🎙شجره حکومت‌های خانوادگی

▫️ آنها از ترس شکل گرفتن طبقه متوسط قوی، قوانین و قواعد را طوری می چینند که حاکمان حتی از دوست هم نزدیکتر باشد، دایی عمو اقوام همسر و …

▫️ لیبریای دهه ۶۰ نمونه بارز این حکومت ها است، اقلیت ۵ درصدی آنجا همه چیز را در دست داشت.

▫️ اقتصادی که از دل چنین حکومتی بر می آید، طبقه متوسط قوی نمی سازد.

▫️ ترس تصمیم گیران و افراد حوزه قدرت از شکل گیری این طبقه، مانع شکوفایی اقتصاد و توسعه است، آنها حاضر نیستند حاکمیت را با توده مردم شریک باشند.

▫️ قصه «قوام نکرومه» در غنا آموزنده است، او برای حفظ قدرت اجازه شکل گیری طبقه متوسط را نداد، اما در نهایت با کودتا از قدرت کنار رفت.

▫️ قصه چین پس از مائو نیز راه عکس آن است که ترس پوشالی این دست حاکمان را برملا می کند.

#اکوپدیا

@eco_voice

🎙 واقعیت حکم حاکم است / نگاه آمرانه به حوزه کارشناسی در شوروی

▫️نگاه تخصصی و کارشناسی وقتی امنیت نداشته باشد نمی تواند کار خود را به درستی انجام دهد.

▫️یک داستان معروف وجود دارد که تصفیه‌های سنگین استالین در جماهیر شوروی در دهه ۱۹۳۰، به حدی بود که جمعیت این کشور را کاهش داد!

▫️مسوولان سرشماری در سال ۱۹۳۷ جمعیت کشور را ۱۶۲ میلیون نفر اعلام می کنند، در حالیکه استالین جمعیت کشور را دوسال قبلش، ۱۶۸ میلیون نفر اعلام کرده بود.

▫️استالین این غافلگیری را تاب نیاورد و دستور تبعید به سیبری و حتی اعدام برخی کارشناسان سرشماری را داد.

▫️نتیجه این شد که در سرشماری ۱۹۳۹ به یکباره ۱۰ میلیون نفر به جمعیت اضافه شد تا واقعیت به آنچه در ذهن رهبر شوروی می گذرد، نزدیک شود.

▫️با وجود دستکاری در آمار و واقعیت، اتحاد جماهیر شوروی تا دهه ۶۰ یک رشد اقتصادی فابل توجه را داشت که حتی پیش بینی می شد طی ۲ دهه از آمریکا نیز سبقت بگیرد، اما چنین نشد. علتش چه بود؟

▫️پویا جبل عاملی، اقتصاددان در این قسمت اکوپدیا به این سوال پاسخ می دهد.

#اکوپدیا

📺 @eco_voice

📹 خلق ثروت با فروش انسانیت

آلمان شرقی با فروش شهروندانش به آلمان غربی، کسری درآمد خود را جبران می‌کرد. پس از ایجاد دیوار برلین و تقسیم شدن این کشور به دو بخش شرقی و غربی، خانواده ها، خویشاوندان و دوستان بسیاری، متحمل جدایی شدند. با اینحال، به طور قانونی این امکان وجود داشت که افراد در آلمان شرقی، میتوانستند به واسطه حضور خانواده خود در آلمان غربی، به آن سوی دیوار برلین سفر کنند.

آلمان شرقی اما از این مساله برای جبران کسری بودجه خود، استفاده کرد، به طوری شهروندانی که شرایط خروج داشتند، با انگ زنی و پرونده سازی توسط آلمان شرقی، به زندان می افتادند و سپس توسط آلمان غربی خریداری می‌شدند.

پویا جبل عاملی در پادکست اکوپدیا توضیح میدهد که کشورهای عقب مانده و در عین حال دارای ساختارهای بسته، اعتقادی به تفکر مدرن مبتنی بر اصالت انسان ندارند و این خود را در میزان احترام به شهروندان نشان می دهد.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

📹 زیمباوه؛ کشوری که عدالت کاشت، قحطی برداشت

▫️موگابه، مردی که تلاش داشت آثار استعمار را از حافظه مردم کشورش پاک و عدالت‌خواهی را جایگزین آن کند، سیاست هایی غیرعقلایی پیش گرفت که به زیان زیمباوه تمام شد.

