دده كاتب(dede katib)
1.06K subscribers
5.1K photos
1.28K videos
232 files
2.43K links
تورك دونياسينين بؤيوك عارف و شاعیري رحمتليك ٫٫دده كاتيب،، آشيق ادبياتي، شعر صنعتي وآزربايجان كولتورو
كانالينا قوشولون


@dedekatib
Download Telegram
.....گوزلرین.......
💜💜

حئیرانام ایشینه نقاش ازل .
نه گؤزل چکیبدی قاره گؤزلرین.
طبیبه نه حاجت ایسترسه ائدیر.
عالمین دردینه چاره گؤزلرین.
💜💜

کیپریگین محرابدی قاشلارین طاغی.
گؤزونده یارانیب جننتین باغی .
باخیشین شیطانی ائدیبدی یاغی.
قؤیمور سجده قیلا یاره گؤزلرین .
💜💜

رحمه گلیر خمار باخاندا شداد.
چولده مجنون داغدا حیراندی فرهاد.
گاهدان اولور کافر کیمی بیر جلاد.
چکیر عاشقلری داره گؤزلرین.
💜💜

کیپریگین چاتاندا قاشین تئلینه.
توتور ساقی کیمی شراب الینه .
کاتیب اوغلو آلسا آدین دیلینه .
یامان سالار منی ناره گؤزلرین .
💜💜
#کاتب_اوغلو
#کؤنولدن_دیله

@dedekatib
▫️یوخسوللوغون سسی اولماز.

یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!
ائشیدیلمز یوخسوللارین صداسی.
قیریش اولار، ائرکن دوشَر اوزونه،
حالقا ووروب سورمه چکَر گؤزونه.

سیقار-سیقار آلیشارسان فیکیردن،
گورَن اولماز بوروق-بوروق توستونو.
گاه قیزدیریب اوشودَرسن نَکیردن،
بیر اَدیال‌لا چکن اولماز اوستونو.

یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!
پینه-پینه اَللرینده سیزلایار.
آرزولارین اوره‌یینده چورویوب-
نوبار ایکن شاخاسیندا بوزلایار.

گاه بویلانار حسرت دولو گؤزونده،
گاه گؤرونر پوزغون، غملی اوزونده،
آغیز آچار شالوارینین دیزینده،
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

بوش الینده اوتانج اولار ترله‌یَر،
شیمشک کیمی اوره‌یینده گورله‌یَر،
آتا اولار خجالتدن چرله‌یَر،
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

بایرام چاغی گئیینَنده اوشاقلار،
یوخسول اوشاق دیزلرینی قوجاقلار.
دؤزگینن ده، دؤزه بیلسن بو چاغلار!
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

دابانیندا چارتلاق سالیب قانایار،
آغلار سنله صوبحه کیمی کور فانار.
ائشیتمزسه حاکیم، سنی کیم قانار؟!
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

بو کوچه‌نین آج ایت‌لری سیرداشین،
زیبیل‌‌لیکده پیشیک‌لردیر یولداشین.
والایلیرسان؛ ایچمه‌دن ایتمیش باشین.
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

یاشام دئییل، ذرّه-ذرّه اؤلومدور،
بؤیله یاشام اینسانلیغا ظولومدور.
قالخ آیاغا، حاق سسینی بیلیندیر،
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

آل حاقّینی بو تورپاقدان، بو سودان!
دای گیزلَنمه، چیخ قارانلیق پوسودان!
یالنیز اینان! سؤکوله‌جک بیر ده دان.
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

آلین‌یازی، قیسمت بوشدور، عبث‌دیر،
آلداتمادیر، اویدورما‌دیر، قفس‌دیر،
آییلماغین سنه یئنی نفس‌دیر.
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

#سحر_خیاوی
@dedekatib
«ال تورکو» (El Turco) و «فستیوال تورکی» در «روستای موئنا»ی ایتالیا

موئنا یک روستای کوچک با حدود ۲۶۰۰ نفر جمعیت در شمال شرقی ایتالیا است که هرسال ۱۹ تا ۲۱ آگوست «جشنواره تورک» (Festa de Turchia) در آن برگزار می‌شود و اهالی با پرچم‌های هلال و ستاره در دستان خود با لباس ملی تورکی در خیابان‌ها ظاهر می‌شوند. همچنین در میدان روستا مجسمه یک سرباز عثمانی قرار دارد.
 
