‍ ▫️آتی‌¹نی قارانلیق گؤره‌رک، عزمی بوراخماق،
آلچاق بیر اؤلوم وارسا، امینم بودور آنجاق.

دونیادا اینانمام، هانی گؤرسم ده گؤزومله،
ایمانی اولان کیمسه گبَرمز بو اؤلومله.

ائی دیپ‌دیری میّت! ایکی ال بیر باش اوچوندور،
داورانسانا!... اللر ده سنین، باش دا سنین‌دیر.

حیس یوخ، حرکت یوخ، آجی یوخ... لئش می کسیلدین؟
حئیرتلی ائدیرسن منی... سن بؤیله دئییلدین.

قورتولماغا عزمین نییه بیلمم کی سورَکسیز؟
اؤزون‌مو سنین، یوخسا اومیدین می اورَکسیز؟

آتی‌نی قارانلیق گؤره‌رک حئیرته دوشدون،
اسبابی الیندن آتاراق، یأسه یاپیشدین.
.
قارشیندا ضیا یوخسا، ساغیندان یا سولوندان-
تک بیر ایشیق اولسا، اونو تاپ... قالما یولوندان!

عالمده ضیا قالماسا، خالق ائتمه‌لیسن، خالق!
ائی اللری بؤیرونده یاتان شاشقین آدام، قالخ!

هر کس کیمی دونیادا هله حقِّ حیاتین-
وارکن، هانی هرکس کیمی عزمینده ثباتین؟

یأس اؤیله باتاق‌دیر کی، دوشرسن، بوغولارسان،
اومّیده ساریل سیم‌سیخی، سئیر ائت نه اولارسان!

عزمی‌یله، اومیدی‌یله یاشار هپ یاشایانلار،
مأیوس اولانین روحونو، ویجدانینی باغلار.

لعنت‌له‌مه بیر عُقده‌ی خاطر کی، چؤزولمز،
ان قورخولو جانی کیمی یأسین اوزو گولمز.

مادام کی آلچاقلیغی بیر، یأس ایله شِرکین،
مادام کی اوندان داها ملعون، داها چیرکین،
بیر سیِّئه یوخدور سنه، ائی عنصر ایمان،
نومید اولاراق رحمتِ موعودِ خدادان،
خسرانا رضا وئرمه... چالیش... عزمی بوراخما،
اؤزون یاناجاقسان بئله، اؤولادینی یاخما!

ائولر تونَک² اولموش، اوخویور بیر سورو بایقوش،
سسلرده: وطن تهلوکه‌ده‌یمیش... ییخیلیرمیش.

لاکین، هانی، میلیونلاری اؤرتن بو ییغیندان،
تک قول دا یاپیشسام -دئمه‌ییر- بیر طرفیندن.

صاحیبسیز اولان مملکتین باتماسی حاقدیر،
سن صاحیب اولارسان، بو وطن باتمایاجاقدیر.

فریادی بوراخ، اؤزونه گل، چونکی زامان دار،
اوغراش! کی، تلافی ائده‌جک بونجا ضرر وار.

فریاد ایله قورتولماسی معمول ایسه، هایقیر!
یوخ، یوخ! هله عزمینده‌کی زنجیرلری بیر قیر!

«ایش بیتدی...ثباتین سونو یوخدور» دئمه، ییلما!³
ائی ملّت مرحومه، ساقین یأسه قاپیلما!

#مهمت_عاکیف_ارسوی
¹ آتیه، گله‌جک
²-قوشلارین، اوستونه قونوب یاتدیغی بوداق
³-یورولماق، گئری چکیلمک، واز کئچمک (Yılmaq)
@dedekatib

‍ ‍ ‍ ▫️بیر حزین آزادلیق

ساتارسان گؤزلرینین دیقّتینی،
اللرینین نورونو.
بیر لوغما بئله دادمادان،
یوغورورسان بوتون نعمت‌لرین خمیرینی.
بؤیوک آزادلیغینلا چالیشیرسان ائل قاپیسیندا،
آنانی آغلادانی قارون ائتمک آزادلیغی‌یلا، آزادسان.

