✅ هم‌اکنون بازدید دکتر پورمحمدی، استاندار آذربایجان‌شرقی به همراه معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری و مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان از مجموعه تاریخی #ربع_رشیدی تبریز
🗓 ۲۳ فروردین ۹۸

🆔 @eachtnews

✅ بازدید دکتر پورمحمدی، استاندار آذربایجان‌شرقی به همراه معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان و فرماندار تبریز از مجموعه تاریخی #حسن_پادشاه تبریز
🗓 ۲۳ فروردین ۹۸

🆔 @eachtnews

#آذربایجان_سرزمین_زیباییها

🏞منظره زیبای جنگل های مکیدی #کلیبر

✳️پارک جنگلی مکیدی یا دره مکیدی، دره ای جنگلی و سرسبز است به مساحت تقریبی ۵۰ هکتار در جنوب غربی شهرستان کلیبر در میان جنگل های ارسباران و در ۲۲ کیلومتری این شهرستان واقع شده است. گستره این پارک از قلعه دره سی آغاز می‌شود و تا جنگلهای آینالو در کنار ارس ادامه می یابد.

📷عکس: کمال شب خیز

🆔 @eachtnews

#تبریز_بهشت_خانه_های_فاخر_قجری

💢خانه تاریخی #معبودی

🔸این اثر متعلق به دوره قاجار، در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۴۷۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. از ویژگی بارز بنا #ارسی_های به کار رفته در نمای اصلی خانه است.

🆔 @eachtnews

#موزها_تجلی_فرهنگ_ملت_ها

💢نگاهی بر #موزه و #طبقه_بندی انواع آن

🆔 @eachtnews

🔸موزه ها بر اساس نوع و موضوع مجموعه ها به انواع مختلف تقسیم می شوند ولی به طور کلی موزه ها را در سه گروه طبقه بندی می کنند :

🔹الف) موزه های تاریخی
– موزه های باستان شناسی
– موزه های اماکن باستانی
– موزه های مردم شناسی
– موزه های مستقر در یک بنای تاریخی

🔹ب) موزه های هنری

🔹ج) موزه های علوم و فنون

🔸موزه تاریخی و باستان شناسی : دید تاریخی دارند و بیانگر سلسله و دوره های تاریخی هستند . بیشتر این آثار بر اثر کاوش های باستان شناسی به دست آمده اند و بیانگر فرهنگ و تمدون گذشته و تلفیق کننده علم، هنر و دانش یک ملت یا یک قوم هستند. چنین موزه هایی مادر نیز نامیده می شوند.

🔸موزه فضای باز یا سایت موزه: با ایجاد این نوع موزه ها می توان به معرفی یافته ها و داده های مهم باستان شناسی کمک بزرگی نمود. زمانی که یک کاوش علمی باستان شناسی منجر به نتایج مطلوب و کشف آثار ارزشمند غیر منقول می شود و قابل انتقال به موزه ها نیست، با فراهم آوردن شرایط و امکانات لازم، مکان مورد نظر را جهت باز دید عموم مهیا می نمایند. این امر در اصطلاح به موزه فضای باز مشهور است.

🔸موزه های هنری : انواع هنرهای تجسمی و تزیینی که از زیبایی شناسی بالایی برخوردارند، را به نمایش در می آورند و معمولا” بازدید کنندگان زیادی نیز دارند.

🔸موزه علوم و تارخ طبیعی : تجربه های علمی بر اساس شواهد و وسایل کاری و تاریخی طبیعی که در بر گیرنده گونه های مختلف گیاهی به ویژه جانوان است را به نمایش می گذارند.

🔸موزه های محلی یا منطقه ای : بیانگر و نمودار فرهنگ یک منطقه و یا یک محله خاص هستند و صرفا” آثار و اشیای تاریخی همان منطقه را به نمایش می گذارند.

🔸موزه های سیار : برای پیشبرد سریع اهداف فرهنگی و شاید به دلیل عدم امکانات موجود در مناطق و شهرهای محروم شکل می گیرند. این موزه های فرهنگ های گوناگون را در مکان های مختلف در معرض دید عموم می گذارند.

🔸پارک موزه ها : به دلیل داشتن ابعاد گوناگون علمی و فرهنگی و جاذبه های تفریحی و آموزشی و نیز تفریحی ازاهمیت زیاد برخورد دارند، چرا که مسایل زیستی و طبیعی را از نزدیک برای مردم به نمایش می گذارند.ویژگی مهم این موزه ها این است که عموم مردم می توانند از دیدن آنها بهرمند شوند.

