Assalomu alaykum azizlar.

Avvalgi savolimiz javobini 9 kishi yubordi va hamma to`g`ri topishgan.
Bundan biz juda hursandmiz. Shu shaklda davom etishni tavsiya qilaman.

https://t.me/DrAlgorithm/337

Savol 30910 - GOGEN

Shakdagi doiralar ichiga berilgan so`zlarni joylashtiring. So`zlarni yozishda harflarni vertikal, gorizontal yoki diagonal yurib joylashtirish mumkin. Alfavitdagi barcha (Z dan boshqa) harflarni doiralarga joylashtiring. Berilgan barcha so`zlarni shu jadval orqali yasash mumkin bo`lsin.

BENCH
CLAM
DUNE
ECHO
EQUITY
FLOG
FOR
JUNK
PLAY
SIXTY
VEND
WAIL

Javobingizni @DrAlgorithmBot orqali yuborishingiz mumkin.
Barcha uchun savol qiziqarli bo`lishi uchun javobni izoh (comment)larda yozmang.

Bu savolimiz javobini kelasi hafta payshanba kuni e'lon qilaman. Hammada o`ylab ko`rish uchun yetarli vaqt bo`lishi kerak deb o`yladim.

Javob yuborish qoidalari:
1. Javobni bitta xabar qilib yuboring.
2. Javobda savol raqamini ham ko`rsating.
3. Bitta savolga bir necha marta javob yuborman.
4. Bot orqali javob kelishini kuting, javob 40 soatdan keyin kelishi ham mumkin.

Katta rahmat!

https://t.me/DrAlgorithm/338

Assalomu alaykum,

Bu hafta chiqqan savol ko`pchilikka qiyinlik qildi shekilli.

Shu kungacha faqat 3 kishi yechim yubordi.
Yo savol qiyin, yoki qizziq emas.

Ikki marta so`ragan savolim, "Jumboqlarni qiyinlashtirimi", - edi. Ko`pchilik qiyinroq qilishni so`ragan edi. Hozir qiyinlashgan sari kirishish kamayganini his qildim.

Sizda ham shunday bo`ldimi?

GOGEN savolining javobi.

Yakshanba kuni berilgan savol javobi.

https://t.me/DrAlgorithm/339

Ikki son

Faqat 2 ta son ishlatib, ikkalasi ham 1 xonali son, eng katta son yasang. Matematik belgilarni ishlatish mumkin emas.

"Shuncha puling boʻlsa...", - degan son yasash kerak.

Savol raqami: 31027

https://t.me/DrAlgorithm/342

Ikki arqon

Sizda ikkita arqon bor. Har biri yoqsangiz 1 soatda yonib tugaydi. Ularni kesish mumkin emas. Ikkala arqonni yoqib, qanday qilib 45 daqiqa hosil qilish mumkin?

Oson boʻlgani uchun "ip uchi" bermadim 😉

Savol raqami: 31029

https://t.me/DrAlgorithm/343

GOGEN boshqotirmasi

Bu boshqotirmani eʼlon qilganimdan soʻng javoblar orasida yechimini topish algoritmini tuzish taklifini berishdi. (Juda uzun jumla boʻldi, oʻzimga ham yoqmadi)

Hullas, keling GOGEN boshqotirmasi yechimini topadigan algoritm (programma) tuzamiz.

1. Berilgan maʼlumotlarni qanday saqlaymiz?
2. Soʻzlarni qanday qilib jadvaldan izlaymiz? Optimal boʻlishi shart emas.
3. Topgan harfimizni qanday belgilaymiz?
4. Kiritish va chiqarishni qanday amalga oshiramiz.

Keling har bir boʻlimni 1-2 kunda oʻtib chiqaylik. Algoritmni tugatish uchun qancha vaqt yetarkin?

Sharti, internetdan tayyor yechim izlash yoʻq. Biladigan narsamiz ustiga quramiz. Birovning yechimi bizning fikrlashimizga halal beradi.

Ingliz tilida odamning 2 ta lugʻati boʻladi. 1-tushunadigan soʻzlari, 2-gapira oladigan soʻzlari. Va odatda 2-lugʻat kichikroq boʻladi.
Biz ham "gapira oladigan" bilimimizdan foydalanib yechsak.

Nima deysiz?

https://t.me/DrAlgorithm/345

Javob

Koʻpchilik javob berib boʻlishdi. Yana bot orqali yuborganlar ham bor. Javobni she yerga yozaman.