این سرباز تورک که در سال ۱۶۸۳ در جریان محاصره وین زخمی شده بود خود را به این روستا رسانیده، با دختری ازدواج و تا پایان عمرش در آنجا ماند. اهالی روستا نامش را «ال تورکو» گذاشتند. دوک‌نشین‌های آلمانی مالیات بسیار بالایی از اهالی روستا گرفته و روزگارشان را سیاه کرده بودند. ال‌تورکو با سازماندهی اهالی روستا، رهبری مبارزه علیه این دوک‌نشین‌ها را برعهده گرفته و اهالی را از دست ظلم آنها نجات داد. بدین ترتیب تبدیل به قهرمان گردید.
 
اهالی موئنا که اکثراً به زبان لاتین صحبت می‌کنند و بیش از ۳۰۰ سال است تلاش دارند سنتهای تورکی را زنده نگه دارند، با نشان دادن مجسمه ال‌تورکو به گردشگران می‌گویند: او جد ماست، ما تورک هستیم، اینجا نیز تورکیه ماست!
💥۲۱ اردیبهشت سالروز تولد استاد «صمد سرداری نیا» پژوهشگر تاریخ معاصر آزربایجان

استاد صمد سرداری‌نیا جزو معدود پژوهشگران تاریخ معاصر آزربایجان است که با وجود تمام فشارها و تهدیدها و بی هیچ چشم داشتی بزرگترین خدمات را به تاریخ آزربایجان نموده است.

آثار استاد بزرگوار حاوی اسناد مهمی است که در روشن سازی جنایات ضد بشری بر علیه ملت آزربایجان در تاریخ معاصر ارزش بی بدیلی دارند.

استاد صمد سرداری‌نیا در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۲۶ در محله امیره قیز تبریز به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس معروف این شهر به اتمام رساند و سپس در سال ۱۳۵۰ در رشته تاریخ از دانشگاه تبریز فارغ‌التحصیل گردید.

بعد از فارغ التحصیلی در امتحان استخدام سازمان رادیو و تلویزیون از میان هزار شرکت کننده رتبه چهارم را بدست آورد و در آنجا مشغول کار شد.

در سال ۱۳۵۷ نیز در رشته حقوق قضایی نیز از دانشگاه شهید بهشتی کنونی دومین مدرک کارشناسی خود را دریافت نمود.

با انتشار مجله وزین وارلیق صمد سرداری‌نیا به جمع مؤسسین و هیأت تحریریه نشریه دعوت گردید و تا آخر عمر خود به همکاری با این مجله ادامه داد و سالهای متمادی، نمایندگی «وارلیق» در تبریز را به بهترین نحو بر عهده گرفت.

صمد سرداری‌نیا در سن ۳۳ سالگی با خانم فائقه، دختر مرحوم تیمور پیرهاشمی که او نیز از اعضای هیأت تحریریه مجله «وارلیق» بود ، ازدواج کرد و صاحب دو فرزند به نام‌های ائلناز و آیدین گردید.

مرحوم سرداری‌نیا تا سال ۱۳۷۵ که از صدا و سیمای جمهوری اسلامی در تبریز بازنشسته شد، کتاب‌های «علی میسیو ، رهبر مرکز غیبی تبریز در انقلاب مشروطیت ایران» ، «تاریخ روزنامه‌ها و مجله‌های آزربایجان»، «مرکز غیبی تبریز» ، «ملانصرالدین در تبریز» ، «باقرخان سالار ملی» و «مشاهیر آزربایجان» را به چاپ رسانید.

در سال ۱۳۵۷، کتاب «باقرخان سالار ملی» پس از ترجمه به تورکی تورکیه‌ای در آنکارا منتشر شد.

