DALA INSIDE
15.2K subscribers
373 photos
121 videos
1 file
985 links
✓ БАҚ ретінде тіркелген қазақ тіліндегі жалғыз канал
✓ Эксклюзивті сараптамалар мен инсайдтар
Жарнама @dalareklanaBot

Самый узнаваемый казахский телеграм канал. Инсайды, политика, схемы, прогнозы. Экономические, финансовые расследования.
Download Telegram
Назарбаевтың ісі мен өзін культ жасау осымен тәмам болсын!

Назарбаев кезінде кері кеткен біраз дүниені түзетіп, өзгертумен 2022 жылды аяқтайық деп тұрмыз.

Егер осы іске шындап кіріссек аянып қалмайық. Облыс орталықтарындағы Назарбаевтың атымен аталатын көшелерді «Азаттық», «Тәуелсіздік» деп өзгертейік (Алматыдағы Назарбаев көшесін Фурманов деп ескі атын қайта аламаймыз ғой). Бұрынғы атауы қазақы болса оны қайтарайық!

Кеңес өкіметінің шекпенін шықанымызға 30 жыл болса да декоманизация жүргізе алмадық. Бұл істі бастасақ, Путин орынан өре түрегелеме деп қорықтық.

Ал Назарбаевтың атынан арылуды бастап кетсек, ешкім қолымыздан қақпасы анық. Бәрін осы жылы бітірейік. Келесі жылға қалдырмайық.

Ай сайын Назарбаевтың атымен аталатын көшелердің атын қайтарып, басқа атау беріп істі сағызша созатын болсақ, деназарабаевзация 10 жылға созылуы мүмкін. Ал біздің бұлай ойын ойнап жүретін уақытымыз жоқ.

Елорданың атын күзде қайтарып, әуежайдың атын қыста өзгертіп, халық алдында саяси ұпай жинау енді болмасын! Бәрін жыл аяғына дейін аяқтайық.
Назарбаевтың Әнұранға жасаған корректировкасын да алып тастайық (Жұмекен Нәжімеденовтың әруағы бір риза болып қалары анық).

Алматыдағы Орталық алаңдағы және Бәйтеректің ұшар басындағы атамыздың быттиған қолын да күресінге тастайық. Елордадағы Орталық мұражайда тұрған мүсінді де жертөлеге түсірейік.

Назарбаевтың ісі мен өзін культ жасау осымен тәмам болсын! Осыған келісесіздер ме?

Содан кейін ақ парақты ашып, алаңсыз Жаңа Қазақстанның тарихын бастауға болады.

Нұрлан ӘУБӘКІР
🤜 Жасырын күштер Қазақстан экономикасын кәдімгідей шайқалта бастады

Оған халықаралық рейтинг агенттіктері бірден реакция берді. S&P Global Ratings сыртқы және қаржылық тәуекелдердің ұлғаюына байланысты Қазақстанның суверенді рейтингі бойынша болжамды «Тұрақтыдан» «Жағымсызға» түсірді. Демек, халықаралық аналитиктердің бізге деген сенімі төмендеп отыр.

Оның басты 4 себебі бар:

1. Каспий құбыр консорциумы
КТК құбыры - Қазақстан экономикасының басты күретамыры. Біздің мұнайдың 80 пайызы экспортталатын системаның ең негізгі бөлігі - танкерлерге мұнай құятын құрылғы Қара теңіздегі Новороссийск портында, яғни Ресейде орналасқан. Онда осы көктемнен бері 20 жыл бойы табылмаған түрлі ақаулар, тіпті дүниежүзілік соғыстан қалған миналар табыла бастады. Нәтижесінде біз мұнай экспорты жоспарын бұзып алдық және бюджетке түсетін табыс азая бастады. Ол Ресей ойыны екені түсінікті. Басты ойлары - Қазақстан экономикасын тежеп, оның күшеюіне жол бермеу. Осы рычагты пайдаланып, Қазақстан басшыларын санкцияларды айналып өтуге, Ресейге қажет құралдарды жеткізуге, Ресей экспортын шектеген азық-түлікті Қазақстанның да сыртқа сатпауына көндіргілері келеді.

2. Біздің қарыздар және пайыз ставкасының қымбаттауы
Үкімет қарыздарды тым көп алып алған. Енді оны қайтару жыл сайын бюджетке ауыр тиюде. Біз әлеуметтік көмекке және экономиканы жандандыру, арзан кредиттер бағдарламаларына ақшаны көп құртқанбыз. Соның әсерінен 2021 жылы қайтарған қарызымыздың көлемі 61,8%-ға артты. 2021 жылы біз ішкі және сыртқы қарыздарды қайтаруға 1,1 триллион жұмсадық.
Енді одан да ауыр жағдай туындады. Базалық ставка 14,5% болғандықтан, Қаржы министрлігі облигацияларының жылдық купонды сыйақысы 15%-дан кем болса, ол ешбір инвесторға қызық емес. Мемлекет үшін ішкі нарықтан қарыз алу, оны қайтару тағы да қымбаттап отыр.

