🔸 کشتار مردم آزربایجان ، آتش زدن تمامی مدارس و کتاب های تورکی توسط شاه ملعون ( محمد رضا شاه پهلوی) ۲۶ آذر سال ۱۳۲۵

@dedekatib

.
یاشلی اوشاق


قارشیزدا بیراوشاق بوینونو بوروب
ائله بیل دونیادان الینی قیریب
بلکه ده کوکسونده سؤز تونقال قوروب،
او دینمک ایسته ییر
دیندیرین اونو.

آغاجدان آت مینمک ایسته میر داها
بو گوندن بویلانیر باخیر صاباحا
قورخمايين باتمارسیز هئچده گوناها
زامانین آتینا
میندیرین اونو.

هؤرومچک قوخولو بوش پیلله لردن
آیاقلار سویروشن یاش پیلله لردن
پالچیق شاپالاقلی داش پيلله‌لردن-
او ائنمک ایسته ییر
ائندیرین اونو.

دئمه یین اوشاق دیر او نه یی قانیر
بلکه ده او سیزی بیر اوشاق سانیر!...
سویوق باخیشلاردان اود توتوب یانیر
قویمایین کول اولا
سؤندورون اونو.


#علی_جوادپور

🍃🍃🍃
@dedekatib
🍃🍃🍃

نه دییم؟
🍁🍁
قارا طالیعیمدن قارا بختیمدن.
دوستا نه آنلادیم ائله نه دییم؟
چکدیغیم چیله لر آغلادیر منی
گوزوم یاشی دونسه سئله نه دییم
🍁🍁
حسرتلی سئوگیدن قالان ایزلره
یاشی قانا قانان آغلار گوزلره
بوغازیمدا قالان دردلی سوزلره
آغزیمدا لال اولان دیله نه دییم؟
🍁🍁
نئجه بیاض اولدو باشیمین توکو
ویصال خیال اولدو قازیلدی کوکو
سیرتیما یوکلنمیش محنتین یوکو
آلتیندا بوکولن بئله نه دییم
🍁🍁
کاتب اوغلو یامان مات اولدو شاهیم
عومرو هئچه وئریر فغانیم آهیم
بو منیم خطامدی منیم گوناهیم
یازیق گونه آیا ایله نه دییم
🍁🍁

#کاتب_اوغلو

@dedekatib

🌎 کیتاب اوخومورسانسا یوکسلیش گوزلمه

🔻کیتاب اوخوما قونوسو چوخ درین بیرده اؤنملی اولسادا تکرارلانمادان دایازلانیب آیاق آلتینا دوشوب
اورنک اوچون هاممیمز پهلوی رژیمی ائیرمی آلتی آذرده کیتابیمیزی یاندیریغی سویله ییریق آمما بو گون کیتابخانالاردا تورکو کیتابلارین توز باسماسین گوره بیلیریک می؟

🔻میللتین دردین داشیان هر بير وطنداش ایل باشینا نئچه کیتاب آلیرمی؟

🔻جیسمیلری خسته لندیرن توستو خرجیلر چوخدو یوخسا بئنینلری زنگین لشدیرن کیتاب خرجیلری؟ پهلوی‌لر کیتابلاری«قالاخ قالاخ» یاندیردی ایندیسه کیتابلار چاپ اولور کیتابخانالاردا قالیر هر ایکی دورومدا بیز کیتابدان اوزاخ اولموشوق چون کیتابا ده‌یر وئریلمیرسه بیرده اونا ثابیت واخت آیریلمیرسا کیتاب نه‌یه گره‌ک‌دیر؟

🔻کیتاب یاندیرما اولایین تکجه بونا گوره اولمور کی یادداشلاریمز معنوی وارلیغیمیز الدن گئتسین بلکه بونون گیزلی زیانی میللتین کیتابدان آیریلیب اوننان اؤزگه لشمه‌سی دیر

🔻یاخشی اورگشمیشیک بوتون قونو لاردا ندنلرین ائشیک یونون قابارداق هئچ ائله بیل ایچ‌سل ندنلر یوخدومو!

🔻بیر اویوشماز دورومدو آجی تاریخ قارشیندا بو گونون گوره‌وین یئرینه
یئتیرمه ایمکانلاری گورمه‌دن تکجه ظولمه معروض قالمیش بولومون چوخ اؤنه گتیرسن ننگ اولسون کیتاب یاندیرما اولان گئری چی فیکیرلره بیرده یازیقلار اولسون کیتاب اوخومویان میللته

🔻کیتابین آز اوخوماسینا گوره
چوخ بهانه‌لر گتیرمک اولار
آغیر ایقتیصادی دوروم..‌.
سانال دونیاسی...

