Forwarded from Сергеевна (Саша)
< … > пирӗн урапасене Гуд-ту ҫине кукӑр-макӑр ҫулпа аран-аран пилӗк ырхан лаша сӗтӗрчӗҫ; < ... > сывлӑш ҫав тери сайраланса пычӗ, сывлама йывӑрланчӗ; пуҫа юн минутсерен каплана-каплана килчӗ, анчах ҫав вӑхӑтрах манӑн пӗтӗм шӑнӑрсем тӑрӑх темӗнле савӑнӑҫлӑ туйӑм сарӑлчӗ, эпӗ тӗнче тӗрринче тӑнӑшӑн мана темле савӑнӑҫлӑ пулчӗ: ача-пӑча туйӑмӗ, тавлашмастӑп, анчах общество условийӗсенчен аякка кайса ҫутҫанталӑк патне ҫывхарнӑ май эпир ирӗксӗрех ачасем пулса тӑратпӑр; туянни чунран татӑлать, вӑл вара каллех тахҫан пулнӑ пек пулать, тата, тен, хӑҫан та пулин каллех ҫапла пулӗ. Кам ман пек ҫара тусем тӑрӑх ҫӳресе курнӑ, кам тӗлӗнмелле сӑнарлӑ сӑртсем ҫине нумайччен тинкерсе пӑхнӑ, кам вӗсен хушшинчи чӗрӗ сывлӑша антӑхса ҫӑтнӑ, ҫавӑ, паллах, манӑн ҫак асамлӑ картинӑсене пӗлтерес, каласа кӑтартас, ӳкерес килнине ӑнланать.
М. Ю. Лермонтов. Герой нашего времени
М. Ю. Лермонтов. Герой нашего времени
Ан та кала
Сӑнанӑ-и, пирӗн ытти тӗрӗк чӗлхесенчен ютшӑнтаракан уйрӑмлӑх пур: пирӗн ан [хирӗҫле татӑк] -- ыттисен -ма [хирӗҫле аффикс].
Ҫак уйрӑмлӑх ӑҫтан сиксе тухни питӗ интереслӗ. Малтанхи тӗпчевҫӗсем ӑна вырӑссенчен ҫапла кукӑр-макӑр йышӑннӑ тесе шутланӑ. Унтан ҫак вырӑн удмурт чӗлхипе ҫывӑх иккенне сӑнанӑ, халь вара эпир вӗсенчен е вӗсем пирӗнтен йышӑнни паллӑ.
Анчах та ҫак татӑк пирӗн тата удмурт чӗлхесенче кӑна мар. Тӗлӗнмелле, ҫакӑн пекех пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем Азире тупӑнчӗҫ:
Авалхи корей чӗлхинче: 不知 (*ANti)
Паянхи корей чӗлхинче:
안 (an), 아니 (ani), 않다 (anta)
Ҫурҫӗр прото-тунгус чӗлхинче: *anti
Хальхи эвен чӗлхинче: āt
Хальхи удэгей чӗлхинче: anči
Ҫак чӗлхесем ӗлӗк-авал пӗр чӗлхерен тата пӗр вырӑнтан тухнӑ тесе шутланать⬇️ ⬇️ ⬇️
#сӑмах
Сӑнанӑ-и, пирӗн ытти тӗрӗк чӗлхесенчен ютшӑнтаракан уйрӑмлӑх пур: пирӗн ан [хирӗҫле татӑк] -- ыттисен -ма [хирӗҫле аффикс].
Ҫак уйрӑмлӑх ӑҫтан сиксе тухни питӗ интереслӗ. Малтанхи тӗпчевҫӗсем ӑна вырӑссенчен ҫапла кукӑр-макӑр йышӑннӑ тесе шутланӑ. Унтан ҫак вырӑн удмурт чӗлхипе ҫывӑх иккенне сӑнанӑ, халь вара эпир вӗсенчен е вӗсем пирӗнтен йышӑнни паллӑ.
Анчах та ҫак татӑк пирӗн тата удмурт чӗлхесенче кӑна мар. Тӗлӗнмелле, ҫакӑн пекех пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем Азире тупӑнчӗҫ:
Авалхи корей чӗлхинче: 不知 (*ANti)
Паянхи корей чӗлхинче:
안 (an), 아니 (ani), 않다 (anta)
Ҫурҫӗр прото-тунгус чӗлхинче: *anti
Хальхи эвен чӗлхинче: āt
Хальхи удэгей чӗлхинче: anči
Ҫак чӗлхесем ӗлӗк-авал пӗр чӗлхерен тата пӗр вырӑнтан тухнӑ тесе шутланать
#сӑмах
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
AD -- Anno Domini — пирӗн эра (Иисус Христос ҫуралнӑ хыҫҫӑн).