3. Ұлттық Қордың инвестициялық табысына түскен ауыртпашылық
Жолдауда берілген уәдеге сай, Ұлттық Қор инвестициялық табысының тең жартысы балаларға арналған арнайы шоттарға үлестірілетін болады. Бұл механизм 2024 жылдан бастап жыл сайын Қордан шамамен 1,5 миллиард доллардың трансферттен бөлек алынып отыруын білдіреді. Ол ақша Қорда қалса, капитализацияға жағымды әсер берер еді. Не болмаса, сол арқылы бюджет дефицитін жауып отыруға да болады. Қордың инвестициялық табысына ауыз салу - мемлекеттің таза активтерін қысқартады деген тәуекел бар.

4. Қаңтар, Арыс, Қостанай сынды апат/диверсиялардың көбеюі
Кез-келген апаттан кейін Үкімет өз резервін жұмсап, зардап шеккендерге барлық шығындарды өтеп беріп жүр. Әрине, көмектесу керек. Бірақ осы апаттар тым көбейіп кеткен. Бір жағынан бұл сыртқы/ішкі күштердің әбден пысықтап, ұйымдасып дайындаған тірлігі сияқты. Бәріне бірдей көмектесе берген Үкіметтің резерві таусылады. Одан кейін тағы қарыз алады. Шырғалаң қарыз шеңберіне кіріп кеткенге ұқсаймыз.

Осы төрт фактор қордалана келе Қазақстанды артқа тарта бастады. Одан шығудың жолы - жаңа уәде бермей, ескі проблемаларды шешіп алу. Халықаралық сарапшылар осыны меңзеп отыр.

https://t.me/dalainside
👉 Құлыбаевтың тағы бір былығы әшкере болды

Назарбаевтың күйеу баласы Тимур Құлыбаевтың тағы бір былығы әшкере болды. Бұл жолы Protenge телеграм каналы Құлыбаевтың Түркияның Бодрум қаласындағы сән-салтанаты жарасқан қонақ үйді қалай сатып алғанын жария етті.

Түркияның Бодрум қаласындағы Kempinski Hotel Barbaros Bay Bodrum қонақүйі 1999-2005 жылдары бөй көтерген-ді. Арада бір жыл өткенде, яғни, 2006 жылы дәл осы қонақүйдің 75% акциясын «ҚазМұнайГаз-Сервис» компаниясы тегі түрік кәсіпкер Орхан Йылмаздан 40,1 млн долларға сатып алады.

«ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясына бұл қонақүйдің не үшін қажет болғаны белгісіз. Ұлттық компания жыл он екі ай ен далада жұмыс істейтін қарапайым мұнайшыларды Түркияға апарып демалдыру үшін сатып алмағаны анық.

«ҚазМұнайГаз-Сервис» компаниясы 2015 жылы Бодрумдағы қонақүйді сатпақ болып әрекеттенеді. Бірақ олар қымбат қонақүйді сата алмаған.
Бұдан кейін мемлекеттік компания қонақүйдегі үлесін 2016-2020 жылдары жекешелендіретін тізімге қосқан. Бұл жолы да қонақүйді ешкім сатып алуға асықпаған. Үстіміздегі жылдың наурыз айында да сауда-саттық жалғасқан. Бірақ нәтиже болмады.

Осылайша бес жұлдызды қонақ үйді сатып алатын жан табылмапты. Осы ретте ешкімге қажеті жоқ мұндай активті «ҚазМұнайГаздың» еншілес компаниясы не үшін сатып алған деген заңды сұрақ туындайды.
Қонақүй жаман болғаны ма?

Интернеттен қараған адам қонақүй меймандарды қабылдап, қалыпты жұмыс істеп жатқанына көз жеткізе алады.

Соңғы жылдары қонақүйдің жанынан 42 жанға жайлы люкс санатындағы резиденция салыныпты. Бұл үшін 50 млн доллар жұмсалған деседі. Бүгінде резиденция мен қонақүй Kempinski компаниясының басқаруында.

Түрік басылымдары аталған жылжымайтын мүлік кәсіпкер Орхан Йылмаз бен Sera Group компаниясына тиесілі екенін жазуда.

Protenge каналы мұны індете зерттегенде Sera Group компаниясының Алматы әуежайын сатып алған TAV Airports Holding компаниясының басты әріптесі екенін анықтаған.

Назарбаевтың күйеу баласы Тимур Құлыбаев Алматы әуежайын TAV Airports Holdingке сатқан болатын. Сол кезде «Алматы әуежайын түріктің кәсіпкерлері сатып алды» деп жұрт біраз шулаған еді.

Шындығында Алматы әуежайын ешқандай Түркияның инвесторлары емес, өзіміздің күйеу баламыз қайта сатып алуы мүмкін. Осылайша із жасыруы ықтимал. Ақша сауылдап түсіп жататын мұндай нысанды кімінің көзі қисын.