🔻آمما بونلار تمل ندن اولماز بلکه اساس ندن هر بیریمز بوتولوکده کیتاب اوخوماغی گره کسیز بیلیریق بو بیزیم گئرچکدن کوتو دردیمیزدیر آمما بیز خوشلامادان آجی ریئالیق بیزدن باشقا وار یانی ثابیت اولوب و بونو
آختاریشمالار گوستریر بخته‌ور میللتلر چوخ کیتاب اوخویان اؤلکه لردیر، یانی بیر میللتین اینکیشافی بیرده گوجلنمه‌سی اوچون کیتاب اوخوما چوخ ساده عینی حالدا آیدینلاشدیران اولچو لردندیر.
🔻پراکتیکالار(تجروبه لر) بونو بیر ترپنمه‌ز گوسترگه(شاخص) باشلیغیندا اؤنوموزه قویور کیتابین توپلومسال قازانجینا اوسته لیک کیشسل(فردی) فایداسی چوخ اولور

🔻کیتابلا دوستلاشان اینسانلار دورمادان کوبودلوقدان اوزاخ اولوب دویغوسال ایسته نک دن(تصمیم) چکینیب یونگول ایشلردن قاچیرلار
البت بو بوتو اصل دئییل قایدادان کنار اولموشدا اولار آمما چوخلوغو احتیوا ائدیر.

🔻سونوجدا بو قیسا سؤز بئله باغلانیر کیتاب اوخومورسانسا یوکسلیش گؤزلمه اوخویورسانسا باش ائتگیسی منلیک بیرده داورانیشیندا گؤرونمه لیدیر.

عسگر کریم‌زاده
@Dedekatib

Yüzyıllardır öğütlerile insaliğa ışık tutan, her kelimesinde bizlere sevgi, kardeşlik, barış ve hoş görüyü aşılayan büyük ilim adamı mevlana Celaleddin Rumi'yi vuslatının 746, yılında rahmetle ve saygıyla anıyoruz...
@dedekatib

داغلار
🌷
بینه لری چادیر- چادیر
چوخ گزمیشم اؤزوم داغلار
قدرتینی سیزدن آلدی
منیم سازیم، سؤزوم داغلار
🌷
مارال گزر آستا- آستا
ائنیب گلر چشمه اوسته
گؤزوم یولدا، کؤنلوم سسده
دئیین،نئجه دؤزوم داغلار
🌷
هراوبانین بیر یایلاغی
هرطرلانین اؤز اویلاغی
دولایلاردا باهار چاغی
بیردویونجا گزیم داغلار
🌷
قایالاری باش- باشادیر
گونئیلری تاماشادیر
گؤدک عؤمرو چوخ یاشادیر
جانیم داغلار، گؤزوم داغلار
🌷
بیرقوناغام بو دونیادا
بیرگون عؤمروم گئدر بادا
وورغونو دا سالار یادا
دوز ایلقارلی بیزیم داغلار
🌷
#صمد_وورغون

@dedekatib

« دئمه‌رم»
🌸🌸

اولیندن عادتیم دیر سؤزده یالان دئمه‌رم
من توركجه دانیشارام دیله زبان دئمه رم
آنام منی اوشاقلیقدان تورك دیلی دانیشدیریب
آتام منه چؤره ك وئریب چؤره گه نان دئمه رم

🌸🌸

من آنامین امجگیندن توركجه سود اممیشم
ایندی‌ده امجك دئییرم داهی پستان دئمه رم
سو ایچنده ذوق ائده‌رم داد وئرمز آغزیمدا آب
سرین‌له‌سم كؤلگه‌لیكده دا سایبان دئمه رم
🌸🌸

دریالاردا گمی‌لری گزدیرر گمیچی لر
چوخ گؤزل دیر گمیچی‌لیك دا كشتیبان دئمه رم
ائو ـ ائشیگیم ایشیقلانار قوناقلاری گؤرنده
من قوناغی چوخ سئورم آمما مهمان دئمه رم
🌸🌸

آنام منه دون تیكردی سیریق ـ سیریق آرخالیق
كؤینگیمین اتگینه داهی دامان دئمه رم
اول ائوده اوشاقلارا تورك دیلینی اؤیره‌درم
آنا یا آنا دئیه‌رم دا مادرجان دئمه رم

🌸🌸

بیر گؤزه‌لی تعریف ائتسم توركوجه سؤز قوشارام
كیپریگین اوخ قاشلارین یای، ابرو كمان دئمه رم
بئشیگه گهواره دئمم او منی ییرقالاییب
صوبحه كیمی گودوكچویه من نگهبان دئمه رم
🌸🌸

قونشویا همسایه دئمم من یولداشا دا همراه
اوغولا اوغول دئیه رم هئچ پسر جان دئمه رم
اكینچی‌یم یوخ كشاورز، تورپاغا خاك سؤیله‌مم
اولدوزا ستاره دئمم گؤیه آسمان دئمه رم

