🌷

لهجهٔ تهرانی


نوشتهٔ:

لازار ساموئیلوویچ پیسیکوف


ترجمهٔ:


محسن شجاعی


ویراستار علمی:


دکتر علی‌اشرف صادقی

🌱🌷🌷

#زبان‌های_ایرانی #لهجه_تهرانی #تهران

برگرفته از:
@pdf_kotob_e_adabi

🌷🌱🌱

@zabanhaye_darkhatare_IRAN

◇۵۰ سال پیش تبریز به خاطر تراکتور تعطیل شد!

◇یکشنبه ۲۴ فروردین ۱۳۵۴ در چارچوب پنجمین هفته سومین دوره جام تخت جمشید دو تیم تاج و تراکتور سازی به میزبانی تیم تبریزی با هم مسابقه دادند. این مسابقه که با پیروزی یک بر صفر به سود تراکتورسازی خاتمه یافت باعث هجوم اهالی تبریز به استادیوم قدیمی شهر شد. روزنامه اطلاعات ۲۵ فروردین ۱۳۵۴ گزارشی از این بازی و حواشی آن را منتشر کرد.
#اطلاعات_قرن

◇جزئیات و تصاویر بیشتر را اینجا مشاهده کنید👇
ettelaat.com/xMjL

🗞 @ettelaatonline

‌#نوای_ماندگار🎼

🎶 مرغ شباهنگ (افشاری)
زنده‌یاد #محمودی_خوانساری
به بهانه سالگرد درکذشت خواننده (۲۳ تیر ۱۳۱۳ خوانسار – ۲ ارديبهشت ۱۳۶۶ تهران) 

ترانه‌ : زنده‌یاد #معینی_کرمانشاهی
آهنگ : زنده‌یاد #اسدالله_ملک


به دورانی که شد قحط وفای دلها
چرا هردم نگویم من، خدا، خدا، خدا!؟
من مرغ شباهنگم،
بشد کنج قفس قسمت من،
چرا، چرا، چرا
به پيامی تو ای پيک بهار از من
به باغبان بگو که گاهی
نشانه گيرد از گياهی


شب آرام


🆔 @XeradsarayeFerdosiYazd

نسخهٔ شنیداری سخنرانی دکتر محمود فتوحی رودمعنجنی در نود و هشتمین نشست از سخنرانی‌های ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی با موضوع طرح‌وارهٔ ایران در شعر خاقانی و شاعران آذربایجان

دوشنبه، یکم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@theapll

«سیدعلی آل‌داود» در گفت‌وگو با ایبنا
خور و بیابانک در رهگذر روزگاران

🖊گروه تاریخ خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- طاهره مهری

♦️شناسایی شهرها و مناطق گوناگون کشور ایران، از ادوار پیشین و از روزگارانی که خاک این کشور گسترده‌تر و دامنۀ وسیع‌تری را در برمی‌گرفت، توجّه مؤلفان و محققّان اعصار مختلف را به خود جلب کرده بود. تواریخ پرارزشی که از شهرهای بخارا، نیشابور، سیستان، قم و برخی شهرها و ایالت‌های دیگر در دست است همه مرهون علاقه‌مندی و دانشمند آن‌ها به زادگاه و موطن خود بوده است. نکات و اطلاعات پردامنه و پرفایدۀ مندرج در این آثار نه‌تنها از حیث شناسایی آن شهرها از اهمیت وافر برخوردار است، بلکه حاوی دانستنی‌های بسیار در باب تاریخ عمومی ایران و احوال دانشمندان و شاعران و نویسندگانی است که از این شهرها برخاسته‌اند. کتاب «خور و بیابانک در گذرگاه تاریخ» تالیف سیدعلی آل‌داود، عضو شورای علمی عالی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی از سوی این مؤسسه به طبع رسیده است. دراین‌خصوص با او به گفت‌وگو نشستیم.

تکه‌هایی از گفت‌وگو:

📍همۀ قسمت‌های کتاب «خور و بیابانک در گذرگاه تاریخ» جدید است، یا قبلاً در جای دیگری منتشر شده است؟

🔹کتاب «خور و بیابانک در گذرگاه تاریخ» شامل مقدمه‌ای است که به‌تازگی نوشته‌ام. این کتاب چند مقاله مفصل نیز دارد. به‌عنوان مثال در یک مقاله شرحی در مورد منطقۀ خور و بیابانک، همۀ روستاها، آثار باستانی و آثار تاریخی آورده شده است. این مقاله در اصل در حدود بیست سال به سفارش دانشنامۀ ایرانیکا نوشته شد اما وقتی دیرهنگام به آنجا رسید و در این دانشنامه چاپ نشد، آن را دوباره برای دائرةالمعارف بزرگ اسلامی نوشتم. ولی همین مقاله را در این کتاب با اطلاعات جدید و به‌صورت تازه‌ای درج کرده‌ام، اما اساس مقاله همان تحقیقات سابق بوده است.