BC -- Before Christ -- пирӗн эрӑччен.
Ӳкерчӗк ҫӑлкуҫӗ:
https://tao-zhang.medium.com/about-the-transeurasian-language-family-altaic-and-the-northeast-asian-agricultural-community-b7f50bda58af
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ASMR-видео сирӗншӗн мӗнлерех?
Anonymous Poll
34%
❤️килӗшет
24%
👎килӗшмест
16%
🤖пӗрех
26%
❔мӗн амакӗ вӑл ASMR?
ASMR (autonomous sensory meridian response)
- контент хӑй шутне лӑпкӑ тата ҫепӗҫ сасӑсене, тимлӗн пӑхнине, объектсене йӗрленине тата ачашланине кӗртет. Пӗтӗм ҫынсенчен 20% пек ASMR эффектне туйма пултараҫҫӗ тет: ҫавӑн пек видео пӑхнӑ чух ӳт тӑрӑх шатра иртсе кайма пултарать е урӑх туйӑм сиксе тухать.
ASMR ыйхӑсӑр, пуҫ ыратнипе, ытла вӑйлӑ пӑшӑрханнипе асапланакансене пулӑшма пултарать, анчах унӑн тухӑҫлӑхӗ ҫынран ҫынна расна. ASMR опычӗ тӗрлӗ ҫынсен чылай уйрӑлса тӑма пултарать: пӗрисене вӑл лӑплантарать, теприсене чӑрмантарать.
АSMR тата мизофони (хӑш-пӗр сасӑсене тӳсейменни) хушшинче ҫирӗп пӗрпеклӗх пур. Вӗсем пӗр спектрти реакцисен икӗ хирӗҫле вӗҫӗсем пулма пултараҫҫӗ, ҫав вӑхӑтра вара ASMR -- сасӑ-туйӑмлӑ синестези спектрӗн позитивлӑ вӗҫӗ.
Синестези -- неврологиллӗ тӗлӗнмелле феномен, ҫавна туякан ҫынсем япаласен физикӑллӑ паллисем арпашса е пӗрлешсе кайнине сӑнаҫҫӗ: вӗсем шӑршӑ сассине илтме е саспаллисен тӗсне курма пултараҫҫӗ, тата ытти те . Тӗслӗхрен тата, пӗр тӗрлӗ салма тутлӑ пулать, тепӗр тӗрлӗ, ҫав чустаранах туни -- тутлӑ мар пек туйӑнать.
Кун пек эффект пуҫ мимин тӗрлӗ пайӗсен хушшинче изоляци ҫителӗксӗр пулнипе пулать, урӑхла каласан, пуҫ мимин пӗр пайне каякан сигнал ҫула май урӑх пайне те пӑлхатать.
Ҫапла вара ASMR туякан ҫынсенче вӗсем илтекен сасӑ темле туйӑм ҫуратать: лӑпкӑ е чӑрмавлӑ.
P.S. комментарисенче сире килӗшекен чӑвашла ASMR-видеосене ярсан аван☀️
#longread
- контент хӑй шутне лӑпкӑ тата ҫепӗҫ сасӑсене, тимлӗн пӑхнине, объектсене йӗрленине тата ачашланине кӗртет. Пӗтӗм ҫынсенчен 20% пек ASMR эффектне туйма пултараҫҫӗ тет: ҫавӑн пек видео пӑхнӑ чух ӳт тӑрӑх шатра иртсе кайма пултарать е урӑх туйӑм сиксе тухать.
ASMR ыйхӑсӑр, пуҫ ыратнипе, ытла вӑйлӑ пӑшӑрханнипе асапланакансене пулӑшма пултарать, анчах унӑн тухӑҫлӑхӗ ҫынран ҫынна расна. ASMR опычӗ тӗрлӗ ҫынсен чылай уйрӑлса тӑма пултарать: пӗрисене вӑл лӑплантарать, теприсене чӑрмантарать.
АSMR тата мизофони (хӑш-пӗр сасӑсене тӳсейменни) хушшинче ҫирӗп пӗрпеклӗх пур. Вӗсем пӗр спектрти реакцисен икӗ хирӗҫле вӗҫӗсем пулма пултараҫҫӗ, ҫав вӑхӑтра вара ASMR -- сасӑ-туйӑмлӑ синестези спектрӗн позитивлӑ вӗҫӗ.
