#مقاله
#ذهن_زبان_مند_و_کهن_الگوها قسمت دوم

تاکنون باورهای اسطوره ای با یافته های علمی مانعة الجمع بوده اند، اما موتاسیونی که مغز ما را زبان مند کرد فصل مشترکی بین اسطوره های آفرینش و تکامل تدریجی علمی داروینی است:
گرچه انسان و سایر میمون ریخت ها قدم به قدم از همدیگر فاصله گرفتند اما در یک نقطه از این جدایی گام به گام، انسان به پلکان نردبانی رسید که همچون یک "بازی مار و پله" او را فرسنگ ها از عموزادگان زیستی خود دور کرد.
این ماجرا برای من یک مفهوم ضمنی (Implication) مهم تر نیز دارد: یک یافته کوچک (کوچک نه از حیث اهمیت بلکه از حیث ناچیز بودن در انبوه یافته های علمی که مرتب رو به افزایش با روند تصاعد هندسی دارند) می تواند منجر به تغییر عظیمی در اصول موضوعه (پارادایم) نگرش ما شود.
اثبات ژنتیکی بودن زبان می تواند در جدال چند قرنه ی بین فیلسوفان حامی اصالت خرد (Rationalism) و فیلسوفان حامی اصالت تجربه (Empiricism) برگ برنده ی مهمی باشد به نفع حامیان اصالت خرد، زیرا ثابت می کند که ذهن نیز همانند بدن دارای "غریزه" است. غریزه هایی که فطری و ذاتی هستند و حضوری "پیشینی" دارند. آنچه "کارل گوستاو #یونگ" روانپزشک سوئیسی Archetype می نامد (که در فارسی  کهن الگو، صورت مثالی، سرنمون و ... ترجمه شده اند) چیزی نیست جز غریزه ذهن: گرایش های فطری برای شیوه خاصی از اندیشیدن.
پیشتر #رنه_دکارت فرانسوی با به کار بردن اصطلاح "عقاید فطری" (Innate ideas) و #امانوئل_کانت آلمانی با به کار بردن "چارچوب های تفکر"  
(categories of thought)
 این مفهوم را وارد "نظریه فلسفی شناخت" (Epistemology) کرده بودند، ولی تداعی گرایی (Associationism) رفتارگراها در قرن نوزدهم و بیستم از ورود این نظریات فیلسوفان اصالت خرد (Rationalist) به جریان اصلی علم جلوگیری کرده بود.
روانکاوی وزنه ای بود که جریان علم روانشناسی را از فرو افتادن به نظریه ی شناخت تجربه گرایان
(Empiricists)
بازداشت و روانشناسی به بندبازی میان این دو نظریه شناخت پرداخت!
جالب این جاست که یافته های چامسکی بر مبنای متودولوژی عملی استقرائی (Inductive) به دست آمده اند، یعنی روشی که بر نظریه ی شناخت تجربه گرایان بریتانیایی تکیه زده است و این نمونه ی دیگری است از این که انتهای یک راه می تواند به راهی برسد که در ابتدا رو به جهت متضاد داشت:
"هر چیز که به نهایت برسد به ضد خود تبدیل می شود!"
این مفهوم "تائویی" را سعی کرده ام به زبان ساده در کتاب #ده_سؤال_بی_جواب شرح دهم. این کتاب همراه پنج جلد کتاب دیگرم در مجموعه ی شش جلدی #مهارتهای_زندگی توسط نشر مرندیز مشهد به چاپ سوم رسیده اند قرار است چاپ چهارم این مجموعه توسط "انتشارات همنشین" انجام پذیرد.

#دکترمحمدرضاسرگلزایی_روانپزشک

پی نوشت:

 ادلّه ی زبان شناسان پیرو #چامسکی در ذاتی بودن زبان را در چهار فصل اول کتاب زیر می توانید بخوانید: 

#روانشناسی_زبان- نوشته جین اچسون- ترجمه دکتر عبدالخلیل حاجتی- انتشارات امیرکبیر

@drsargolzaei
drsargolzaei.com

#پرسش_و_پاسخ


*پرسش:

ضمن عرض سلام و خسته نباشید و تشکر بابت مطالب مفیدی که در کانال تلگرام و سایتتون درج می کنید و وقتی که به سوالات اختصاص می دهید؛

آقای دکتر در صورت امکان در مورد روانشناسانی که ادامه دهندگان مکتب #یونگ هستند و کتاب های روانشناسی که تحت تاثیر مکتب وی نگاشته شده است، مطالبی افاده نمایید ممنون می شوم.