▫️رابرت موگابه، رئیس جمهور زیمباوه، در اولین اقدام ها،‌ زمین های کشاورزی را از سفیدپوستان گرفت و به سیاهپوستان داد و نتیجه این شد که فقدان ابزار و تجربه کافی، زمین های حاصلخیز و بارور این کشور را بایر کرد.

▫️اقتصادی که موگابه درصدد بود آن را یکدست و پر رونق کند، با تصمیمات اشتباه او، کوچک و کوچک تر شد.

▫️پویا جبل عاملی در پادکست اکوپدیا از مرگ ۶۰۰هزار کودک در زیمباوه بر اثر قحطی و فجایعی انسانی که سیاستمداران بر سر مردم کشورشان می آورند صحبت میکند.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 حکومتی که به گنجشک‌ها باخت

▫️در طرح «جهش بزرگ رو به جلو» در چین مائو، طنز تراژیکی رخ داد که حاصل آن قحطی، سقوط و عقب‌گردی بزرگ بود. در راستای همین طرح و در جهت هموار کردن مسیر پیشرفت جامعه از هر گزندی، جنبشی به راه افتاد که کمر به تخریب اکوسیستم چین با از بین بردن موش ها و گنجشک ها و مگس ها و پشه‌ها بست.

▫️مائو که یقین داشت با از بین بردن گنجشک ها، غلات و محصولات کشاورزی افزایش خواهد یافت، فکرش را نمی کرد روزی کارش به کشتار سوسک‌ ها و واردات گنجشک از شوروی برسد.

▫️پویا جبل عاملی در پادکست اکوپدیا میگوید که حاصل دستکاری اقتصاد در جوامع بسته و اصرار بر سیاست های آزمون نشده من در آوردی، ملت ها را تبدیل به ابزار آزمایشگاهی میکند و یک تراژدی تلخ را برای آنها به یادگار می گذارد.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 بیگانه هراسی دیواری مقابل خوشبختی

▫️برای اینکه افراد در یک جامعه، پیروان مطلق و بی چون و چرای یک آرمان باشند به چه چیز نیاز است؟ یا برای اینکه یک آرمان، بی نقص و خطاناپذیر جلوه کند، باید چه مسیری را طی کند؟

▫️کره شمالی، برای رسیدن به این هدف، زیر پرچم ایدئولوژی به نام جوچه، سیاست گذاری هایش را انجام میدهد. این ایدئولوژی مبتنی بر خودوابستگی مطلق است: همه چیز را باید خودمان پیش ببریم و به دیگری نیاز نداریم.

▫️این خودوابستگی که بیشتر جنبه بیگانه هراسی دارد، در تمام ابعاد زندگی مردم این کشور جریان دارد. در چنین کشور بسته ای، نه تنها مرزهای فیزیکی تحت کنترل شدیدی قرار دارند، بلکه حاکمیت، هر راه نفوذی به اذهان مردمش را نیز بسته است، حتی در حد دیدن یک فیلم سینمایی!

▫️گویی جهانی بیرون از این مرزها وجود ندارد و شهروندان در ایده آل ترین شرایط ممکن زندگی میکنند.

▫️پویا جبل‌عاملی در پادکست اکوپدیا از اتوپیایی که ایدئولوژی جوچه برای مردم کره شمالی تصویر کرده است صحبت میکند و میگوید که بدون داشتن تعامل با کشور های دیگر و اصرار بر خود وابستگی مطلق، چطور سعادت یک ملت را زیر سوال برده است.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 مرز مرگ و زندگی

▫️در دولت‌هایی که احترام به شهروندان رعایت نمی‌شود، مهاجرت، نوعی فرار و دل کندن از وطن محسوب می‌شود.

▫️یک زندگی معمولی با حداقل حقوقی که در شان انسان باشد، کمترین خواسته اجابت نشده افرادیست که تن به نوع مهاجرتی می‌دهند که اغلب بسیار خطرناک و سهمگین است.