🔸موزه های نظامی : روند تاریخی انواع وسایل وسلاح های نظامی و جنگی را در معرض دید همگان قرار می دهند.


🔹۱- موزه های هنری ۲- موزه‌های تاریخی ۳- موزه‌های تخصصی ۴- موزه‌های علمی ۵- موزه های فنی و صنعتی

🔸 موزه های تاریخی : آثار و اشیای قدیمی را که می توانند گویای زمینه و پیشینه مردم شناسی و باستان شناسی و تاریخی باشند، در خود جای داده اند.

🔸 موزه های تخصصی : آثار تاریخی، هنری و فنی را به مناسبتهای ویژه در معرض دید مردم قرار می دهند. دو نوع این موزه ها را به “موزه در هوای آزاد” و “موزه محلی” موسوم کرده اند.

🔸موزه های علمی : گیاهان، جانوران، سنگها، خاکها، سنگواره ها و آنچه دست بشر در خلق آنها دخالت نداشته است.

🔸موزه های فنی و صنعتی : ساخته های فنی و صنعتی انسان را در زمینه های اختراعات، اکتشافات، وسایل نقلیه، ماشین آلات و مانند آنها را به نمایش می گذارند و به نامهای موزه اختراعات، موزه اکتشافات، موزه ماشین آلات و موزه وسایل نقلیه و غیره موسوم شده اند.

🔸 موزه های هنری : آثار و اشیای زیبایی درباره نقاشی، معماری و مجسمه سازی و غیره را گردآوری می کنند و آنها را به موزه های نقاشی، معماری و مجسمه سازی، هنرهای تزئینی و صنایع دستی، لوازم خانگی، موزه خط و خطاطی، کتاب و صحافی، موزه سرامیک و کاشی، موزه قالی و قالیبافی، موزه کنده کاری و منبت کاری و صنایع چوبی، موزه گوهری و سرانجام موزه منسوجات طبقه بندی می کنند.

🔹مناسب ترین شیوه برای طبقه بندی موزه ها بر اساس مجموعه موزه می باشد. به این ترتیب موزه ها را به لحاظ هویتی و عملکردی تقسیم بندی می کنند.

۱- طبقه بندی هویتی موزه ها :

الف) دوره تاریخی
– پیش از تاریخ
– تاریخی
– اسلامی

ب) موضوعی
– اشیا
– مفاخر
– پوشاک

ج) جغرافیایی
– محلی
– منطقه ای
– ملی

٢- طبقه بندی عملکردی موزه ها (کاربرد) :

– آثار علمی و فضایی (موزه های علوم و فنون)
– اکوموزه
– موزه های هنری و نمایشی
– موزه های باستانی و تاریخی
– موزه های مردم شناسی (مفاخر و مشاهیر، آداب و رسوم و …)

– موزه های طبیعی :
– گیاه شناسی
– جانورشناسی (موجودات زمینی و آبزی)
– ذخائر طبیعی(فسیلها و کانیها)

– طبقه بندی جغرافیایی موزه ها :
– موزه ملی
– موزه استانی
– موزه محلی
– موزه سیار

🆔 @eachtnews

🏛 موزه مردم شناسی عشایر آذربایجان #سراب

✅گنجینه ای از آداب و رسوم جامعه عشایری استان

#آذربایجان_سرزمین_زیبایی_ها

🆔 @eachtnews

#آذربایجان_شرقی_مقصد_گردشگری

🔸#گردشگران_استرالیایی در پارک ائل گلی #تبریز

🆔 @eachtnews

#جاذبه_های_طبیعی_آذربایجان_شرقی

📸 روستای تاریخی پلکانی اشتبین #جلفا

📷عکس: هادی درخشان

#اشتبین
#ماسوله_آذربایجان
#پایگاه_فرهنگی_تاریخی

🆔 @eachtnews

🔸روستای اشتبین از قدیمی ترین و زیباترین روستاهای حاشیه رودخانه ارس است.

🔸پس از گذر از جلفا، سیه رود، نوردوز(مرز ایران و ارمنستان)، روستای دوزال و کردشت از سه راهی هراس به روستای زیبای اشتبین وارد می شود.

