.... دیلک....
🍃🌸🍃
🍃
قادرالله بودور سندن دیله ییم.
نانجیب آدامی سلطان ائیلمه.
ائلین ناموسونا أیری باخانی
.درده سالسان داهی درمان ائیلمه
قوردلار غافیل اولسا تولکو اولار خان
هر آت اوینادانا سن وئرمه میدان.
قویما کی ناکسلر اولا پهلوان
قورخاغی رستم دستان ائیلمه .
داغیت آلچاقلارین بندین بره سین.
زهره دؤندر اونون بالین کره سین
بیر اؤولاد کی هر گون دؤیه دده سین.
اوزونو گولدورمه خندان ائیلمه
گؤزللر ایتیرمز دوزو چؤره یی.
درگاهیندا زایا گئتمز امه یی .
آل آچیب ایسته دیم بیرتک دیله یی
سن کاتیب اوغلونو پئشمان ائیلمه .
🍃
🍃🌸🍃
#کاتب_اوغلو
#کؤنولدن_دیله
@dedekatib_katiboglu
🍃🌸🍃
🍃
قادرالله بودور سندن دیله ییم.
نانجیب آدامی سلطان ائیلمه.
ائلین ناموسونا أیری باخانی
.درده سالسان داهی درمان ائیلمه
قوردلار غافیل اولسا تولکو اولار خان
هر آت اوینادانا سن وئرمه میدان.
قویما کی ناکسلر اولا پهلوان
قورخاغی رستم دستان ائیلمه .
داغیت آلچاقلارین بندین بره سین.
زهره دؤندر اونون بالین کره سین
بیر اؤولاد کی هر گون دؤیه دده سین.
اوزونو گولدورمه خندان ائیلمه
گؤزللر ایتیرمز دوزو چؤره یی.
درگاهیندا زایا گئتمز امه یی .
آل آچیب ایسته دیم بیرتک دیله یی
سن کاتیب اوغلونو پئشمان ائیلمه .
🍃
🍃🌸🍃
#کاتب_اوغلو
#کؤنولدن_دیله
@dedekatib_katiboglu
Forwarded from dedekatib_katiboglu (Masuomeh_yekani)
یک کاریکاتور جالب و مفهومی.
معلم: نظر شما درباره کمبود غذا در بقیه نقاط جهان چیست؟
آفریقایی: غذا یعنی چی؟
اروپایی: کمبود یعنی چی؟
آمریکایی: بقیه نقاط جهان یعنی چی؟
عربستانی: نظر یعنی چی!؟
@dedekatib_katiboglu
معلم: نظر شما درباره کمبود غذا در بقیه نقاط جهان چیست؟
آفریقایی: غذا یعنی چی؟
اروپایی: کمبود یعنی چی؟
آمریکایی: بقیه نقاط جهان یعنی چی؟
عربستانی: نظر یعنی چی!؟
@dedekatib_katiboglu
جوما آخشامی بایرام آیی نین ۱۹ نجی گونو ، اورمودا استاد شهریار فرهنگسراسیندا بؤيوك شاعر دده كاتيب و كاتيب اوغلو حاقيندا آغيرلاما تؤرنى كئچیریلدی.
بو تؤرنه اورمو ، تبریز ، جلفا ، سلماس ... دان شعر و آشيق صنعتكارلارى و هوسكارلارى قاتيلميشلار اؤزلليكله قولونجو كندينين اهاليسى گئنیشلی حضورلاریلا ددهنین و اوغلونون خاطرین عزیز ساخلامیشلار.
شاعرلر ، آشیقلار و دانیشانلار دده کاتیب، آنا وطن آذربایجان و آنا دیل تورک دیلیندن دانیشدیلار و ماهنی سؤيلهدیلر.
ها بئله شهر شورا نماینده لریندن خانم گلشن نوروزی ، توماج وحید افشار و احد یوسفی اشتراک ائتمیشلر.
