Some vvi concepts (accounting and auditing)

Memo writing format english

From this Tuesday, 2082/01/30 as promised. All the best to Level 6 ADBL.
Upcoming Next: Nepal Bank Officer (Nepali)
ADBL English Assistant
Nepal Bank Officer (English)
ADBL Officer (English) #loksewa #krishnaniraula #banking

• नेपालमा छायाँ अर्थतन्त्रको आकार:
Ernst & Young (EY) को Global Shadow Economy Report 2025 अनुसार नेपालको छायाँ अर्थतन्त्र कुल गार्हस्थ उत्पादन (GDP) को ५१ प्रतिशत रहेको छ, जुन सिएरा लियोन (६५%) र नाइजर (५६%) पछिपछि तेस्रो ठूलो हो।
• अर्थमूल्यमा योगदान:
सन् २०२३ मा नेपालको GDP करीब ४०.९ अर्ब अमेरिकी डलर थियो, जसमा छायाँ अर्थतन्त्रको हिस्सा २०.९ अर्ब डलर बराबरको थियो।
• वैश्विक सन्दर्भमा नेपालको स्थिति:
शीर्ष १० छायाँ अर्थतन्त्र भएका देशहरूमध्ये नेपाल एक मात्र अफ्रिकाबाहिरको देश हो।

⸻

मापन प्रविधि:
• Currency Demand Approach (CDA):
EY ले नगदको माग विश्लेषण गर्ने Currency Demand Approach मा आधारित विधि प्रयोग गरेर छायाँ अर्थतन्त्रको आकार अनुमान गरेको हो। यसले जनाउँछ कि धेरैजसो अनौपचारिक कारोबार नगदमा हुने भएकाले त्यसको आधारमा मापन गर्न सकिन्छ।

⸻

प्रभावित क्षेत्रहरू:
• कृषि क्षेत्र:
नेपालमा GDP को २५% योगदान दिने कृषि क्षेत्र अझै पनि धेरै हदसम्म अनौपचारिक छ। घरायसी कृषि प्रणाली र व्यवसायीक दर्ताको अभाव यसका मुख्य कारण हुन्।
• जग्गा-जमिन तथा रियल इस्टेट:
रियल इस्टेट क्षेत्रमा ९९.९७% कारोबारहरू अनौपचारिक छन्, जसले कर राजस्वमा ठूलो घाटा ल्याएको छ र सहरी योजना तथा विकासमा समस्या सिर्जना गरेको छ।

⸻

समयअनुसार प्रवृत्ति:
• छायाँ अर्थतन्त्रमा गिरावट:
सन् २००३ मा छायाँ अर्थतन्त्र ५९.९% थियो भने २०२३ मा घटेर ५१% मा आएको छ। तर, २०२०-२०२३ को अवधिमा मात्र ०.६% को गिरावट देखिएको छ, जुन अत्यन्तै न्यून सुधार हो।

⸻

छायाँ अर्थतन्त्रका असरहरू:
• आर्थिक प्रभावहरू:
यस्तो ठूलो छायाँ अर्थतन्त्रले प्रतिस्पर्धा कमजोर बनाउँछ, लगानीलाई रोक्दछ, राजस्व घाटा गराउँछ, र सार्वजनिक सेवा तथा संस्थागत क्षमतामा प्रतिकूल असर पार्दछ।
• नीति कार्यान्वयन चुनौतीहरू:
अनौपचारिक क्षेत्रको उच्च दरले नीति कार्यान्वयन, नियमनको प्रभावकारिता र जनचेतनामा कमजोरी देखाउँछ।

⸻

सिफारिसहरू:
• औपचारिकीकरण (Formalization):
व्यवसाय दर्ता प्रक्रिया सरल बनाउने, करदातालाई प्रोत्साहन दिने, वित्तीय पहुँच विस्तार गर्ने जस्ता उपायहरू लागू गरिनुपर्छ।
• कर प्रणाली सुधार:
कर संरचना सुधार गरी आकर्षक, सहज र पारदर्शी बनाउनु, जसले गर्दा व्यवसायहरूले औपचारिकतर्फ आउन चाहून्।
• जनचेतना अभिवृद्धि:
छायाँ अर्थतन्त्रका नोक्सान र औपचारिक अर्थतन्त्रमा सहभागी हुनाका फाइदाहरूको बारेमा जनतालाई शिक्षित र जागरुक गराउनु आवश्यक छ।

https://www.onlinekhabar.com/2025/05/1682820/nepals-shadow-economy-accounts-for-51-percent-of-gdp-third-in-the-world