🌸🌸

گؤی گورولدار یاغمور یاغار یاشیل‌لانار یایلالار
هر نه قدر یاغیش یاغسا اونا باران دئمه رم
دگرلی‌یه دگر وئررره‌م ارزشدن چیخماز باشیم
اوجوزا اوجوز دئیه رم داحی ارزان دئمه رم
🌸🌸

آتا ـ بابام تورك دور منیم توركوجه دانیشارام
فارسی دا خوش شیرین دیلدیر خوشا یامان دئمه رم
دده كاتیب تورك اوغلویام چوخ دادلی دیر دیلیمیز
ماهی یه بالیق دئیه‌رم سونا پایان دئمه رم.
🌸🌸

#دده_کاتب

@dedekatib

(اوخولا ساری)

گئجه، قاپ قارا اؤرتویونو، یئر اؤزونه چکن چاغلاری ،گؤزومو آغیر یوخو چکرکن ،
بیر یانقینین آلووو اؤزونه ساری چکدی! تاریخیمیز ایدی یانان ، زنگین کتابلاریمیز، زنگین دوشونجه لریمیز ، کورون-کورون یانیردی
قان قوخولو اللر ، خور باخیلی گؤزلر، ساتقین اورکلرین ایمضاسیلا کوله دؤنوردو،
هاییم ایچیمده بوغولموشدو، توتغون سسیله ایاقلاریم یوروموردو،
نفسدن دوشموشدوم کی آنامین چاغیریشیلا یوخودان آتیلدیم ،جومجولاق تر ایچینده ایدیم گؤردویوم یوخونو خاطیرلادیم، یانقیندا محو اولان کتابلاری ،کئچمیشی ، کیملیی ، قولاغیمدان گئتمیردی کورون -‌کورون یانقی سسي ،
بیراز یئریدیم بلکه او یوخولو حالدان چیخام، حالیم اؤزومه گله ، اما یئنه او سسلر بئینمیده هؤنکوروردو
بیرآز درینلشدیم گؤردوم سس کتاب اتاغیندان گلیر ایاق آتدیم کتاب اتاغینا ساری ، اوجو وار بوجاغی اولمایان بیر کتاب اتاغی ، هر قونودان یازیلان کتابلار رفده آتلی اوستلو دوزولموشدولر
بئینیم تاققیلداییردی سسلر کسیلمیردی یاخینلاشدیم یانقی قوخوسو بورودو ال آتدیم رفدن اود چیخیردی ، اورک یانقینی کیمی چینزیریک ایسی هریانی بوروموشدو
اؤز اؤزومه دئدیم آی الله بونه ایشدی بلکه هله یوخودایام! بیردن بیر سس اینله‌دی یوخ یوخودا دئیلسن ، اؤلوبسن یازیق قویلویانین یوخدو، بیزده یانیب بیتمیشیک سوندوره‌نیمیز یوخدو
هه! سس کتابلاردان گلیردی کتابلار دیل آچیب آنا دیلده دانیشیردیلار! دیل باغلامیشلار کیمی لال اولموشدوم نه گوجله دیل آچیب سوروشدوم سیزی کیم یاندیریب؟ دئدیلر سن ، سیزلر! کیملییمیزی باتیرماق اوچون ایللر اؤنجه یاندیریلساقدا قنیم‌لردن جانیمیزی قورتاردیق اما روحوموزو سیزلر، وارلیغیمیزی قؤرویان آدلی دوسلار یاندیریر! ایلدن ایله بیر سطیر بئله باخیش گؤرموروک اوخونوش دویموروق اوخول بیلمیریک...
محکمه ده اودوزان بیری کیمی باشیمی سالدیم آشاغی، بورنومون اوجونا کیمی سارالمیشدیم فیکریم گئتدی اوخولا اؤزومه گوج وئریب کتابلاری قورتارماق ایسته‌دیم گوجوم توتانا یوکلدیم اؤزومه قاچدیم اوخولا ساری، یانقی‌دان چیخارمالییام کتابلاری دئییه یول دؤیدوم ... هله ده کتابلارا یؤکلو اوخول گزیرم، مزاردان چیخان اؤلولره تای بورالار منه غریب گلیر، نه آییق دان آییغام نه دیریدن دیری... یاردیم ائله یین! آنام، دیلیم ،کتابلاریم، وطنیم سیزینله سسلنمه ییمه باغلیدی آییلدین منی دیریلدین منی ...
ايشيق سحر گؤزله ییر بیزی.