🔸در کتاب «خور و بیابانک در گذرگاه تاریخ» دو-سه مقاله را قبلاً در مجلات دیگر منتشر کرده بودم، مثل مقالۀ «آداب و رسوم» یا «انواع بازی‌های کودکانه» که در این منطقه متداول بوده است را قبلاً در مجلۀ فرهنگ مردم چاپ کرده بودم. یا مقاله‌ای در مورد «مسعود لشکر» که یکی از حاکمان آنجا بوده است قبلاً در کتاب‌نامۀ اقبال به چاپ رسانده بودم اما بقیۀ مطالب جدید است.

📍در پایان کتاب هم سفرنامه‌ای از پدر گرامی‌تان آورده‌اید که ایشان سفری از خور به تهران داشته‌اند. این سفرنامه به لحاظ تاریخی چقدر اهمیت دارد؟

♦️این سفرنامه در حدود چهار تا پنج صفحه است، پدر من در سال ۱۳۰۲ شمسی یعنی در دورۀ احمدشاه، رئیس معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه آن منطقه بوده طی حکمی که رئیس‌الوزراء آن زمان برایش امضا کرده بود، او در سفری به تهران از راه کویر عبور می‌کند این سفر با شتر و اسب و الاغ انجام گرفته است. بسیاری از مطالبی که در این سفرنامه بیان شده، اطلاعاتی است که برای شناسایی سفر در آن زمان‌ها خیلی جالب است و درمی‌یابیم که در مسیر سفر چه اتفاقاتی می‌افتد. چون متن سفرنامه کوتاه بود و مسیر سفر در آن به‌خوبی شرح داده شده، لذا آن را به متن کتاب افزودم.

🔸کتاب پیوست دیگری نیز دارد از جمله یک واژه‌نامۀ مختصر به گویش خوری است. گویش خوری یکی از گویش‌های قدیمی ایران است که به زبان پهلوی خیلی نزدیک است. البته من زبان‌شناس نیستم و این کار را باید متخصصان انجام بدهند اما این اصطلاحات و واژگان را من ۵۰ تا ۶۰ سال پیش یادداشت کردم که فراموش نشود تا بعد زبان‌شناسان بر روی آن کار کنند.

🔹ضمیمۀ دیگر کتاب، کتابچه‌ای با عنوان «جندق و بیابانک» است. این کتابچه در عصر ناصرالدین شاه نوشته شده و به دستور اعتضادالسلطنه وزیر علوم، حاکم هر ولایتی مامور شده بود تا باسوادان هر محل را جمع‌آوری کند تا در مورد محل زندگی خود یک کتابچه توصیفی بنویسند که شامل اطلاعاتی دربارۀ تاریخ، جغرافیا، جمعیت، آمار کشاورزی منطقه باشد، این اثر نوشتۀ مفیدی است. اصل این یادداشت ده جلد کتاب قطور است که در کتابخانۀ کاخ گلستان نگهداری می‌شود و من بخش مربوط به جندق و بیابانک را از آن استخراج کرده‌ام. من این اطلاعات را بیست‌سال پیش منتشر کرده بودم که چون خیلی مفید بود، در ضمیمۀ این کتاب اضافه کردم. در پایان کتاب نیز عکس‌هایی مربوط به منطقه قرار گرفته است.
@cgie_org_ir

نسخهٔ شنیداری نود و هشتمین نشست از سخنرانی‌های ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی

🔹۰۰:۰۰ تا ۱۶:۲۷ دکتر محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان

🔹از ۱۷:۳۳ سخنرانی دکتر محمود فتوحی رودمعجنی
با موضوع طرح‌وارهٔ ایران در شعر خاقانی و شاعران آذربایجان

دوشنبه، یکم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@theapll

«سروستان» بیست و هشتم منتشر شد

سروستان بیست و هشتم، با یادی از فریدون مشیری منتشر شد. در این قسمت، در بخش سرو سایه‌فکن سهیلا عابدینی یادی می‌کند از فریدون مشیری و سپس در گنج‌آوا سخنان دکتر مسعود جعفری جزی را دربارۀ برخی از ویژگی‌های شعر مشیری خواهیم شنید. در «از زندگی من»، با صدای معصومه حسینی مورودی بخش‌هایی از سخنان مشیری را دربارۀ زندگی خودش می‌شنویم. دکتر محمدرضا رضوی در بخش «زبان‌کاوی» دربارۀ آموزش‌پذیری زبان می‌گوید و در بخش معاصر‌خوانی بخش‌های از داستان «قبر گبری» علی‌اشرف درویشیان را با صدای دکتر فتانه نادری می‌شنویم.
فصل سوم پادپخش «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» در ده برنامه و با نگاهی به شعر و زندگی شاعران معاصر ایران منتشر می‌شود. برنامۀ شنیداری «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» هر دو هفته یک‌بار منتشر می‌شود.
«سروستان» بیست و هشتم را در شنوتو و کست‌باکس بشنوید.
@theapll