🔸خانه های روستای اشتبین معماری بسیار زیبایی دارد و حیاط هر خانه پشت بام خانه دیگر است. در شرق و پایین ترین قسمت دره روستا، رودخانه ای در جریان است که با صدای دلنواز و منظره بی نظیرش زینت و زیبایی خاصی به روستا بخشیده و علت شکل گیری باغ های وسیع و سرسبز است.

🔸از لحاظ بافت، اشتبین جزء روستاهای تلی شکل است، این روستا از توابع بخش سیه رود و دهستان نوجه مهر شهرستان جلفا واقع در استان آذربایجان شرقی است که در ۱۵۰ کیلومتری شمال تبریز قرار دارد.

🔸فاصله روستا از جاده اصلی و مرزی سیه رود- خدا آفرین حدود ۷ کیلومتر است.

🔸این روستا با شماره ۲۶۹۲ در تاریخ ۷۹/۳/۱۷ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

🔸اسناد به دست آمده از سنگ نوشته های موجود درروستا تاریخ ۸۴۳ و ۹۷۶ هجری قمری را نشان می دهند، ولی به نظر می رسد معماری موجود در برخی بناهای روستا مربوط به دوره اشکانیان است.

🔸ابوالقاسم نباتی عارف و شاعر معروف آذربایجان در این روستا به دنیا آمده و به وصیت خود در این مکان به خاک سپرده شده است.

🔸این روستا متشکل از سه آبادی به نام های هراس، سیاوشان و جعفر آباد، نمونه ای از روستاهای میان کوهستانی - میان دره ای محسوب می شود و از نظر تقسیمات آب و هوایی جزء مناطق با اقلیم سرد و دارای زمستان های طولانی بوده و برای چندین ماه از سال پوشیده از برف است.

🔸چندین کتیبه مرمرین به خط ثلث مربوط به زمان شاه طهماسب صفوی، یک گورستان قدیمی و کتیبه های مرمرین مربوط به قرن های نهم و دهم هجری حکایت از پیشینه تاریخی گران بهای آن دارد.

🔸تولید ابریشم در این روستا از قدیم رونق داشته و عده زیادی از مردم به تولید و پرورش کرم ابریشم اشتغال دارند.

🔸میوه های باغی و محصولات جالیز اشتبین بسیار مرغوب است؛ انار، انجیر، گردو، گلابی، آلبالو، زردآلو، انگور، سماق، زغال اخته، ازگیل و توت به فراوانی از باغ های اشتبین به دست می آید.

🆔 @eachtnews

#کلیپ_صنایع_دستی

💠 هنر #منبت_چوب

#Wood_inlay

#صنایع_دستی، تجلی #ذوق و #هنر
#آذربایجان_شرقی

🆔 @eachtnews

#آذربایجان_سرزمین_زیباییها

🏞طبیعت زیبای بهاری #کلیبر

📷عکس: بهزاد قانونی

🆔 @eachtnews

🎥 #خبر

✅بازدید #استاندار_آذربایجان_شرقی از مجموعه ربع رشیدی، مجموعه تاریخی حسن پادشاه و موزه استاد بهتونی


#ربع_رشیدی
#حسن_پادشاه
#موزه_استاد_بهتونی
#خبرگزاری_صدا_سیما

🆔 @eachtnews

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی/

✅فعالیت ۲۰ #کارگاه_مرمت خانه های تاریخی استان در سال ۹۸ / #اتمام_مرمت ۴ خانه تاریخی تا پایان سال جاری


🔸جان تازه در کالبد #خانه‌های_تاریخی_آذربایجان_شرقی


🆔 @eachtnews

جان تازه در کالبد خانه‌های تاریخی آذربایجان شرقی؛

✅فعالیت ۲۰ کارگاه مرمت خانه های تاریخی استان در سال ۹۸ / اتمام مرمت ۴ خانه تاریخی تا پایان سال جاری

🔸مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی از فعالیت ۲۰ کارگاه مرمت خانه تاریخی در سال ۹۸ و اتمام مرمت ۴ خانه تاریخی تا پایان سال جاری خبر داد.

