکیه. ایتالیا هم گرچه متمایل به ترکیه است اما نمیخواهد بااتحادیه اروپا رویاروی شود.

‏دراین میان نباید روسیه را از قلم انداخت. پوتین که درروابط بین‌الملل به هیچ اصولی پایبند نیست، مترصد فرصت است. وی گرچه درلیبی ازترکیه ضربه خورده ولی با حضور پررنگ اتحادیه اروپا جایی برای مانور ندارد. اما در فرصت مناسب هر کشوری را به کشور دیگر خواهد فروخت.

‏در مجموع اوضاع به نفع ترکیه نیست. اتحادیه اروپا به عنوان باشگاه مسیحی تهدید به تحریم می‌کند و فرانسه تهدید به جنگ. گرچه به سبب توفیق درخشان درتولید و کاربرد جنگ‌افزار، ترکیه رقیب آسانی نیست، لیکن از دست‌دادن درآمد توریستی به خاطر شیوع کورونا، پول ملی کشور را آسیب‌پذیر کرده است.

‏لذا هرگونه درگیری محدود و یا تحریم اروپایی، بر اقتصاد روبه‌رشدش ضربه خواهد زد و صنایع شکوفای نظامی‌اش با محرومیت‌ مواجه خواهد شد.

‏ترکیه برای رفع این خطرات چه تدبیری اندیشیده؟

معنای رمزی بازگشت به سرود حماسی "سیب سرخ" صرفا ارسال پیام بازدارنده به یونان نیست، در عین حال بمعنای آن است که دولت احتمال برخورد نظامی را بعید نمی‌داند. بویژه آنکه در کلیپِ این سرود، پیروزی در نبرد ملاذگرد بحوادث حاضر گره خورده است.

@eyvaztaha

بیانیه دوازده شهریور

‏بیانیه‌ی دوازده شهریور یکی از مترقی‌ترین بیانیه‌هایی است که یک گروه و یا حزب سیاسی می‌توانست هفتادوپنج سال پیش صادر کند.

بیانیه‌ی دوازده شهریورِ فرقۀ دموکراتِ آذربایجان را باید بارها خواند. مانیفستی است برای حق تعیین سرنوشت، دموکراسی، عدالت و آزادی؛ مانیفستی برای یک زندگی سعادتمند.

#آذربایجان
#آزربایجان
#پیشه_وری
#فرقه_دموکرات_آذربایجان
#۱۲_شهریور


متن بیانیه اینجا
https://www.instagram.com/p/CEoovdzlc_I/?igshid=1r2ql95c5j6m

@eyvaztaha

‌‎#تراکتور
و قهرمانی

دهم آبان گذشته تراکتور همۀ کسانی را غافلگیر کرد که یا توطئه‌اندیشند و یا به هر جنبش خودانگیخته انگ پوپولیسم میزنند. آن رخدادِ ورزشگاهِ سهند تحقق امر سیاسی بود.

و در سیزده شهریور امسال در کنار رسالت همیشگی، قهرمانی را تقدیم همۀ ما به ویژه هواداران باوفایی کرد که در هر شرایط همراهش بودند.

@eyvaztaha

سریال‌های ترکی
#ایوازطاها

به نوشتۀ فارین پالیسی، امروزه سریالهای ترکی بعد از سریالهای امریکایی به لحاظ محبوبیت در رده دوم قرار دارند. زبان ترکی از لحاظ تعداد بیننده اکنون زبان‌های فرانسوی، اسپانیایی و ماندارین را پشت سر گذاشته و به پربیننده‌ترین زبان خارجی در جهان تبدیل شده است.

@eyvaztaha

https://foreignpolicy.com/2020/09/05/ertugrul-turkey-dizi-soft-power-pakistan/

‏جمهوری باکو؟
#ایوازطاها

سنگ پرتاب‌کردن خوب نیست. اما وقتی کسی در یک خانۀ شیشه‌ای نشسته اصلا خوب نیست که به خانۀ دیگری سنگ بپراند. برخی افراد مرکزگرا ازجمهوری آذربایجان با نام جعلی "جمهوری باکو" نام میبرند. این امر اشکالی ندارد، بویژه اگر فرد بتواند با این تسمیه‌ آتش خشم ویرانگرش را فروبنشاند.

