"Маё жыццё ў Беларусі разбурана".

Паэтэса і журналістка Сабіна Брыло зараз жыве ў Вільні. Літоўскі журналіст Гедымінас Каенас паразмаўляў з беларускай пра тое, як сёння жывуць людзі, якія адважыліся выказаць сваё меркаванне ў Беларусі.

▪️"У мяне ўвесь час сядзіць думка аб вяртанні дадому — што б ні здарылася. Калі хочуць, няхай арыштуюць мяне, бо я не зрабіла нічога дрэннага. Маё сумленне нагадвае мне, што гэта я пакінула сваю краіну, пакінула сваіх, пакінула сяброў — гэтая віна жудасна пакутлівая.

▪️З публічнай прасторы навязваецца абвінавачванне ў тым, што беларусы — саюзнікі Расіі — і што з тэрыторыі нашай краіны запускаюцца ракеты. На жаль, гэта сапраўды так. І калі вы думаеце, што я ў гэтым вінаватая, вы можаце плюнуць мне ў твар або ўдарыць — можа, вам ад гэтага стане лягчэй. Але я не ўлада Беларусі, я яе не абірала і ніколі на яе не працавала. Наадварот, увесь мой час, энергія і праца былі прысвечаны абароне індывіда і яго правоў на жыццё, меркаванне і свабоду слова".

Чытаць цалкам

Мы тут усё пра культуру, але ж якая культура без кухні? Падрыхтавалі для вас смачную падборку. Прабачце, што на ноч 😎

Спачатку пройдземся па традыцыйнай ежы:

▪️Вялікі кулінарны гід па беларускай кухні ад sojka.io

▪️Гісторык Алесь Белы — вядомы спецыяліст па беларускай кухні: нататкі па гісторыі тут, пра напоі тут, а на дэсерт яшчэ і тык-ток!

▪️Літоўская гаспадыня — энцыклапедыя пра тое, як вялі гаспадарку беларускія жанчыны. Да перавыдання ў 1993 годзе апошні раз выходзіла ў 1858 г.

▪️kubel.by — сакрэты беларускай кухні, майстар-класы і рэцэпты ад шэф-кухаркі, гісторыка кулінарыі Алены Мікульчык

▪️Business in Belarus Recipe Book. Бізнес і рэцэпты традыцыйнай беларускай кухні  —  шыкоўны выдавецкі праект, зроблены камандай прафесіяналаў на замову беларускага МЗС. Тыя "дыетычныя" часы лібералізацыі прайшлі, але рэцэпты засталіся! Відэаверсія тут.

Калягастранамічныя рэфлексіі:

▪️Тэрапеўтычнае кулінарнае шоу "Я не буду гэта есці". Ідэальнае комба: вядомыя людзі і неядомыя траўмы — два шэф-кухара гатуюць нелюбімыя стравы гасцей праграмы і спадзяюцца на лепшае.

▪️"Смачная кніга" Аксаны Спрынчан з вершамі і загадкамі пра ежу.

▪️"(В)ядомыя гісторыі": тэксты пра герояў на тваёй кухні ад Вольгі Гапеевай і тэматычныя фота ад Вольгі Бубіч. У працэсе пацярпеў не адзін памідор 😊

▪️“Калядны стол” — аўдыёкніга Зараславы Камінскай. Кніга-лаўрэат прэміі Гедройця пра стравы, месцы і людзей, з якімі вы дзялілі ежу і сваё жыццё, прачытаная Змітром Бартосікам.

Проста рэцэпты знойдзеце тут:

▪️Рэцэпт на выхадныя на Нашай Ніве.

▪️1000 і 1 коўшык — кулінарны блог Аліны Коўшык.

▪️Гатуем з Будзьма: ад цярцюхі да верашчакі.

А каб усё гэта было яшчэ і карысна:

▪️"Што і калі есці" — кніга пра здаровае харчаванне лекара Андрэя Белавешкіна.