سن دوغولار-دوغماز، تیکیلیرلر تپه‌نه،
ایشله‌ییر عؤمرون بویونجا دوروب دینلَنمه‌دن یالان دییرمانلاری.
بؤیوک آزادلیغینلا، بارماغین شقیقه‌سینده دوشونورسن،
ویجدان آزادلیغی‌یلا آزادسان.

باشین، بوینوندان کسیلمیش کیمی، دوشوک،
قوللارین ایکی یانیندا اوپ‌اوزون،
بؤیوک آزادلیغینلا دولاشیب دورورسان،
ایشسیز قالماق آزادلیغی‌یلا، آزادسان.

ان یاخین اینسانین‌ ایمیش کیمی،
وئریرسن مملکتینی، گونون بیرینده،
مثلا، آمئریکایا جیرو¹ ائدرلر اونو،
سنی ده، بؤیوک آزادلیغینلا برابر.
حربی بازا² اولماق آزادلیغی‌یلا، آزادسان.

یاپیشار یاخانا قوپاسی اللری «وال‌استریت»ین.³
گونون بیرینده دئیَک کی،
«کُره‌»یه گؤندریله بیلیرسن،
بؤیوک آزادلیغینلا بیر چوخورا دولدورولا بیلیرسن،
تانینماز عسگر اولماق آزادلیغی‌یلا آزادسان..

«بیر آلَت، بیر سایی، بیر وسیله کیمی دئییل، اینسان کیمی یاشامالی‌ییق» دئییرسن،
بؤیوک آزادلیغینلا، باسارلار اللرینه قاندالی.
توتولماق، حبسه گیرمک،
حتّی آسیلماق آزادلیغینلا آزادسان.

نه دمیر، نه تاختا، نه تول پرده وار حیاتیندا،
آزادلیغی سئچمه‌یینه گرک یوخ!
آزادسان...

بو آزادلیق، حزین شئی، اولدوزلارین آلتیندا...

#ناظیم_حیکمت
¹- قیمتلی کاغیذلارین آرخاسینی یازماقلا باشقاسینا کؤچورمه
²- نظامی پایگاه
³- نیویورک‌دا بیر خیابان آدی، آمریکانین مالی و بورس بازاری

#ناظیم_حیکمت
@dedekatib

💥عواقب یاددهی زبان غیرمادری به کودکان در خانواده

✍️ : رساله دکترای خانم سایا علیزاده

🔹 کسانی که به فرزندانشان بجای زبان مادری یک زبان دیگر یاد می دهند فکر نکنند که آنها اولین ظلم را در حق وطن خود، شخص خود و یا و میراث تاریخی پدر مادر و اجداد خود روا می دارند بلکه مطمئن باشند که بیشترین ظلم را به بچه خود نموده اند ، نمونه ای از مشکلات بصورت زیر می باشد:

1⃣ از بین رفتن اعتماد بنفس در کودکان، معمولا بچه هایی که زبان مادری خود را یاد نگرفته اند فکر میکنند پدر و مادرشان و مردم اطرافشان، زبان و فرهنگ غنی ندارند و در نتیجه اعتمادش به انها و نهایتا اعتماد بنفس خود را از دست میدهد، آنها بعد از بزرگ شدن نیز همیشه خود را جدا از دیگران دانسته وبویژه از نظر مدیریتی خود را ضعیف می پندارد.

2⃣ منزوی شدن در محیط اطراف خود و تجربه نکردن دوران زندگی بچه گی در بین هم سن و سالان، اینگونه بچه ها معمولا منزوی و افسرده می شوند و قدرت اظهارنظر را از دست می دهند.