اما ‏اینجا دو مسئله وجود دارد:

اول اینکه چنین شخصی باید برای تسمیۀ متقابل آماده باشد. مثلن اگر روزی از جمهوری‌ خودمختار ترک یاکوتسان در شرقی‌ترین نقطه‌ی فدراسیون روسیه تا جمهوری‌های ترک آسیای مرکزی، از جمهوری آذربایجان تا ترکیه، و از گاگائوز تا قبرس شمالی در کتاب‌های درسی بجای ‏ایران نوشتند "ممالک محروسه"، دیگر نباید کسی کهیر بزند. حتا ممکن است این نامگذاری کمی امروزی‌‌تر شود: "جمهوری نیمی از تهران تا نصفی از شیراز". اگر به موجودیت کشوری که در پایتخت سفارتخانه دارد احترام گذاشته نشود، دیگری هم بنابه فانتزیهای قومی‌اش می‌تواند نام دلخواهی براین کشور بگذارد.

‏دوم اینکه عبارت "جمهوری باکو" به خودی‌خود اهمیت ندارد، اهمیتش در جنبه‌ی سیمپتوماتیک [نشانگانی] آن است. یعنی نشانه‌ای است از یک بیماری نژادی و یا کینه‌ای که مرتب بازتولید می‌شود. کینه‌ای که خود عامل تفرقه‌ در کلیت حاضر است. چون مخاطبِ چنین تسمیه‌ای در وهله‌ی اول بخشی از مردم داخل کشور است.

‏مخاطبِ این نامگذاریِ کینه‌توزیانه همان چهل درصدی از مردمان داخل کشور است که به جمهوری آذربایجان دلبستگی دارند، آنهم به خاطر زبان، فرهنگ، دین، خاطرۀ ازلی و فانتزیهای مشترک. همچنانکه وقتی اسم بخارا می‌آید در دل بخش دیگر مردمان قند آب می‌شود، و کسی هم احساس ناراحتی نمیکند.

سنگ نپرانید!

#جمهوری_آذربایجان
#آزربایجان

@eyvaztaha

‏رؤیای ‎عدالت
#ایوازطاها

۱. چپ کلاسیک مفصل‌بندی سیاست بر پایۀ دموکراسی را فراموش کرد، نتیجه‌اش شد فداکردن یکجای عدالت و آزادی در آنچه سوسیالیسم موجود نامیده شد.

حال اگر سیاست‌های هویتی برپایۀ دموکراسی مفصل‌بندی نشوند ماهیت فاشیستی خواهند یافت و به بی‌عدالتی، استبداد و دیکتاتوری خواهند انجامید.

۲. ‏خلأ دموکراسی خواه-ناخواه با دیکتاتوری پر می‌شود. و دیکتاتوری مادر رذیلت‌هاست: بسته‌شدن دهان‌ها، انجماد اندیشه‌ها، نظارت بر رسانه‌ها، انسداد شریان‌های گردش قدرت و ثروت و دانش، و به طور کلی توزیع نابرابر فرصت‌ها، فروپاشی همبستگی، از بین رفتن مشارکت اجتماعی، دشمن‌تراشی و ناگزیری جنگ.

۳. ‏جنبشهای مدنی بدون دموکراسی‌خواهی می‌توانند نتیجۀ عکس دهند.

اما دموکراسی باید برپایۀ معنایی از عدالت که آزادی را نیز شامل می‌شود، استوار گردد. عدالت به معنای برابری فرصت‌ها و برخورداری برابر از آزادی‌های اساسی، حذف امتیازات بی‌وجه، ایجاد تعادل میان خواسته‌های متعارض انسانها.

۴. ‏اگر در جامعه به هر دلیلی نابرابری ناگزیر باشد باید به نفع فقرا صورت‌بندی شود. چنانکه جان راولز اشاره می‌کند نابرابری‌های ناگزیر سیاسی و اقتصادی باید به گونه‌ای تنظیم شوند که بیشترین منفعت را به کم‌بهره‌مندترین‌ اشخاص برسانند.

عدالت برترین فضیلت است.