با سپاس فراوان


*پاسخ #دکترسرگلزایی :

با سلام و احترام
افراد زیر روان شناسان و روانپزشکان یونگی محسوب می شوند که خوشبختانه کتاب هایشان به فارسی ترجمه شده است:

#آنیلا_یافه، #یولانده_یاکوبی، #روبین_روبرتسون، #مایکل_دانیلز، #شینودا_بولن، #کارول_پیرسون، #رابرت_جانسون، #آنتونی_استور و #مورین_مورداک.

تندرست باشید

T.me/drsargolzaei

#پرسش_و_پاسخ

*پرسش:

با سلام و احترام خدمت دکتر سرگلزایی عزیز
توی کانالتون پستی راجع به تحلیل ارکه تایپی مراحل سلوک مولوی در مقایسه با مراحل سلوک نیچه بود. گفته بودید که مولوی با گذر از مرحله اپولونی (فقه) و سپس ورود به مرحله دیونیزوسی (دیوان شمس)، و نهایتا ترکیب این دو و با رسیدن به مرحله ی هرمسی (مثنوی معنوی) عارف شد. اما نیچه با گذر از مرحله ی اپولونی (علم گرایی) و سپس رسیدن به مرحله ی دیونیزوسی (وجودگرایی)، تبدیل به فیلسوفی شاعر مسلک شد اما چون نتونست این دو بعد رو با هم پیوند بده (طبق نظریه خودش در زایش تراژدی)، به گفته شما دچار فروپاشی روانی شد. حالا سوالاتی که دارم اینه که اولا چی باعث شد مولوی مثل نیچه دچار فروپاشی روانی نشه؟ 

ثانیا آیا پیمودن همچین راهی برای تمامی انسان ها جهت رشد لازمه؟ آیا نهایتا همه باید هرمسی بشیم؟

 (آپولونی-->دیونیزوسی-->هرمسی) 

ثالثا نمای کلی این نظریه چیه؟ ینی بقیه ارکه تایپ ها چه نقشی تو رشد روانی ما بازی می کنن؟ مثلا چرا زئوس یا هفائستوس یا پوزیدون توی این تحلیل ها نبودند؟

با تشکر


*پاسخ #دکترسرگلزایی :

با سلام و احترام
اوّل- تفاوت #مولانا با #نیچه این بود که مولانا دارای آرکه تایپ هِرمِس بود در حالی که نیچه این #آرکه_تایپ را نداشت. آرکه تایپ هرمس بین آرکه تایپ های آپولو و دیونیزوس میانجی گری می کند و نقطهٔ تعادل بین این دو را می یابد.

دوّم- نیچه فقط راجع به این دو آرکه تایپ (آپولو-دیونیزوس) صحبت کرده (کتاب #زایش_تراژدی- فصل بصیرت دیونیزوسی- نشر نی) زیرا هدف نیچه تشریح آرکه تایپ ها نبوده بلکه نیچه در این کتاب به تاریخ هنر و تحلیل فلسفی هنر می پردازد؛ ولی #یونگ در کتاب های #راز_پیوند، #آیون و #روانشناسی_و_کیمیاگری (همه با ترجمهٔ پروین فرامرزی- انتشارات بهنشر) به آرکه تایپ های بیشتری اشاره کرده است و رابرت جانسون و #شینودا_بولن هم این آرکه تایپ ها را گسترش داده اند. 