آشیق دهقان ، آشیق ذکریا ، شاعر اؤلكر
، مهندس حمید شافعی ، بهرام اسدی ، صنم رنگانلی ، یورقون ترکمانی ، زیداله غلامى ، آشيق محمود ، ارشد ابراهيمى ، آشیق میلاد عبدلی ، غفورنیا ، محمدولی یاریار ، عبدالهی ، غلامی قوشچو ، نورالدین حسینی ، سیروس نیکخو ، آشیق یحیی امانی ، حاج علیلو ، علیزاده ... اؤز سؤزلرى و هنرلرى ايله چیخیش ائتمیشلر.
البته بو گؤزل محفيلين بانيسى شاعر فؤاد طيار رحمتليك دده كاتيب ین خلف اوغلو و آپاریجیسی نصرت بی اولموشدور.
@dedekatib_katiboglu
بو تؤرنه اورمو ، تبریز ، جلفا ، سلماس ... دان شعر و آشيق صنعتكارلارى و هوسكارلارى قاتيلميشلار اؤزلليكله قولونجو كندينين اهاليسى گئنیشلی حضورلاریلا ددهنین و اوغلونون خاطرین عزیز ساخلامیشلار.
شاعرلر ، آشیقلار و دانیشانلار دده کاتیب، آنا وطن آذربایجان و آنا دیل تورک دیلیندن دانیشدیلار و ماهنی سؤيلهدیلر.
ها بئله شهر شورا نماینده لریندن خانم گلشن نوروزی ، توماج وحید افشار و احد یوسفی اشتراک ائتمیشلر.
آشیق دهقان ، آشیق ذکریا ، شاعر اؤلكر
، مهندس حمید شافعی ، بهرام اسدی ، صنم رنگانلی ، یورقون ترکمانی ، زیداله غلامى ، آشيق محمود ، ارشد ابراهيمى ، آشیق میلاد عبدلی ، غفورنیا ، محمدولی یاریار ، عبدالهی ، غلامی قوشچو ، نورالدین حسینی ، سیروس نیکخو ، آشیق یحیی امانی ، حاج علیلو ، علیزاده ... اؤز سؤزلرى و هنرلرى ايله چیخیش ائتمیشلر.
البته بو گؤزل محفيلين بانيسى شاعر فؤاد طيار رحمتليك دده كاتيب ین خلف اوغلو و آپاریجیسی نصرت بی اولموشدور.
@dedekatib_katiboglu
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، اورمو شهرینین شورالاریندان ، آقای احد یوسفی جنابلاری
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#احد_یوسفی
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، اورمو شهرینین شورالاریندان ، آقای احد یوسفی جنابلاری
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#احد_یوسفی
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
سلام دوستلار
گونلرییز گؤزل 🌺🍃
شنلیک لر له دولو 🌺🍃
سئوگیلی ، سئوینج لی ، دادلی اولسون 🌺🍃
@dedekatib_katiboglu
گونلرییز گؤزل 🌺🍃
شنلیک لر له دولو 🌺🍃
سئوگیلی ، سئوینج لی ، دادلی اولسون 🌺🍃
@dedekatib_katiboglu
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، گول بالامیز سلوا خانیم اسدزاده
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#سلوا_اسدزاده
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، گول بالامیز سلوا خانیم اسدزاده
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#سلوا_اسدزاده
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
dedekatib_katiboglu
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، گول بالامیز سلوا خانیم اسدزاده #دده_کاتیب #کاتیب_اوغلو #فواد_طیار #سلوا_اسدزاده #فرهنگسرای_شهریار_اورمیه @dedekatib_katiboglu
کؤنول نفسین اؤلدورمه میش ریاضت ده یالان دیر
حرام مالدان احسان اولماز سخاوت ده یالان دیر
بیر اینسانین اؤزنفسینده گر لیاقت اولماسا
دده-بابا سولـطان اولسا نیجابت ده یالان دیر
🌺
کیچیک لره تعلیم ائیله بؤیوک لره احترام
یوخسوللارین حالین یوخلا دوشگونلره وئر سلام
یارادانا قوللوق ائله ، خلقه خدمت والسلام
اگر قصدین شوهرت اولسا او خیدمت ده یالان دیر
🌺
بیر آی اوروج ،بئش واخت ناماز، الده تسبیح سجاده