رقیه عبدیلی (سازاق)

🍃🍃🍃
@dedekatib
🍃🍃🍃

‍ آللاهين آدي ايله
بيلگین و صمیمی اؤيه‌لریمیزه سئوگیلر و سالاملار
قارشیدان گلن  چیلله گئجه‌سی مناسبتی ایله سیز عزیزلریمیزی تبریک ائدیب،بابالاریمیز دئمیشکن بیزده "چیلله‌نیز خئیره قالسین" دئییریک.
بیلدیینیز کیمی زامان سوره‌جیله هرنه دگیشیلسه ده ،بیزیم دگیشیلمز مدنی ایرثلریمیز وار .
گلین بو اوزون گئجه‌لرده بیزده فولکلوروموزو و مدنی ایرثلریمیزی بیرلیکده یاشالتماغا چالیشاق.
بو گوندن اعتباراً ، بئش گون مدتینده ،سيز عزيزلريميزدن اؤزه‌للیکله دگرلی آتا_آنالاریمیزدان گلن فولکلور ساحه‌سینده‌‌کی سسلی فایل‌لاری و شکیل‌لری پایلاشاجاغیق و سوندا پایلاشیلان سس فایل‌لاری آراسیندان بیر نفره و پایلاشیلان شکیللر آراسیندان دا بیر نفره‌ قرعه حسابی ایله هدیه وئره‌جه‌ییک .

ساغلیقلا قالین
حؤرمتله
کانال مودورلوغو
@el_bilimi

بویوک عارف رحمتلی دده کاتیبدن بیر گؤزل قوشما :

.... دییل....
🌸🌸

قادر آللاه بو نه شوردور زاماندا.
باغچا بیزیمکیدیر گل بیزیم دییل.
سن بؤلن بولگولر قبول اولمادی .
پتک بیزیمکیدی بال بیزیم دییل.

🌸🌸

باهار چاغی گؤی گئیینر صحرالار.
ذوقا گلیب دالغا وورار دریالار .
یاغمور یاغار یاشیل لانار یایلالار.
یایلا بیزیمکیدی ائل بیزیم دییل.

🌸🌸

قوردا یول وئردیلر خائن چوبانلار.
خارا یولداش اولدو ناشی باغبانلار.
اود آلیب معدنلر آلیشدی کانلار.
معدن بیزیمکیدیر لعل بیزیم دییل.

🌸🌸

نه طوفاندیر نه غوغادیر نه دومان.
آتش آلیب خرمنیمیز یان ها یان .
دده کاتیب دیلین ساخلا دور دایان.
اوره ک بیزیمکیدیر دیل بیزیم دییل.

🌸🌸
#دده_کاتب

@dedekatib

🍉 #چیللـه_گئجه_سی در اورمیه

(شب یلدا)
@dedekati

🍉 آخرین شب پاییز که طولانی ترین شب سال است ، در منطقه #آذربایجان به #چیلله_گئجه_سی معروف می باشد.

🍉 آداب و رسوم مخصوص این شب بر گرفته از فرهنگ غنی #آذربایجان است.
که این رسومات بهانه ای برای دور هم بودن و صله رحم است.

🍉 رسم بر این است که در این شب کوچکترهای فامیل در خانه ی بزرگ خاندان جمع می شوند و به جشن و شادی می پردازند.

🍉 در #اورمیه معمولا برای این شب #کوفته_شوربا آماده می کنند. و بعد از شام هم خوراکی های مخصوص خود را دارد که از آن جمله می توان به #باسلوق ، #حلوای_گردو ، #حلوای_هویج ، کشمش ، گردو ، بادام و #میلاق (تلفظ عامیانه: میلاخ)اشاره کرد که البته در این میان هندوانه در صدر خوراکی ها و میوه ها قرار دارد.

🍉 در زمانهای قدیم از چند ماه قبل هندوانه را تهیه می کردند و آن را در انباری یا یک جای خنک داخل کاه نگه می داشتند و در شب یلدا و یا در ترکی، چیللـه گئجه سی همه دور کرسی جمع می شدند و بزرگ خانواده هندوانه را بریده و بین همه ی میهمانها تقسیم می کرد.
@dedekatib
🍉 یکی دیگر از رسمهای این شب خواندن اشعار شاعران نامی #آذربایجان و یا خواندن #بایاتی می باشد که هر یک از اعضای خانواده در دل نیت کرده و یک نفر #بایاتی می خواند. یا بزرگتر ها #تاپماجا می گویند و بچه ها برای پیدا کردن جوابها رقابت می کنند.

🍉 در #آذربایجان یکی دیگر از رسم هایی که هنوز پابرجاست بردن #چیللـه_پایی برای دختران نامزد فامیل می باشد. که همه فامیل و خانواده داماد برای عروس خود لباس و کادوهایی تهیه می کنند و خوراکی های مخصوص این شب را آماده کرده و آنها را داخل سینی های بزرگ چیده و هندوانه را هم با گل و روبان تزئین کرده و به خانه ی عروس می برند.