🔻به گزارش روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، "مرتضی آبدار" با اشاره به اینکه، اداره کل میراث فرهنگی استان طی سال های اخیر اقدامات شایسته ای در جهت حفظ و معرفی میراث فرهنگی و تاریخی، انجام داده است، ادامه داد: با توجه به اینکه یکی از سیاست های اصلی اداره کل میراث فرهنگی استان، صیانت و معرفی میراث تاریخی و فرهنگی است، در همین راستا با فراهم سازی شرایطی مناسب جهت حفظ، مرمت و احیا آثار تاریخی و همچنین معرفی جامع آن ها سعی در تکمیل رسالت خود در این مسیر دارد.

🔸آبدار با اشاره به کثرت خانه‌های تاریخی در تبریز، این ظرفیت را یکی از شاخص‌ترین جاذبه‌های گردشگری تاریخی و فرهنگی تبریز عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه در دوران قاجار تبریز شهری ولیعهد نشین بود، به همین سبب بناها و خانه‌هایی زیبا با معماری شاخص دوران قاجار در بافت تاریخی و مرکزی شهر به وفور دیده می شود، لذا اداره کل میراث فرهنگی استان در سال های اخیر احیا، مرمت و بازسازی برخی از خانه های تاریخی را در دستور کار قرار داده است.

🔸وی با بیان اینکه تاکنون ۱۰۰ خانه تاریخی در استان آذربایجان شرقی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، ادامه داد: از میان ۱۰۰ خانه ثبت شده در استان حدود ۵۰ خانه و بنای تاریخی به طور کامل مرمت و مورد بهره برداری قرار گرفته و در حال حاضر ۲۶ خانه و بنای تاریخی در سه قالب؛ مشارکتی، بخش خصوصی و مرمت مستقیم توسط اداره کل میراث فرهنگی مورد مرمت و بازسازی قرار دارند.

🔸مدیرکل میراث فرهنگی استان با اشاره به پروژه های مشارکتی خانه های تاریخی، تشریح کرد: با توجه به اینکه برخی از بناها و خانه های تاریخی متعلق به بخش خصوصی و یا سایر ارگان های استانی است، لذا مرمت و بازسازی برخی از بناهای مذکور با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی استان در حال انجام است. در همین راستا ۱۳ بنا و خانه تاریخی اعم از « خانه های ساوجبلاغی، عهدی، گنجعلی زاده، نقشینه، جداره‌های هتل ژاله، گراند هتل و هتل جهان نما و حمام نظافت تبریز»، «خانه جهادی دیزج خلیل و عمارت تیل شبستر»، «خانه جوادی اسکو»، «خانه سلیمانی آذرشهر» و «خانه اربابی پیرآباد ایلخچی» به صورت مشارکتی در حال مرمت و بازسازی قرار دارند.

🔸آبدار با بیان اینکه در راستای مرمت خانه های تاریخی،‌ بخشی از آنها طی شرایط خاص برای تغییر کاربری های مناسب در اختیار بخش خصوصی نیز قرار داده شده است، افزود: از جمله پروژه های مرمت خانه های تاریخی که به بخش خصوصی محول شده است می توان به «خانه سرخه ای تبریز» و «خانه امیر ارشد ورزقان» اشاره کرد.

🔸وی با اشاره به اینکه ۱۱ پروژه مرمتی خانه، کارگاه و جداره تاریخی بصورت مستقیم و فعال در استان توسط اداره کل میراث فرهنگی استان در سال جاری در حال انجام است، ادامه داد: طبق برنامه مدون معاونت و دفتر فنی میراث فرهنگی استان در حال حاضر مرمت و بازسازی بناهایی نظیر « خانه های سلطان قرائی، ناصح زاده، سرکاراتی، کلانتر، معبودی و امیرفاطمی، کارگاه سفال استاد قابچی و جداره های خانه فتح اله یف و ساختمان اکرامی تبریز»، «خانه پدری استاد شهریار در روستای خشکناب» و «عمارت اربابی لیقوان» توسط تیم تخصصی و کارشناسان ناظر در حال انجام است.

🔸آبدار ضمن بیان اینکه میزان اعتبار تعریف شده برای مرمت و بازسازی خانه و بناهای تاریخی استان مبلغی بالغ بر ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است، از اتمام مرمت ۴ خانه تاریخی تا پایان سال ۹۸ خبر داد و گفت: طبق برنامه‌ریزی انجام شده تا پایان سال ۹۸، شاهد اتمام مرمت خانه های سلطان قرائی، معبودی و ناصح زاده تبریز و همچنین خانه پدری استاد شهریار در روستای خشکناب خواهیم بود.