Мемлекеттік компанияның ақшасына Түркиядан қымбат қонақ үй сатып алынып, онысымен қоймай жанынан қымбат резиденция салынды. Осылайша Құлыбаев қазақтың ен байлығын әкесінен қалған мұрадай еркін пайдаланған. Алдағы уақытта осының бәрін елімізге қайтару керек.

https://t.me/dalainside
Осы күздегі президент сайлауында кімге дауыс бересіз?

Ермұрат Бапи - оппозиция ардагері. Қазақтілді ұлтжанды азамат. Қасым-Жомарт Тоқаев - қазіргі президент. Тәжірибелі дипломат.
Final Results
40%
Ермұрат Бапи
60%
Қасым-Жомарт Тоқаев
Ардагер оппозиция өкілі, қоғам қайраткері Ермұрат Бапи өзінің сайлауға түсетіні туралы шешімнің әлі қабылданбағанын мәлімдеді.

Түпкі шешімді Демократиялық күштер коалициясы қабылдауы тиіс. Жалпы, қазір Коалиция ұстанымы осы сайлауды мүлде болдырмауға сайып отыр.

DALA INSIDE оқырмандары өз дауысын берді және Бапи-Тоқаев текетіресінде қазіргі Президент 60% дауыспен жеңіп шықты. Сауалнамаға 444 адам қатысты.

Коалиция сайлауға түспесе, Тоқаевқа лайықты қарсылас табудың өзі оңай болмайын деп тұр.

https://t.me/dalainside
😡 "Нұрекең қатты ашуланды..."

Депутаттардың 1-Желтоқсан - Тұңғыш Президент күні мейрамын алып тастау туралы мәселені күн тәртібіне қойғаны Нұрсұлтан Назарбаевты қатты ашуландырды. Бұл туралы DALA INSIDE дереккөзі мәлімдеді.

Оның алдында "Жаңа Қазақстан" фракциясы Нұр-Сұлтан атауын алып тастап, елордаға Астана атауын қайтаруды ұсынған болатын. Ол ұсыныс та, әрине бірінші президентке жақпағаны анық.

Назарбаевтың атын тарихтан мүлде өшіру әбестік болар еді. Мейрам, қалаларды алып тастау орынды. Бірақ атын кішкентай жерге болса да қалдырған дұрыс.

Қазір жағдай Түркіменстан президенті Ниязов дүние салып, оның орнына Бердімұхамедов келген уақытқа ұқсайды.

https://t.me/dalainside
Клиенттердің қауіпсіздігін арттыру: банктер неге Big Data технологиясын таңдайды?

Дәстүрлі банктік бизнес-модельдер бүгінде бір-бірімен ғана емес, сонымен бірге инновациялық экожүйелермен де бәсекелеседі.

Қаржы, қаржылық-техникалық және IT-нарығы үшін өткен FCBK: Persona Non Data конференция шеңберінде сөз сөйлеген Huawei Enterprise Business Group Eurasia технологиялық консалтинг департаментінің директоры Михаил Шпактың айтуынша, жаңа технологиялар қаржы ұйымдары мен клиенттер арасындағы өзара іс-қимыл тәсілдерін жақсартуға көмектесе отырып, дәстүрлі қаржы тәжірибесін сапа тұрғысынан өзгертеді.

Іс-шараны Huawei Technologies Kazakhstan компаниясының бас қолдауымен алғашқы кредиттік бюро ұйымдастырды.

«Осы цифрлық әлемде не істейтініміздің барлығы бізге әсер етеді. Қаржы секторы жинақтайтын деректер көлемі өзінің көлемі мен өсу қарқыны бойынша көптеген басқа индустрияларды орағытып өтеді. Бұл үлкен көлемге дұрыс және тексерілген құрылымдар қажет» — деп, атап өтті сарапшы.

https://t.me/huaweimediatalks
🇷🇺 "Путин күшті ғой": Россотрудничество қазақ аудиториясына қалай кірерін ойластыра бастады

Осы аптада Ресей және ондағы режимнің жағымды имиджін қалыптастыру үшін арнайы құрылған "Россотрудничество" тарапынан бірнеше қазақтілді, аудиторияға ықпалды тұлғаларға астыртын ұсыныстар келе бастады. Мақсат - Ресейге деген қазақ аудиториясындағы жеккөрушілік сезімді жағымды бағытқа бұру. Осы ретте, "Қытайға қарағанда Ресей дұрыс қой" деген ортақ идеология таңдалды дейді, DALA INSIDE дереккөзі.

Россотрудничество - Ресейдің жұмсақ күші. Ол Қазақстандағы орыстілді азаматтармен үкіметтік емес ұйымдар, оқу бағдарламалары мен жобалы гранттар арқылы жұмыс істеп келеді. Ресей позициясын қолдаған отандық орыс тілді блогерлер мен сарапшылар да Россотрудничество тарапынан біраз тапсырыс алып, ақша тауып жүр.