سوّم-  چون بحث ما راجع به تجربهٔ عارفانه بود به آرکه تایپ های آپولو- دیونیزوس- هرمس پرداخته ام که البته در بحث کامل تر آرکه تایپ هِستیا را نیز وارد بحث کرده ام؛ اگر به جای سیر و سلوک درونی بخواهیم راجع به کسب و کار تحلیل روان شناختی ارائه دهیم آن وقت آرکه تایپ های زئوس- آتنا- هرمس و هفائیستوس محور بحث قرار خواهند گرفت، و اگر به تحلیل استبداد و خودکامگی در سیاست بپردازیم آرکه تایپ های زئوس- پوزیدون- آتنا- آرس- هرمس مورد بحث قرار خواهند گرفت و بالاخره در تحلیل روابط زن و مرد به آرکه تایپ های آفرودیت- پرسفون- هراـ هرمس- زئوس- هفائیستوس و دیونیزوس می پردازیم.

پیروز باشید

T.me/drsargolzaei

#پرسش_و_پاسخ

▫️پرسش:

سلام و عرض ارادت 
برخی از یونگین ها در تحلیل هایشان از رویا برای بخش های مختلف روان نمادهایی قائل شده اند مثلا اینکه سایه در رویا به شکل همجنسی شرور یا نفرت انگیز ظاهر میشود آیا خود یونگ هم چنین نمادهایی برای تشخیص اجزای روان در رویا معرفی کرده است؟
برای راهگشایی و کمک بی دریغتان سپاسگزارم 


▫️پاسخ #دکترسرگلزایی :

با سلام و احترام

بله، #یونگ در کتاب های زیر راجع به نمادهای رؤیا صحبت کرده است:

کتاب #تحلیل_رؤیا - ترجمهٔ رضا رضایی و آزاده شکوهی- نشر افکار

کتاب #سمینار_یونگ_درباره_زرتشت_نیچه» ـ ترجمهٔ دکتر سپیده حبیب - نشر قطره

کتاب #روانشناسی_و_کیمیاگری - ترجمهٔ پروین فرامرزی- انتشارات بهنشر

کتاب #اسطوره_ای_نو_نشانه_هایی_در_آسمان- ترجمهٔ جلال ستّاری- نشر مرکز

کتاب #رؤیاها - ترجمهٔ دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور- نشر قطره

کتاب #خاطرات_رؤیاها_اندیشه_ها- ترجمهٔ پروین فرامرزی- انتشارات بهنشر

تندرست باشید

T.me/drsargolzaei

#پرسش_و_پاسخ

▫️پرسش:

سلام جناب دکتر عزیز 
بسیار سپاسگزار بخاطر آموزشها و مطالبتون

جناب دکتر دارم مطالب از اول میخونم یکی از نوشته هاتونو نفهمیدم البته قطعا بخاطر درک و سواد کم من هست به همین دلیل خواهش میکنم لطف کنید و توضیحی بدین. متشکرم
نوستالژی یعنی جستجوی خدا در گذشته، در حالی که خدا در آینده منزل دارد!
خب من یاد گرفتم خدا رو نه در گذشته و نه در آینده میشه پیدا کرد. خدا در لحظه اکنون هست و گذشته و آینده حجاب خدا هستند.
میشه در مورد اون قسمت که فرمودید خدا در آینده منزل دارد برام بگید.  ممنونم


▫️پاسخ #دکترسرگلزایی :

با سلام و احترام
من بر اساس دیدگاه گئورگ ویلهلم #هگل که جهان را حرکت ایدهٔ کل به سوی خودآگاهی کامل می دانست و بر اساس دیدگاه #یونگ که خدا را معادل #ناخودآگاه_جمعی می دانست باور دارم که  آرمانی که ما نام خدا را بر آن می نهیم همان تحقّق خودآگاهی کامل است که هنوز محقّق نشده است. گرچه برآرای هگل و یونگ نقدهای جدّی وارد است ولی در این زمینه رأی این دو نظریه پرداز را پسندیده ام. در این زمینه می توانید مقالهٔ #انسان_و_تاریخ؛ #از_هگل_تا_یونگ بنده را در سایت یا کانال تلگرامم مطالعه فرمایید. کتاب های #شناخت_روان فابیو مارکزی (تالار کتاب) و #صفر_تولد_ومرگ_درفیزیک_جدید دکتر مسعود ناصری (انتشارات مثلث) و فصل آخر کتاب #انسان_خردمند یووال نوح هراری (فرهنگ نشر معاصر) به شما در تصوّر این مفهوم کمک می کنند.