گئجه-گـوندوز ذیکر ائده سن حاجا گئدسن پیاده
شیطانا یوز داش آتاسان قوربان کسه سن میناده
کؤنلونده بیر رحم اولماسا عبادت ده یالان دیر
🌺
#دده_کاتیب دورما چالیش نه قدر وار ایختیار
ایشله، قـــازان بـویون اگمه،ایش دیر سنه ایفتیخار
گرچی رزق موقدردیر آما حرف آشکار
چالیشماسان روزی یئتمز او قسمت ده یالان دیر
🌺
#دده_کاتب
@dedekatib_katiboglu
حرام مالدان احسان اولماز سخاوت ده یالان دیر
بیر اینسانین اؤزنفسینده گر لیاقت اولماسا
دده-بابا سولـطان اولسا نیجابت ده یالان دیر
🌺
کیچیک لره تعلیم ائیله بؤیوک لره احترام
یوخسوللارین حالین یوخلا دوشگونلره وئر سلام
یارادانا قوللوق ائله ، خلقه خدمت والسلام
اگر قصدین شوهرت اولسا او خیدمت ده یالان دیر
🌺
بیر آی اوروج ،بئش واخت ناماز، الده تسبیح سجاده
گئجه-گـوندوز ذیکر ائده سن حاجا گئدسن پیاده
شیطانا یوز داش آتاسان قوربان کسه سن میناده
کؤنلونده بیر رحم اولماسا عبادت ده یالان دیر
🌺
#دده_کاتیب دورما چالیش نه قدر وار ایختیار
ایشله، قـــازان بـویون اگمه،ایش دیر سنه ایفتیخار
گرچی رزق موقدردیر آما حرف آشکار
چالیشماسان روزی یئتمز او قسمت ده یالان دیر
🌺
#دده_کاتب
@dedekatib_katiboglu
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، خانیم دوکتور گلشن نوروزی اورمو شهرینین شورالاریندان
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#گلشن_نوروزی
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، خانیم دوکتور گلشن نوروزی اورمو شهرینین شورالاریندان
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#گلشن_نوروزی
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، گؤزل بیر شعر اوستاد بهرام اسدی جنابلاریندان
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#بهرام_اسدی
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، گؤزل بیر شعر اوستاد بهرام اسدی جنابلاریندان
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#بهرام_اسدی
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، گؤزل بیر شعر اوستاد اسماعیل مددی (اولکر) جنابلاریندان
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#اسماعیل_اولکر
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، گؤزل بیر شعر اوستاد اسماعیل مددی (اولکر) جنابلاریندان
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#اسماعیل_اولکر
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
سلاملار
گون آیدین
اوره ک لرینیز کدردن ایراق
حیاتینیز سئوینجله دولو
برکتلی ، گؤزل و شاد بیر
گونویوز اولسون
@dedekatib_katiboglu
گون آیدین
اوره ک لرینیز کدردن ایراق
حیاتینیز سئوینجله دولو
برکتلی ، گؤزل و شاد بیر
گونویوز اولسون
@dedekatib_katiboglu
بیزیم دگیل...
🍃🌼🍃
🍃
قادر آللاه بو نه شوردور زاماندا
باخچا بیزیمکی دیر گول بیزیم دگیل
سن بؤلن بؤلگولر قبول اولمادی
پتک بیزیمکی دیر بال بیزیم دگیل
باهار چاغی گؤی گئیینیر صحرالار
ذوقا گلیب دالغا وورار دریالار
یاغمور یاغار یاشیل لانار دریالار
یایلا بیزیمکی دیر ائل بیزیم دگیل
قوردا یول وئردیلر خائین چوبانلار
خارا یولداش اولدو ناشی باغبانلار
اود آلیب معدن لر آلیشدی کانلار
معدن بیزیمکی دیر لعل بیزیم دگیل
نه طوفان دیر نه غوغادیر نه دومان
آتش آلیب خرمنیمیز یان ها یان
دده کاتیب دیلین ساخلا ، دور ، دایان
اوره ک بیزیمکی دیر دیل بیزیم دگیل...