🍉 علت نامگذاری شب یلدا در آذربایجان به #چیللـه_گئجه_سی این است که در آذربایجان فصل زمستان را به سه قسمت تقسیم می کنند ، قسمت اول که بعد از تمام شدن پاییز شروع می شود چهل روز است و چله ی بزرگ #بویوک_چیلله نامیده میشود و قسمت دوم که بیست روز است چله ی کوچک #کیچیک_چیلله و سی روز آخر ، ماه عید نوروز یا در اصطلاح عامیانه #بایرام_آیی نامیده می شود.

✍ معصومه یکانی
@dedekatib

#چیللـه_گئجه_سی
#چیللـه_پایی
#ایلین_لاپ_اوزون_گئجه_سی
#دبلریمیز

@dedekatib

من اۇزاق سَفره یوْللانان گَمی
سنی ترک ائدیرم بیر لیمان کیمی
قوْرخما آیریلیقدان بوراخ الیمی
سئوگی آیریلیقدان گۆجلۆدو والله

دنیادا نه قدر سئوگی وار بیل کی
سن منیم دیلیمین ازلی، ایلکی
قوْرخما آیریلیقدان اؤلوم دئییل کی
سئوگی آیریلیقدان گۆجلۆدو والله

سن هله بیلمیرسن آیریلیق نه دیر
هر سَفر کؤنلۆنو سیْخیر اینله دیر
آیریلیق جیسمیندیر روح سنینله‎دیر
سئوگی آیریلیقدان گۆجلۆدو والله

سن ‎سیز حیات دئییل عمر گۆن منه
تک سن‎سن اۆرک‎دن یانان سن منه
قوْرخما آیریلیقدان اینان سن منه
سئوگی آیریلیقدان گۆجلۆدو والله

قوْرخو، انتظار وار آغلار گؤزونده
نئچه یالواریْش وار بیرجه سؤزونده
بیر گۆن بیله ‎جک‎سن ائله اؤزونده
سئوگی آیریلیقدان گۆجلۆدو والله

چاغیْر قاناد چالیْب اۇچوب گله‎رم
نئچه آیریلیقدان کئچیب گله رم
اؤلومون الیندن قاچیب گله رم
سئوگی آیریلیقدان گۆجلۆدو والله

نه فرقی یاخیْنام یا کی اۇزاغام
هله کی سنینم نه قدر ساغام
اؤلسم او دنیادان قاییداجاغام
سئوگی آیریلیقدان گۆجلۆدو والله

گؤز یاشیْ عبث‎دیر تؤکوب گئده‎جم
کؤنلومو اوْدلارا یاخیْب گئده جم
من سنه، هامی یا ثبوت ائده جم
سئوگی آیریلیقدان گۆجلۆدو والله

#بابا_وزیر_اوغلو

🍃🍃🍃
@dedekatib
🍃🍃🍃

آلقاییت معللیم

من دونیایا گؤز آچاندا سئویندی


@dedekatib

....چیلله.....
🌧🌧

گئچدی آیلار باهار دوندو قیش اولدو
یاغدی قارلار توپراق دؤندو داش اولدو
گلدی گنه  چیلله بیزه توش اولدو
اوزون گئجه کورسو قوران یاخچیدی
دؤۏره سینه ائلی ییغان یاخچیدی .
🌧

گتیرین مانقالی دولو کوز اولسون .
قورولسون کورسولر ایشلر دوز اولسون
باجالاردان چیخان توسسو توز اولسون
ائودن چیخسا توستو دومان یاخچیدی
چیلله گونو  کورسو  یامان یاخچیدی
🌧

چاغیر گلسین بیزه ائلی اوبانی
جننته  بنزه دین  ائوی  ایوانی
آچین کورسو اوسته گوللو یورقانی
چیلله  پایین اول آلان  یاخچیدی
سوز صوحبته سونا قالان یاخچیدی
🌧

دوزولسون سوفرایا گوزل یئمیشلر
آلمالار هئیوالار  بیرده کیشمیشلر
قدیمدن کیشیلر  دوغرو دئمیشلر
محببتی سوزه قاتان یاخچیدی
کوسنلری باریشدیران یاخچیدی
🌧

گوندوز بوزدا قاردا  قالان اوشاغی
بوزلو سویا دوشموش سئرچه سایاغی
قیزدیرار جانینی  کورسو آیاغی
قیشدا سویوق هاوا بوران یاخچیدی
کورسو اوسته ییب یاتان یاخچیدی
🌧

گوزل آنام ماغیل ماغیل بیزلره
گئچمیشلردن دییب ناغیل بیزلره
ناغیللاردا وئریب عاغیل بیزلره
ناغیللاردان عیبرت آلان یاخچیدی
عیبرتلری یادا سالان یاخچیدی
🌧