Биыл Россотрудничествоның Қазақстан бағытындағы астыртын ақпараттық жұмысқа бөлетін қаржысы екі есеге ұлғайған. Осы фактор Ресей пропагандасына тосқауыл болып жүрген Асқар Омаровтың Ақпарат және қоғамдық келісім министрі лауазымынан кетуіне тұспа-тұс келіп отыр. Сондықтан, қазір қазақтілді аудиториямен жұмыс істеуге қолайлы сәт туып отыр.

Алғашқы қадамдары Қытай басшысы Си Цзиньпиньнің Қазақстанға жасайтын сапарынан кейін басталмақ. Сол кезде біздегі ақпараттық кеңістікке "Қытай Қазақстанға ауыз салды. Ресейге жақындасақ қана аман қаламыз" деген сарындағы әңгімелер жіберілетін болады.

https://t.me/dalainside
🔥🙈 Қайрат Сатыбалдымен құдаласқан жамбылдық шенеуніктің бастан кешкені...

Назарбаев әулетімен қыз алысып, қыз беріскендердің басынан бақ тая бастады.

Ендігіде биліктегі беделді қызметке тағайындаларда тұлғаның Назарбаев әулетімен бұрын-соңды байланысы бар-жоқтығы тексеріледі.

Жылы-жұмсақ орыннан дәмелі шенді президент аппаратының "детекторынан" өтіп, ілгерідегі критерий негізінде іріктіледі.

Назарбаев отбасымен, оның алыс-жақын туыстарымен дәм-тұзы жарасып, табақтас болғандар, құдаласып, құйрық-бауыр жегендер жаңа жүйеден аластатылып, жұмыссыздар қатарын толықтыра бастайды.

@dalainside телеграм арнасына пікір білдірген сенімді дереккөздің айтуынша, жақында Астанаға ауысуды көздеген Жамбыл өңіріндегі ықпалды шенеуніктің бірі осы критерийдің "құрбаны" болған.

Оның Назарбаев отбасымен әмпей-жәмпейі екені әшкере болып, абақтыдағы Қайрат Сатыбалдының қызын келін қып түсіргені анықталыпты.

Тоқаев билігі экс-президентпен сыбайласқан тұлғалардан қауіп күтіп, олардың саботаж жасауынан сезіктенеді.

"Экс-президентпен ауыз жаласқандардың Жаңа Қазақстанға жаны қас. Отыз жыл бойы уайым-қайымсыз өмір сүрген олар Қаңтар оқиғасынан кейін нокаутқа кетіп, омақаса құлағанын мойындағысы келмейді.

Жаңа Қазақстанның кадр саясаты Назарбаевпен байланысты тұлғаларды биліктен аластату мен билікке жолатпауға негізделіп отыр", - дейді дереккөз.

Біздіңше, халық мұны қуана-қуана құптайды. Бұл Тоқаевқа сайлауда жеңіске жетуге кепілдік беретін өте сәтті жүріс.

Ал қомағайлықтан қарны жарылардай болған Назарбаевтың тұқым-жұрағаты "көп асқанға, бір тосқан" боларын кеш түсінген секілді.


https://t.me/dalainside
🔥Тоқаев Қажыгелдинді қажетке жаратуда! Әкежан президенттің штаттан тыс кеңесшісі болып алған

Жаңа Қазақстан Назарбаевтың қарсыластарымен тіл табыса бастады.

Әйгілі Әкежан Қажыгелдин бірталай уақыттан бері Президентке уәзірлік етуде деп болжайды @Dalainside.

Тоқаевтың экс-премьерге арқа сүйеуі тегін емес. Әкежан Назарбаев әулетінің осал тұсын жақсы біледі.

Отбасының Батыс банктеріндегі жинақтары, оффшордағы капиталы, жылжымайтын мүлкі туралы талай жылдан бері тынбай тергеу жүргізген Қажыгелдин қолдағы құнды мәліметті жұртқа жария етуге әзір.

Назарбаев кланының ақпараттық шабуылына төтеп беру үшін Тоқаев экс-президенттің оппоненттерімен ымырласқан сыңайлы.

Мемлекет басшысы ескі жүйенің оңайлықпен беріле салмасын жете түсінеді.

Назарбаевтың кесірінен қиыр қонып, шет жайлап жүрген оппозиция Тоқаевтың тапқырлығы мен табандылығына тәнтті. Оның орашолақ шешім қабылдамасына көзі жеткен.

Түптеп келгенде Қазақстанның қазіргі президенті мен шеттегі оппозицияның ортақ жауы - Назарбаев кланы.

Ал Қажыгелдин қанша жерден оппозиция болғанымен Тоқаевқа тіл тигізген емес. Керісінше, президенттің Жаңа Қазақстан орнатуға алғышарт болған бірқатар идеяларының бастауында Қажыгелдиннің қолтаңбасы жатқандай көрінеді.