🍃
🍃🌼🍃
#دده_کاتب
@dedekatib_katiboglu
🍃🌼🍃
🍃
قادر آللاه بو نه شوردور زاماندا
باخچا بیزیمکی دیر گول بیزیم دگیل
سن بؤلن بؤلگولر قبول اولمادی
پتک بیزیمکی دیر بال بیزیم دگیل
باهار چاغی گؤی گئیینیر صحرالار
ذوقا گلیب دالغا وورار دریالار
یاغمور یاغار یاشیل لانار دریالار
یایلا بیزیمکی دیر ائل بیزیم دگیل
قوردا یول وئردیلر خائین چوبانلار
خارا یولداش اولدو ناشی باغبانلار
اود آلیب معدن لر آلیشدی کانلار
معدن بیزیمکی دیر لعل بیزیم دگیل
نه طوفان دیر نه غوغادیر نه دومان
آتش آلیب خرمنیمیز یان ها یان
دده کاتیب دیلین ساخلا ، دور ، دایان
اوره ک بیزیمکی دیر دیل بیزیم دگیل...
🍃
🍃🌼🍃
#دده_کاتب
@dedekatib_katiboglu
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، اورمو شهری سوگونو۱۴۰۰/۱۲/۱۹
سؤزلر : #دده_کاتیب
اوخویور : #آشیق_جبرائیل
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#آشیق_جبرائیل
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، اورمو شهری سوگونو۱۴۰۰/۱۲/۱۹
سؤزلر : #دده_کاتیب
اوخویور : #آشیق_جبرائیل
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#آشیق_جبرائیل
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، اورمو شهری سوگونو۱۴۰۰/۱۲/۱۹
سؤزلر : #کاتیب_اوغلو
اوخویور : #آشیق_محبوب
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#آشیق_محبوب
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، اورمو شهری سوگونو۱۴۰۰/۱۲/۱۹
سؤزلر : #کاتیب_اوغلو
اوخویور : #آشیق_محبوب
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#آشیق_محبوب
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
بؤیوک عاریف و شاعیر رحمتلیک دده کاتیب
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، اورمو شهری سوگونو۱۴۰۰/۱۲/۱۹
سؤزلر : #فواد_طیار
دیکلمه : #آیسل_طیار
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#آیسل_طیار
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
و رحمتلیک اوستاد کاتیب اوغلونون آغیرلاما تؤرنی ، اورمو شهری سوگونو۱۴۰۰/۱۲/۱۹
سؤزلر : #فواد_طیار
دیکلمه : #آیسل_طیار
#دده_کاتیب
#کاتیب_اوغلو
#فواد_طیار
#آیسل_طیار
#فرهنگسرای_شهریار_اورمیه
@dedekatib_katiboglu
🔸سال ۱۴۰۱ : بارس ایلی ( سال پلنگ) می باشد.
تقویم بسیار قدیمی حیوانات که در ایران بطور رسمی کاربردی حداقل ششصد ساله دارد پایه¬ای ترکی دارد. قدیمی ترین اثر دال بر استفاده از این سیستم تقویمی در سنگنوشته های ترکی « اورخون» نوشته شده به زبان ترکی قدیم در 1300 سال قبل ، موجود است. پس از اسلام در آثار ابوریحان بیرونی نیز به این سیستم تقویم اشاراتی شده ولی شرح آن به طور کامل در کتاب مشهور دیوان لغات الترک محمود کاشغری به شرح زیر آمده است: يكي از خاقانهاي ترك ميخواهد كه تاريخ وقوع جنگي را بداند، ولی ممكن نميشود. از اينروي با ملتش مشورت ميكند و در قورولتای اعلام ميدارد كه همانطور كه ما درباره تاريخ وقوع اين جنگ دچار سردرگمي شديم آيندگان نيز سردرگم خواهند شد. بنابراين ما اكنون به تعداد دوازده (ماه و) برج آسمان دوازده سال را نامگذاري ميكنيم، تا سالهایمان را از گذر اين تقویم بفهميم. اين در ميانمان يادگاري باشد. ملّت هم پيشنهاد خاقان را تأييد ميكند.