▪️"Цяпер такі час, калі нельга сказаць, што ўсё нармальна, і быць працаздольным, радасным на 100 %. Калі ў цябе ёсць эмпатыя, вонкавыя абставіны, навіны штодзень, штохвіліну будуць цябе крышыць. Нічога не дапаможа. Але кожны спрабуе выжыць як умее".

У нашым праекце #АртыстыПерамогі Андрусь Такінданг – беларускі музыка, мастак, аніматар. Удзельнік гуртоў Recha, "Гаротніца", аўтар анімацыйных фільмаў. 

👉 Чытаць размову з ім

🖤 Пайшоў з жыцця пісьменнік і перакладчык Алесь Жук. Яму было 75 гадоў.

Пра смерць пісьменніка паведаміў літаратар Міхась Скобла:

"Памёр Алесь Жук, чые кнігі хочацца перачытваць. Асабліва люблю яго апавяданні, дзе ўсё да месца, усё суладна — і мова, і адносіны герояў, і ўмельства карыстацца метафарай, якое Міхась Стральцоў называў святам у будзень. Алесь Жук для мяне майстар прозы ў класічным бунінскім разуменні".

▪️Алесь Жук быў рэдактарам выдавецтва "Мастацкая літаратура", намеснікам галоўнага рэдактара часопіса "Маладосць", галоўным рэдактарам газеты "Літаратура і мастацтва" і часопісаў "Нёман" і "Беларусь". Лаўрэат Літаратурнай прэміі Беларусі імя Івана Мележа і Дзяржаўнай прэміі Беларусі імя Якуба Коласа. Пераклаў на беларускую мову кнігі "Майстар і Маргарыта", "Белы Бім Чорнае вуха", "Сабачае сэрца".

Развітанне з пісьменнікам адбудзецца 17 кастрычніка, а 12-й гадзіне ў рытуальнай зале Дому смутку па адрасе: Менск, вул. А. Куляшова, 49

"А што ў нас было замест кентаўраў і мінатаўраў?"

Артур Басак, праграміст з Гродна, малюе істот з беларускіх міфаў. Ёсць ужо каля 200 ілюстрацый, якія Артур зрабіў стылусам на смартфоне. Пра творчую гісторыю мастака-самавука чытайце ў інтэрв'ю з Артурам на ALOVAK magazine.

▪️"Раней я маляваў усялякіх монстраў, оркаў, эльфаў, а тут пераключыўся на беларускіх нячысцікаў, зразумеў, што некаторых персанажаў беларускай міфалогіі яшчэ ніхто не маляваў — ніша вольная.

▪️Наша міфалогія больш багатая за скандынаўскую і грэцкую, таму што людзі ў нашай краіне ў стане неадукаванасці і нейкай вясковасці жылі дольш і больш, чым у іншых краінах. Нават хрысціянства цалкам не знішчыла ўсе гэтыя абрады і павер’і, яно толькі іх трошкі трансфармавала".

У выдавецтве "Тэхналогія" хутка выйдзе кніга "Беларускія Нячысцікі: Лясныя" з невялікімі аповедамі і ілюстрацыямі Артура Басака.

👉 Паглядзець на беларускіх нячысцікаў

▶️ YouTube выхаднога дня: гэтым разам шмат цікавага. Захоўвайце сабе пост — адным вечарам праглядаў тут не абысціся 😎

▪️Оперны спявак Ілля Сільчукоў на "жыццё-маліна": як адмовіцца ад прэзідэнцкай стыпендыі, чаму культура небяспечная для сістэмы і ці патрэбны новы гімн Беларусі.

▪️ТОК "Нашай Нівы" з пісьменніцай Святланай Курс — пра нутро беларускай вёскі, шаптух і вядзьмарак, мінскую багему і "рускі мір" у Беларусі.