#عدالت
#آزادی
#سیاست_هویتی
#جامعه
#نابرابری
#فضیلت
#دموکراسی
#سیاست


@eyvaztaha

صلح را باید طلب کرد، نه توقف درگیری را
#ایوازطاها

نزدیک به سی سال است که ارمنستان علاوه بر قره‌باغ بخش‌هایی از خاک آذربایجان را اشغال کرده که تقریبن دو برابر منطقه‌ی قره‌باغ است. در این سال‌ها گروه مینسک در دورهای باطلی از مذاکرات به جای فراهم‌کردنِ زمینه‌ی آزادی این مناطق، وضعیت نه جنگ و نه صلح را به نفع ارمنستان تثبیت کرده است.

در این سال‌ها هرگاه ارمنستان دست به عملیات ایذایی زده، کشورهایی چون روسیه و فرانسه هیچگاه شتابان خواستار آتش‌بس نشده‌اند. لیکن وقتی جمهوری آذربایجان برای آزادی این مناطق با برتری نسبی دست به اسلحه برده، با عجله از لزوم توقف درگیری‌ها حمایت کرده‌اند. حال آنکه در حالت برتری طرفی که سرزمینش اشغال شده، سخن‌گفتن از آتش‌بس نوعی پاداش‌دادن به متجاوز است.

باید از صلح عادلانه سخن گفت و نه صرفن از توقف درگیری. اینک طرف‌هایی از توقف درگیری‌ها می‌گویند که خود جنگ‌افروزان اصلی منطقه‌اند.

@eyvaztaha

قره‌باغ و رویکرد رسانه‌ای باشگاه مسیحی
#ایوازطاها

چند رسانه‌ی غربی اذان‌گویی یکی از ساکنان شهر آزادشده جبراییل را برجسته کرده‌اند. هدفشان انتساب پیروزی‌های اخیر جمهوری آذربایجان به حضور ادعایی اسلامگریان در جبهه‌های جنگ است. این خط تبلیغی که توسط موسکو، تهران، ایمانوئل ماکرون و جریان اصلی رسانه‌ای غرب دنبال می‌شود، نوعی ارسال پیام انذار به محافل غربی است. وگرنه اذان‌گفتنِ افراد مسلمان به هنگام مشاهده آزادی خانه‌‌و کاشانه اشغالی‌شان، آنهم پس از سی سال، یکی از طبیعی‌ترین واکنش‌هاست. به نظر ما جستجوی رگه‌هایی از اسلام سیاسی در چنین واکنشی وجاهتی ندارد.

می‌دانیم گروه‌های بی‌رحمی چون داعش و القاعده، مضمون شعائر ساده و پرمعنا را خونبار کرده‌اند، و این خود موجب هراس بجا از مبارزه‌ی بنیادگرایانه مذهبی شده است. لیکن برجسته‌کردن مسئله‌ی اذان و یا تکرار بدون دلیل حضور جنگجویان مذهبی، حاکی از هراس نیست، لوث‌کردن جنگ رهایی‌بخش آذربایجان است به هدف نجات طرف متجاوز. همانطور که اغلب حکومت‌های جهان اسلام از دین برای توجیه رفتارخشن با مردم خودشان سوء‌استفاده می‌کنند، برخی رسانه‌ها و دولت‌های غربی نیز حاضر یراق‌اند برای استفاده از همان دین جهت بدنام‌کردن جریان‌ها و مبارزات خلاف میلشان. طرفه آنکه این رسانه‌ها خود رسالت پنهان تئولوژیک بردوش دارند؛ نوعی دفاع از منافع و هژمونی باشگاه مسیحی.