3⃣ عدم درک درست پدر مادر : آنها به پدربزرگ و مادربزرگ خود احترام نمی گذارند و آنهارا بیگانه می پندارند، آنها فکر می کنند اگر زبان پدر مادرشان ارزشمند بود حتما به بچه هایشان یاد می دادند و نهایتا آنهارا نیز نادان می پندارند.

4⃣ پرخاشگری:آنها اطرافیان خود را بیگانه می پندارند و از خود نمی دانند و بتدریج این شیوه، جزئی از رفتار آنها شده و پرخاشگر می شوند.

5⃣احساس بیگانگی به موطن اصلی پدر ومادر خود : آنها نسبت به وطن پدر مادر خود، بی تفاوت شده و هیچ علاقه ای به خویشاوندان دور و نزدیک خود نشان نمی دهند با از دست دادن عشق و علاقه به اطرافیان خود نیز از زندگی خودش راضی نخواهد بود و همیشه در ته دلش کمبودی را احساس می کند.


@dedekatib

بیزیم دگیل...
🍃🌼🍃
🍃
قادر آللاه بو نه شوردور زاماندا
باخچا بیزیمکی دیر گول بیزیم دگیل
سن بؤلن بؤلگولر قبول اولمادی
پتک بیزیمکی دیر گول بیزیم دگیل

باهار چاغی گؤی گئیینیر صحرالار
ذوقا گلیب دالغا وورار دریالار
یاغمور یاغار یاشیل لانار دریالار
یایلا بیزیمکی دیر ائل بیزیم دگیل

قوردا یول وئردیلر خائین چوبانلار
خارا یولداش اولدو ناشی باغبانلار
اود آلیب معدن لر آلیشدی کانلار
معدن بیزیمکی دیر لعل بیزیم دگیل

نه طوفان دیر نه غوغادیر نه دومان
آتش آلیب خرمنیمیز یان ها یان
دده کاتیب دیلین ساخلا ، دور ، دایان
اوره ک بیزیمکی دیر دیل بیزیم دگیل...
🍃
🍃🌼🍃
#دده_کاتیب

@dedekatib

‍ ▫️قیمیلدانما، عؤمروم!

ریجا ائدیرم، یالواریرام،
او گونشدن بیرآز بو یانا دور!
ایندی دنیزه باخ!
گؤردون‌مو نه گؤزَلدی خزر؟!
گؤردون‌مو نئجه ایستیدی گونش؟!
گوردون‌مو سنی نئجه گؤره بیلیر گؤزلریم؟!
اوردا دور، قیمیلدانما عؤمروم!

سوروشورسان، هارداسان؟
بوردا... بوردا... بوردایام.
اصلینده آللاه بیلیر،
هاردا... هاردا... هاردایام.
سوروشورسان، نئجه‌یم،
نه عاقیل، نه دلی‌یم،
نئجه گؤرمک ایسته‌سن، قارداش! ائله ائله‌یم،
یئنه ده اوّلکی‌تک، بیر قلَمیم، بیر اؤزوم،
نه گؤیلرده، نه یئرده یئنه ده کئچمیر سؤزوم.
او باغداکی خان سؤیود بوداقلارینی اَییب،
گؤزلریم تئز-تئز دولور،
بلکه منه گؤز دییب؟!
هوشوم کورلانیب بیرآز،
ایچمه‌سم ده بیر قرام.
یادداشیمین ایچینده گیزلن‌قاچ اویناییرام.
بیرآز اومید ایچینده، بیر قدَر قورخولویام،
بو قورخونون اوجوندان بیر قدر یوخولویام.