▪️Паэты і кампазітары — канцэрт, які мог адбыцца ў Беларусі яшчэ ў 2020 годзе, але не адбыўся. Чатыры сучасныя беларускія кампазітары напісалі музыку на творы пяці сучасных беларускіх паэтаў. Вынікам паўгадавой працы стаў гэты канцэрт.

▪️"Вугал зроку": стваральнікі кінафестывалю "Паўночнае ззянне" падзяліліся эксперыментальнымі праектамі, якія не ўвайшлі ў асноўны беларускі конкурс, але якія дакладна вартыя ўвагі. Сярод стужак — кароткаметражны фільм арт-праекта "Revolution".

▪️Андрэй Хадановіч, Марыя Мартысевіч і Ганна Янкута размаўляюць пра паэтычныя кнігі "Сарматыя" і "Канстытуцыя". Чым канцэптуальная кніга паэзіі адрозніваецца ад простага лірычнага зборніка? Як у актуальнай паэзіі суадносяцца паэтычнае і палітычнае? Глядзіце і шукайце адказы разам з аўтаркамі.

▪️Лекцыя ад мастака і акцыяніста Аляксея Кузьміча "Кола імітацыі: ад усмешкі да вечнага апакаліпсісу". Аляксей распавядае, як яму прыйшла ідэя імітаваць тэрор (гаворка пра акцыю са штучным кактэйлем Молатава, у якім замест гаручай сумесі было малако) і як імітацыя працінае ўсю навакольную прастору.

▪️Інтэрв'ю з Аляксандрам Ждановічам (Маляванычам) на грузінскім канале Sova - пра тое, як гэта: ахвяраваць кар'ерай дзеля справядлівасці і што з яго творчасцю адбываецца зараз.

▪️Стэндап на беларускай мове "Я спрабую" ад коміка Антона Дзюбайлы, які цяпер жыве ў Грузіі.

▪️Гісторык Цімафей Акудовіч у эфіры перадачы "Обычное утро" расказвае аб тым, што аб'ядноўвае дыктатараў ХХ века: вельмі карысная размова, бо тое, што зараз пражываюць беларусы, ужо адбывалася ў гісторыі.

▪️Максім Жбанкоў і Сяргей Календа сустрэліся ў праекце "Дамова", каб паразмаўляць пра тое, ці мусяць беларусы адракацца ад усяго расійскага, як гэта робяць зараз ва Украіне.

⭐️ Бонус: з'явіўся канал, які збірае ўсё лепшае, што робяць беларусы на YouTube.

#што_паглядзець

⚡️Другое выданне кнігі "(Не)расстраляныя" выйдзе ў свет акурат да "Ночы паэтаў"⚡️

▪️Кніга прысвечана беларускім рэпрэсаваным літаратарам, якія былі растраляныя ў ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 года. "(Не)расстраляныя" — частка аднайменнага праекту парталу Tuzinfm.by, вынік пяцігадовай працы больш чым 70 чалавек. Яна была названая найлепшай кнігай 2021 года ў жанры нон-фікшн па версіі "Радыё Свабода", а сёлета атрымала прэмію імя Алеся Адамовіча. У выданне ўвайшлі 18 гісторый з жыцця рэпрэсаваных беларускіх літаратараў, іх абраныя творы і архіўныя фотаздымкі.

▪️Беларуская Рада Культуры правядзе прэзентацыі кнігі 29 кастрычніка ў Беластоку і 30 кастрычніка ў Варшаве ў "Музеі Вольнай Беларусі". Электронная версія "(Не)расстраляных" будзе выкладзена ў вольны доступ.

🔻Нагадваем, што створаны сайт з мапай пямятных імпрэзаў да "Ночы паэтаў". Дадавайце туды сваю падзею, каб беларусы па ўсім свеце маглі спрычыніцца да ўшанавання памяці расстраляных культурніцкіх дзеячаў.