▫️پویا جبل‌عاملی در پادکست اکوپدیا با یادآوری تصویر جسد کودک سوری در ساحل، این نکته را متذکر میشود که سخت‌گیری در مرزها، مساله ایست که با آموزه‌های لیبرالیستی همخوانی ندارد.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 دولت خانوادگی

▫️جورج دالتون می‌گوید: اگر میخواهید سیاست لیبریا را بشناسید، نیازی به دانستن قانون ندارید، باید به روابط فامیلی و خانوادگی آن اشراف پیدا کنید.

▫️سیاست در کشوری که از شکل گرفتن طبقه متوسط قوی میترسد و حاضر نیست حاکمیت را با توده مردم شریک باشد اینچنین است. کابینه آن که رصد میشود، چیزی جز عمو ها و عمو زاده ها آن را تشکیل نداده است، چیزی حدود 5 درصد جمعیت!

▫️این اقلیت پنج درصدی را برده‌های ازاد شده‌ای تشکیل میدادند که از امریکا به لیبریا آمده بودند و بر قبایل بومی ان منطقه حکومت میکردند.
پویا جبل عاملی در پادکست اکوپدیا، با بیان تاریخ لیبریای دهه شصت، ترس تصمیم گیران و افراد حوزه قدرت از شکل گیری طبقه متوسط را یکی از موانع شکوفایی اقتصاد و توسعه میخواند.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

📹 حقیقت فرمایشی

▫️وقتی یک دیکتاتور، به این نتیجه میرسد که آمار تخصصی و کارشناسی با حرفش هم‌خوانی ندارد چه می‌کند؟ اگر استالین باشد، آن متخصصان را یا تیرباران می‌کند یا تبعید به سیبری!

▫️ در سال ۱۹۳۷، آمار رسمی سرشماری جماهیر شوروی، از سخنرانی استالین در دوسال قبل از آن، پایین تر منتشر شد. دلیل آن هم، تصفیه های سنگین استالین در این کشور بود، تا حدی که جمعیت با کاهش روبرو شد. دیکتاتور، این تضاد را تاب نیاورد و صورت مساله را قلع و قمع کرد.

▫️نتیجه این شد که در سرشماری ۱۹۳۹ به یکباره ۱۰ میلیون نفر به جمعیت اضافه شد تا واقعیت به آنچه در ذهن رهبر شوروی می گذرد، نزدیک شود.

▫️پویا جبل‌عاملی در پادکست اکوپدیا، توضیح میدهد که قدرت یک دیکتاتور، چگونه حقیقت را تعیین میکند!

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

📹 کاربرد توده برای دیکتاتورها

▫️چه چیزی برای یک دیکتاتور، آسان تر از این است که جامعه ای یکدست را رهبری کند؟

▫️جامعه‌ای که در آن فردیت و زندگی خصوصی وجود ندارد و تنها یک کل وجود دارد، یک توده. پیشوای این توده، در رهبری به چالشی برخورد نخواهد کرد و افراد، او را آینه تمام نمای خواسته ها و توقعاتشان می‌بینند.

▫️همچنین، این قدرت نیاز به یک آرمان دارد تا توده را به تبعیت توجیه کند؛ آرمانی که از یک ایدئولوژی شکست‌ناپذیر خطاناپذیر بر می آید. هانا آرنت، دو حکومت آلمان نازی و شوروی بلشویستی را، نمونه‌های برجسته ای از چنین نظام های توتالیتری می‌داند.

▫️هیتلر و استالین، با آرمان‌گرایی، ایدئولوژی خود را تنها مسیر سعادت نشان میدادند و همچنین از همین طریق، به توده القا میکردند که  منتقدان، موانع رسیدن به این آرمان تماما صحیح و خطاناپذیر هستند چرا که اگر باورها سست می‌شدند، توده از هم می پاشید.

▫️پویا جبل عاملی در پادکست اکوپدیا، توضیح میدهد که در چنین جوامعی، چه ساز و کاری رخ میدهد که توده حاضر است خودش را فدای آرمان‌های پیشوا کند.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 زندگی معمولی به شرط رای اجباری

▫️در جوامع بسته،‌ افراد برای بقا و برای داشتن حداقل ضرورت های زندگی  باید وفاداری خود را به حوزه قدرت به اثبات رسانند.

