[ـ از «مجرم»،
نوشته‌ی ژرژ باتای، ج 5 مجموعه آثار، ص 259 و 260.]

عالمِ وجودْ وجود دارد، و در نیمه‌شبِ خویش، انسان، با کشفِ پاره‌ها[ی عالم]، خودش را کشف می‌کند. امّا اینْ کشفی همیشه ناقص [ناتمام: inachevée] خواهد بود. وقتی انسانی می‌میرد، بازماندگانش را محکوم به ویران‌کردنِ آنچه که باورش داشته، به خوارداشتنِ آنچه که بزرگ می‌داشته ترک می‌کند. من آموختم که عالم وجود چنین است، و یقیناً، آنهایی که بعداً خواهند آمد اشتباهِ مرا خواهند فهمید. علمِ انسان باید روی کامل‌شدگی[اتمام: achèvement]‌اش بنا شود؛ و با ناقص بودنش، علم نه ، بلکه صرفاً محصولِ ناگزیر و سرگیجه‌آورِ خواستِ علم است.

عظمت هگل این است که علم را به کامل‌شدگی‌اش منوط می‌کند (انگارکه علم تا وقتی که توسعه می‌یابد بتواند در خور نامشْ دانش داشته باشد!)، امّا از ساختاری که او می‌خواست باقی بگذارد تنها یک طرح باقی می‌ماند از بخشی که قبل از دورانِ وی ساخته شده بود (طرحی که پیش از او دایر نشده بود و تاکنون نیز دایر نشده است). ضرورتاً، این طرح یا همان پدیدارشناسی ذهن، علیرغم همه‌چیز تنها یک آغاز است، یک شکست قطعی‌ست. تنها امکانِ تکمیلِ دانشْ وقتی محقق می‌شود که من از وجودِ انسان به عنوانِ آغازی سخن بگویم که هرگز تکمیل نخواهد شد. وقتی این وجودْ به امکان نهایی خود می‌رسد، شاید رضایت را بیابد، دست‌کم رضایت از نیازهای زنده‌ی درون‌مان را. و شاید این نیازها را بنا به داوریِ حقیقتی که در حالت نیمه‌ـ‌خواب‌اش به او تعلق دارد دروغین تعبیر کند. اما، بنا بر قاعده‌اش، این حقیقت تنها می‌تواند مشروط بر این باشد که وقتی من می‌میرم، با من هر آنچه که در انسان ناقص است بمیرد. [اگر] رنج من محو گردد، نقصِ چیزها دیگر خودبسندگی‌مان را ویران نکند، زندگی از انسان دور خواهد شد؛ همراه با زندگی، حقیقت بعید و ناگزیرش، یعنی ناکامل‌بودن، مرگ و میل سیری‌ناپذیری که برای هستی زخمی همیشه باز اند، و بی آنها، اینرسی ـ که مرگ در مرگ جذب می‌شود و دیگر هیچ چیزی تغییر نمی‌کند ـ انسان را در خودش حبس می‌کرد.

به نظر می‌رسد، در غایتِ تأمل، داده‌های علمی تاآنجایی اعتبار دارند که تصویری قطعی از عالمِ وجود را ناممکن می‌سازند. تخریبِ مفاهیمِ ثابتی که علم موجب‌شان شده و همچنان می‌شود، عظمتِ آن و به بیان دقیق‌تر از عظمتش، حقیقتش را بنا می‌کنند. حرکت علم، تصویری عاری از وجود را از تاریکنایی لبریز از مظاهر موهوم آزاد می‌سازد. موجودی که در تقلای دانش است، به هنگام رویارو شدنش با امکانِ شناختنِ آنچه از او می‌گریزد، در نهایت، در جهلِ دانشِ خویش همچون نتیجه‌ی غیرمنتظره‌ی یک آزمایش باقی خواهد ماند...
#باتای،
@demonkratia