صمد سرداری‌نیا پس از بازنشستگی به تالیف آثار گرانقدری پرداخت از جمله این آثار «تبریز در نهضت تنباکو»، «آزربایجان پیشگام جامعه مدنی»، جلد دوم کتاب «مشاهیر آزربایجان»، «ایروان یک ولایت مسلمان‌نشین بود»، «تبریز شهر اولین‌ها»، «دارالفنون تبریز، دومین مرکز آموزش عالی ایران»، «قتل عام مسلمانان در دو سوی ارس»، ترجمه کتاب «جنگ قره‌باغ اثر ضیاءالدین سلطانوف»، «تبریز مهد صنعت چاپ در ایران»، «قره‌باغ در گذرگاه تاریخ»، ترجمه کتاب «باکو شهر نفت و موسیقی» تألیف مناف سلیمانوف و کتاب «سیری در تاریخ آزربایجان» می‌باشد.

کتاب «قتل عام مسلمانان در دو سوی ارس»در روشن سازی جنایات ضد بشری علیه آزربایجانیان جزو مهمترین آثار تاریخ معاصر است که پس از ترجمه به تورکی آزربایجانی در باکو نیز به چاپ رسید و مورد استقبال وسیع  محققین قرار گرفت.

صمد سرداری‌نیا که تمامی عمر گرانقدر خود را وقف خدمت به فرهنگ ملت آزربایجان و تحقیق درباره تاریخ معاصر آزربایجان نمود، به پاس خدماتش در سال ۱۳۸۲ موفق به دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه «آزربایجان» گردید. 

بسیاری از آثار استاد هنوز  چاپ و ترجمه نشده‌اند و به تعدادی نیز از طرف اداره ارشاد اسلامی مجوز چاپ داده نشده است.

در ۲۲ فروردین سال ۱۳۸۷ «استاد صمد سرداری نیا» در اثر بیماری دار فانی را وداع گفت.

بدیهی است آثار اساتیدی چون سردارنیا حاصل یک عمر پژوهش خستگی ناپذیر این عالمان وطن است و نسل‌های جوان آزربایجان بایستی هم با شناخت و مطالعه آثار استاد هم تلاش در جهت ترجمه و چاپ آثار تاریخ معاصر آزربایجان دین معنوی خود را به زحمات اساتید و وطن خویش اثبات نمایند.
روحش شاد و یادش همیشه گرامی خواهد بود.
@dedekatib
Audio
🎧 رجب طیب اردوغان

🎤اوخویان : #اوغور_ایشیلاک
▫️قاییداق!

قورغوموزون¹ مئهر کؤرپوسو یانمیش،
یوز دیللی سیاست داها بسیم‌دیر.
بوتون «ایسم»لردن اوّل یارانمیش-
منیم ایناندیغیم «آدَمیسم»دیر.

سن منه نه قارماق آتیرسان، بالا؟!
یاخاما ایلیشن نئچه قیرا² وار.
لاپ بئله گول کیمی سیاست اولا،
اوندا دا بیر حیله، بیر ایفترا وار.

«آزادلیق» دئدیگیم هارای کیمی‌دیر،
هر چای بیر یول تاپیب داغ آراسیندان.
ائل-اوبا عؤمرو ده او چای کیمی‌دیر،
اونو چیخارمایین اؤز مجراسیندان!

آ چای بولاندیران، آ تورپاق بؤلن،
آ سرحد یارادان، نه اولوب آخی؟!
آ ناحاق اؤلدورن، آ ناحاق اؤلن،
نه‌دیر تؤکدویون قان، نه اولوب آخی؟!

بو نه وورهاووردور، نه اؤتور-اؤتور؟!
ردّ ائله گؤزومدن بو عینایتی!
بیر داها اوستومدن بو حؤکمو گؤتور!
نه‌ییمه گرک‌دیر، او داش، او چکی؟!
او تورپاق سنینکی، بو دا منیمکی.

اَیه، آدام اوغلو، قوی یاشایاق دا!
بالا، سیاست‌باز، قوی یاشایاق دا!
یوخسا دا اؤز غمی اولان دونیانی،
بیر توخومو آغاج، بیر دنی سونبول،
بیر سونبولو زمی اولان دونیانی،
دارالدیب، گونومو قارالدان آدام!
بالا، آدام اوغلو، نه ایسته‌ییرسن؟!
گئتمه!... اینسانلیغا، ایناما قاییت،
آدم دئدیگیمیز آداما قاییت،
حوّا دئدیگیمیز آناما قاییت!