بدون ‌شک حمایت بی‌دریغ این رسانه‌ها از ارمنستان در پوشش اخبار کذب، به دلیل تعلق این کشور به باشگاه مسیحی است. اگر ارمنستان کشوری مسلمان بود، همه معادلات تفاوت می‌کرد و تصویر آن کشیش مسلح در شبکه‌های اجتماعی بیش از اذان مذکور نشانه‌ی بنیادگرایی مذهبی تلقی می‌شد. زیر پاگذاشتن معیارهای حرفه‌ای اطلاع‌رسانی در حملات مجازی مداوم به ترکیه نیز بیشتر واکنشی است به گذشته‌ی اسلامی آن. چنین رویکردی را در دوگانه‌هایی چون یونان-ترکیه، ماکرون-اردوغان و قبرس‌ مسیحی-قبرس مسلمان به روشنی می‌توان مشاهده کرد. حال آنکه نه برخوردهای گهگاهی یونان و ترکیه جنبه‌ی دینی دارد، نه مشکلات دو بخش قبرس، و نه حتا دوئل کلامی ماکرون و اردوغان. لیکن به هنگام مواجهه با این دوگانه‌ها، غرب سکولار از چشم‌انداز دینی بی‌درنگ شق نخست را ترجیح می‌دهد. اتحادیه اروپا وقتی به جای ترکیه با آن اقتصاد شکوفانش، قبرس با یک اقتصاد ورشکسته را به عضویت پذیرفت، نشان داد که برای این باشگاه منافع اقتصادی در اولویت دوم قراردارد. به این مسئله می‌توان از چشم‌انداز وسیعتری نگریست. ترجیح کودتاگر بیرحمی چون عبدالفتاح سیسی بر اخوان المسلمین نیز بر همین معیار متکی بود. اخوان‌ المسلمین در مصر و اردن و مراکش با آرای عمومی برسر کار آمده بودند، اما وقتی سیسی به عنوان یک سرسپرده‌‌ی باشگاه مسیحی اعلام کرد که می‌خواهد با کودتا محمد مرسی را به زیرکشد، غرب چراغ سبز نشان داد. یادآوری‌اش خالی از فایده نیست که همین کودتا مجاری گردش قدرت در خاورمیانه را به بن‌بست کامل کشاند؛ بر این بیفزایید مددخواهی بشاراسد از بیگانگان برای مقابله خونین با مردمش را. این یعنی تعویق برقراری آزادی و عدالت در سایه‌ی ایجاد نظم‌های دموکراتیک. این بن‌بست موجب شد که جنگجویان افراطی این فکر را در میان توده‌ها جابیندازند که برای ایجاد تغییر در جامعه، راهی جز تکفیر و دست‌بردن به اسلحه نیست.

آذربایجان کشوری است سکولار و بدور از گرایش‌های بنیادگریانه‌ مذهبی. جمهوری آذربایجان با وسواس بسیار تلاش دارد که جنگ‌آزادسازی قره‌باغ رنگ رویارویی مذهبی میان مسلمان و مسیحی به خود نگیرد. به رغم آنکه بحران قره‌باغ می‌توانست موجب استفاده از گفتمان مذهبی برای بسیج عمومی شود، ارتش آن کشور تقریبن هیچگاه از نمادهای مذهبی استفاده نکرد. اما لازمه این امر آن نیست که بخش بزرگی از شهروندان جمهوری ایمان مذهبی نداشته باشند. مگر کلیسا در ایالات متحده یکی از مهمترین برسازندگان افکار عمومی نیست؟ مگر جو بایدن مجبور نشد از خود در برابر اتهام بی‌دینی دفاع کند؟ مگر مایک پنس یک بنیادگرای مذهبی نیست؟

سکولاریسم به معنای بی‌دینی نیست، به معنای گیتی‌گرایی و یا جداانگاری دین و سیاست، و عدم مداخله‌ی اولی در دومی است. مداخله‌ای که در کشورهای مسلمان و نامسلمان فاجعه‌آمیز بوده است. جدایی دین و دولت در جمهوری آذربایجان اصلی بینادین است، اما این به معنای بی‌دین‌بودنِ بخشِ عظیمی از مردمان نیست. همچنانکه وجود احزاب دموکرات مسیحی در اروپا به معنای مداخله دین در سیاست نیست. مگر نه این است که در صحنه‌ی سیاسی امریکا یکی از ابزارهای موفقیتِ جناحِ راست، مذهب است.

با اینهمه، انتقاد از رویکرد بخشی از محافل غربی به قره‌باغ، نباید دستاویزی برای حمله به دموکراسی، آزادی، عدالت و شانه‌خالی‌کردن از موازین جهانیِ حقوق‌بشری شود.
@eyvaztaha

متن کامل در اینجا:
http://www.eyvaz.org/?p=3636

‏قاراباغ و اویانیش
#ایوازطاها

۱. "جاهان" درگیسی‌نین بیرینجی ساییسی ایشیق اۆزو گؤردوکدن سونرا "شلاله" وئرلیشینه دعوت اولوندوم. شلاله خانیم دره‌دن-تپه‌دن سوردو، قاراباغدان باشقا. من ده بوروق وئریب گئنیش بیر قاراباغ‌نامه اوخودوم. قاراباغ مسئله‌سی‌نین باریش یولویلا چؤزولمه‌یه‌جه‌یینی وورغولادیم.