Мәселен осыдан былтыр dalanews.kz сайтында жариялаған мақаласында Қажыгелдин ескі жүйе қирағаннан кейін Ұлттық құрылтай өткізуді ұсынған.

"Тоқаев қолындағы билікті пайдаланып Ұлттық құрылтай шақыруы қажет. Осы құрылтайда жаңа Конституция мен жаңа саяси құрылымдарды жасақтауға жол ашылуы тиіс", - деген еді Әкежан мырза.

Құрылтай нәтижесінде марқұм Рахат Әлиевтің нұсқауымен сотталған азаматтар және саяси тұтқындар түрмеден босауы керектігін айтқан.

Ұлттық құрылтайдың дүрілдеп өткенінен хабардарсыздар...

Жаңа Конституция қабылдау туралы да ұсыныс та Қанды Қаңтарға дейін Қажыгелдиннің аузымен айтылған еді.

"Тоқаев тарихта жақсы атпен қалғысы келеді! Мұның бір жолы жаңа Конституция қабылдау. Жалпыхалықтық референдум өткізу.

Ата заңның жаңа нұсқасын халық талқысына салып, соның негізінде билікті халыққа қайтарса абыройын сақтап қалады.

Осының аясында Назарбаев әулетіне де кепілдік беріледі. Жаңа құжатта кезектен тыс президент сайлауын әділ өткізу заңмен бекітулі тиіс”, – деген-тұғын экс-премьер.

Өздеріңіз білетіндей, Ата заңға өзгеріс енді. Биыл кезектен тыс президент сайлауы өтеді...

Қазақстанның парламенттік республикаға ауысатынын да шым-шымдап жеткізген Қажыгелдин еді.

"Парламент ескі жүйе өкілдерінің шетелдегі есеп-шотында жатқан қисапсыз қаражатты елге қайтару үшін күреседі. Ел байлығын әр тұрғынға әділ бөліп береді", – дейді Әкежан мырза.

Жаңа Қазақстан концепциясы да әсте жаңа емес, Қажыгелдин Назарбаевқа қарсы келген 90-шы жылдардың аяғына таман дәл осындай қозғалыс құрылғаны @dalainside жадында.

Танымал журналист Ермұрат Бапидің сайлауға түсуге бекініп отырғаны да (ақпарат анықталуда) Қажыгелдин мен президент аппаратының ақылдаса келе қабылдаған шешімі болуы бек мүмкін. Қосановқа қарағанда адуындылау, қазіргі президентпен қарсыласуға қабілеті жететін Бапи Қажыгелдиннің айтқанын екі етпейтінін көзі қарақты оқырман жақсы біледі.

Қажыгелдиннің пайым-парасаты мен тәжірибесі Тоқаевқа кеңесшілік етуге жарап тұрғаны күмән туғызбайды. Соңғы 4-5 жылдың бедерінде Тоқаевқа тіл қатып, конструктивті диалог орнатуға үндеп келген Әкежан діттеген мақсатына жетсе керек.

Қажыгелдиннің осы уақыт аралығындағы сараптамалары мен сұхбатын мұқият сүзіп шыққан @dalainside оның Тоқаев туралы ешқашан ауыр сөйлеп, орынсыз айып тақпағанын аңдады.

Жалпы біреуді жөнді-жөнсіз табалау Әкежанның табиғатына тән емес, десе де Нұрекеңе келгенде Қажыгелдин назданып отырмайтын.

Тоқаевтың мұндай қадамға баруы шарасыздық емес, керісінше Назарбаев кланын толық тығырыққа тіреп, экс-президенттің шашбауын көтергендердің ақырғы үмітін үзу.

Күні кеше даңқты ғарышкер Тоқтар Әубәкіровты қабылдаған Мемлекет басшысы біздің батыл болжамды растай түскендей болды. Тоқаев ескі жүйемен ерегесіп өткен, әрі ел алдындағы сый- құрметін жоғалта қоймаған оппозиция өкілдерін төңірегіне топтастыруға тырысуда.
⬆️ ⬇️ (Жалғасы)

Президенттің сайлауалды кампаниясы Украинадағы Himars-тар секілді көздеген нысанаға дөп тиюде.

Назарбаевты суқаны сүймейтін әйгілі Әубәкіровтың жылы қабағы мен қолдауы сайлауға түсуге сайланып отырған Тоқаевқа қосымша демеу.

Ал Қажыгелдин Тоқаевтың тақиясына тарлық етпейді. Күні кешеге дейін президентке кеңесшілік етіп келген Тұрғымбаевтың жанында Әкежанның тұлғасы әлдеқайда биік әрі сыйлы.

Шетел асқан капиталдың ізіне түскен Қажыгелдин аста-төк ақша елге қайтарылса Қазақстанның әрбір азаматына айына 200-300 доллар тұрақты айлық төленіп тұратын заң қабылданарын айтқан.

Отыз жыл бойы "алтын сандықтың үстінде жалаңбұт отырған" халықтың Жаңа Қазақстаннан күтері де осы.