#ночпаэтаў

❗️18 гадоў калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму — такі прысуд атрымаў Уладзімір Гундар, палітзняволены краязнаўца з Баранавічаў.

Уладзімір — фігурант "справы Аўтуховіча", па якой сёння прысудзілі агулам 197 гадоў і 7 месяцаў калоніі і амаль $100.000 штрафаў. Уладзімір Гундар абавязаны сплаціць 800 базавых велічыняў (25 600 рублёў).

❗️+1 у спіс абавязковай да прачытання "экстрэмісцкай" літаратуры.

Кнігу Святланы Казловай "Аграрная палiтыка нацыстаў у Заходняй Беларусi: Планаванне. Забеспячэнне. Ажыццяўленне" прызналі "экстрэмісцкай". Кніга была выдадзеная ў выдавецтве "Янушкевіч" і прадавалася ў краме "Кнігаўка", куды прыйшлі з ператрусам у дзень адкрыцця.

▪️"Улады хочуць абгрунтаваць, што выданне нашым выдавецтвам "экстрэмісцкіх" кніг носіць сістэмны характар. Той факт, што ў аснове кнігі ляжыць узорная дысертацыя, абароненая ў Інстытуце гісторыі Акадэміі навук, што давалі гэтай кнізе жыццё вялікія начальнікі ад гісторыі, сённяшнія адэпты абсурдных гісторыка-ідэалагічных установак рэжыму, іх зусім не бянтэжыць. У самой кнізе няма ніякіх экстрэмісцкіх ідэй альбо высноў. Гэта ўзважанае навуковае даследаванне, погляд даследчыка на праблему, які абапіраецца на факты і дакументальную базу", — каментуе здарэнне выдавец Андрэй Янушкевіч.

Таксама выдавецтва "Янушкевіч" выдала "экстрэмісцкі" раман Альгерда Бахарэвіча "Сабакі Эўропы".

❗️Затрымалі акцёра і ўладальніка фотастудыі ў Мінску Дзяніса Нікіціка.

Дзяніс здымаўся ў фільмах, серыялах і рэкламе. Агулам на рахунку актора больш за 30 роляў. У Беларусі Дзяніс Нікіцік зняўся, сярод іншага, у фільме "Мы браты / Код Каіна". У адной са сцэнаў фільма ўдзельнікі імітавалі пратэсты супраць фальсіфікацыі прэзідэнцкіх выбараў 2010-га. Масоўцы тады забаранілі крычаць "Жыве Беларусь!", але дазволілі "Мы протів!" і "Что-то не так!".

▪️Паводле інфармацыі праўладных тэлеграм-каналаў, Дзяніс нібыта ўдзельнічаў у акцыях пратэсту і пакідаў абразлівыя каментары ў інтэрнэце.

Крыніца: Наша Ніва

Ігара Хмару затрымалі 2 жніўня, калі ён праводзіў экскурсію па Мінску на беларускай мове. Па нашай інфармацыі, на яго распачалі крымінальную справу па арт. 342 "Актыўны удзел у дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак".

Ёсць падставы меркаваць, што Ігар цяпер у СІЗА на Валадарскага. 💌 220030 СІЗА-1, Мінск, Валадарскага, 2

Іншыя навіны з-за кратаў:

▪️Затрымалі Андрэя Вайцеховіча, саўладальніка "Студыі нацыянальнай беларускай татуіроўкі 1863" ў Беразіно. Нядаўна Андрэй прыехаў з Польшчы. Студыя была адметная тым, што ўладальнікі жылі ўсім беларускім, часта прапаноўвалі кліентам зрабіць тату з арнаментам.

▪️Анархіст і аўтар турэмнай літаратуры Ігар Аліневіч, з якім знікла сувязь з 19 верасня, даслаў родным паштоўку па выхадзе з ШІЗА: "Вось я і аб'явіўся! Са мной усё ў парадку. Як заўсёды, духоўна адужэў, інтэлектуальна адукаваўся і эмацыйна расслабіўся".