بیز دوست اللرینی سیخدیق همیشه،
من نامرد الینه اؤیرنمه‌میشم.
من گوللـه سسینه، بومبا فئلینه،
من حیله دیلینه اؤیرنمه‌میشم.

گلین یولا چیخاق، بیر گلین یاخین!
هله بیزیمکی‌دیر بو یئر، بو هاوا.
یول اوسته بو اؤلوم-ایتیمه باخین!
بو گؤزل دونیامیز انصافا قالسا،
اورکده محبّت آیاغا قالخسا،
اورکده عولویّت آیاغا قالخسا،
بلکه بیر بنؤوشه کؤورَک‌لیگی‌یله،
نه بیلیم، بیر چمن چیچک‌لیگی‌یله،
بیر گول باخیشی‌یلا، یارپاق دیلی‌یله،
مئهر اولسا، بیر معصوم اوشاق الی‌یله،
دونیانی اداره ائله‌مک اولار.

دویولسا، بیر آخشام حزین‌لیگیندن،
اوره‌یه مین جوره مرحمت دولار.
آمان، قیران اؤلکه، قیردیران اؤلکه!
کیم بو حزین یاغان آغ قارا باخسا،
او حیرص، او عداوت سویویا بلکه...

سیز آللاه، او تایا، بولودا باخین!
قایایا گؤی نئجه سؤیکه‌نیب دوروب،
دونیا قورغوسونو نه گؤزل قوروب!
حیات، نه‌یی وارسا وئریب بیزلره،
قاییداق او تمیز، کؤورَک حیسلره!
قوی بیر ده بویلانیم کؤهنه ایزیمه!
تانریم قنیم اولسون بیج سیاسته!

سن آللاه، قاییداق او «آدَمیسم»ه!
سیز آللاه قاییداق ایلک محبّته!
من نامرد الینه اؤیرنمه‌میشم،
من حیله دیلینه اؤیرنمه‌میشم.

#موسی_یعقوب
¹- بیر یئرده قورولموش مکانیزم، آوادانلیق (Qurğu)
²- تندیردن چؤره‌یی قوپارماق اوچون قارماقلی آلَت (Qıra)
تبعید و نسل‌کشی تورک‌های کریمه (سورگونلیک)


اخراج تورک‌های کریمه یا سورگونلیک (تبعید) پاکسازی قومی و نسل‌کشی فرهنگی حداقل ۱۹۱۰۴۴ تورک‌های کریمه بود که در ۱۸ تا ۲۰ مه ۱۹۴۴ توسط دولت شوروی به دستور لاورنتی بریا، رئیس امنیت دولتی شوروی و پلیس مخفی، که به نیابت از جوزف استالین عمل می‌کردند انجام شد. در عرض سه روز، از قطارهای حمل گاو برای اخراج افرادی که بیشترشان زنان، کودکان، سالمندان بودند، و بیشترشان به چند هزار کیلومتر دورتر در ازبکستان شوروی فرستاده شدند، استفاده شد. تورک‌های کریمه یکی از چندین ملتی بودند که تحت تأثیر تبعید و نسل‌کشی توسط استالین در اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفتند.

نزدیک به ۸۰۰۰ نفر از تورک‌های کریمه در جریان تبعید جان باختند، در حالی که ده‌ها هزار نفر متعاقباً به دلیل شرایط سخت تبعید جان باختند. تبعید تورک‌های کریمه منجر به رها شدن ۸۰۰۰۰ خانوار و ۳۶۰۰۰۰ جریب زمین شد. کارزار شدیدی برای پاک کردن آثار باقی مانده از وجود تورک‌های کریمه پی گرفته شد. در سال ۱۹۵۶، نیکیتا خروشچف، رهبر جدید شوروی، سیاست‌های استالین، از جمله تبعید گروه‌های اتنیکی مختلف را محکوم کرد، اما، علیرغم اینکه حق بازگشت را برای اکثر مردم تبعید شده دیگر مجاز دانست، دستورالعمل منع بازگشت تورک‌های کریمه را لغو نکرد. آنها چندین دهه دیگر در تورکیستان (آسیای مرکزی) باقی ماندند تا اینکه در اواخر دهه ۱۹۸۰ در دوره پرسترویکا ۲۶۰۰۰۰ تورک کریمه به کریمه بازگشتند. تبعید آنها ۴۵ سال به طول انجامید. ممنوعیت بازگشت آنها رسماً باطل اعلام شد و شورای عالی کریمه در ۱۴ نوامبر ۱۹۸۹ اعلام کرد که این اخراج‌ها جرم بوده ‌است.