▫️وفاداری با شرکت در انتخابات و همراه شدن با جمع، در روزهای خاص مورد نظر قدرت، اثبات می شود.  اگر تن به این همراهی ندهید، دشمن مردم به شمار خواهید آمد و از بسیاری از حقوق خود محروم خواهید شد.

▫️از آن سو، حاکمان با انتشارآماری نشان می دهند که مورد وثوق مردم هستند. آنچنان که در لیبریا 1927، تعداد افرادی که به  چارلز دی. بی. کینگ رای داده بودند، پانزده برابر تعداد افرادی بود که واجد شرایط رای دادن بودند. یا مثلا در آلمان دوره نازی، مردم در انتخابات تنها یک گزینه داشتند، هیتلر!

▫️پویا جبل عاملی در پادکست اکوپدیا توضیح میدهد که چگونه وقتی آمار یک همکاری، 100 درصد منتشر میشود، مردم مجبورند برای اثبات وفاداری خود به دولت و با ترس از دست دادن حداقل حقوق خود، با اکثریت ساختگی همراهی کنند.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 کلاه کج پروپاگاندا

▫️کوبای پس از انقلاب، با تشکیل کمیته دفاع از کمونیست، برای هر فرد، در هر منطقه، پرونده تشکیل می داد و با رصد و بازجویی افراد، رفتارهای ضد کمونیستی را محکوم، ممنوع و تنبیه می‌کرد. این انقلاب یکی از اصولش، خدانابوری بود در نتیجه کلیه اعمال مذهبی ممنوع بود و عبادت خدا به هر طریقی جرم تلقی می شد.

▫️با اینحال، از همان زمان تا همین الان، نسبت به انقلاب کوبا یک چهره مثبت به وجود آمده و پوستر قهرمانانش یعنی چگوارا و کاسترو در اغلب محافل چپ جای ثابت داشت.

▫️چگوارا میگوید: یک گزارشگر خارجی از یک پیروزی نظامی ارزشمند تر است.

▫️پویا جبل عاملی در پادکست اکوپدیا، با اشاره به این جمله، توضیح میدهد که چطور کشورهای بسته، پروپاگاندای خود را از طریق رسانه های کشور های باز، منتشر میکنند. تصویر حک شده چگوارا پای هر بحث چریکی، نمونه ای از این پروپاگانداست.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 قدرت نمایی در ظرف غذا

▫️سال 1958، چین داشتن آشپزخانه در منازل را ممنوع کرد! مائو، رهبر چین در آن زمان، دستور داد که دیگر افراد حق آشپزی در منازل خود را ندارند و داشتن آشپزخانه در خانه هابه سمبلی از خودخواهی بدل شد.

▫️بدین ترتیب در کمون‌های مختف آشپزخانه هایی گروهی تشکیل شد و بساط و ابزار طبخ، از خانه‌ها جمع آوری شد. اما پس از زمان کوتاهی، ذخایر غذایی و محصولات کشاورزی به انتها رسید و اولین جرقه های قحطی بزرگ چین، نمایان شدند.

▫️پویا جبل عاملی در پادکست اکوپدیا، به این نکته اشاره میکند که اگر دولت ها به طور انحصاری به منابع دسترسی داشته باشند، چه فاجعه ای، رقم خواهد خورد.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 کار، کارِ انگلیسی‌هاست؟

نسخه صوتی

▫️فلسطین پس از پایان عثمانی، به آتش زیر خاکستری شبیه شد که آتشش گهگاهی گر می‌گرفت. یکصد سال از عمر این قصه می‌گذرد، قصه‌ای که غالب صحنه‌هایش را جنگ و نزاع تشکیل می‌دهد.

▫️بودند شخصیت‌هایی که پرچم سفید برافراشتند اما توان نگه داشتن آن برای مدت طولانی را نداشتند. عده‌ای از فعالان دو طرف معتقدند پایان این قصه اساسا با پرچم صلح ممکن نیست.

▫️در فصل سوم اکوپدیا با توجه به جنگ غزه، به سراغ این موضوع رفتیم و بررسی می‌کنیم که اصل داستان از کجا آغاز شد، شخصیت‌های اصلی که بودند و چه نقشی بازی کردند. می‌گویند این قصه اگر پایانی داشته باشد، یک پایان سخت دارد.