J'écoute ce سروستان sur Castbox. Écoute ca! https://castbox.fm/va/5614967

لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به موافقتنامه تأسیس دانشگاه بین المللی مبارزه با فساد به‌ عنوان یک سازمان بین المللی با شماره ۱۵۰۸۲ در تاریخ  ۱۴۰۴/۰۲/۰۳ برای انجام تشریفات قانونی به مجلس شورای اسلامی ارسال شد

آیین بزرگداشت سعدی شیرازی

سعدی: آموزگار و جادوگر نحو
سخنران: دکتر محمود فتوحی رودمعجنی

شنبه ۶ اردیبهشت ساعت ۱۶
تبریز، بنیاد پژوهشی شهریار

@theapll

که ایران چو باغی‌ست خُرّم بهار/ شکفته همیشه گل کامکار،

اگر بفگنی خیره دیوارِ باغ / چه باغ و چه دشت و چه دریا، چه راغ

نگر تا تو دیوار او نفگنی / دل و پشت ایرانیان نشکنی!

کزان پس بود غارت و تاختن / خروش سواران و کین آختن!

من ایدون شنیدم که جای مِهی / همی مردم ناسزا را دهی!

که" هر کو سلیحش به دشمن دِهد / همی خویشتن را به کشتن دِهد!

که چون باز خواهد کش آید به کار / بداندیش با او کند کارزار!"
@dr_khatibi_abolfazl

آیین بزرگداشت سعدی شیرازی

سعدی: آموزگار و جادوگر نحو
سخنران: دکتر محمود فتوحی رودمعجنی

شنبه ۶ اردیبهشت ساعت ۱۶
تبریز، بنیاد پژوهشی شهریار

@theapll

پنجم اردیبهشت‌ماه، سالگرد درگذشت محمدعلی اسلامی ندوشن (۱۳۰۳-۱۴۰۱)
#شاهنامه
@theapll