#واقف_صمداوغلو
@dedekatib

رمضان بایرامی قوتلو اولسون

«شاعیر خسرو گلسرخی‌نین دولغون باخیش‌لارینا»
امروز ۲بهمن  روز گلوله باران خسرو گلسرخی ست.
بو گون بهمن آی‌نین ایکیسی،یئرمی دوققوزو تنقیدچی و اجتماعی خادم، «خسرو گلسرخی»‌نین گولله له ننگونودور…
گلسرخی‌نین شعر توپلوسونون ایچینده چوخ عاشقانه بیر شعری وار، اونو لاپ گنجلیییمدن چوخ-چوخ سئوردیم.
… «لیلای من همیشه پشت پنجره می‌خوابد
و خوب می‌داند که من سپیده‌دمان بدون دست می‌آیم
و یارای گشودن در با من نیست…»
گلسرخی بهمن آی‌ینین ایکیسینده آنادان اولموش و اوتوز یاشیندایکن بهمن آی‌یینین ایگیرمی‌بئشینده، من آنادان اولمامیشدان دؤرد آی اؤنجه (۱۳۵۲/۱۱/۲۹) تهراندا قیزیل گولله‌لره قوناق گئتمیش.
تهراندا (بهشت‌زهرا) اوتوزاوچونجو قطعه‌ده، خالق! آراسیندا «لعنت‌آباد» دئییلن یئرده ابدی یاتان (آذربایجانین ایکی مبارز شاعیری، علیرضا اوختای و مرضیه اوسکولو یاتان قبرستان). داشی سیندیریلمیش شاعیرین مزاری نورلا دولسون.
***
پنجره‌لره اینان لیلیٰ
قوی راحات اویسون قیزیل گولله‌لی خسرو!
پنجره‌لره دایان لیلیٰ
قولسوز گله‌جک بیغلی بیر شاعیر سئویشمک اوچون.
قاپیلار آچیق اولسون شاعیرلر اوزونه،
شعر نازیل اولاجاق قان باهاسینا!
گل بو شعره اؤیون لیلیٰ
قیرمیزی بیر ایشیق وار آتلارین قاشقاسیندا.
قوللاریندا بیلرزیک گتیریر اوختای،
اللرینده کلفچه!
دور بو شعره سویون لیلیٰ
یارالی‌دیر بو شعر
اللرینی قوشلارا بورج وئرمیش
دوداقلارینی کوچه انقلابچی‌لارینا.
کؤینه‌یینین یاخاسینی آچ،
قوی قوشلار پیرتلاسین گولله یئریندن،
سویوندور بو شعری
سویون بو شعره
اینان «کاپیتال» آز گتیره‌جک شاعیر دانیشسا،
و او ساققاللی فیلسوف آشیق غریبه آغلایاجاق مانیفست‌لرینده!
بو شعرین الهامی‌قایناغی سن دئییلسن‌کی
بو شعری قیزیل گولله‌لره یازدیم
بو شعره مرضیه گؤز ووردو
سحر اؤپوشدو!
داها قالین کیتاب‌لارا اینانما لیلیٰ
تکی بو شعره اینان!
بو شعر اؤزگه کوچه‌لرینده گولله‌لندی،
بو شعر قوتارمایاجاقدی…
#سعید _موغانلی
“به نگاه نافذِ گلسرخیِ شاعر”

پنجره‌ها را باور کن لیلا
بگذار آرام بگیرد خسرو سرخ گلوله
به پنجره‌ها تکیه کن لیلا
بدون دست خواهد آمد شاعری سبیلو برای عشق بازی.
درها باز باشد به روی شاعران
شعر به بهای خون نازل خواهد شد.
افتخار کن به این شعر لیلا
بر پیشانی اسب‌ها روشنای سرخی هست.
بر مچ‌هایش النگو می‌آورد اوختای
بر دستهاش دستبند!
برخیز بر این شعر عریان شو
این شعر زخمیست
دستانش را به پرنده‌ها قرض داده
لب‌هایش را به انقلابی‌های کوچه‌ها.
باز کن یقه‌ى پیراهن را،
بگذار پرنده‌ها پر بزنند از جای گلوله،
لخت کن این شعر را
لخت شو برای این شعر
باورکن “کاپیتال” کم خواهد آورد شاعر که حرف بزند.
آن فیلسوف ریشو به «عاشیق غریب» گریه خواهد کرد در مانیفستهایش…
منبع الهام این شعر تو نیستی که،
این شعر را برای سرخ گلوله‌ها سروده‌ام!
«مرضیه» چشمک زد به این شعر
«سحر» بوسیدش!
دیگر کتاب‌های قطور را باور نکن لیلا
تنها این شعر را باورکن!
این شعر در کوچه‌های بیگانه گلوله باران شد،
این شعر تمامی‌نداشت…

ترجمه

▫️ایللر ایچینده.