سبز باشید

T.me/drsargolzaei

‍ #معرفی_کتاب

نام کتاب: #یونگ_شناسی_کاربردی
نویسنده: #رابین_روبرتسون
ترجمه: ساره سرگلزایی
انتشارات: بنیاد فرهنگ زندگی
×××××××××××××××××××

این که چرا نظریات #کارل_گوستاو_یونگ روانپزشک سوئیسی اینقدر در ایران مورد استقبال قرار گرفته خود موضوعی است برای یک پژوهش. من تصوّر می کنم یکی از دلایل آن این است که جامعهٔ تحصیلکردهٔ ایرانی ضمن شک کردن به باورهای دینی سنّتی اش، همچنان در جستجوی پناهگاهی روحانی است و یونگ با ارائهٔ یک بینش مذهبی جدید، ما را از جهانی سرد و مکانیکی بیرون می کشد، جهانی که علم با تکیه بر شواهد از آن دفاع می کند. یونگ به جای این که همچون داروین، مارکس، فروید و آدلر ما را بازیچهٔ نیروهای کور غریزی ببیند ما را بازیگر نمایشی باشکوه و جاندار می بیند. یونگ گرچه ادیان سازمان یافته و قرائت های دینی مبتنی بر قطعیّت و یقین را ناکارآمد می داند امّا اعتقاد دارد که «ما موظفیم به بینش مذهبی جدیدی دست یابیم». خود یونگ بخش بزرگی از زندگیش را صرف کند و کاو در مذاهب موجود و کارآیی روان شناختی آنها می کند تا بتواند در تشکیل این بینش مذهبی جدید مشارکت کند. کتاب های روان شناسی و کیمیاگری، پاسخ به ایوب، روان شناسی کوندالینی یوگا، روان شناسی و دین، آیون و راز پیوند حاصل این جستجوی یونگ هستند که به فارسی نیز ترجمه شده اند.

مشکلی که برای مبتدیان در مطالعهٔ آثار یونگ وجود دارد حجم زیاد کتاب های او، تعدّد کتاب هایش و در بخشی از آثارش زبانی پیچیده است که تنها خوانندهٔ مسلط بر ادبیات روان شناسی و اسطوره شناسی می تواند این نوشته ها را هضم کند.
بنابراین خواندن کتابی که با حجم کم بتواند نقشه ای جامع و کلّی از نگاه یونگ به دست دهد نیاز اولیهٔ علاقمندان به مطالعه راجع به یونگ است.
به همین دلیل رابین روبرتسون کتابی نوشته که آن را Beginner's Guide to Jungian Psychology یا «راهنمای مبتدیان روان شناسی یونگی» نامیده است. این کتاب که توسط بنیاد فرهنگ زندگی با نام «یونگ شناسی کاربردی» منتشر شده است چند ویژگی مهم دارد:

اوّل این که بر خلاف اغلب کتاب هایی که راجع به یونگ منتشر شده اند این کتاب سعی کرده است به تمام اجزاء نظریهٔ یونگ بپردازد. اغلب نویسندگان بر روی بخش هایی همچون #سایه، #آنیما، #آنیموس یا سفر قهرمانی تأکید می کنند و بخش های دیگر نظریهٔ یونگ را نادیده می گذارند.

دوّم این که رابین روبرتسون با مشی تطبیقی به نظریات یونگ پرداخته است، به این معنا که دیدگاه های یونگ را در مقایسه با نظریه پردازان بزرگ دیگر شرح داده است. بخصوص روبرتسون سعی کرده است دیدگاه یونگ را با دیدگاه رفتارشناسان زیستی همچون پل مک لین و کنراد لورتز مقایسه کند.

این کتاب یکی از چند کتابی است که در ابتدای درسگفتارهای روان شناسی تحلیلی ام به دانش پژوهان پیشنهاد می کنم.

#دکترمحمدرضاسرگلزایی_روانپزشک

@drsargolzaei