Синестези -- неврологиллӗ тӗлӗнмелле феномен, ҫавна туякан ҫынсем япаласен физикӑллӑ паллисем арпашса е пӗрлешсе кайнине сӑнаҫҫӗ: вӗсем шӑршӑ сассине илтме е саспаллисен тӗсне курма пултараҫҫӗ, тата ытти те . Тӗслӗхрен тата, пӗр тӗрлӗ салма тутлӑ пулать, тепӗр тӗрлӗ, ҫав чустаранах туни -- тутлӑ мар пек туйӑнать.
Кун пек эффект пуҫ мимин тӗрлӗ пайӗсен хушшинче изоляци ҫителӗксӗр пулнипе пулать, урӑхла каласан, пуҫ мимин пӗр пайне каякан сигнал ҫула май урӑх пайне те пӑлхатать.
Ҫапла вара ASMR туякан ҫынсенче вӗсем илтекен сасӑ темле туйӑм ҫуратать: лӑпкӑ е чӑрмавлӑ.
P.S. комментарисенче сире килӗшекен чӑвашла ASMR-видеосене ярсан аван
#longread
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Forwarded from chuv
Я хочу выпустить мерч с моими дизайнами, возможно платки или простую одежду, вся выручка с которой полученная внутри России, шла бы на благотворительность в Чувашии, в идеале правозащитной организации. (помимо себестоимости и логистики конечно)
К сожалению я не могу сама отправлять посылки и заниматься логистикой внутри страны.
Так что друзья, если вы знаете платформу или бренд с которым я могу сотрудничать в этом плане- расскажите пожалуйста.
Если мы не знакомы, можно написать сюда в личные сообщения:
https://www.instagram.com/thearmourofmemory?igsh=MTcyNm92c2l4OWVyaQ==
К сожалению я не могу сама отправлять посылки и заниматься логистикой внутри страны.
Так что друзья, если вы знаете платформу или бренд с которым я могу сотрудничать в этом плане- расскажите пожалуйста.
Если мы не знакомы, можно написать сюда в личные сообщения:
https://www.instagram.com/thearmourofmemory?igsh=MTcyNm92c2l4OWVyaQ==
"Гельтек" компани тӗрлӗ хуласенчи мозаикӑллӑ панно фотографийӗсене пухать, Чӑваш Енрен пӗрре те сӗнмен.
Бот урлӑ хӑвӑрӑн фотографине ак кунта сӗнме пулать:
https://mosaic.geltek.ru/
Бот урлӑ хӑвӑрӑн фотографине ак кунта сӗнме пулать:
https://mosaic.geltek.ru/
Чӗлхе хӑҫан уҫӑлать тата мӗнле манӑҫать
Нумай чӗлхелӗх ҫинчен каласа паракан ҫуркуннехи лекцисенчен пӗчӗк конспект турӑм:
🔹Чӗлхе чӑн-чӑн тӑван пултӑр тесен ӑна 10 тултариччен вӗренме пуҫламалла ("кӑштах ӑнланатӑп" шайӗ те билингвизм шутланать).
🔸Чӗлхе аталантӑр тесен ачасемпе эрнере 15-20 сехетрен нумайрах калаҫмалла. Сахалтарах пулсан -- чӗлхе манӑҫать, е пач уҫӑлмасть.
🔹Нумай чӗлхеллӗ ача нормисем:
1 ҫулхи ача -- миҫе чӗлхепе унпа калаҫаҫҫӗ, ҫавсене ӑнланать.
1,5 - 2 ҫултан пуҫласа 3 - 4 тултариччен -- икӗ чӗлхе хутӑштарма пултарать.
2 - 5 ҫулта -- чӗлхе аталанӑвӗ пӗр чӗлхеллӗ ачасенчен кӑштах кая юлса пырать.
4 - 5 ҫулта -- икӗ чӗлхе уйӑрать.
5 ҫулта -- ачасен чӗлхе туйӑмӗ, чӗлхе шайӗ пӗр чӗлхеллисенчен ирттерме пуҫлать.
🔸Ачасем 9 тултариччен урӑх чӗлхе ҫине пӗтӗмпех куҫсан пӗрремӗш чӗлхи манӑҫать. Миноритарлӑ чӗлхепе 30%-ран кая мар усӑ курмалла.
🔹Мӗнле маларах чӗлхепе усӑ курма пӑрахаҫҫӗ, ҫапла хӑвӑртах чӗлхе ҫухатаҫҫӗ.
🔸Ачалла пӗрре вӗреннӗ, анчах унтан маннӑ чӗлхене ҫӗнӗрен вӗренме ҫӑмӑлтарах -- пуҫ миминчи нейронлӑ ҫулӗсем пурпӗр юлаҫҫӗ, вӗсене ҫӗнетме пулать.