Тоқаев пен Қажыгелдиннің күш біріктіргені рас болса, бұдан билік те, халық та ұтылмайды деп топшылаймыз.

https://t.me/dalainside
🌅 Тәуелсіз Татарстан мен Башқұрстан. Екі ел басшысы астыртын консультациялар жүргізді

Ресейдің Украинада жеңіліс табуына Татарстан мен Башқұрстан да дайындала бастады. Бұл ретте АҚШ сәл аяғын тартып отыр, олар үшін Татарстан мен Башқұрстанда ядролық қару болмағаны маңызды. Керісінше Ұлыбритания барынша көмектесуге дайын. Аяғын тартса да, АҚШ Stratfor жеке барлау фирмасы арқылы, екі республикадағы халықтың көңіл-күйін білмек.

Әзірге, сарапшылар Татарстан мен Башқұрстанның Ресейден нақты бөлініп шығуы үшін 4 фактордың тұспа-тұс келуі қажет дейді.

Бірінші фактор. Халық қолдауы
Республика тұрғындарының өздері Ресейден бөлінуді ашық қолдауы керек. Бірақ Татарстан халқының 40 пайызын орыстар құрайды. Татарлар 53%. Оның ішінде шоқынғандары көп. Башқұртстанда жағдай тіпті қиын. Онда орыстар 36%, ал башқұрлар 29 пайызды құрайды. Сондықтан шынайы әділ референдумда көпшіліктің өзі Ресейде қаламыз деп шешуі ғажап емес.

Екінші фактор. Күштік құрылым
Татар мен Башқұр армиясы Ресей шабуылына қарсы тұра алатындай қауқарда болуы тиіс. Ал Ресейдың мұндай жағдайда шабуылдайтынына еш күмән жоқ.

Үшінші фактор. Қазақстанмен шекара
Ресей екі елдің де аумағын қоршап тұр. Яғни сыртқа шығар жол жоқ. Жақынырақ тұрған жалғыз дербес мемлекет - ол Қазақстан. Бізге жақын орналасқаны Башқұрстан. Арамызды Орынбор облысының Қуандық және Гай аудандары бөліп тұр. 1925 жылға дейін Орынбор Қазақ АССР-ы астанасы болғанда, қазақ-башқұр шекарасы болған.
Қазақстан сыртқы доктринасына сай Ресейдің Орынбор облысын Ресейдікі деп мойындайды. Сондықтан Ресейге қарсы соғыс ашуы екіталай. Татарстан бен Башқұрстан ортақ күш салып, Гай және Қуандық аудандарын қарулы жолмен өздеріне қаратса, олар Қазақстанмен ортақ шекараға шыға алады.
Сыртқы елмен ортақ байланысы болмаса, татарлар мен башқұрлардың бір күн де тәуелсіз болып тұруы мүмкін емес.

Төртінші фактор. Біріккен Ұлттар ұйымы
Біріккен Ұлттар ұйымы Татарстан мен Башқұрстанды тәуелсіз мемлекет ретінде дауысқа салып, арнайы резолюциямен мойындауы тиіс. БҰҰ мойындаса ғана, Қазақстан мойындай алады. Себебі, өз дипломатиялық ережесіне сай, Қазақстан тек БҰҰ резолюциясы бар шешімдерді ғана заңды деп табады.

Қазір Stratfor екі ел басшыларына осы бірінші кезең бойынша кеңес беріп, көмек көрсетпек. Яғни, халықтың көңіл-күйін біліп алу өте маңызды болып тұр. Ол процесс шамамен 1-2 жылға созылатын болады.

https://t.me/dalainside
"Көмек картасы" жобасы 100 отбасыны қамтыды
Болат Өтемұратов Қоры Қостанай облысында үйінен айырылған 100 отбасыға көмек көрсетті

Өрт салдарынан үйлері толығымен жанып кеткен Қостанай облысының Әулиекөл және Қарасу аудандарының тұрғындары Болат Өтемұратов Қорының «Көмек картасы» жобасы аясында әрқайсысы 1 млн теңгеден алды.
Аманқарағай, Озерное және Люблинка ауылдарында тұратын 100 отбасыға көмек көрсетілді.

Болат Өтемұратов Қорының Қазақстанның Қызыл Айымен және ForteBank-пен бірлесіп жүзеге асырған «Көмек картасы» жобасы аясында бөлінген қаражаттың жалпы сомасы 100 млн теңгені құрайды. Бұл қаражат зардап шеккендерге алғашқы қажеттілік тауарларға кететін шығындарды өтеуге және жаңа үйлер салынып жатқан кезде лайықты өмір сүру жағдайларын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

«Мен Аманқарағайда әйеліммен және сегіз және үш жасар екі баламен тұрдым. Туыстарымның отбасылары көршілес жерде тұрды. Бір күнде барлық үш үй өртеніп кетті. Қазір біз қайын енемнің үйіне көшіп келдік, әзірше осында боламыз. Бір сәтте бәрін жоғалтқанда, кез-келген көмек аса ризашылықпен қабылданады. Біз тек балалардың киімдері мен құжаттарымызды алып үлгердік. Ауа-райының суығына дейін жылы киім сатып алып, балаларды қайтадан мектепке жинап үлгеруіміз керек”, - дейді жергілікті тұрғын Алексей Аткин.