‏سؤزومو کسمه‌دیلر، آمما ندنسه کامئرا آرخاسینداکی‌لار منه أیری باخیردیلار.

۲. وئرلیش جانلی دئییلدی، بو موصاحیبه ائرته‌سی گۆن ائفیره بوراخیلاجاقدی.

یازارلار اوتاغیندا اوتوروب وئرلیشه باخیردیق. قاراباغ حاققیندا دانیشدیقلاریمین هامیسی چیخاریلمیشدی. «بو نه اویون‌دور»، دئیه گیلئیلندیم.

‏چاشقین باخیش‌لاری منه زیللنمیش أمکداشلارین بیری دیله گلدی: «ایواز بی! دۆز ائله‌ییبلر ده. موحاریبه‌نی قیزیشدیرماغین نه معناسی وار؟»

«تجاووزه قارشی دیرَنمک هامیمیزین بورجوموزدور» دئدیم. بو سؤز سانکی بیر بومبا کیمی اورتالیغی قاریشدیردی. أمکداش‌لارین بیری گرگینلیک ایچینده دئدی:

‏«ایواز بی سیزدن بونو گؤزله‌مزدیم. بیزیم وظیفه‌میز یازماق‌دیر، عسکرین ده وظیفه‌سی دؤیوشمک.»

۴. دوخسانینجی ایل‌لرین سونوندا دوروم بئله ایدی. بایرام‌لارداکی تبریک‌لریمده قاراباغ قاچقین‌لارینی دا آنیردیم. بو ایسه هر اون نفردن بئشی‌نین منفی تپکیسینه سبب اولوردور:

‏«عیشیمیزی پوز ما دا، قاچقین‌لار باکینی محو ائدیب»!

بئله بیر شاشیردیجی پسیولیک [انفعال] ، قاراباغین گئری آلیناجاغینا دایر بۆتون اومودلاری پوچا چیخاریردی. حاکیمیت ایسه اؤز اۆزرینده هئچ بیر باسقی گؤرموردو.

آمما ایندی دوروم دییشیب. کۆتله "قاراباغ- قاراباغ" دئیه تام آیاغا قالخیب.

۵. آذربایجان بؤیوک گۆج‌لرین، اؤزللیک‌له روسیانین، تحقیرلرینه آرتیق دؤزمک ایسته‌میر.

بۆتون مۆحاریبه‌لرده کۆتله ووروشمالارین دایاندیریلماسینی گؤزله‌ییر، آمما آتش‌کس گئجه‌سی آذربایجان خالقی یاتمیردی کی، مۆحاریبه بیردن دایانار.

۶. ‏آذربایجان میللتی‌نین بو ایراده‌سی آرتیق بۆتون طرف‌لره گؤرونمزین باسقی آراجینا چئوریلیب. روسیا، ایران، مینسک گروپو داها کئچمیشده‌کی اعتیناسیزلیق‌لارینی سۆردوره بیلمه‌یه‌جک‌لر.

بوندان اؤنجه قاراباغ مسئله‌سینده کۆتله فاکتورو یوخ درجه‌سینده‌ ایدی، ایندی ایسه تام آپاریجی عامیل‌دیر.

۷. ‏بیر زامان‌لار ظارافات‌لا دئییردیم: «ساواش خیردالانا یاییلمایینجا، باکی اؤزونو ساوونماغا قالخیشمایاجاق.» ایندی ایسه بونلار قاراباغا یوللانماغا جان آتیرلار. بو، کۆتله پسیخولوگییاسیندا بؤیوک دییشیم‌دیر.

میللتین اؤز آلین‌یازیسینا بئله‌جه‌ یاناشماسی گله‌جه‌یین آخارینی دییشه‌جک.

#Qarabağ
#Azerbaycan
#Azərbaycan
#Karabakh



#eyvaztaha