تا سال ۲۰۰۴، تعداد کافی از تورک‌های کریمه به کریمه بازگشته بودند که ۱۲ درصد از جمعیت شبه جزیره را تشکیل می‌دادند. مقامات اتحاد جماهیر شوروی نه به بازگشت آنها کمک کردند و نه برای زمینی که از دست دادند به آنها غرامت پرداخت کردند. فدراسیون روسیه، کشور جانشین اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، جبران خسارت ارائه نکرد، به کسانی که اخراج شدند غرامت اموال از دست رفته را پرداخت نکرد، یا علیه عاملان اسکان اجباری اقدام قانونی نکرد. تبعید و تلاش‌های متعاقب آن برای همسان سازی در آسیا یک رویداد مهم در تاریخ تورک‌های کریمه بود. چندین کشور تبعید را به عنوان یک نسل‌کشی به رسمیت می‌شناسند، اگرچه برخی از گروه‌های ملی‌گرای روس همچنان به تأیید، جشن گرفتن و تجلیل از این تبعید ادامه می‌دهند.

«جامالا» خواننده تورک اهل کریمه با «ترانه ۱۹۴۴» که به وقایع سورگونلیک اشاره می‌کند در مسابقهٔ آواز یوروویژن ۲۰۱۶ به مقام اول دست یافت.

@dedekatib
▫️شهید «فریدون ابراهیمی»یه

ایل دؤنومون توتان یوخدو،
یوخدور سنی یادا سالان.
قبرین اوسته گؤی اوت بیتدی،
ای ناموراد یازیق جاوان!
آسیلدیغین گوندن بری،
ماتَملی‌دیر گؤی گولوستان.

دولاشاركن شومال یئلی،
یوردون قیزیل بایراغیندا،
ائللر ایله اود یاندیردین،
«بابک»ی‌لر اوجاغیندا.
لاكین افسوس سون ایشیق‌تک،
سؤندون حیات چیراغیندا.

نه ائللرین مكتبینده،
كیتابینی آچان اولدو.
نه یازدیغین قیزیل یازی،
رواج تاپیب دستان اولدو.
لاكین سانما بو عصیرده،
هر شئی بیتیب نیسیان اولدو.

گونون یئددی رنگی اریر،
«قیزیل اٶزن» سولاریندا.
سنین ایزین، كؤلگه‌ن قالمیش،
«آستارا»نین باهاریندا.
فاشیزم هله حؤكوم سورور،
قیزیل اودلار دیاریندا.

مكتبلرده آنا دیلین،
اوخوتدوران اوستا یوخدو.
اوردو-اوردو اویماقلاردا،
اسیر چوخدور، آزاد یوخدو.
كئچیب چیراق، سؤنوب اوجاق،
خارابا چوخ، آباد یوخدو.

قارانلیقدیر، تیكانلیقدیر،
حرامیلر پوسقو قوروب.
«باغمئشه»نین باغلارینی،
توز باسیبدیر، آفت ووروب.
آزادلیغین گمیسینده،
كافتار دوروب، شئیطان دوروب.

دالغالانیر فضامیزدا،
زیندانلارین اینیلتیسی.
ائشیدیلیر سحر-آخشام،
رادیولاردان دوشمن سسی.
بیر چوخ هرزه اوت گؤیریب،
قاناد گریب یول ایبلیسی.

گئتدیم بابا دیارینا،
گؤردوم بایقوش فیكره دالیب.
قبرین اوسته آخشام چاغی،
پاییز گونو شفق سالیب.
سندن یولداش! خاطیره‌لر،
درین سیزی جاندا قالیب.