🔸مدیرکل میراث فرهنگی استان در بخش پایانی سخنان خود نقش مردم را در حفاظت از مواریث فرهنگی و تاریخی، مهم و تاثیرگذار عنوان کرد و گفت: برای حفاظت از میراث فرهنگی مشارکت مردمی امری ضروری است؛ چرا که تا زمانی که مردم نسبت به میراث فرهنگی به عنوان سرمایه‌های ملی احساس مالکیت و تعلق خاطر نکنند، تمایل چندانی برای حفاظت و صیانت از آنها نخواهند داشت.

انتهای پیام/

🆔 @eachtnews

💢مجموعه ربع رشیدی، بزرگترین و ارزشمند ترین مجموعه آموزشی جهان اسلام در دوره #ایلخانی

#ربع_رشیدی
#پایگاه_پژوهشی_میراث_ملی
#تبریز


🆔 @eachtnews

🔻تهاجم مغول به سرزمین ایران در قرن هفتم هجری با آنکه کشتار و ویرانی بسیاری ببا ر آورده نظام سیاسی، اجتماعی ، و فرهنگی ایران را باچالشی جدی روبروساخت ، لیکن این طوفان سهمگین رفته رفته آرام گرفت و مغول تحت تاثیر فرهنگ و تمدن این سرزمین رویه و خط مشی خود را تغییر داد . البته در شکل گیری این پدیده راهیابی عنصر میهن دوست و کاردیده ایرانی به سیستم حکومتی مغولان نقش غیرقابل انکاری داشت . بزرگانی همچون خواجه نصیرالدین توسی ،عطاملک وشمس الدین جوینی، خواجه رشیدالدین فضل ا... همدانی و... از جمله عناصر تاثیر گذار در این عرصه محسوب می شوند .

🔸از دوران فرمانروایی هلاکوخان و باشکل گیری حکومت ایلخانان مستقل از مغولستان در ایران ، مغولان تحت تاثیر فرهنگ و تمدن ایرانی به آباد سازی قلمرو تحت سیطره خود پرداختند . این موضوع بنابر دلایلی که در پی خواهد آمد در تبریز عهد ایلخانان پررنگ تر جلوه می کند .

🔸تبریز که از خطر ویرانی بدست لشگریان مغول در امان مانده بود با آغاز دوره حکمرانی آباقاخان به پایتختی ایلخانان مغول در ایران انتخاب شد ، پس از اقداماتی که ارغون در ایجاد مجموعه ارغونیه در تبریز صورت داد ، در سال 694 هجری نوبت به فرمانروایی غازان خان رسید . غازان در ابتدای کار اسلام آورده نام محمود بر خود نهاد ، در دوره ی حکومت وی اصلاحات متعددی در امور مختلف کشوری و اقدامات زیادی در جهت عمران و آبادانی صورت گرفت و در این میان شهر تبریز بلحاظ جایگاه ممتازی که در قلمرو ایلخانی داشت بیش از سایر مناطق کشور از این برنامه های عمرانی بهره برد. ایجاد مجموعه عظیم غازانیه یا شنب غازان ، احداث باروی معروف غازانی برگرد شهر تبریز و شکل گیری شهرک ربع رشیدی به همت وزیر دانشمند غازان ( خواجه رشید الدین فضل ا... همدانی ) از جمله این اقدامات است .

🔸در این میان نقش و جایگاه ربع رشیدی بعنوان بزرگترین و ارزشمند ترین مجموعه آموزشی جهان اسلام در دوره مذکور حائز اهمیت بسیار است . این مرکز زمانی شکوفا می شود که ایران پس از حمله ی ویرانگر مغول در پی احیای فرهنگ و تمدن خود بر آمده ، لیکن اروپا رخوت و رکود قرون وسطایی را سپری می کرد، از سوی دیگر این مجموعه بلحاظ ارتباطات و مبادلات گسترده ی علمی و اقتصادی با ممالکی همچون : چین، هند، مصر، شام و... در مقیاس بین المللی مطرح بوده ، چرا که برخی مایحتاج این مجموعه ی نظیر بعضی از داروهای گیاهی از سرزمینهای دیگر تامین می شد ، بعلاوه گروه کثیری از طالبان علم و گروهی از اساتید علوم و هنرهای گوناگون از ملل مختلف در این مرکز مشغول فعالیتهای علمی و هنری بودند .