▪️Былую выкладчыцу МДЛУ Наталлю Дуліну перавялі на Валадарскага. 💌 220030 СІЗА-1, Мінск, Валадарскага, 2, Наталлі Алегаўне Дулінай

Да грамадскай дзяячкі Валерыі Чарнаморцавай прыйшлі сілавікі. Па нашай інфармацыі, Валерыя затрыманая.

▪️Валерыя Чарнаморцава — экскурсаводка, стваральніца віртуальнага музею савецкіх рэпрэсій у Беларусі. Ладзіла шмат бясплатных экскурсій для ўсіх ахвотных па Курапатах, арганізоўвала вандроўкі па Беларусі. Аднойчы працу гэтай жанчыны параўналі з дзейнасцю цэлага навукова-даследчага інстытута, піша "Новы Час".

Падрабязней пра Валерыю чытайце ў артыкуле

❗️Не працуе "Краязнаўчы сайт Гомеля і Гомельшчыны", які ствараў палітзняволены краязнаўца і журналіст Яўген Меркіс, паведамляе @штодзень

▪️На сайце размяшчалася ўнікальная інфармацыя па краязнаўстве і гісторыі рэгіёна, там можна было прачытаць пра кніжную культуру Веткі, грамадзянскую вайну 1648-1651 гадоў на Гомельшчыне, назвы посуду ў гаворках Лоеўшчыны і іншую цікавую інфармацыю.

Таксама выдалены тэлеграм-канал "Краязнаўства Гомеля і Гомельшчыны".

▪️Яўгена Меркіса затрымалі 13 верасня, яго абвінавачваюць у садзейнічанні экстрэмісцкай дзейнасці.

💌 Падтрымайце палітвязня грашовымі пераводамі, пасылкамі, тэлеграмамі і лістамі: СІЗА-3, 246003, г. Гомель, вул. Кніжная, 1А

🔥 #магчымасці у эфіры!

▪️Паспейце трапіць на аўтарскі курс філосафа Валянціна Акудовіча ў Беларускім Калегіюме, прысвечаны еўрапейскай філасофіі, яе ідэям і постацям (ад Парменіда да Сёрэна Кіркегора і Марціна Гайдэгера).

Дэдлайн: 19 кастрычніка, 18:00
Зарэгістравацца

▪️Вольны Беларускі Універсітэт запрашае на анлайн-курсы. Тэмы розныя: ад аналізу традыцый дзіцячай літаратуры да канфліктаў на еўразійскай прасторы.

Дэдлайн: 22 кастрычніка
Падрабязнасці

▪️Таксама можна атрымаць грант на праект, скіраваны на дапамогу ўцекачам у Польшчы або на падтрымку беларускай незалежнай журналістыкі і медыямастацтва.

Іншыя #магчымасці глядзіце і выбірайце ТУТ 👈

❗Валерыя Чарнаморцава затрыманая на 10 сутак.

Паводле папярэдняй інфармацыі, затрыманне звязанае з падзеямі 2020 году — меркавана, Валерыя праходзіць па "народным" арт. 342 КК.

Сёння раніцай супрацоўнікі ГУБАЗіК правялі дома ў Валерыі ператрус.

Крыніца: "Вясна"

Вынеслі прысуды палітзняволеным дызайнеру, фатографу Дзянісу Шарамецьеву і яго жонцы Святлане: два і паўтара года калоніі адпаведна.

▪️Пару затрымалі ў чэрвені 2022 года і асудзілі за ўдзел у Маршах паводле артыкула 342 "Актыўны ўдзел у групавых дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак". У Дзяніса са Святланай двое дзяцей.

💌 Пакуль палітвязняў не перавялі ў калонію, акрамя лістоў, ім можна дасылаць пасылкі і грашовыя пераводы: 220030 г. Мінск, СІЗА №1, вул. Валадарскага 2