Еске сала кетейік, Болат Өтемұратов Қоры Қостанай облысының Әулиекөл аудандық ауруханасында инсульт орталығын құруға 1 млрд теңге көлемінде қаражат бөлді.

Болат Өтемұратов Қорының «Көмек картасы» жобасы 2018 жылдан бастап жұмыс істейді. Осы уақыт ішінде апаттардан зардап шеккен 11 мыңнан астам қазақстандыққа көмек көрсету мүмкін болды. Осы жылдың басында «Көмек картасы» жобасы аясында су тасқынынан зардап шеккен Түркістан, Батыс Қазақстан, Павлодар және Ақтөбе облыстарының тұрғындарына жалпы сомасы 400 млн теңгеден астам атаулы материалдық көмек көрсетілді.
#көмеккартасы
🇨🇳 Құдыретті Си және оның факторы

Қытай басшысы Си Цзиньпиньнің Қазақстанға сапары ел экономикасын 5%-ға көтермек.

Қытайдың ірі, ірі емес, жекеменшік, квазимемлекеттік компанияларының бәрі Компартияның қас-қабағына қарайды. Партиядан сигнал түссе инвестиция да ағылады.

DALA INSIDE дереккөзінің ақпаратынша, Си Цзиньпин Қазақстанға сапарынан өте көңілді және риза болып қайтты.
Онымен бірге, Коммерция министрі Ван Вентаоға Қазақстан бағытын күшейту бойынша тапсырма берілмек.

Ван Вентао Alibaba Group, Xiaomi, Huawei және басқа да ірі единорогтарға сөзі өтетін тұлға. Онымен бірге Қазақстан нарығына әлі бейтаныс ірі компаниялар көшін де бізге бағыттай алады.

Президент Тоқаевтың Пекин диалектісімен жақсы сөйлеуі екі ел арасындағы өзара жылы байланысты күшейтуге жақсы жол ашты. Осы ретте Си мырзаның "Қазақстанның біртұтастығына арнайы акцент беруі" Путинге берілген ескерту деп қабылданды.

Мәскеуге осы сигнал айқын жетті. Және олар Қытайдың Қазақстанды сыртқы жаудың талауына бермейтінін осы сапардан кейін анық түсініп отыр.

Нақты не болады?

AliExpress Қазақстан экспортерлері үшін маркетплейсті толық ашпақ. Отандық бидайға толық жол ашылады. Біздің мұнайды қабылдау көлемі артады.

Біз үшін бастысы Қытайдың технологиялық компанияларының бізде технологиялық өндіріс ашуы. Сол сәтті күтеміз.

https://t.me/dalainside
⚡️ Россотрудничество VS Конфуций институттары

Біреудің елін күшпен тартып алу немесе жұмсақ сатып алу

Осы аптада қазақтілді аудиторияға кіргісі келген Россотрудничество оңбай жеңіліс тапты. Олар келісіп отырған, қазақтілді аудиторияға ықпалды екі блогер соңғы сәтте бірігіп жұмыс істеуден айнып қалды. Және оның үш үлкен себебі бар.

1. Путинді астарлап мақтаса да, ол месседж қазақ аудиториясына өтпейді. Блогерлер өз жақтастарынан айрылып қалу қаупін сезініп отыр.

2. Ресейдің Украинадағы жеңілісі. Ресей Украинада толық жеңіліс тауып, оның арты Ресейдегі режимнің ауысуға алып келерін блогер тұрмақ, 2 курс студенті де түсініп отыр.

3. Қытай басшысы Си Цзиньпиннің соңғы 3 жылдағы шетелге алғашқы сапарын Қазақстанға арнауы.
Бұл дегеніміз - Қазақстанның Ресей протекторатынан Қытай жағына қарай ойысуы. Путин режимінің бұдан былай Қазақстанға әмірі жүрмейді. Ресейден он есе алып елдің Қазақстанды өз қорғауына ала бастағаны байқалады.

Россотрудничество Қазақстандағы орыстілді, Ресейге бүйрегі бұратын халықпен саясаттанушы Данияр Әшімбаев, Марат Шибұтов және экономист Алмас Чукин арқылы одан әрі жұмыс істей беруге шешім қабылдады. Шамамен Ресейге бүйрегі бұратын 700 мың Қазақстан азаматы бар деп болжанып отыр.

Қазақстанда Қытайдың 5 Конфуций институты жұмыс істейді. Олар ҚазҰУ, Абылай Хан атындағы ҚХҚӘТ ірі оқу орындарында факультет алып отыр.