1. Ikkala qum soatni bir vaqtda ishga tushiramiz.
2. Vaqt oʻtgach faqat 11 daqiqalik qum soat tugaydi va darxol uni teskari aylantiramiz.
3. Vaqt oʻtib 13 daqiqalik qum soat tugaydi. Bu vaqtda 11 daqiqalikda 2 daqiqa yigʻilgan boʻladi. Shu 11 daqiqalikni yana aylantiramiz.
4. Vaqt oʻtib 11 daqiqalik tugaydi va 15 daqiqa oʻtgan boʻladi.

13 + 2 = 15

https://t.me/DrAlgorithm/346

Soʻnggi manzil

Biror narsamizni yoʻqotsak, doim eng oxirgi qidirgan joyimizdan topamiz. Buni faqat bitta mantiqiy, amaliy va inkor etib boʻlmaydigan taʼrifi bor. Bu nima?

Rostdan ham doim oxirgi qidirgan joyimizda turgan boʻladi, nega boshida shu yerdan boshlamaymiz...

Savol raqami: 31101

https://t.me/DrAlgorithm/347

Javoblarni nazorat qilish

Savollarimizga javobni juda tez topib qo`yayotganimiz va izohda yozayotganimiz, boshqalarni bosh qotirishga qiziqishini o`ldirib qo`ymoqda shekilli.
Balki javob topgan odam "man javobini topdim" deb yozsa yaxshiroqdur?

Nima deysiz?

Savol kanalga chiqishi bilan 5-10 daqiqa ichida javobini yozib qo`yilmoqda. Odamlar ishga yetib borishga ulgurmagan bo`lishi mumkin. Ularga ham imkoniyat bersak, yaxshimisan?

Mantiqiy savollarimiz ko`p, lekin har 10 daqiqada chiqarish bizdan juda ko`p vaqt talab qiladi. Shu sababli har 1-2 kunda bittadan chiqarib kelmoqdamiz.

@DrAlgorithmBot ni ham hozirga to`xtatib turibman. Chunki javoblar yana izohlarga o`tib ketdi va savollar juda sodda.

Yechimga borishga fikringizni bildirishingiz so`rab qolardim.

Rahmat !

https://t.me/DrAlgorithm/348

Kalit

Doʻstingiz sizga xabar yuborgan. Uni ochish uchun kalit soʻz yuborishini kutib turibsiz. Undan 2 ta SMS keldi. Shu xabarlar yordamida kalit soʻz (parol)ni aniqlay olasizmi?

4826
TAUH

95713
MAKMS

Boshida qiyin koʻrinadi, topganizdan keyin adasha olmay qolasiz.

Savol raqami: 31103

https://t.me/DrAlgorithm/349

Shoshqaloq soat

Sizda buzilgan soatingiz bor. Afsuski u har soatda 12 daqiqa oldinga oʻtib ketadi.
Hozir soat 22:00 ni koʻrsatmoqda. Siz aniq bilasizki qoq tunda uni toʻgʻrilagan edingiz.
Agar soat 4 soat avval toʻxtagan boʻlsa, hozir soat nechchi?

Shoshqaloq soat degani, aslida hali 1 soat oʻtmagan boʻlsa ham 1 soat deydi.

Savol raqami: 31104

https://t.me/DrAlgorithm/350

Bugun hafta ichida berilgan savollarning javoblarini etish vaqti keldi deb o`ylayman.

Izoh yozganda javobni topib, izohga "Javob topdim" deb yozganlar uchun katta rahmat! Boshqalarda oldindan bilib qolish oldini ancha olindi deb bilaman.

Demak javoblar ->

https://t.me/DrAlgorithm/352

Javob: Ikki son

Tarihi 1906 yilga taqaladigan va Charles-Ange Laisant tomonidan 9^9 hisoblab berilgan deyiladi. Endi o`ziz o`ylab ko`ring, kompyuter va kalkulator bo`lmagan vaqtda qo`lda sihoblashni.

O`ziz qo`lda 9^9 ni necha daqiqada (kunda) hisoblab chiqa olasiz?

Aslida bu savolning men bilgan javobi ham 9 darajasi 9 edi.

Chunki 9^9 (qog`ozda ^ belgisi ishlatilmaydi) = 387,420,489

Shuning uchun ham "Shuncha puling bo`lsa, kitob olardim" desa, katta kutubxona yasasa bo`ladi.