سنی کیمدن خبر آلیم، سنی کیمدن سوروشوم؟
کیم وار آیلار آراسیندا، کیم وار ایللر ایچینده؟
بو زاماندان او زامانا چکیلمه‌ییب یول هله،
گلیب گئتمیر هر گون، هر گون قاتار ایللر ایچینده.

سن او قدر اوزاقداسان، بو یول دا چاتماز سنه،
آرزو یاری‌یولدا اؤلر، آمال دا چاتماز سنه.
سن او قدر اوزاقداسان، خیال دا چاتماز سنه،
ایتر آیلار آراسیندا، آزار ایللر ایچینده.

سن منیم عؤمور یولومدا دونوب قالمیش آدامسان،
ایللرین اود-اوجاغیندا یانیب قالمیش آدامسان.
سن زامانین اللری‌یله مزار اولموش آدامسان.
حئییف! بیر ده آدام اولمور مزار، ایللر ایچینده.

#والئه_قوجا
@dedekatib

✍️#دکتر_عبدالغفار_بدیع [ محقق، مؤلف و استاد دانشگاه ]
🔻شخصیت های چهارگانه در #قوتادغوبیلیک [ قدیمی ترین رمان جهان ]

✍️ کتاب #قوتادغوبیلیک بعنوان قدیمی ترین رمان جهان محصول مباحثه، مکالمه و بعضا مناظرة چهار شخصیّت است که به زبان ترکی کتابت شده است؛ چهار شخصیتی که هر کدام سمبل کلیدی ترین عنصر سیاسی و اعتقادی و فرهنگی ترکان می باشد.

✍️در قدیمی ترین رمان جهان ( قوتادغوبیلیک ) #گوندوغو سمبل عدالت(تؤره)، #آی دولدو عصاره دولت، #اوگودولموش نماد عقلانیت و #اودقورموش سمبل بیداری ملی( اویانیش ) در فرهنگ و باور سیاسی و فرهنگی_اجتماعی ترکان می باشد.

1) - #گوندوغدو: یعنی، زاده آفتاب، همان پادشاه که نماد عدالت و قانون یا توره را تمثیل می کند شخصیّتِ نخست، هویّت خود را از خورشید یا شمس می گیرد مگر نمادی بالاتر از خورشید در اندیشة تورکان وجود دارد که بتواند نور، گرما، زایش، حرارت و قدرت را تمثیلگری نماید؟ مگر در مفکورة اخلاقی تورکان، فضیلتی بالاتر از عدالت و مراعات توره وجود دارد؟ شاه بسانِ آفتاب، عدالت و توره را تمثیلگری می نماید. فراموش نکرده ایم زن دوم اؤغوز خان با شعاع آفتاب خلق می شود. شاهی که خود آفتاب است به تعبیر مولانا: شاه آن باشد که از خود شه بود* نی به مخزن ها و لشگر شه شود

2) - #آی_تولدو ( آی دولدو ): یعنی، ماه کامل همان وزیر که نماد دولت و سعادت را تمثیل می کند. وقتی مولانا می گفت: شمس و قمرم آمد سمع و بصرم آمد*چیز دگر ار خواهی چیز دگرم آمد. شمس و قمر در مفکورة تورکی خصوصا در عرفان جایگاهی تامّل انگیز دارند پیوسته در پرچم های تورکان درخشیده اند. در رمان امیر ارسلان رومی شاه دو وزیر دارد به اسم های قمر وزیر و شمس وزیر

3) - #اوگودولموش: ستایش یافته و تربیت یافته، ترجمة تورکی حضرت محمّد(ص) است نماد عقل است. مولانا می گفت: عقل باشد در اصابت ها فقط* وهم افتد در خطا و در غلط/عقل خطا نمی کند خطا از وهم برخیزد.