کاتب اوغلو دیلده سوز اولمایینجا
آشیقین  الینده ساز اولمایینجا
چیلله بیتمز کورسو کوز اولمایینجا
شاعیر دئسه قوشما دیوان یاخچیدی
آشیق چالسا قوپوز کامان یاخچیدی

🌧
#کاتب_اوغلو

@dedekatib

چیلله

چیلله گئجه‌سی یا شب یلدا اؤلکه‌نین باشاباشیندا، پاییزین آخیری و قیشین باشلانیشیندا توتولار. آما آذربایجانین جغرافی شرایطینه گؤره، قیش فصلی‌نین آغیر اولدوغونا گؤره، قیشین قارا قورخوسونو اورک‌لردن سیلمک و آغیر گون‌لره دوو گلمک اوچون بو گئجه آذربایجان‌دا داها درین، و آیینی معناسی وار.

چوخ قدیم‌لردن بو گئجه بوتون قوهوم- اقربا شام‌دان سونرا ییغیشار طایفا بؤیویونون ائوینه. قدیم‌لر کورسو باشیندا اوتوروب، بیرلیکده گئجه‌نی سحر ائدرمیشلر. اوزونلو گئجه‌ده ناغیل‌لار دئیردیلر، خاطیره و تجربه‌لریندن تعریف ائدرمیشلر، لطیفه، بایاتی، تاپماجا، گول-گول یا دا تورناووردو کیمی اویون‌لار و فال آچمالار گئجه‌یه لذت وئررمیش.
بو گئجه‌نین یئمک‌لری پشمک، لبلبی، پخله، گیردکان- بادام، قوورغا، سیمیشقا، ایده، نار، آسما اوزوم، آسما امرود، آلما، هئیوا، شانی تورشوسو، حالوا، باغلاوا، کورسو آلتیندا گوودوش‌دا دوز ایچینده پیشن کبابی یئرآلما و.... ان اساسلیسی دا قارپیز اولاردی. قارپیزی مجلیسین آغ ساققالی خئیر نیت‌لر ایله کسردی و قیشین یونگول کئچمه‌سی اوچون دعا ائدردی. بئله بیر اینانج وار کی، چیلله گئجه‌سینده قارپیز یئسه‌لر سویوق اونلارا کار سالماز.
قارپیزی یایین آخیرینده آلیب سردابالار، زئرزمی‌لرده سامان ایچینده چیلله اوچون ساخلارمیشلار.
آذربایجاندا چیلله گئجه‌سی‌نین ان گؤزل و شاد رسم‌لریندن بیری ده آداخلی‌لارا خونچا گؤندرمک ایدی کی، بو گونه کیمی بو رسمین داوامی وار. بؤیوک چیلله‌ده اوغلان ائویندن قیز ائوینه خونچا گلر. بو خونچالاردا قیش پالتاری، قیش باشماغی، الجک، شال، باهالی پارچالار، قارپیز، امرود- نار- هئیوا- ازگیل کیمی میوه‌لر، قورو یئمیش‌لر، شیرنی، پشمک... قابلاردا بزه‌ییب، آداخلی قیزا گؤندریلردی. بالا چیلله‌ده ده قیز ائویندن اوغلانا خونچا یوللاردیلار.

چییله گلیر قار گلیر
آلما، هئیوا، نار گلیر
چیلله‌لیق گتیرمه‌یه
بیزیم ائوه یار گلیر

هر میللتین گله‌نک و گؤره‌نک‌لری او توپلومون کولتور عنصرلرینی اولوشدورور. بیر توپلوم‌دا آیین‌لر و تؤره‌لرین چوخ و چئشیدلی اولماسی، او توپلومون مدنی زنگین‌لییی‌نین گؤسترگه‌سی‌دیر. کیملیک بحرانی یاشانان بو دؤوران‌دا، گله‌نکسل آیین‌لر و مراسیم‌لر و ائلبیلیمینه (یا فولکلورا) قاییدیب، اونلاری قورویوب یئنیدن جانلاندیرماق مدنی کیملییین قورونما یول‌لاریندان بیری‌دیر.
نسیل‌لرین بیر- بیریندن اوزاقلاشدیغی بیر چاغدا، چیلله گئجه‌سی مراسیمی اوچ نسلین بیر آرایا گلدیی گؤزل بیر ائکران‌دیر.‌
آي چيلله ، چيلله قارداش
آتين قامچيلا قارداش.
بير گلدين دانيشماديق،
قلبيم آچيلا قارداش

قیش فصلی آذربایجاندا اوزون سورر، قارلی – قیروولو کئچر، شاختاسی کسر، سازاغی یاندیران اولار.
چیلله گئجه‌سی یا شب یلدا آذر-ین 30-ونون گون باتیمیندان باشلار، دی آیی‌نین بیرینجی گونونون گون چیخان چاغیندا بیتر.