خاقان به اين مناسبت به شكار ميرود و فرمان ميدهد كه حيوانات را به سوي رود «ايلا» برانند. مردم حيوانات را به تنگنا انداخته به سوي رودخانه ميرانند. بعضي از اين حیوانات را شكار ميكنند و تعدادي از آنها خود را به آب ميزنند. دوازده حيوان از آن ميان از آب ميگذرند. نام هر يك از اين حيوانات به سالي داده ميشود. نخستين اين حيوانات سيچان (موش) بوده ... نام نخستين سال «سيچغان ييلي» (سال موش) گذاشته ميشود. بعد نام حيواناتي كه يكي بعد از ديگري از آب گذشته بودند به ترتيب به سالها داده ميشود: «اود ييلي» (سال گاو) و ...
تركمنها نیز روايت پندآميزي در مورد پيدايش سالشمار حيواني دارند. روزي تمامي حيوانات به پيشواز سال جديد ميروند. شتر كه به قد و بالاي خودمغرور شده بود گفت: «حتماً پيش از همه سال جديد را خواهم ديد.» امّا موش كوچك با زرنگي تمام روي سر شتر جهيده و پيش از همه، سال جديد را مي بيند. شتر كه مات و مبهوت مانده بود، از تمامي دوازده حيوان دوره كه موفق به مشاهده سال جديد شده بودند عقب ميماند و بدين ترتيب غرور شتر باعث مي شود كه جايي در دوره سالها نداشته باشد .اين روايت به مدد مايه اخلاقي و پندآميز آن كه نهي از غرور است، در ميان تركمنها نسل اندر نسل نقل شده و بصورت ضربآلمثل درآمده است: «دويه بوينونا بويسانيپ ييلدان كور قاليپدير!» يعني (شتر به علّت مباهات به گردنش از مشاهده سال جديد محروم ماندهاست).
عموما اعتقاد بر این است که سالها با ویژگی هر یک از حیوانات همراه می باشد.
نام سالهای دوازدهگانه حیوانی ترکی که در ایران به کار میرفته با تلفظ قدیمی، به ترتیب عبارت بوده است از:
سیچقان ایل (سال موش)
اود ایل (سال گاو)
بارس ایل (سال پلنگ)
توشقان ایل (خرگوش)
لوی ایل (سال نهنگ)
ایلان ایل (سال مار)
یوند ایل (سال اسب)
قوی ایل (سال گوسفند)
بیچین ایل (سال میمون)
تخاقوی ایل (سال مرغ )
ایت ایل (سال سگ)
تنغوز ایل (سال خوک)
این سیستم تقویمی از دوران صفویه رسما در تقویم ایران بکار رفت. در سال 1304 شمسی با آغاز سلطنت پهلوی و در راستای مقابله با نشانه های ترکی در ایران، از تقویم رسمی خارج گردید. با اینحال هنوز هم بصورت غیررسمی براساس سنتی دیرین هر سال تقویم حیوانی در تقویمهای نجومی اعلام می گردد و اهالی ایران برای تفال از این نامگذاری استفاده می کنند. بارس نام ترکی پلنگ می باشد که در سده های میانی نام یکی از سلاطین ترک بای بارس بوده....
دکتر توحید ملک زاده
۲۰اسفند ۱۴۰۰
@dedekatib_katiboglu
تقویم بسیار قدیمی حیوانات که در ایران بطور رسمی کاربردی حداقل ششصد ساله دارد پایه¬ای ترکی دارد. قدیمی ترین اثر دال بر استفاده از این سیستم تقویمی در سنگنوشته های ترکی « اورخون» نوشته شده به زبان ترکی قدیم در 1300 سال قبل ، موجود است. پس از اسلام در آثار ابوریحان بیرونی نیز به این سیستم تقویم اشاراتی شده ولی شرح آن به طور کامل در کتاب مشهور دیوان لغات الترک محمود کاشغری به شرح زیر آمده است: يكي از خاقانهاي ترك ميخواهد كه تاريخ وقوع جنگي را بداند، ولی ممكن نميشود. از اينروي با ملتش مشورت ميكند و در قورولتای اعلام ميدارد كه همانطور كه ما درباره تاريخ وقوع اين جنگ دچار سردرگمي شديم آيندگان نيز سردرگم خواهند شد. بنابراين ما اكنون به تعداد دوازده (ماه و) برج آسمان دوازده سال را نامگذاري ميكنيم، تا سالهایمان را از گذر اين تقویم بفهميم. اين در ميانمان يادگاري باشد. ملّت هم پيشنهاد خاقان را تأييد ميكند.