عزراییله قیلینج چكیم،
یئنه بیر گون اؤله‌جه‌یم
چیراق كیمی یا بیر آخشام،
یا بیر سحر سؤنه‌جه‌یم.
بیلیرم كی یئر آلتیندا،
توز-تورپاغا دؤنه‌جه‌یم.

بونلا بئله امینم كی،
نور ظولمتی بوغاجاقدیر.
ان نهایت اوفوقلردن،
قیزیل گونش دوغاجاقدیر.
داش نه قدر برک اولسا دا،
ایستی-سویوق اوغاجاقدیر.

#حبیب_ساهیر
قیزاران آیین بیرینجی گونو، شهید فریدون ابراهیمین اعدام گونونون ایل دؤنومودور.
حؤرمتله یاد ائدیریک.

@dedekatib
▫️دوستاق شعری

بیر قارا شعره باخیرام،
هجالاری گونشه تامارزیدی.

بیر شاعیره باخیرام،
بوغدانین پاخیللیغینا چیمخیریر.

باخیرام آناما،
ناماز قیلماسی، دان اولدوزون باغرینی سؤکور.
و تانرینی گولومسه‌‌دیر.

باخیرام سنه،
قیشین قیروووندا جوجه‌لرین یالنیزلیغینا آند ایچیرسن.

باخیرام اؤزومه،
دوستاقدا اؤزگورم.
و دونیادا، تولکونون قوناقلیغیندان آجیغیم گلیر.

#سیاوش_اکبری 

@dedekatib
بیزیم دگیل...
🍃🌼🍃
🍃
قادر آللاه بو نه شوردور زاماندا
باخچا بیزیمکی دیر گول بیزیم دگیل
سن بؤلن بؤلگولر قبول اولمادی
پتک بیزیمکی دیر گول بیزیم دگیل

باهار چاغی گؤی گئیینیر صحرالار
ذوقا گلیب دالغا وورار دریالار
یاغمور یاغار یاشیل لانار دریالار
یایلا بیزیمکی دیر ائل بیزیم دگیل

قوردا یول وئردیلر خائین چوبانلار
خارا یولداش اولدو ناشی باغبانلار
اود آلیب معدن لر آلیشدی کانلار
معدن بیزیمکی دیر لعل بیزیم دگیل

نه طوفان دیر نه غوغادیر نه دومان
آتش آلیب خرمنیمیز یان ها یان
دده کاتیب دیلین ساخلا ، دور ، دایان
اوره ک بیزیمکی دیر دیل بیزیم دگیل...
🍃
🍃🌼🍃
#دده_کاتیب

@dedekatib
«ققنوس»
صدها لوله‌ی سرد تفنگ، صورتم را نشانه رفته‌اند
صدها ماشه‌ی آهنین در یک لحظه، محکم کشیده شدند
مادر مرا در سایه‌ی درخت بیدی زدند
فرزندی که در بوسیدنش دریغ نمی‌کردی بر زمین افتاد.

شغال‌ها یک به یک به رویم هجوم آوردند
از هر طرف به سینه و جگرم هجوم آوردند
مادر مرا همچون لاشه‌ای دریدند و تار و مار کردند
برای تشخیص دادنم، پارچه از تنم آوردند
تمام تلخی‌های زمین را، همه را چشیدم
فنا گشتم، نانم را به توتون آغشته کردم
مرا میلیون‌ها بار سوزاندند، همانند یک ققنوس مادر
خودم را از خاکسترم ساختم
شب‌ها مرا می‌شناسند
در آن منزل می‌کنم، و از آن کوچ می‌کنم
شب‌ها مرا می‌شناسند
در درونم خون می‌چکد.
مادر مرا فراموش کن در دل تاریکی
سرخی می‌کارم و سیاهی درو می‌کنم
مجرمانه دستگیر شدم
هنگامی که تقسیم می‌شد قلبم
دستم را با دستبند مجرمان زخمی کردند
مادر من دیار به دیار جنگجوی امیدم
برای اندکی محبت دیدگانم را داغ نهادم
پرومتئوس هستم، میخکوب شده بر سنگ ها
جگرم را به عقاب‌ها خوراندم
اسپاتارکوسیم لگد کوب شده در بردگی
خوراک شیران شدم و از بین رفتم
در قعر چاه‌ها یوسف هستم
و در صحرای کربلا حسین
در زندان‌ها سلطان جم ام
در سه پایه‌ی اعدام پیر سلطان
این چندمین مرگ و چندمین زنده شدنم هست
از خدایان آتش ربودم
قرن‌ها آتش گرفتم و سوختم
همانند یک ققنوس، مادر
خودم را از خاکسترم ساختم.