آذربایجان افسانه‌لرینده بیر قاری ننه وار ایمیش، اونون ایکی اوغلو وار ایمیش، بیریسی بؤیوک چیلله آدلانیرمیش، عؤمرو ده 40 گون اولورموش. او بیری کیچیک چیلله آدلانیرمیش عؤمرو 20 گون اولورموش.
بؤیوک چیلله‌نین سون گون‌لرینده بالا چیلله گلیب قارداشیندان سوروشار:
-سن گئتدین نئینه دین؟
بؤیوک قارداش دئیر:
-من گئتديم دوندوردوم، اوشوتدوم، ناخوشلاتديم گلديم!
بالا قارداش اونا لاغ ائدیب دئیر:
-من گئتسم قاری‌لاری کوره‌ک‌دن، لولئیین‌لری لولک‌دن، گلین‌لری بیلکدن، کؤرپه‌لری بلک‌دن ائلرم!
بؤیوک قارداش گولومسونوب دئیر:
-عؤمرون آزدی قارداش، دالین یازدی قارداش!
بالا چیلله گلیب، هر یئری شاختایا قارا بورویر، آخیردا داغلاردا اؤزو ده قارلار الینده اسیر اولار. خبر گلیب قاری ننه‌یه چاتار. قاری ننه اود اوسته شیشی داغلایار ، گئدر قارلارینان ساواشماغا. آخیردا قارلاری اریدر، بالا چیلله‌نی قورتارار. بالا چیلله آزاد اولار آما گؤرر قیش قورتولوب، بایرام آیی باشلاییب.

عزیزیم، چیلله قارپیز،
دوشوبدور دیله قارپیز.
ییغیلیب خورجون‌لارا،
گئدیر یارگیله قارپیز.
***
قوووب، قیشی آیازی
کسدیک چیلله قارپیزی
آللاه یئتیرسین روزی
ائل قالماسین تامارزی

#سوسن_نواده_رضی

🍃🍃🍃
@dedekatib
🍃🍃🍃

قارپیزدان شیرین سن ناردان شیرین سن
قارپیزی نئینیرم ناری نئینیرم
اللریمده اولسا ایستی اللرین
چیلله نی نئینیرم ناری نئینیرم

چیلله گئجه سینده بیر منم بیر سن
اوره‌کدن غم توزون نازلا سیلیرسن
سنه چوخ دئمیشم اوزون بیلیرسن
سنسیز جانی نئینیرم یاری نئینیرم

چیلله گئجه سینین اولدوزو سن سن
سئوگی سفره‌سینین داد دوزو سن سن
بو سویوق قیشیمین قار بوزو سن سن
سویوق دان چکیلن جانی نئینیرم

دوداغین قارپیزیم دی یاناغین ناریم
گؤزلرین دونیام دی عیشوه‌لی یاریم
سن منیم دولتیم سن منیم واریم
دولتی نئینیرم واری نئینیرم

سنی دونیا بیلیب دونیادان آلدیم
عشقینه باغلانیب یانین دا قالدیم
سنه بیر ایستی یئر اوره‌ک ده سالدیم
سنسیز یایدان قالان باری نئینیرم
چیلله نی نئینیرم قاری نئینیرم

#حاتم_احمدی

🍃🍃🍃
@dedekatib
🍃🍃🍃

بیر عؤمور محبّت یوکون داشیدیم؛
هاردا بیر کؤز گؤردوم آلیشیق اولدوم.
وارلیغیم_حیاتیم، شمع کیمی یاندی؛
هاردا قارانلیقسا، من ایشیق اولدوم.

بیر ایچیم گولوشه، بیر اوووج عشقه،
فانیس تک گؤزلریم آسیلی قالدی.
بیر سالخیم باخیشا بیر عؤمور حسرت،
اللریم هر یئردن کسیلی قالدی.

بو نئجه محبّت، نئجه عشق‌ایمیش ؟!
بیر ایچیم گولوشون او قیزیرقاندی.
بیر عؤمور یئدییی اورک قانیمی،
یئریندن اونوتدو، کؤکوندن داندی.

نئیله‌ییم الیمین یوخوموش دوزو.
ایندیکی دوزلارین، توتاری یوخدور.
"کود"لا بئجَریرلر، محبّت باغین؛
اودورکی عشقین ده چیخاری یوخدور...

#عزیز_مرادزاده
🍃🍃🍃
@dedekatib
🍃🍃🍃

چیلله چرا فارسی نیست؟ ✅
ریشه ی واژه چیلله ✅

چیلله به معنی زه کمان هم هست به کشیدگی مربوط است.♦️
چیلله نی قویدو یایا
چیلله نی قویدو کامانا

به قسمت کش رونده و یا همان زه کمان در ترکی چیلله گویند
در ترکیب چاق و چله شدن هم وجود دارد
چاق یا همان چاغ در ترکی به معنی تنومند و چیلله به معنی دراز است.