‍ پنجم اردیبهشت‌ماه سالروز درگذشت محمّدعلی اسلامی ندوشن

کار جامعۀ امروز ما لااقل در تهران به جایی کشیده است که هرچه خارجی است چشم او را خیره می‌کند: زبان خارجی، دوست خارجی، شیوۀ زندگی خارجی، اشیاء و غذاهای خارجی ... برای فرار از دید و بازدید نوروز از شهر خویش بیرون می‌رود لیکن فریضه‌ای برای خود می‌داند که عید ژانویه را جشن بگیرد، احیاناً شمع بیفروزد و کاج بیاراید. و چون زبان وسیلۀ ارتباط با مظاهر تمدن فرنگی است می‌کوشد که در سن پنجاه و شصت‌سالگی به یاد گرفتن آن پردازد یا لااقل فرزند خویش را به آموختن آن وادارد تا چون خود او «دست و پاشکسته» بار نیاید.
از نام مغازه‌ها و بنگاه‌ها و دختربچه‌ها حرفی نزنیم که داستان دلخراشی دارد. این یک مثال کوچک از واقعیت تلخی حکایت می‌کند: دکان‌های تهران پر است از اجناس خارجی و عجیب این است که هر کس اندک استطاعتی داشته باشد ترجیح می‌دهد که محصول خارجی بخرد ولو نظیر آن در خود ایران درست شده باشد؛ به همین دلیل سرکه و خردل و مربایی را هم که در داخل مملکت تهیه می‌کنند باید روی شیشه‌اش را به انگلیسی بنویسند تا خریداری بیابد.
نمی‌دانم توجه فرموده‌اید یا نه که از چند سال پیش رادیوی تهران شیوۀ حرف زدن را از برنامۀ فارسی رادیوی لندن اقتباس کرده و به تازگی دامنۀ ابتکار خود را وسعت داده و از سخن گفتن فیلم‌های ایتالیایی که به فارسی برگردانده شده‌اند تقلید می‌کند. هر کسی را موهبت آن نیست که مرتب به رادیوی تهران گوش دهد ولی اگر گاهی بر حسب اتفاق او را چنین موهبتی دست داده شاید حتی یک بار شعر سعدی و حافظ را از زبان گویندگان و خوانندگان آن نشنیده است، بی آنکه غلط فاحشی در آن باشد. از کودک و جوان چه توقع می‌توان داشت و حال آنکه دستگاه تبلیغاتی کشوری تا بدین حد به زبان خود بی اعتناست یا از به کار بردن آن عجز دارد؟
در زبان‌های بزرگ دنیا دیگر روان و رسا نوشتن از بدیهیات است؛ هر روزنامه‌نویس هر پاورقی‌نویس، حتی یک خبرنگار ورزشی در آنچه می‌نویسد و چاپ می‌کند صغری و کبری و نتیجه‌ای در نظر دارد و به ندرت جملاتش از نظر دستور معیوب است. ریاضی‌دان یا طبیب بهانه نمی‌آورد که چون فن او ادبیات نیست پس باید او را در درست و رسا نوشتن معذور داشت. اما زبان ما، حتی در بعضی از کتاب‌های ادبی و دانشگاهی وضع جز این نیست.
تقصیر انحطاط و تنزّل زبان فارسی بر گردن کودکان بیگناه یا پدر و مادرهای بی‌خبر نیست، بلکه بر گردن نخبگان و دانشمندانی است که یا در انجام وظیفۀ خود کوتاه آمده‌اند و یا خاموش نشسته‌اند و ناظر فروریختن پایه‌های معنوی و اخلاقی قومی هستند که زبان یکی از آنهاست.
در کشوری که اساس تمدن و فرهنگ متزلزل نیست هیچ‌گاه آموختن زبان خارجی ایجاد خللی نمی‌کند بلکه بر غنای معارف ملّی می‌افزاید. فراوانند جوانان هجده نوزده‌سالۀ هلندی و سوئیسی که دو یا سه زبان خارجی یاد گرفته‌اند و هنوز ملت آنها احساس خطری نکرده است. اما اگر در جامعه‌ای همه چیز به صورت «صورتک» (کاریکاتور) درآمد و بنیان اصول لرزان گردید سرچشمۀ اصالت و ابتکار و نیروی معنوی اندک اندک کاستی می‌گیرد و طبعاً زبان نیز پایداری نمی‌تواند کرد.

«بیماری زبان»، محمّدعلی اسلامی ندوشن، یغما، سال ۱۲، شمارۀ ۴، تیر ۱۳۳۸، ص ۱۶۷-۱۶۹.

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

🎞 سابقه طولانی اعدام به اتهام گران‌فروشی در ایران

▫️شعار مبارزه با گرانفروشی در تاریخ معاصر ایران، قدمتی طولانی دارد. یکی از بزرگترین عملیات مبارزه با گرانفروشی به مرداد 1354 بازمی‌گردد. زمانی‌که اصل چهاردهم انقلاب سفید تحت عنوان «تعیین و تثبیت مداوم قیمت‌ها، توزیع صحیح کالاها بر اساس سود عادلانه، مبارزه پیگیر با استثمار مصرف‌کنندگان و پایان دادن به عادت ناپسند گران‌فروشی» توسط محمدرضاشاه ابلاغ شد.

▫️نقل قولی از شاه خطاب به اسدالله علم وزیر دربار وقت، روایت شده که مجازات اعدام برای کاسبان متخلف تدارک دیده شود. در گام بعد هم به دولت مهلت یک ماهه‌ای برای کاهش قیمت‌ها داده شد وگرنه امور به ارتش واگذر می‌شد.

▫️فریدون مهدوی نوه حاج امین الضرب، وزیر بازرگانی دولت امیرعباس هویدا، در ابتدای دهه پنجاه میلادی از دانشگاه هامبورگ در رشته اقتصاد فارغ‌التحصیل شد. او پس از بازگشت به ایران جذب جبهه ملی ایران شد.

📺 @ecoiran_webtv

«موسیقی ادبیات قلب است؛
از جایی شروع می شود که سخن پایان یابد»

به مناسبت روز جهانی حقوق مالکیت فکری، که امسال با شعار «ضرب‌آهنگ مالکیت فکری را احساس کنید» پاس داشته می‌شود، انجمن علمی حقوق مالکیت فکری دانشگاه تهران به منظور گرامیداشت این روز و تاکید بر اهمیت حفظ حقوق هنرمندان، انیمیشنی با محوریت احترام به کپی‌رایت را تقدیم می‌کند.

▫️انجمن علمی حقوق مالکیت فکری دانشگاه تهران
▫️فراتر از حقوق؛ خلاقیت بدون مرز

▪️@UTIPLA

World Intellectual property law Day 2025🎉