4) - #اودقورموش: بیدارشده بازگشته، فرزند دیگر وزیر که نماد زهد و قناعت بوده و سرانجام در اثر مناظره با برادر خویش از زهد به عرفان سوق پیدا کرده به تعبیر مولانا: زاهد باترس می تازد به پا / عاشقان پرّان تر از برق و هوا. زاهد حداکثر کارش دویدن است اما عاشق می پرد و میان دویدن و پریدن فرق بسیار است.

به تعبیر نسیمی:
زاهدین افسانه سین قؤی، سؤیله عشقین حالینی / عاشقین سمعینه سیغماز زاهدین افسانه سی.
تمثیلگر عاقبت و بازیچه¬بودن دنیا می گردد.

✍️ یوسف خراسانی از بیت 351 وارد این موضوع می گردد:

🔺 کیتابا قوتادغو بیلیک آدینی وئردیم
اوخویانی اوغورلاتسین، الیندن توتسون

🔺انسان هر ایکی دونیانی عقل ایله توتسا
خوشبخت اولار بو سؤزوم گرچکدیر

🔺اوّلجه ائلیکدن بحث ائتدیم
ای یاخشی کیشی بونو ایضاح ائده¬رم

🔺سونرا آی دولدودان سؤز آچدیم
مبارک گونشی اونلارلا پارلادارلار

🔺بو گوندوغدو دئدیگین باشدان، باشا توره دیر
بو آی دولدودو دئدیگین دولتدیر

▪︎باخ، سونرا اؤگودولموشو بیان ائتدیم
او، عقلین آدیدیر انسانی یوکسلدیر

🔺اوندان سونرا اودقورموش گلیر
اؤنودا عاقبت کیمی گؤتوردوم

🔺من سؤزو بو دؤرد شیء حاقیندا سؤیله دیم
اؤخوسان بیلرسن، دقّت ائت
@dedekib

Şimdi saat sensizliğin ertesi

Yildiz doğmuş göküzü , ay aydin

Avutulmuş çoçuklar çoktan sustu

Bir ben kaldim tenhasinda gecenin

Avutulmamiş bir ben ...

Şimdi gözlerime ağlamği oğratdim

Ki bu yaşlar

Utangak boynunun kolyesi olsun

Buda benden sena ayriliğin hediyesi olsun ....

................................




الان ساعت به وقت بی تو بودن است

آسمان پر از ستاره شده و ماه روشن

کودکانی که بهانه می گرفتند خیلی وقت است تسلی یافته و ساکت خوابیده اند

فقط من ماندم در تنهایی شب تسلی نیافته

فقط من ....

حالا گریه کردن را به چشم هایم یاد دادم

که این اشک ها گردنبند گردن خجالتی ات باشند

این هم از طرف من به تو هدیه جدایی باشد ....



شعر : یوسوف هایال اوغلو

.....گوزلرین.......
💜💜

حئیرانام ایشینه نقاش ازل .
نه گؤزل چکیبدی قاره گؤزلرین.
طبیبه نه حاجت ایسترسه ائدیر.
عالمین دردینه چاره گؤزلرین.
💜💜

کیپریگین محرابدی قاشلارین طاغی.
گؤزونده یارانیب جننتین باغی .
باخیشین شیطانی ائدیبدی یاغی.
قؤیمور سجده قیلا یاره گؤزلرین .
💜💜

رحمه گلیر خمار باخاندا شداد.
چولده مجنون داغدا حیراندی فرهاد.
گاهدان اولور کافر کیمی بیر جلاد.
چکیر عاشقلری داره گؤزلرین.
💜💜

کیپریگین چاتاندا قاشین تئلینه.
توتور ساقی کیمی شراب الینه .
کاتیب اوغلو آلسا آدین دیلینه .
یامان سالار منی ناره گؤزلرین .
💜💜
#کاتب_اوغلو
#کؤنولدن_دیله

@dedekatib

▫️یوخسوللوغون سسی اولماز.

یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!
ائشیدیلمز یوخسوللارین صداسی.
قیریش اولار، ائرکن دوشَر اوزونه،
حالقا ووروب سورمه چکَر گؤزونه.

سیقار-سیقار آلیشارسان فیکیردن،
گورَن اولماز بوروق-بوروق توستونو.
گاه قیزدیریب اوشودَرسن نَکیردن،
بیر اَدیال‌لا چکن اولماز اوستونو.

یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!
پینه-پینه اَللرینده سیزلایار.
آرزولارین اوره‌یینده چورویوب-
نوبار ایکن شاخاسیندا بوزلایار.

گاه بویلانار حسرت دولو گؤزونده،
گاه گؤرونر پوزغون، غملی اوزونده،
آغیز آچار شالوارینین دیزینده،
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

بوش الینده اوتانج اولار ترله‌یَر،
شیمشک کیمی اوره‌یینده گورله‌یَر،
آتا اولار خجالتدن چرله‌یَر،
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

بایرام چاغی گئیینَنده اوشاقلار،
یوخسول اوشاق دیزلرینی قوجاقلار.
دؤزگینن ده، دؤزه بیلسن بو چاغلار!
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

دابانیندا چارتلاق سالیب قانایار،
آغلار سنله صوبحه کیمی کور فانار.
ائشیتمزسه حاکیم، سنی کیم قانار؟!
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

بو کوچه‌نین آج ایت‌لری سیرداشین،
زیبیل‌‌لیکده پیشیک‌لردیر یولداشین.
والایلیرسان؛ ایچمه‌دن ایتمیش باشین.
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

یاشام دئییل، ذرّه-ذرّه اؤلومدور،
بؤیله یاشام اینسانلیغا ظولومدور.
قالخ آیاغا، حاق سسینی بیلیندیر،
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

آل حاقّینی بو تورپاقدان، بو سودان!
دای گیزلَنمه، چیخ قارانلیق پوسودان!
یالنیز اینان! سؤکوله‌جک بیر ده دان.
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

آلین‌یازی، قیسمت بوشدور، عبث‌دیر،
آلداتمادیر، اویدورما‌دیر، قفس‌دیر،
آییلماغین سنه یئنی نفس‌دیر.
یوخسوللوغون سسی اولماز، قاداسی!

#سحر_خیاوی
@dedekatib

💥۲۱ اردیبهشت سالروز تولد استاد «صمد سرداری نیا» پژوهشگر تاریخ معاصر آزربایجان

استاد صمد سرداری‌نیا جزو معدود پژوهشگران تاریخ معاصر آزربایجان است که با وجود تمام فشارها و تهدیدها و بی هیچ چشم داشتی بزرگترین خدمات را به تاریخ آزربایجان نموده است.

آثار استاد بزرگوار حاوی اسناد مهمی است که در روشن سازی جنایات ضد بشری بر علیه ملت آزربایجان در تاریخ معاصر ارزش بی بدیلی دارند.

استاد صمد سرداری‌نیا در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۲۶ در محله امیره قیز تبریز به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس معروف این شهر به اتمام رساند و سپس در سال ۱۳۵۰ در رشته تاریخ از دانشگاه تبریز فارغ‌التحصیل گردید.

بعد از فارغ التحصیلی در امتحان استخدام سازمان رادیو و تلویزیون از میان هزار شرکت کننده رتبه چهارم را بدست آورد و در آنجا مشغول کار شد.