چاغ شکل دوم از ساغ است و در اصطلاح داماغینیز چاغ اولسون دیده شده است که از چاخماق به معنی کوبیدن یا چیخماق به معنی بالا رفتن است و شاخ یا شاه شکل بعدی از آن است.

چیله‌مک هم نوعی ضربه است :

متن زیر را بخوانیم : (نقل قول از مقاله ی استاد ناصر منظوری )

/«چیلله» اسمی است از فعل «چیله‌مک» به معنای (زدن پرتابی توام با ضربه) ساخته شده است. در بازی «چیلینگ –آغاج»(الک-دولک) به زدن «چیلینگ» یا «چیلیک» یا «چیلیه»(دولک) با «آغاج»(چوبدستی) از این فعل استفاده شود: «چیل گلسین!»(بزن بیاد!). «چیلینگ» نیز از این فعل استفاده شده است.
«چیله‌مک» اسم تلنگر شدید است که در آن ریگ کوچکی بین پشت ناخن سبابه و نوک انگشت شست قرار گرفته و به شدت پرتاب می شود. یا تلنگری که بر سطح آب- به نیت پخش کردن و افشاندن آب- زده می شود. شکل دیگری از این فعل نیزهست که که «چیله مک»(افشاندن توأم با ضربه) است./

چیل به معنی جای ضربه است در دیوان لغات ترک هم آمده است به معنی لکه در ترکی امروزی در آمده است
چیلله‌مک در این صورت به معنی ضربه با گذاشتن اثر است.
در این صورت چیلله از تفسیر ضربه به کش دادن مربوط میشود چلله در فارسی که به صورت چاق و چلله همراه با هم استفاده میشود به این تفسیر است پس چیلله به معنی شب طولانی و کشیده است و چیلله به معنی زه کمان هم از تفسیر کشیدن و کش رونده است.

چیلله‌مک اسم از آن چیلله با پسوند a - ə (قالماق - قالا ، قیرتماق - خیردا)
çillə + ə

çiləgən
میخهای کوچک و ظریف چوبی که جهت چسباندن کاه و گل و غیره به دیوار می کوبند(لغت نامه ی داشقین)


آن را از چهلله معرفی میکنند
این شیاد ها نمیتوانند بگویند در کدام کلمه ی فارسی له به صورت وند آمده است؟ اگر از چهل باشد چله یا چهله باید بگویند
حال ما تصور کنیم که برای تاکید یا لهجه به چلله تبدیل شده است
چهل رو اول زمستان را چیلله ی بزرگ گویند و بیست رو بعد آن را چلله ی کوچک گویند و ده روز اول اسفند را قاری ننه چیلله سی گویندچرا به بیست رو بیسته نگفته اند؟ یا ده روز قاری ننه چیلله سی چرا دهه نشده است؟ این معلوم میشود این واژه برای این شب ربطی به چهل ندارد و همان چیلله به معنی دراز و طولانی است.♦️

اصرار برای واژه ی یلدا توسط پان ایرانیسم بسیار وسیع است چون آقایان از ترکی بودن این واژه متوجه شده اند آن ها دست و پا میزنند تا بگویند که یلدا فارسیست که ریشه ای نمیتوانند اعلام کنند.
#چلله
#چله
#çillə
☪«سینا بیلسای»☪
@Dedekatib

چیلله _چیلله یازیلیر آلنیمیزا یاسلی یاشام
قوجا بیر قورد اولورام چنلی گه‌دیک‌لر‌دن آشام

ایچمه‌دن کئفله‌نیرم گاه آشیرام گاه داشیرام
اوره‌یی چاش باش ائدن منلیگیمیلن دالاشام


من بولوت دان دوغولان قارچیچه‌یی، سوندا گرک
زیروه لردن گوج آلیب آی لا گونش له باریشام


گؤزلریمین باهاری ایللر اولوبدور کی کؤچوب
سون باهار لا یاناشان شاختا قیرو ، قارلی قیشام

سیخیلیر وارلیغیمین سنسیز اولان هر کؤشه سی
یئله قوللوق ائدیرم بلکه تئلین له یاناشام

اؤره ییم بویلودو حسرت دونونو گئیدییینه
قارا سؤدا اته گینده قوجالان کؤرپه قوشام

بیر دومان سوزگون ائدیب گؤزلریمین وارلیغینی
کیپریگیمدن آسیلان گؤزیاشیما آرخاداشام

یئنه "شهلا " قارابختین سنه میدان اوخویور
چیلله _چیلله یازیلیر یازلیغینا یاسلی یاشام

#شهلا_نوروزی

@dedekatib