Конфуций бойынша Қытай кез-келген елдің тұтастығының бұзылуына қарсы. Себебі, өздерінде Тайвань мәселесі бар. Ал Ресей керісінше жаңа Кеңес одағын жасау мақсатында көршілес елдердің тыныштығын бұзып, сеператистік әрекетке от тастап отыр. Бірақ өз ішіндегі Татарстан, Кавказ, Башқұрстан сынды қауіптерді дұрыс бағаламаған.

Қытай ұзақ мерзімді перспективаға жұмыс істейді. Ол Кеңес одағын аңсап жүрген, жасы 60-70-тегі қазақстандықтардың алдағы 10 жылда аренадан кетерін біліп отыр. Сондықтан тек жас буынмен ғана жұмыс істеуге бет бұрған.

https://t.me/dalainside
🚐 Алматы барахолкасындағы қырғыз азаматтары Отанын қорғауға аттанатын болды

Алматыдағы Кенжехан, Сәлем, Алтын-Орда базарындағы азаматтар микроавтобус рейстерін ұйымдастырып, Тәжікстанның Баткен қаласын шабуылдауына қарсы тұрмақ. Бұл туралы DALA INSIDE дереккөзі хабарлады.

АЛҒАШҚЫ РЕЙСТЕР ТҮСТЕ БІШКЕККЕ ШЫҒЫП КЕТТІ. АЛМАТЫДА ЯНДЕКС.ТАКСИДЕ ҚЫЗМЕТ ЕТЕТІН ТӘЖІК АЗАМАТТАРЫ ӘЗІРГЕ ОНДАЙ ҰЙЫМШЫЛДЫҚ ТАНЫТПАДЫ.

Қырғыз-Тәжік шекарасындағы кезекті шиеленіс 15 қыркүйекте басталды. Екі тарап та бір-бірін айыптайды. Шынайы ақпарат жоқ. Ауыр қақтығыстар Кех және Бұлан-Басы шекаралық аймақтарында өтті. Іске ауыр техника, танктер мен зымырандар қосылуда.

ОДКБ дым бітірген жоқ. Осы ұйымға Армения, Қырғызстан мен Тәжікстан да іштей наразы.

https://t.me/dalainside
🤌 Алматы қаласы мен облысында, және Жетісу мен Түркістан облыстарында адамдар өз тапқанынан көбірек жұмсайтын болған

@Rankingkz зерттеуінше биылғы жылдың екінші тоқсанында елде отбасылардың ақшалай шығындары айына орта есеппен 774,9 мың теңгеге жетті. Бұл 2021 жылдың екінші тоқсанынан 14,5% артық. Ал кірістері 819,4 мың теңгені құрады.

Өңірлер бойынша ең аз шығын Қостанай (559,2 мың теңге) және Абай (573,6 мың теңге) облыстарында, сондай-ақ Шымкент қаласында (598,6 мың теңге) тіркеліп отыр. Сонда Қостанай және Абай облыстарында шығындар кірістердің 76,5% және 74,9%-ын құраған.

Ең көп шығын Алматы (932,4 мың теңге) қаласында болып отыр. Алматыдағы отбасы шығыны оның кірісінен 10% артық. Осы дефицит тұтынушылық кредиттер есебінен жабылуда.

https://t.me/dalainside
Қазақтарды қайтсек те "лох" қыламыз. Халықаралық алаяқтар қазақ тілін жаппай меңгеруге көшті

Соңғы кездері қазақтардың телефонға хабарласатын халықаралық алаяқтармен қазақша сөйлесіп, оларды тығырыққа тірейтін оқиғалары көбейді. Тіпті еліміздің Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Бағдат Мусин де осындай алаяқтармен қазақша сөйлесуге мәжбүр болған.

Бірақ алаяқтар қазақтардың бұл амалына қарсы өз жоспарларын дайындаған. Қазір олар телефонмен сөйлесе алатын, қазақтілді азаматтарды онлайн арқылы жұмыс істеуге шақырып жатыр. Көбейіп кеткен осындай жарнамаларда колл-центрлерге қазақ тілін білетін мамандарды халықаралық компания шақырады деп жазылған.

Қазір халықаралық алаяқтар роумингпен хабарласады. Барлық гәп осында. Себебі, біздің операторлар оны кәдімгі қоңырау ретінде көреді. Енді оларды блоктау үшін заңдар өзгертіліп, тиісті жұмыс атқарылып жатыр. Мобильді операторларға да арнайы қауіпсіздік мамандарын жұмысқа тарту керек болады.

Қазақстанды шетелдік алаяқтар жақсы көреді. Ол Орталық Азиядағы ең ақшасы көп мемлекет және мұнда ең аңқау, сенгіш адамдар өмір сүреді. Қазақстанның алаяқтардан тартқан зардабы биыл 50 миллиард теңгеге жетуі мүмкін. Мысалы, 2 жыл бұрын осы көрсеткіш 39 миллиард теңге болған. Жыл сайын алаяқтық кесірінен келетін қаржылық шығын көлемі 20-30 пайызға өсіп келеді.

https://t.me/dalainside