در سال ۱۳۵۷ نیز در رشته حقوق قضایی نیز از دانشگاه شهید بهشتی کنونی دومین مدرک کارشناسی خود را دریافت نمود.

با انتشار مجله وزین وارلیق صمد سرداری‌نیا به جمع مؤسسین و هیأت تحریریه نشریه دعوت گردید و تا آخر عمر خود به همکاری با این مجله ادامه داد و سالهای متمادی، نمایندگی «وارلیق» در تبریز را به بهترین نحو بر عهده گرفت.

صمد سرداری‌نیا در سن ۳۳ سالگی با خانم فائقه، دختر مرحوم تیمور پیرهاشمی که او نیز از اعضای هیأت تحریریه مجله «وارلیق» بود ، ازدواج کرد و صاحب دو فرزند به نام‌های ائلناز و آیدین گردید.

مرحوم سرداری‌نیا تا سال ۱۳۷۵ که از صدا و سیمای جمهوری اسلامی در تبریز بازنشسته شد، کتاب‌های «علی میسیو ، رهبر مرکز غیبی تبریز در انقلاب مشروطیت ایران» ، «تاریخ روزنامه‌ها و مجله‌های آزربایجان»، «مرکز غیبی تبریز» ، «ملانصرالدین در تبریز» ، «باقرخان سالار ملی» و «مشاهیر آزربایجان» را به چاپ رسانید.

در سال ۱۳۵۷، کتاب «باقرخان سالار ملی» پس از ترجمه به تورکی تورکیه‌ای در آنکارا منتشر شد.

صمد سرداری‌نیا پس از بازنشستگی به تالیف آثار گرانقدری پرداخت از جمله این آثار «تبریز در نهضت تنباکو»، «آزربایجان پیشگام جامعه مدنی»، جلد دوم کتاب «مشاهیر آزربایجان»، «ایروان یک ولایت مسلمان‌نشین بود»، «تبریز شهر اولین‌ها»، «دارالفنون تبریز، دومین مرکز آموزش عالی ایران»، «قتل عام مسلمانان در دو سوی ارس»، ترجمه کتاب «جنگ قره‌باغ اثر ضیاءالدین سلطانوف»، «تبریز مهد صنعت چاپ در ایران»، «قره‌باغ در گذرگاه تاریخ»، ترجمه کتاب «باکو شهر نفت و موسیقی» تألیف مناف سلیمانوف و کتاب «سیری در تاریخ آزربایجان» می‌باشد.

کتاب «قتل عام مسلمانان در دو سوی ارس»در روشن سازی جنایات ضد بشری علیه آزربایجانیان جزو مهمترین آثار تاریخ معاصر است که پس از ترجمه به تورکی آزربایجانی در باکو نیز به چاپ رسید و مورد استقبال وسیع  محققین قرار گرفت.

صمد سرداری‌نیا که تمامی عمر گرانقدر خود را وقف خدمت به فرهنگ ملت آزربایجان و تحقیق درباره تاریخ معاصر آزربایجان نمود، به پاس خدماتش در سال ۱۳۸۲ موفق به دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه «آزربایجان» گردید. 

بسیاری از آثار استاد هنوز  چاپ و ترجمه نشده‌اند و به تعدادی نیز از طرف اداره ارشاد اسلامی مجوز چاپ داده نشده است.

در ۲۲ فروردین سال ۱۳۸۷ «استاد صمد سرداری نیا» در اثر بیماری دار فانی را وداع گفت.

بدیهی است آثار اساتیدی چون سردارنیا حاصل یک عمر پژوهش خستگی ناپذیر این عالمان وطن است و نسل‌های جوان آزربایجان بایستی هم با شناخت و مطالعه آثار استاد هم تلاش در جهت ترجمه و چاپ آثار تاریخ معاصر آزربایجان دین معنوی خود را به زحمات اساتید و وطن خویش اثبات نمایند.
روحش شاد و یادش همیشه گرامی خواهد بود.
@dedekatib