🔸اما مهمترین و بهترین منبع اطلاعاتی ما از ربع رشیدی عبارت است از وقفنامه ربع رشیدی که شامل فهرست موقوفاتی است که بانی دور اندیش این مجموعه برای تامین نیازهای اقتصادی آن اختصاص داده بود و حتی نحوه ی مصرف عایدات آنها نیز دراین وقفنامه ذکر شده . از سوی دیگر به دلیل پراکندگی این موقوفات در نقاط مختلف ایران اطلاعات با ارزشی از نواحی مختلف کشور در آن موجود است ، دیگر سند مهمی که متضمن نکاتی باارزش در باره ی ربع رشیدی می باشد مجموعه ایست موسوم به مکاتبات رشیدی که شامل مکاتبات خواجه رشید در باره ربع رشیدی می باشد . براین اساس مجموعه ربع رشیدی از بخشهای مختلفی تشکیل شده بود که در اینجا برخی از آنها به اجمال بررسی می شوند .

🔸روضه بعنوان یکی از قسمتهای این مجموعه شامل دو مسجد تابستانی و زمستانی بود که در آن علاوه بر ادای فرائض دینی و اقامه نماز (نمازهای یومیه ، نماز جمعه ، نماز اعیاد فطر و قربان ) علوم دینی ، تفسیر و حدیث نیز در آنجا تدریس می شد . بخشهای دیگر روضه به محل اسکان مدرسین و طلاب اختصاص داشت . ضمن آنکه کتابخانه ی مجموعه و آرامگاه خواجه رشید نیز در همین روضه قرار داشته است .

🔸خواجه رشید به تصوف علاقمند و از حامیان متصوفه بود، از این رو در مجموعه ربع رشیدی خانقاهی برای این گروه احداث کرده بود که شامل محل سکونت شیوخ و اهل تصوف ، محل سماع ایشان و اماکن رفاهی ایشان بوده ، ابن بزاز اردبیلی در کتاب صفوه الصفاء از ورود شیخ صفی الدین اردبیلی به خانقاه ربع رشیدی و وعظ در آن سخن بمیان آورده است . در دارالضیافه ی ربع رشیدی نیز از کارکنان این مجموعه میهمانان ومسافران و... پذیرایی می شد .

🔸در دارالشفای ربع رشیدی نیز اطبای متخصص در رشته های مختلف طب مشغول مداوای بیماران بودند و در عین حال هریک از ایشان چندین دانشجوی علم طب را تحت آموزش قرار می دادند . انواع گیاهان دارویی که از باغ گیاهان دارویی ربع رشیدی و برخی نیز از سرزمینهای دیگر تهیه می شد ، در داروخانه ربع رشیدی نگهداری و برای مداوای بیماران بکار می رفت . ضمن آنکه ساخت داروهای مختلف و آزمایشات گوناگون بر روی این داروها از برنامه های این بخش بود .

🔸اما یکی از مهمترین و بخشهای ربع رشیدی کتابخانه ی عظیم آن مجموعه بود . این کتابخانه در دو طرف گنبدی بود که خواجه رشید بر روی مقبره خود در قسمت روضه احداث کرده بود و در آن گنجینه ای نفیس از کتب ارزشمند نگهداری می شد که برخی از آنها توسط خطاطان معروف استنساخ و بدست تذهیب کاران چیره دست آن آن روزگار آراسته می شد. در این کتابخانه تالیفاتی به زبانهای مختلف از چینی گرفته تا عربی و برخی السنه دیگر موجود بوده ، از این رو دانشمندانی که از سرزمینهای دیگر به ربع رشیدی می آمدند می توانستند از این کتابخانه بهرمند شوند .تمام این کتابهارا خواجه رشید وقف کتابخانه ی ربع رشیدی کرده بود .

🔸از دیگر بخشهای ربع رشیدی ، شهرستان رشیدی بود که شامل محلات مختلف و اماکن رفاهی و اقتصادی همچون کاروانسرا ( 24 باب ) ، کارخانه های : رنگرزی ، کاغذسازی ، پارچه بافی ، دارالضرب و ... بود ، هر یک از محلات شهرستان رشیدی نیز به خانه های یک طبقه و یا صنف اختصاص داشت .