#احمد_کایا
شعر:
#یوسف_هایال_اغلو

@dedekatib
▫️حیات منه یالان سؤیله‌دی.

ایلک دفعه حئسابلاشیرام اؤزومله،
عجیب‌دیر؛ قلمی، کاغیذی و سنی او قدر سئومه‌ییمه رغماً،
سنه ایلک دفعه یازیرام.

ایندی سن یوخسان، سنی دوشونمک وار.
اوشاقکن ده سنی دوشونوردوم هر گئجه،
رادیو دینله‌ییب شعر یازاردیم.
هر چرشنبه بازارا گئدردیک آنام‌لا.
بابام آیلیق آلدیغیندا باقلاوا یئیردیک.
دوندورمانی دا چوخ سئوردیک،
باجیم اوچ توپ یئیردی، من ایکی توپ.
یالنیزجا بو اوزدن ساواشاردیق.
اویسا، اویسا حیاتیمین وازکئچیلمزی‌یدی باجیم.
اونون دا اوزو هئچ گولمه‌دی،
خئییرسیزین بیرینه قاچیب محو ائتدی حیاتینی.
فیکریمدن هئچ چیخماز گئتدیگی گونکی قارانلیقلار.
حوزنومو بؤیوتدوم او گوندن بری، اؤزومو یوخ.
گؤزلریمده هله ده بیر اوشاق آغلار.
خیاللاریمی گزدیردیگیم بولودلار،
بیر توخومون چیچه‌یه اولان حسرتی‌یدی.
و هله ده قولاقلاریمدا آنامین سسی:
-«بیتیرسن بو اوخولو، بیر ایشه گیرسن!»...
شعرله قارین دویمادیغی دوغرویدو.
- باخ! «جمیل» اوخودو، موهَندیس اولدو،
«اوسکودار»ین ان گؤزل قیزی‌یلا ائولندی،
ائوینی ده آلدی، آراباسینی دا...
من‌سه باغلاما چالاردیم اوز حالیمجا.
سسیم گؤزل‌میش، اؤیله دئییردیلر.
هاردان بیلیردیم هپ حوزون ماهنیلاری سؤیله‌یه‌جه‌ییمی؟!
حیات منه یالان سؤیله‌دی.

حیات منه یئنه یالان سؤیله‌دی.
او ان گؤزل ایللریم،
آجیلارا یئنیلدی.

مکتوبلار یازاردیم آلمانیاداکی قارداشیما،
اوخولو بیتیره‌جه‌ییمه سؤز وئرَردیم.
معصوم خیاللاریمین او ان سورگون آداسیندا،
باخیشلاری اوزاقلارا دالیب گئدن ماهنیلار و واختسیز سولموش بیر چیچک کیمی آیاقلار آلتیندا نئجه ازیلیرسه‌ اومید،
منیم ده گونشیمی ایشده اؤیله چالدیلار،
اؤیله دوستاق آلدیلار سئوینجلریمی،
سنسیز کئچن هر گونو حئسابیما یازدیلار.

ایندی اؤیله اوزاق کی چای ایچیب سیمیت یئدیگیمیز او گونلر!
قارداشینا کارنامه هدیه‌سی، اوچورتما دوزلتدیگیم گونلر اؤیله اوزاق کی!
اویسا چاتی کنارلاریندا تیتره‌ین بیر سئرچه‌نین
چؤرک تیکه‌سینه قاناد چیرپماسی و بیر آنا دوعاسی قدر، ایچدن سئومیشدیم سنی.
«فنر» ایستادیوموندا «بئشیکتاش» اویونو،
و پولسوزلوغوموز دوام ائدرکن،
بوتون ماویلریمی سنه وئرمیشدیم؛
«ایتیرمک» آلنیما یازیلمیش سانکی.
اولمادی، بیردانه‌م!
حیات منه یالان سؤیله‌دی.