خاقان به اين مناسبت به شكار ميرود و فرمان ميدهد كه حيوانات را به سوي رود «ايلا» برانند. مردم حيوانات را به تنگنا انداخته به سوي رودخانه ميرانند. بعضي از اين حیوانات را شكار ميكنند و تعدادي از آنها خود را به آب ميزنند. دوازده حيوان از آن ميان از آب ميگذرند. نام هر يك از اين حيوانات به سالي داده ميشود. نخستين اين حيوانات سيچان (موش) بوده ... نام نخستين سال «سيچغان ييلي» (سال موش) گذاشته ميشود. بعد نام حيواناتي كه يكي بعد از ديگري از آب گذشته بودند به ترتيب به سالها داده ميشود: «اود ييلي» (سال گاو) و ...
تركمنها نیز روايت پندآميزي در مورد پيدايش سالشمار حيواني دارند. روزي تمامي حيوانات به پيشواز سال جديد ميروند. شتر كه به قد و بالاي خودمغرور شده بود گفت: «حتماً پيش از همه سال جديد را خواهم ديد.» امّا موش كوچك با زرنگي تمام روي سر شتر جهيده و پيش از همه، سال جديد را مي بيند. شتر كه مات و مبهوت مانده بود، از تمامي دوازده حيوان دوره كه موفق به مشاهده سال جديد شده بودند عقب ميماند و بدين ترتيب غرور شتر باعث مي شود كه جايي در دوره سالها نداشته باشد .اين روايت به مدد مايه اخلاقي و پندآميز آن كه نهي از غرور است، در ميان تركمنها نسل اندر نسل نقل شده و بصورت ضربآلمثل درآمده است: «دويه بوينونا بويسانيپ ييلدان كور قاليپدير!» يعني (شتر به علّت مباهات به گردنش از مشاهده سال جديد محروم ماندهاست).
عموما اعتقاد بر این است که سالها با ویژگی هر یک از حیوانات همراه می باشد.
نام سالهای دوازدهگانه حیوانی ترکی که در ایران به کار میرفته با تلفظ قدیمی، به ترتیب عبارت بوده است از:
سیچقان ایل (سال موش)
اود ایل (سال گاو)
بارس ایل (سال پلنگ)
توشقان ایل (خرگوش)
لوی ایل (سال نهنگ)
ایلان ایل (سال مار)
یوند ایل (سال اسب)
قوی ایل (سال گوسفند)
بیچین ایل (سال میمون)
تخاقوی ایل (سال مرغ )
ایت ایل (سال سگ)
تنغوز ایل (سال خوک)
این سیستم تقویمی از دوران صفویه رسما در تقویم ایران بکار رفت. در سال 1304 شمسی با آغاز سلطنت پهلوی و در راستای مقابله با نشانه های ترکی در ایران، از تقویم رسمی خارج گردید. با اینحال هنوز هم بصورت غیررسمی براساس سنتی دیرین هر سال تقویم حیوانی در تقویمهای نجومی اعلام می گردد و اهالی ایران برای تفال از این نامگذاری استفاده می کنند. بارس نام ترکی پلنگ می باشد که در سده های میانی نام یکی از سلاطین ترک بای بارس بوده....
دکتر توحید ملک زاده
۲۰اسفند ۱۴۰۰
@dedekatib_katiboglu
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
گون آیدین آزربایجانیم
انشالله بو گون سیزه خئیرلی و برکت لی اولسون
گولوشلی و انرژلی ایشلریمیزی باشلییاق
@dedekatib_katiboglu
انشالله بو گون سیزه خئیرلی و برکت لی اولسون
گولوشلی و انرژلی ایشلریمیزی باشلییاق
@dedekatib_katiboglu