▫️در قسمت اول، به دنبال پاسخ این سوالات رفتیم:
-اولین مهاجران‌ برآمده از صهیونیسم که به این منطقه وارد شدند چه در سر داشتند؟
-بزرگترین حامی خارجی آنها در ابتدا که بود؟
-ساکنین قدیمی منطقه در برخورد با این مهاجران چه رویکردی داشتند و آیا می‌پنداشتند مهمانان قصد ماندن دارند؟

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

🎞 کار، کار سازمان ملل نبود

▫️نزاع در سرزمین مقدس منجر به این شد که بریتانیا، داوری درباره‌ی حاکمیت این سرزمین پس از خروج خود را به سازمان ملل واگذار کند و تمامی کشورهای جهان در این باره نظر دهند.

▫️راه حل یک کشور مستقل یا دو کشور در سازمان ملل مورد بحث قرار گرفت و نهایتا به جمع‌بندی رسید اما مهم‌تر از تصمیم سازمان ملل، دعاوی مورد بحث طرفین بود که از حق حاکمیت ملی ساکنین می‌گفتند یا با اشاره به اوضاع پناهجویان در اروپا، خواهان کمک به آنها از طریق واگذاری سرزمین بودند.

▫️در این قسمت، به پیوند و ارتباط کشورها در تصمیم‌گیری برای پذیرش طرح اشاره می‌کنیم و از نگاه و نقش ایران در سازمان ملل سخن می‌گوییم.

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

📹 منازعه اسرائیل و لبنان: کار، کار کی بود؟

نسخه صوتی

▫️ جنگ‌های بین اعراب و اسراییلی‌ها، تا جنگ یوم کیپور از جنوب و شرق سرزمین مقدس بود. اما با اتفاقاتی که از دهه هفتاد رقم خورد، زمانی که مصر فرایند صلح با اسراییل را آغاز کرد و اردن هم دیگر میزبانی از سازمان آزادی‌بخش فلسطین را بر عهده نمی‌گرفت، افول مقاومت در دهه هشتاد شروع شد.

▫️ پایگاه اصلی مقاومت فلسطینی‌ها به لبنان منتقل شد و همین امر هم سبب شد که مناقشه به این کشور هم سرایت کند. جنگ داخلی لبنان و حمله اسراییل به این کشور و تصرف بیروت، اتفاق مهمی در دهه هشتاد میلادی است.

▫️ در این قسمت به مرور اتفاقات این دوران مقاومت عربی و تحولات داخلی اسراییل و سقوط حاکمیت چپ‌های اسراییلی و برآمدن راستگراها پرداختیم.

قسمت اول

قسمت دوم

قسمت سوم

#اکوپدیا

📺 @ecoiran_webtv

📹 صلحی که نیامده برباد رفت

نسخه صوتی

▫️در آخرین روزهای شهریور سال ۱۳۷۲ یاسر عرفات، چهره مشهور فلسطین که تصاویرش با لباس چریکی نماد مقاومت اعراب شده بود، در کنار بیل کلینتون قرار گرفت و با اسحاق رابین، نخست‌وزیر وقت اسراییل دست داد تا توافق موسوم به اسلو رسمی شود.

▫️توافقی که چشم‌انداز صلح را نزدیک و قابل دسترس می‌کرد اما نهایتا در شهریور ۱۳۷۹ و پس از بازدید آریل شارون از حرم شریف و شکست مذاکرات صلح در کمپ دیوید دوم، این بار عرفات پیشنهاد داد که انتفاضه مجددا از سر گرفته شود. مقاومت انتفاضه یک بار اسراییلی‌ها را مجبور کرده بود که ملت فلسطین را به رسمیت بشناسند.

▫️در این قسمت همچنین مرور می‌کنیم که حماس چگونه توسط شیخ احمد یاسین شکل گرفت و رابطه گروه‌های فلسطینی در این دوره چگونه بود.

▫️در آخرین قسمت از مجموعه برنامه اکوپدیا، دلایل شکست مذاکرات صلح را بررسی می‌کنیم و می‌بینیم که چه چالش‌هایی برای تشکیل یک دولت یا دو دولت وجود دارد.

قسمت اول

قسمت دوم

قسمت سوم

قسمت چهارم

#اکوپدیا


📺 @ecoiran_webtv