حیات منه یئنه یالان سؤیله‌دی؛
او ان گؤزل ایللریم،
آجیلارا یئنیلدی.

بابانین مأموریّتی چیخیب دا، گئتدیگینیز او قیش،
یئنه گؤن سالدیرمیشدیق آیاق‌قابیلاریمیزین آلتینا.
سنه سؤیله‌یه بیلمه‌دیم آما،
ایشدن آیریلمیشدی بابام،
باغلانمیشدی چالیشدیغی رستوران.
سیفته زامانلاری داها دا چؤکردی چییین‌لری،
و آخشام ترن‌لرینین ایشچی یورغونلوغویلا
داها دا اوزاناردی دمیر یوللاری.
گیلئی‌لریمین بئله، باشی قاریشمیشدی حیاتا.
اؤفکه‌لی بیر یانارداغ، عوصیان‌لارا اویانمیشدی.
اوسته‌لیک، اوسته‌لیک سن ده یوخ ایدین آرتیق.
اویسا یالنیزجا سن اؤپموشدون گؤزلرینی،
بیر یانی هپ اکسیک قالمیش اوشاقلیغیمین.
اصلینده هر اینسان بیر آز اودوزموش ایدی حیاتا
بیر آز دا کوسکون.
سون ترن ده قاچینجا سون دوراقدان،
اؤیله قورویوب قالیردیق، یورغون و اوزگون.
اؤزومه دوشمن‌لیگیم بو اوزدن،
هپ اؤزومه پئشمان‌لیغیم.

ایندی هر شئییم یاریم،
فوتوقرافیمین آرخاسینا نه یازدیغیمی بئله
چوخدان اونوتدوم.
بیر سیلاحیم اولسایدی، بیر سیلاحیم!
یوخسوللوغو شقیقه‌سیندن،
ایتیرمه‌نی قلبیندن،
و سنسیزلیگی آلنینین تام اورتاسیندان ووراردیم.

دوزمه‌جه دویغولار کاریمدا دئییلدی،
اوزاق دنیزلرین فیرتیناسی‌یدیم،
قارلی داغلارین کهلیگی.
یوخسول ایدیم یوخسول اولماسینا،
آما غورورلویدوم.

ایندی نه سن وارسان، نه او اسکی سئودالار.
اولسون!
اوستومه دئوریلسه ده بو قولاغی‌باتمیش قارانلیق،
آخشام اولار، شاعیرلره گون چیخار.

بیر دفعه سؤیله دئمیشدین،
سؤیله‌یه بیلمه‌میشدیم ده،
ایشده ایندی سؤیله‌ییرم:
«سنی سئویرم.»

#فاتیح_قیسابارماق
@dedekatib
▫️سن و من

گون دئییل، هفته دئییل، آی دئییل،
بئش ایل، اون ایل سونرا گلسن ده،
بو جانیم دوردوقجا تنده،
یاخشی بیل:
گؤزله‌دیگیم، سنسن.

بعضاً بیر دسته گول آلیرام الیمه،
بعضاً ایهلامور چیچه‌یی.
هر شئیین دوغروسو و گئرچه‌یی،
قوخولادیغیم سنسن.

جیبیمده مکتوبون اولمایا بیلر،
نه اولار، فوتوقرافین یوخدورسا ماسامدا!؟
بیلمک ایسترسن اگر،
گل، سئودا یوردوما گیر!
آچیلمامیش کؤنول کاسامدا،*
گیزله‌دیگیم سنسن.

یاغان یاغیش حیسّ ائدرمی -بیلمم-
تورپاقداکی موتلولوغو؟
و گونش وورونجا تورپاقدان یوکسلن بوخار
دولدورسون دئیه یئرله گؤی آراسینداکی بوشلوغو،
ان معصوم سئوگی‌یه،
اکله‌دیگیم سنسن.

یوخودایکن، اویانیق‌کن،
اوزاقدا و یاخیندا،
سن اولماسان دا فرقینده،
گئدیب-گئدیب آرادا بیر
یوخلادیغیم سنسن.

#عبدالرحیم_کاراکوچ
* صاندیق (Kasa)
@dedekatib