🔹Килте калаҫни чӗлхе уҫма пултарать, анчах "кухньӑран" ҫулерех шая ҫитме ҫав чӗлхепе эрнере пӗрре те пулин вӗренмелле, вуламалла, сӳтсе явмалла.
Ҫӑлкуҫӗ:
https://youtu.be/8qlqA_nO8ec
https://t.me/chushu/1473
#нумай_чӗлхелӗх #ачалӑх
Нумай чӗлхелӗх ҫинчен каласа паракан ҫуркуннехи лекцисенчен пӗчӗк конспект турӑм:
🔹Чӗлхе чӑн-чӑн тӑван пултӑр тесен ӑна 10 тултариччен вӗренме пуҫламалла ("кӑштах ӑнланатӑп" шайӗ те билингвизм шутланать).
🔸Чӗлхе аталантӑр тесен ачасемпе эрнере 15-20 сехетрен нумайрах калаҫмалла. Сахалтарах пулсан -- чӗлхе манӑҫать, е пач уҫӑлмасть.
🔹Нумай чӗлхеллӗ ача нормисем:
1 ҫулхи ача -- миҫе чӗлхепе унпа калаҫаҫҫӗ, ҫавсене ӑнланать.
1,5 - 2 ҫултан пуҫласа 3 - 4 тултариччен -- икӗ чӗлхе хутӑштарма пултарать.
2 - 5 ҫулта -- чӗлхе аталанӑвӗ пӗр чӗлхеллӗ ачасенчен кӑштах кая юлса пырать.
4 - 5 ҫулта -- икӗ чӗлхе уйӑрать.
5 ҫулта -- ачасен чӗлхе туйӑмӗ, чӗлхе шайӗ пӗр чӗлхеллисенчен ирттерме пуҫлать.
🔸Ачасем 9 тултариччен урӑх чӗлхе ҫине пӗтӗмпех куҫсан пӗрремӗш чӗлхи манӑҫать. Миноритарлӑ чӗлхепе 30%-ран кая мар усӑ курмалла.
🔹Мӗнле маларах чӗлхепе усӑ курма пӑрахаҫҫӗ, ҫапла хӑвӑртах чӗлхе ҫухатаҫҫӗ.
🔸Ачалла пӗрре вӗреннӗ, анчах унтан маннӑ чӗлхене ҫӗнӗрен вӗренме ҫӑмӑлтарах -- пуҫ миминчи нейронлӑ ҫулӗсем пурпӗр юлаҫҫӗ, вӗсене ҫӗнетме пулать.
🔹Килте калаҫни чӗлхе уҫма пултарать, анчах "кухньӑран" ҫулерех шая ҫитме ҫав чӗлхепе эрнере пӗрре те пулин вӗренмелле, вуламалла, сӳтсе явмалла.
Ҫӑлкуҫӗ:
https://youtu.be/8qlqA_nO8ec
https://t.me/chushu/1473
#нумай_чӗлхелӗх #ачалӑх
Forwarded from Аҫтахар картишӗ
Пулӑшу кирлӗ…
«Тӑван Атӑл» журнал номерӗсене пӑхса тухнӑ май китай халӑх юмахӗсен куҫарӑвне тӗл пултӑм.
Никамӑн та ҫак текстсене юсаса тухас кӑмӑл ҫук-и? Кӑмӑл тупӑнсан — ҫыхӑнӑр, вӗсем пысӑках мар. Чи кирли — хӑвартрах туса парсан аванччӗ...
«Тӑван Атӑл» журнал номерӗсене пӑхса тухнӑ май китай халӑх юмахӗсен куҫарӑвне тӗл пултӑм.
Никамӑн та ҫак текстсене юсаса тухас кӑмӑл ҫук-и? Кӑмӑл тупӑнсан — ҫыхӑнӑр, вӗсем пысӑках мар. Чи кирли — хӑвартрах туса парсан аванччӗ...
Ача ӗҫӗ ҫинчен
Ялта пире яланах мӗн пӗчӗкрен аслисемпе пӗрле ӗҫе явӑҫтарса ӳстернӗ. Хӑш-пӗр чухне ача валли ытлашши йывӑр ӗҫ те пулкаланӑ ӗнтӗ. (Тен, ҫавӑнпа ял ҫамрӑкӗсем хуларисенчен лутрарах та, ҫав вӑхӑтрах чӑтӑмлӑрах).