Lekin izohlarda kelgan javob manga ko`proq yoqdi. Mirzosharif Habibovga rahmat! Sababi u atama yanada kattaroq son ekan.

1947 yilda Goodstein tomonidan kiritilgan atama (tetration) bu savol javobini o`zgartirib yuborgan. Sababi endi 9 darajasi 9 darajasi 9 darajasi 9.... darajasi 9 ni 9^^9 qilib yozish mumkin bo`lgan (Kichik 9 chap tomonda).

Rasmda qanday yozilishini berishga harakat qildim. Shunga natija: Juda katta son. 400 mln xonadan ham ko`p raqami bor. Shunga aniq yoza olmadim.

https://t.me/DrAlgorithm/353

Javob: Ikki arqon

Bu savolning javobini ko`pchilik tez topdi. Barakalla!

Ammo ba'zilar arqonni kesishni ham o`ylab ko`rishdi. Arqon bir me'yorda yonmasligini, faqat ixtiyoriz bir uchidan yoqilganida 1 soat yonishini hisobga olishmadi.

Javoni esa ko`pchilik topganidek: Birinchi arqonning ikki uchuni va ikkinchi arqonning bir uchini yoqiladi.
Birinchi arqon yonib tugaganida 30 daqiqa o`tgan bo`ladi. 2 arqonda yana 30 daqiqa qolgan bo`ladi.
Shu vaqt 2-arzonning yana bir uchu yoqiladi va yonishi kutiladi.
15 daqiqada yonib tugaydi.

Shu bilan 30 + 15 = 45 ni hosil qilsa bo`ladi.

https://t.me/DrAlgorithm/354

Javob: Oilada muammo

Bu savol ko`proq matematikaga bog`lanib qolganlar uchun berilgan edi. Javobini juda tez topilgan bo`lsa ham, hayotiy masalaga o`xshash bo`lgani uchun muhokamalar davom etib turdi.

Javobi esa rostan ham oila Monopoliya o`yini o`ynayotgan edi. U yerda burchakda qamoqxona bor. O`yin kataklarida turli bizneslar: uy, temir yo`l va mehmonxonalar bor. O`yin qoidasi bo`yicha begona odam sotib olgan katakka tushib qolgansiz, pul to`lashingiz kerak. Va agar pulingiz yetmasa, o`zingizning mulkingizni sotishingiz kerak bo`ladi.

Hullas, chegaramizdan chiqib fikrlashni ham mash qilib turaylik!

https://t.me/DrAlgorithm/355

Buzilgan uzatma

G’alati elektron xabar keldi. Bu kursimiz uchun odatiy xolat - siz uni shunchaki ochib ko`rish va yaxshilikni umid qilish xato ekanini bilasiz.
Buning o’rniga siz uni karantinga qo’yasiz va tashqi dunyoga kirish imkoni bo’lmasligi uchun ehtiyotkorlik bilan sozlangan toza virtual mashinani ishga tushirasiz.
Siz elektron pochtani ochganda quyidagi qiziqarli ekranni ko`rdingiz.
Kimdir sizga xabar yuborishga urinayotganga o’xshaydi. Lekin har bir satr buzilib kelganga o`xshaydi. Uni dekodlay olasizmi?

P.S. Terminalda xabar xatolari ingliz tilida bo`lgani uchun tarjima qilinmadi. Javob inglizcha bo`lishi ham mumkin.

Savol raqami: 31106

https://t.me/DrAlgorithm/356

Qalbaki chiplar

Tizimingiz holatini yangilash uchun foydalanmoqchi bo’lgan bir nechta chip yetib keldi. Lekin siz ularni elektrostatik himoyalangan sumkasidan chiqarib olganingizdan so’ng, ko’zingiz unchalik ham to’g’ri kelmaydigan narsani ko’rdi.
Siz ish stolingiz ustiga bir nechta chiplarni sochdingiz va ko’z tashladingiz. Aha - bu yerda nimadir noto’g’ri! Ushbu chiplardan biri qolganlari bilan solishtirganda biroz o’zgartirilgan chiqdi.

Qaysi chip yoki chiplar qalbaki ekanligini aniqlay olasizmi?

O`sha gap. Javobni topgan bo`lsangiz, "Javobni topdim", - deb yozib qo`ying. Javoblar e'lon qilinganida tekshirib olasiz va "Ko`rdilami, man topgan edim", - deb xabar berib qo`yasiz.

Savol raqami: 31107

https://t.me/DrAlgorithm/357