🔸محل استقرار خانواده رشیدالدین و مسئولان ارشد مجموعه ربع رشیدی که در حقیقت قسمت اعیان نشین این مجموعه بحساب می آمد ، ربض رشیدی نام داشت .در بخش دیگری بنام دارالمساکین ربع رشیدی که البته خارج از این مجموعه ولی متصل بدان بوده ، از فقرا و مساکین پذیرایی می شد .علاو براین ، چندین بخش دیگر نیز در اطراف مجموعه قرار داشت که مساکن غلامان و باغهای ربع رشیدی از آنجمله بود .

🔸با تمام این تفاسیر دوران شکوفایی ربع رشیدی دیری نپائید و دولت مستعجل بود . خواجه رشید الدین فضل ا... همدانی وزیر دانشمند و ایراندوست دستگاه ایلخانان مغول گرفتار آتش قهر و حسد مخالفان شد ، تاج الدین علیشاه گیلانی که خود از برکشیدگان خواجه رشید در حکومت ایلخانی بود ، به سعایت و تفتین ولینعمت خود پرداخته زمینه نابودیش را فراهم آورد و عاقبت در سال 718 هجری ، خواجه رشید بفرمان سلطان ابوسعید بهادر به اتهام قتل سلطان محمدخدابنده ( الجایتو )، کشته شد .

🔸با مرگ خواجه رشید طومار حیات ربع رشیدی نیز درهم پیچیده شد و آن مجموعه ی بی نظیر طعمه ی آتش چپاول غارتگران شد ، هرچه بود به یغما رفت و از ربع رشیدی جز ویرانه ای برجای نماند. با آنکه در مدت کوتاه وزارت خواجه غیاث الدین محمد ( پسر خواجه رشید الدین ) ربع رشیدی دو باره سروسامانی گرفت لیکن چون وی نیز به مانند پدر در آتش قهر ایلخان سوخت ، ربع رشیدی برای دومین مرتبه این بار بسیار سهمگین تر ازقبل مورد چپاول واقع شد و دیگر رنگ آبادی بخود ندید و تنها خاطره شکوهمندی از آن مجموعه ی عظیم در اذهان ماند .

🔸پس از گذشت حدود 3 قرن از مرگ خواجه رشید و تاراج ربع رشیدی ، در سال 1020 هجری شاه عباس صفوی که در پی ساخت قلعه ای مطمئن در پی تهاجمات عثمانیان بود ، محل ویرانه های ربع رشیدی را که مشرف به قسمتی از شهر بود ، مناسب یافت و دستور داد در این محل قلعه ای مستحکم بنا سازند ، بدین ترتیب در اندک زمانی بر روی ویرانه های ربع رشیدی و با استفاده از مصالح آثار با ارزش تاریخی تبریز همچون شنب غازان و ربع رشیدی و سنگ مزارات مقبره الشعرای تبریز ،عمارت دمشقیه ، گورستان گجیل و ولیانکوی ( بیلانکوه ) بنایی شکل گرفت که به آن قلعه رشیدیه یا رشدیه قلعه سی می گفتند . این قلعه که اکنون تنها قسمتی از برج وباروی آن بر جای مانده با گذر ایام به سمبل ربع رشیدی مبدل شده و حتی اکثر مردم پیرامون این اثر آن را بنام قلعه رشیدیه می شناسند .

🔸محوطه تاریخی موسوم به ربع رشیدی در سال 1354 تحت شماره 943 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و پرداختن به زوایای مختلف این مجموعه ی آموزشی ، نظام اداری وسایر مناسبات حاکم بر آن و در نهایت احیاء و بازآفرینی مجموعه ای عظیم همانند ربع رشیدی باتوجه به مقتضیات امروزی ایران و جهان از آرزوهای دوستداران تاریخ و فرهنگ این سرزمین است .


مهدی بزاز دستفروش
عضو کمیته ملی موزه های ایران ( ایکوم)

انتهای پیام/

🆔 @eachtnews

🔺 فراخوان مناقصه عمومی یک مرحله ای پروژه های مرمتی و ساماندهی استان

#بازار_تبریز
#چهار_منار_تبریز
#مدرسه_فردوسی_تبریز
#موزه_دفاع_مقدس

🆔 @eachtnews

#چاپ_باتیک

🔆"هنر باتیک" تجلی #نقش و #رنگ بر پارچه ابریشمین

📷عکس: آیدین تبریزی

🆔 @eachtnews