Хальхи вӑхӑтра нумайӑшӗ хулара пурӑнать, килти ӗҫ сахалтарах та, йывӑрах та мар. Ҫапах ылтарах та ытларах "ачасене ӗҫлеттермелле мар, вӗсен ӗҫӗ -- вӗренесси" тени илтӗнет. Хӑшӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ачисем килӗнче вуҫех нимӗн те тумаҫҫӗ, ашшӗ-амӑшӗ вӗсене ытлашши ывӑнасран сыхлаҫҫӗ.
Ҫав вӑхӑтрах, килти ӗҫ ачасене мӗнле витӗм кӳни ҫинчен пӗлтерекен пысӑк тӗпчевсем тухсах тӑраҫҫӗ.
Чи интереслӗ вырӑнсем ҫапла:
🔹Килте ӗҫлекен ачасем ӳссе ҫитӗнсен вӗсен ӗҫ этики ытларах аталаннӑ, ҫавна кура вӗсем лайӑхрах специалистсем пулса тухнӑ.
🔹Пахча ӗҫӗ ҫичӗ ҫултан аслӑрах ачасен 2-мӗш типлӑ сахӑр диабечен хӑрушлӑхне 13% чакарнӑ.
🔹Кашни кун килти ӗҫ тӑвакан ачасен ӳссе ҫитсен деменци теветкелӗ 21% сахалтарах пулнӑ.
🔹Килте пач ӗҫлемен ачасене вӗсен пурнӑҫӗ 30% ытларах килӗшмест.
🔹Килте ӗҫлекен ачасем хӑйсене пысӑкрах хаклаҫҫӗ, мӗншӗн тесен куллен пӗчӗкшер ӗҫ "ҫӗнтерни" вӗсене хӑйсен вӑйне ӗненме пулӑшать.
Ҫӑлкуҫсем:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35640882/
https://link.springer.com/article/10.1007/s12671-014-0360-9
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30507727/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/new-study-investigates-which-activities-are-tied-to-a-lower-dementia-risk
https://www.litres.ru/book/bi-fogg/nanoprivychki-malenkie-shagi-kotorye-privedut-k-bolshim-peremenam-57424317/chitat-onlayn/
#longread #ачалӑх
Ялта пире яланах мӗн пӗчӗкрен аслисемпе пӗрле ӗҫе явӑҫтарса ӳстернӗ. Хӑш-пӗр чухне ача валли ытлашши йывӑр ӗҫ те пулкаланӑ ӗнтӗ. (Тен, ҫавӑнпа ял ҫамрӑкӗсем хуларисенчен лутрарах та, ҫав вӑхӑтрах чӑтӑмлӑрах).
Хальхи вӑхӑтра нумайӑшӗ хулара пурӑнать, килти ӗҫ сахалтарах та, йывӑрах та мар. Ҫапах ылтарах та ытларах "ачасене ӗҫлеттермелле мар, вӗсен ӗҫӗ -- вӗренесси" тени илтӗнет. Хӑшӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ачисем килӗнче вуҫех нимӗн те тумаҫҫӗ, ашшӗ-амӑшӗ вӗсене ытлашши ывӑнасран сыхлаҫҫӗ.
Ҫав вӑхӑтрах, килти ӗҫ ачасене мӗнле витӗм кӳни ҫинчен пӗлтерекен пысӑк тӗпчевсем тухсах тӑраҫҫӗ.
Чи интереслӗ вырӑнсем ҫапла:
🔹Килте ӗҫлекен ачасем ӳссе ҫитӗнсен вӗсен ӗҫ этики ытларах аталаннӑ, ҫавна кура вӗсем лайӑхрах специалистсем пулса тухнӑ.
🔹Пахча ӗҫӗ ҫичӗ ҫултан аслӑрах ачасен 2-мӗш типлӑ сахӑр диабечен хӑрушлӑхне 13% чакарнӑ.
🔹Кашни кун килти ӗҫ тӑвакан ачасен ӳссе ҫитсен деменци теветкелӗ 21% сахалтарах пулнӑ.
🔹Килте пач ӗҫлемен ачасене вӗсен пурнӑҫӗ 30% ытларах килӗшмест.
🔹Килте ӗҫлекен ачасем хӑйсене пысӑкрах хаклаҫҫӗ, мӗншӗн тесен куллен пӗчӗкшер ӗҫ "ҫӗнтерни" вӗсене хӑйсен вӑйне ӗненме пулӑшать.
Ҫӑлкуҫсем:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35640882/
https://link.springer.com/article/10.1007/s12671-014-0360-9
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30507727/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/new-study-investigates-which-activities-are-tied-to-a-lower-dementia-risk
https://www.litres.ru/book/bi-fogg/nanoprivychki-malenkie-shagi-kotorye-privedut-k-bolshim-peremenam-57424317/chitat-onlayn/
#longread #ачалӑх